InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Esińe meni alǵaısyń

Maqsaty:
ádebı-mýzykalyq keshtiń maqsaty aqyn ómirimen, shyǵarmashylyǵynan málimet bere otyryp, qazaqtyń qara óleńiniń qudireti bolǵanyn tanystyrý.Oqýshylardy Otanyn, elin, jerin súıýge, óleńdi baǵalaýǵa, qadirleýge jáne mýzykanyń ásem qudiretiligimen tárbıeleý.

Kórnekiligi:
aqynnyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan vıdeorolık, aqynǵa arnalan kitap kórmesi,aqynǵa arnalǵan papka, portreti

İ.Júrgizýshi.
Armysyzdar qurmetti qonaqtar,ustazdar jáne oqýshylar!
Aqıyq aqyn Muqaǵalı Maqataevtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyna arnalǵan «Esińe meni alǵaısyń»
atty ádebı-mýzykalyq keshine qosh keldińizder!

İİ.júrgizýshi. Váls «Esińe meni alǵaısyń» sózin jazǵan M.Maqataev

İ.Júrgizýshi.
Jaılap jatyr aqyryn,
Zal toly jyrdyń dostary
Tyńdamaq abzal aqyny,
Ardaqty onyń el-jurty
Aqyn she? Aqyn kelmedi.
Bos kútti tórde bir oryn
Kúmbirlep zaldy kernedi
Sóz alyp sonda jyry onyń
İİ.Júrgizýshi.
Bul aqynnyń aqyn týraly tolǵanysy edi.Aramyzda aqyn joq, biraq jyry, shyǵarmalary qaldy, jyr súıgish urpaqtary qaldy.Endi sóz kezegin solarǵa bereıik.
1-oqýshy. Oraz
Qara óleń
Qalqam,
Men Lermontov,Pýshkın de emen,
Esenınmin demedim eshkimge men.
Qazaqtyń qara óleńi – qudiretim,
Onda bir sumdyq syr bar estilmegen.

Jat jerdi jastanǵanda jazataıym,
Qanymen jazdy, múmkin, aǵataıym.
...Qasıetińnen, qara óleń , aınalaıyn,
Qazaqtyń dál ózindeı qarapaıym.

Aqynmyn dep qalaı men aıta alamyn,
Halqymnyń ózi aıtqanyn qaıtaladym.
...Kúpi kıgen qazaqtyń qara óleńin,
Shekpen jaýyp ózine qaıtaramyn...
İİ.Júrgizýshi.
Muqaǵalıdi aqyn etken de, mártebesin bıiktetken de, aqyndyq ǵaryshqa samǵatqan da- osy qazaqtyń qara óleńi.Aqyn osy qara óleńdi baǵalaıdy, bas ıedi, taǵzym jasaıdy.

İ.Júrgizýshi.
Alaman báıge oza shaýyp, óleń-jyrda shashasyna shań jýtpaıtyn eren júırik, talantty tulǵa Muqaǵalı aqynnyń ómir joly ár alýan
Jazylar estelikter men týraly,
Bireýler jan edi der ór tulǵaly
Bireýler tulpar edi der de múmkin,
Bútindelmeı ketken bir er-turman.
İİ.júrgizýshi.
«Shyn poezıa jasyrynyp turǵan dúnıe sulýlyǵynyń shymyldyǵyn sypyryp tastaıdy» degen edi fransýz oıshyly Shellı. Qane, aqynnyń poezıamen qalaı syrlasqanyn tyńdap kórelik.

2-oqýshy Madına

Poezıa!
Menimen egiz be ediń?
Sen meni sezesiń be,
Nege izdediń?
Alaýratqan taýlardan seni izdedim,
Qaraýytqan taýlardan seni izdedim.

Seni izdedim kezdesken adamdardan.
Bulaqtardan, baqtardan, alańdardan.
Shyraqtardan, ottardan, jalaýlardan,
Seni izdedim joǵalǵan zamandardan.

Seni izdedim dosymnan, qasymnan da,
Aqsha bulttan izdedim, jasynan da,
Sen de dedim aq nóser ashylǵanda,
Qyzyl-jasyl shuǵyla shashylǵanda,
Kókjıek pen kókjıek qosylǵanda.

Seni izdedim sezimge ý sharaptan da,
Mınýtterden izdedim, saǵattan da,
Seni izdedim.
İzdeımin taǵat bar ma?
Seni maǵan egiz ǵyp jaratqan ba?

İİ.Júrgizýshi.
Tabıǵat!
Janymdy alsań, alshy meniń
Bir úzik jerge túsken tamshyń edim.
Muqaǵalı joǵalsa ne ister deısiń,
Artymda qalsyn elim, qalsyn jerim.
Osynaý qarapaıym qara óleńde qansha qundylyq, qansha ulylyq jatyr deseńshi. Sirá, aqyn «Elