Til úıretýde aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný tıimdiligi
Til úıretýde aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný tıimdiligi
«Aýyzsha aıtsań – tez umyttym,
Kórsetseń – este saqtaımyn,
İske kirisseń – úırenem.»
(qytaı maqaly)
Búgingi tańda HHİ ǵasyr tabaldyryǵyn erkin attaǵan azat urpaqqa tálim-tárbıe jáne bilim berýdi jetildirýdiń, memlekettik tildi oqytýdyń basym baǵyttaryn aıqyndaý pedagogıka tájirıbesiniń kókeıkesti máseleleriniń biri bolyp otyrǵany anyq.
Til taǵdyryn jetildirý kóp rette mektepte atqarylatyn jumys deńgeıine baılanysty. Óıtkeni, óskeleń urpaqtyń balǵyn sanasyna baı tilimizdiń nárin sińdirip, kókiregine uıalatýǵa ár pán muǵalimi aýqymdy ister atqarýy tıis.
Osyǵan oraı jańa ekonomıkalyq jáne áleýmettik-mádenı jaǵdaılarda Qazaqstandyq bilim berý júıesiniń aldynda turǵan bilim berý sapalaryn arttyrýǵa, strategıalyq mindetterdi sheshýge baǵyttalǵan túbegeıli qaıta ózgertýler pedagogıkalyq úrdiske jańa talaptar júkteıdi.
Elbasy bekitken Qazaqstan Respýblıkasynyń ındýstrıalyq-ınnovasıalyq damytýdyń 2003-2015 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasy aqparattyq tehnologıalar salasyndaǵy aqparattyq teńsizdikti tómendetýdiń jáne bilim deńgeıin arttyrýdyń sheshýshi tutqasy bolyp tabylady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń «Bilim berý týraly» Zańynda elimizdiń bilim berý júıesiniń basty mindetteri atap kórsetilgen. Sonyń biri: «Bilim berý júıesin aqparattandyrý, oqytýdyń jańa tehnologıasyn engizý, halyqaralyq komýnıkasıalyq jelilerge shyǵý» delingen. Bul mindetterdi sheshý úshin, nátıjege baǵyttalǵan bilim berýdiń jańa júıesine kóshý úshin ár muǵalim, jeke tulǵa kúndelikti izdenis arqyly barlyq jańalyqtar men ózgeristerge batyl jol asharlyq jańa tájirıbege, jańa aqparattyq tehnologıalarǵa, áleýmettik, tulǵalyq jáne jeke quzyrettikterge ıe bolýy tıis. Bul talaptar kúndelikti ádistemelik jumystyń júıeli túrde uıymdastyrylýy negizinde júzege asyrylady.
Jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný arqyly damyta oqytý, qashyqtan oqytý, dara tulǵaǵa baǵyttap, oqytý maqsattaryn júzege asyra otyryp, oqý-tárbıe úrdisiniń barlyq deńgeıleriniń tıimdiligi men sapasyn joǵarylatý – búgingi kúnniń basty talaby.
Orys mektepterinde Qazaq tilin, memlekettik tildi oqytý júıesi qarapaıym jáne bastapqy, negizgi, orta jáne ortadan joǵary deńgeı boıynsha bazalyq jáne pándik quzyretterdi júzege asyra otyryp, qazaq tilin qatysymdyq turǵydan meńgertý; sóılesim áreketiniń túrlerine saı oqýshyny tildik bilim negizinde ádebı tilde sóıleýge, saýatty jazýǵa úıretý arqyly dara tulǵanyń tildik qabiletin damytý, bir-birimen sabaqtas, júıeli taqyryptardy kommýnıkatıvtik turǵydan usyna otyryp, oqýshylarǵa qazaqsha tildik qatynasty ıgertý maqsatyn kózdeıdi. Osy atalǵan maqsatqa qol jetkizý úshin oqytýdyń aqparattyq tehnologıalaryn paıdalanǵan oryndy.
Qazaq tili sabaǵynda oqý aqparatyn aqparattyq tehnologıa jaǵdaıynda meńgerýmen baılanysty oqý áreketiniń túrleri;
1) empırıkalyq áreket qabyldaý kezeńi retinde;
- monıtor ekranyndaǵy fonyna nazar aýdarý;
- fondaǵy jekelengen jattyǵýlarǵa zeıin aýdarý;
- naqty jattyǵýdy jáne aıryqshalanǵan sózderdi sýretteý;
- naqty sóılemderdi keshendi beıneleý;
2)jattyǵýdy tanytýǵa baǵyttalǵan evrıstıkalyq áreket retinde;
- jattyǵýdy abstraktili oılaý;
- jattyǵýdy túrlendirý joldaryn izdeý;
3)jattyǵýdy túrlendirý men jańa bilim alýǵa baǵyttalǵan reprodýktıvtik áreket retinde;
- tańdalǵan jattyǵý boıynsha sóılemdi túrlendirý;
- tanys jattyǵý túrlerin jasaý;
- berilgen jattyǵýdy baǵalaý;
4) daǵdyny qalyptastyrýǵa arnalǵan praktıkalyq áreket;
- daǵdyny tanys jaǵdaıda qoldaný;
- tanys emes jaǵdaıda daǵdy qalyptastyrý
Osy kezeńder boıynsha synyp oqýshylarynyń qazaq tili sabaǵynda oqý áreketi qalyptasyp, belsendi qyzmet etýge umtylady. Bul ár oqýshynyń derbes kompúterdiń jáne muǵalimniń kómegimen ózara túsinisý ortasynda qazaq tili sabaǵynda jańa bilimderdi alýyna, tanymdyq is-áreketin damytýyna aıtarlyqtaı septigin tıgizedi jáne oqýshynyń tanymyn, tildik quzirettiligin qalyptastyrýda birigip jumys jasaýdyń joǵary túrlerine kóteredi /18,32b/.
Kompúterler men ınteraktıvti taqtany oqýshylardyń tildik quzirettiligin, shyǵarmashylyq potensıalyn damytý quraly retinde paıdalaný ıntellektýaldyq, estetıkalyq jáne aqparattyq saýattylyǵyn arttyrýǵa kómektesedi, al kórneki qural retinde paıdalaný oqý-tanymdyq úrdis tıimdiligin arttyrady. Qazaq tili sabaǵynda aqparattyq tehnologıa arqyly beriletin bilim oqý materıalyn júıeli berýge, aqparatty kórýge, este saqtaýǵa, qatysymdyq turǵydan meńgerýge, qazaqsha tildik qatynasty ıgerýge múmkindik beredi.
Aqparattyq tehnologıany qoldanýda, ádette shynaıy ómirlik jaǵdaılar keltirilip, birigip sheshý máseleleri usynylady, roldik oıyndar paıdalanylady, bilgirliginiń qalyptasýy barysynda jeke belsendi pozısıasyn qalyptastyrýǵa jaǵdaı týdyrady, qarym-qatynas daǵdylaryn ornyqtyrady, synı turǵydan oılaýǵa úıretedi. Demek, aqparatty tehnologıany paıdalaný oqý úrdisine engizý til úıretýde tıimdi.
Tyńdap – túsiný, kórip – baıqaý quraldarynyń konsepsıasynda oqytý bylaısha ornalasady: tyńdaý – sóıleý – oqý – jazý. Onyń ishinde aýyzsha qabyldaý (tyńdaý men sóıleý) árdaıym ilgeri shyǵyp otyrady.
Tyńdap – túsiný , kórip – baıqaý quraldarynyń ishinde sabaq berýdiń barlyq satysynda qoldanýǵa bolatyn túri – aýdıo quraldar, radıo men teledıdardyń habarlary, suhbattar jazylǵan úntaspa, t.b.
Aýdıomaterıaldar sabaqta mynadaı maqsatta qoldanylady: birinshiden, qajetti aqparatty kúshti áserlilikpen jetkizedi; ekinshiden, oqýshynyń baqylaýshylyǵy men taldaý daǵdylaryn jetildiredi, úshinshiden, óz pikirin, oıyn tujyrymdap aıtýǵa úıretedi. Taspa arqyly tyńdalatyn mátin oqýshynyń tilin damytady. Til úırenýdegi tyńdaý sóıleýmen tyǵyz baılanysty. Oqýshyǵa taspadan estigenin tilinde paıdalaný qajettigi týady. Taspadan tyńdalǵan mátin boıynsha suraq qoıý eń tıimdi jol, óıtkeni oqýshy suraqqa durys jaýap berý úshin mátindi yntamen tyńdap, mánin túsinýge tyrysady.
Mysaly, oqýshylardyń aýdıomátinniń jalpy mazmunyn túsingendikterin tekserý úshin mynadaı jumystar júrgizemin:
a) Mátinniń mazmunyna baılanysty suraq beremin, ár suraqqa eki jaýap usynamyn;
á) Birneshe sóılem beremin, solardyń bireýi ǵana aýdıomátinniń mazmunyna sáıkes keledi.
Orys synyptarynda oqýshylardyń qazaq tili páninen bilimin baǵalaý negizinen, eki túrli shartqa baılanysty. Onyń biri – túsingenin durys aıta bilý, ıaǵnı sóılemdi durys qurastyrý, jeke dybystardy, sóz tirkesterin durys oqýy. Ekinshiden, sóz tirkesterin aýyzsha, jazbasha durys qoldanyp, erekshe dybystardy ( y, i, á, ó, ú, u, ń ) meńgermeıinshe, qazaqsha durys sóıleý, saýatty jazý múmkin emes. Sondyqtan qazaq tiline tán dybystardy meńgertý barysynda kompúterlik oıyndardyń da tıgizer paıdasy zor. Kompúterlik oıyndar jattyqtyrý, oqytý jáne damytý sıpattaryn eskere otyryp jasalynsa, olardyń árbir oqýshynyń bilim sapasyn arttyrýǵa tıgizer paıdasy zor.
Mysaly, 8 synyptaǵy qazaq tili salbaǵynda «Memlekettik rámizder tarıhy» taqyrybyn ótken kezde aldyn – ala daıyndaǵan sýret, syzba jáne qozǵalystaǵy kórinister arqyly bilim ıgertýdi júzege asyrdym. Oı qozǵaý maqsatynda oqýshylarǵa suraq qoıylady, oqýshy pikiri, jaýaptary tyńdalyp bolǵan soń sýret astynda jasyrynǵan jaýapty kórý múmkindigi beriledi. Munda oqýshy óz bilimin ózi teksere alady jáne pánge degen qyzyǵýshylyǵy oıanady.
Oqýshynyń kommýnıkatıvtik qarym-qatynasyn, tildik quzirettiligin, shyǵarmashylyq qabiletin damytý maqsatynda juptyq, toptyq tapsyrmalar beriledi. Mysaly, berilgen sózderdi orys tiline aýdaryp, sóılem quraıdy nemese sýret salady. Jupta jasaǵan jumystaryn ortaǵa salady. Munan oqýshylardyń aıtylym, jazylym, tyńdalym, tildesim áreketterin baıqaýǵa bolady.
Qazaq tili sabaǵynda mynadaı tapsyrmalardy da oryndatýǵa bolady: kompúter ekranyna bir sóılem jazylady. Ol sóılem belgili ýaqyttan soń óshedi. Ekranda qandaı sóılem jazylǵanyn este saqtap, qatesiz kompúterge engizse, onda oılaný ýaqyty eki esege azaıtylady. Eger durys jaýap berilmese, oılaný ýaqyty uzartylady. Mundaı tapsyrmalar oqýshylardyń sóılem maǵynasyn túsiný, este saqtaý daǵdylaryn qalyptastyrady. Nátıjesinde, tapsyrmany qandaı dárejede oryndaǵandyǵynda baılanysty upaı sanyn kórsetý oqýshynyń óz bilim dárejesin sezinýge múmkindik beredi.
Qoryta kelgende: «Qazirgi zamanda jastarǵa aqparattyq tehnologıamen baılanysty álemdik standartqa saı jańa bilim berý óte – móte qajet» dep, el Prezıdenti atap kórsetkendeı, aqparattyq tehnologıalardy memlekettik tildi oqytýda tıimdi paıdalaný – jańa bilim berýdiń birden – bir sharty.
Oqytý úrdisinde aqparattyq tehnologıany qoldaný bilim sapasyn jaqsartýǵa kómektesedi.
Sabaq barysynda aqparattyq tehnologıany qoldanýdyń jaqsy jaqtary:
•Túrli – tústi ılústrasıalar, ulttyq mýzyka, anımasıalar este saqtaý
prosesi úshin tıimdi.
•2.Ár sabaqta sóıleý áreketiniń bes túri de qoldanylady: tyńdalym,
sóılesim, oqylym, jazylym, aıtylym.
•3.Ár sabaq tómendegilerdi qamtıdy:
a) kompútermen úzilissiz tildik qarym – qatynas;
•á) birneshe ret tyńdaý men oqyp – bilgen materıaldy qaıtalaýdyń
•arqasynda daǵdylardy mashyqtandyrǵanǵa deıin meńgertiledi.
•4.Kompúter oqýshynyń ózindik jumysyn uıymdastyrady.
•5. Kompúter oqytýdyń aýdıo jáne beıne quraldardyń múmkindikterin
•tabysty baılanystyrady.
•6.Kompúterlik jelilermen jumys isteý arqyly oqýshylardyń tildik saýattylyǵy, shyǵarmashylyq potensıalynyń, tildik quzirettiliginiń damýyna múmkindik týady.
«Aýyzsha aıtsań – tez umyttym,
Kórsetseń – este saqtaımyn,
İske kirisseń – úırenem.»
(qytaı maqaly)
Búgingi tańda HHİ ǵasyr tabaldyryǵyn erkin attaǵan azat urpaqqa tálim-tárbıe jáne bilim berýdi jetildirýdiń, memlekettik tildi oqytýdyń basym baǵyttaryn aıqyndaý pedagogıka tájirıbesiniń kókeıkesti máseleleriniń biri bolyp otyrǵany anyq.
Til taǵdyryn jetildirý kóp rette mektepte atqarylatyn jumys deńgeıine baılanysty. Óıtkeni, óskeleń urpaqtyń balǵyn sanasyna baı tilimizdiń nárin sińdirip, kókiregine uıalatýǵa ár pán muǵalimi aýqymdy ister atqarýy tıis.
Osyǵan oraı jańa ekonomıkalyq jáne áleýmettik-mádenı jaǵdaılarda Qazaqstandyq bilim berý júıesiniń aldynda turǵan bilim berý sapalaryn arttyrýǵa, strategıalyq mindetterdi sheshýge baǵyttalǵan túbegeıli qaıta ózgertýler pedagogıkalyq úrdiske jańa talaptar júkteıdi.
Elbasy bekitken Qazaqstan Respýblıkasynyń ındýstrıalyq-ınnovasıalyq damytýdyń 2003-2015 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasy aqparattyq tehnologıalar salasyndaǵy aqparattyq teńsizdikti tómendetýdiń jáne bilim deńgeıin arttyrýdyń sheshýshi tutqasy bolyp tabylady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń «Bilim berý týraly» Zańynda elimizdiń bilim berý júıesiniń basty mindetteri atap kórsetilgen. Sonyń biri: «Bilim berý júıesin aqparattandyrý, oqytýdyń jańa tehnologıasyn engizý, halyqaralyq komýnıkasıalyq jelilerge shyǵý» delingen. Bul mindetterdi sheshý úshin, nátıjege baǵyttalǵan bilim berýdiń jańa júıesine kóshý úshin ár muǵalim, jeke tulǵa kúndelikti izdenis arqyly barlyq jańalyqtar men ózgeristerge batyl jol asharlyq jańa tájirıbege, jańa aqparattyq tehnologıalarǵa, áleýmettik, tulǵalyq jáne jeke quzyrettikterge ıe bolýy tıis. Bul talaptar kúndelikti ádistemelik jumystyń júıeli túrde uıymdastyrylýy negizinde júzege asyrylady.
Jańa aqparattyq tehnologıalardy paıdalaný arqyly damyta oqytý, qashyqtan oqytý, dara tulǵaǵa baǵyttap, oqytý maqsattaryn júzege asyra otyryp, oqý-tárbıe úrdisiniń barlyq deńgeıleriniń tıimdiligi men sapasyn joǵarylatý – búgingi kúnniń basty talaby.
Orys mektepterinde Qazaq tilin, memlekettik tildi oqytý júıesi qarapaıym jáne bastapqy, negizgi, orta jáne ortadan joǵary deńgeı boıynsha bazalyq jáne pándik quzyretterdi júzege asyra otyryp, qazaq tilin qatysymdyq turǵydan meńgertý; sóılesim áreketiniń túrlerine saı oqýshyny tildik bilim negizinde ádebı tilde sóıleýge, saýatty jazýǵa úıretý arqyly dara tulǵanyń tildik qabiletin damytý, bir-birimen sabaqtas, júıeli taqyryptardy kommýnıkatıvtik turǵydan usyna otyryp, oqýshylarǵa qazaqsha tildik qatynasty ıgertý maqsatyn kózdeıdi. Osy atalǵan maqsatqa qol jetkizý úshin oqytýdyń aqparattyq tehnologıalaryn paıdalanǵan oryndy.
Qazaq tili sabaǵynda oqý aqparatyn aqparattyq tehnologıa jaǵdaıynda meńgerýmen baılanysty oqý áreketiniń túrleri;
1) empırıkalyq áreket qabyldaý kezeńi retinde;
- monıtor ekranyndaǵy fonyna nazar aýdarý;
- fondaǵy jekelengen jattyǵýlarǵa zeıin aýdarý;
- naqty jattyǵýdy jáne aıryqshalanǵan sózderdi sýretteý;
- naqty sóılemderdi keshendi beıneleý;
2)jattyǵýdy tanytýǵa baǵyttalǵan evrıstıkalyq áreket retinde;
- jattyǵýdy abstraktili oılaý;
- jattyǵýdy túrlendirý joldaryn izdeý;
3)jattyǵýdy túrlendirý men jańa bilim alýǵa baǵyttalǵan reprodýktıvtik áreket retinde;
- tańdalǵan jattyǵý boıynsha sóılemdi túrlendirý;
- tanys jattyǵý túrlerin jasaý;
- berilgen jattyǵýdy baǵalaý;
4) daǵdyny qalyptastyrýǵa arnalǵan praktıkalyq áreket;
- daǵdyny tanys jaǵdaıda qoldaný;
- tanys emes jaǵdaıda daǵdy qalyptastyrý
Osy kezeńder boıynsha synyp oqýshylarynyń qazaq tili sabaǵynda oqý áreketi qalyptasyp, belsendi qyzmet etýge umtylady. Bul ár oqýshynyń derbes kompúterdiń jáne muǵalimniń kómegimen ózara túsinisý ortasynda qazaq tili sabaǵynda jańa bilimderdi alýyna, tanymdyq is-áreketin damytýyna aıtarlyqtaı septigin tıgizedi jáne oqýshynyń tanymyn, tildik quzirettiligin qalyptastyrýda birigip jumys jasaýdyń joǵary túrlerine kóteredi /18,32b/.
Kompúterler men ınteraktıvti taqtany oqýshylardyń tildik quzirettiligin, shyǵarmashylyq potensıalyn damytý quraly retinde paıdalaný ıntellektýaldyq, estetıkalyq jáne aqparattyq saýattylyǵyn arttyrýǵa kómektesedi, al kórneki qural retinde paıdalaný oqý-tanymdyq úrdis tıimdiligin arttyrady. Qazaq tili sabaǵynda aqparattyq tehnologıa arqyly beriletin bilim oqý materıalyn júıeli berýge, aqparatty kórýge, este saqtaýǵa, qatysymdyq turǵydan meńgerýge, qazaqsha tildik qatynasty ıgerýge múmkindik beredi.
Aqparattyq tehnologıany qoldanýda, ádette shynaıy ómirlik jaǵdaılar keltirilip, birigip sheshý máseleleri usynylady, roldik oıyndar paıdalanylady, bilgirliginiń qalyptasýy barysynda jeke belsendi pozısıasyn qalyptastyrýǵa jaǵdaı týdyrady, qarym-qatynas daǵdylaryn ornyqtyrady, synı turǵydan oılaýǵa úıretedi. Demek, aqparatty tehnologıany paıdalaný oqý úrdisine engizý til úıretýde tıimdi.
Tyńdap – túsiný, kórip – baıqaý quraldarynyń konsepsıasynda oqytý bylaısha ornalasady: tyńdaý – sóıleý – oqý – jazý. Onyń ishinde aýyzsha qabyldaý (tyńdaý men sóıleý) árdaıym ilgeri shyǵyp otyrady.
Tyńdap – túsiný , kórip – baıqaý quraldarynyń ishinde sabaq berýdiń barlyq satysynda qoldanýǵa bolatyn túri – aýdıo quraldar, radıo men teledıdardyń habarlary, suhbattar jazylǵan úntaspa, t.b.
Aýdıomaterıaldar sabaqta mynadaı maqsatta qoldanylady: birinshiden, qajetti aqparatty kúshti áserlilikpen jetkizedi; ekinshiden, oqýshynyń baqylaýshylyǵy men taldaý daǵdylaryn jetildiredi, úshinshiden, óz pikirin, oıyn tujyrymdap aıtýǵa úıretedi. Taspa arqyly tyńdalatyn mátin oqýshynyń tilin damytady. Til úırenýdegi tyńdaý sóıleýmen tyǵyz baılanysty. Oqýshyǵa taspadan estigenin tilinde paıdalaný qajettigi týady. Taspadan tyńdalǵan mátin boıynsha suraq qoıý eń tıimdi jol, óıtkeni oqýshy suraqqa durys jaýap berý úshin mátindi yntamen tyńdap, mánin túsinýge tyrysady.
Mysaly, oqýshylardyń aýdıomátinniń jalpy mazmunyn túsingendikterin tekserý úshin mynadaı jumystar júrgizemin:
a) Mátinniń mazmunyna baılanysty suraq beremin, ár suraqqa eki jaýap usynamyn;
á) Birneshe sóılem beremin, solardyń bireýi ǵana aýdıomátinniń mazmunyna sáıkes keledi.
Orys synyptarynda oqýshylardyń qazaq tili páninen bilimin baǵalaý negizinen, eki túrli shartqa baılanysty. Onyń biri – túsingenin durys aıta bilý, ıaǵnı sóılemdi durys qurastyrý, jeke dybystardy, sóz tirkesterin durys oqýy. Ekinshiden, sóz tirkesterin aýyzsha, jazbasha durys qoldanyp, erekshe dybystardy ( y, i, á, ó, ú, u, ń ) meńgermeıinshe, qazaqsha durys sóıleý, saýatty jazý múmkin emes. Sondyqtan qazaq tiline tán dybystardy meńgertý barysynda kompúterlik oıyndardyń da tıgizer paıdasy zor. Kompúterlik oıyndar jattyqtyrý, oqytý jáne damytý sıpattaryn eskere otyryp jasalynsa, olardyń árbir oqýshynyń bilim sapasyn arttyrýǵa tıgizer paıdasy zor.
Mysaly, 8 synyptaǵy qazaq tili salbaǵynda «Memlekettik rámizder tarıhy» taqyrybyn ótken kezde aldyn – ala daıyndaǵan sýret, syzba jáne qozǵalystaǵy kórinister arqyly bilim ıgertýdi júzege asyrdym. Oı qozǵaý maqsatynda oqýshylarǵa suraq qoıylady, oqýshy pikiri, jaýaptary tyńdalyp bolǵan soń sýret astynda jasyrynǵan jaýapty kórý múmkindigi beriledi. Munda oqýshy óz bilimin ózi teksere alady jáne pánge degen qyzyǵýshylyǵy oıanady.
Oqýshynyń kommýnıkatıvtik qarym-qatynasyn, tildik quzirettiligin, shyǵarmashylyq qabiletin damytý maqsatynda juptyq, toptyq tapsyrmalar beriledi. Mysaly, berilgen sózderdi orys tiline aýdaryp, sóılem quraıdy nemese sýret salady. Jupta jasaǵan jumystaryn ortaǵa salady. Munan oqýshylardyń aıtylym, jazylym, tyńdalym, tildesim áreketterin baıqaýǵa bolady.
Qazaq tili sabaǵynda mynadaı tapsyrmalardy da oryndatýǵa bolady: kompúter ekranyna bir sóılem jazylady. Ol sóılem belgili ýaqyttan soń óshedi. Ekranda qandaı sóılem jazylǵanyn este saqtap, qatesiz kompúterge engizse, onda oılaný ýaqyty eki esege azaıtylady. Eger durys jaýap berilmese, oılaný ýaqyty uzartylady. Mundaı tapsyrmalar oqýshylardyń sóılem maǵynasyn túsiný, este saqtaý daǵdylaryn qalyptastyrady. Nátıjesinde, tapsyrmany qandaı dárejede oryndaǵandyǵynda baılanysty upaı sanyn kórsetý oqýshynyń óz bilim dárejesin sezinýge múmkindik beredi.
Qoryta kelgende: «Qazirgi zamanda jastarǵa aqparattyq tehnologıamen baılanysty álemdik standartqa saı jańa bilim berý óte – móte qajet» dep, el Prezıdenti atap kórsetkendeı, aqparattyq tehnologıalardy memlekettik tildi oqytýda tıimdi paıdalaný – jańa bilim berýdiń birden – bir sharty.
Oqytý úrdisinde aqparattyq tehnologıany qoldaný bilim sapasyn jaqsartýǵa kómektesedi.
Sabaq barysynda aqparattyq tehnologıany qoldanýdyń jaqsy jaqtary:
•Túrli – tústi ılústrasıalar, ulttyq mýzyka, anımasıalar este saqtaý
prosesi úshin tıimdi.
•2.Ár sabaqta sóıleý áreketiniń bes túri de qoldanylady: tyńdalym,
sóılesim, oqylym, jazylym, aıtylym.
•3.Ár sabaq tómendegilerdi qamtıdy:
a) kompútermen úzilissiz tildik qarym – qatynas;
•á) birneshe ret tyńdaý men oqyp – bilgen materıaldy qaıtalaýdyń
•arqasynda daǵdylardy mashyqtandyrǵanǵa deıin meńgertiledi.
•4.Kompúter oqýshynyń ózindik jumysyn uıymdastyrady.
•5. Kompúter oqytýdyń aýdıo jáne beıne quraldardyń múmkindikterin
•tabysty baılanystyrady.
•6.Kompúterlik jelilermen jumys isteý arqyly oqýshylardyń tildik saýattylyǵy, shyǵarmashylyq potensıalynyń, tildik quzirettiliginiń damýyna múmkindik týady.
You Might Also Like
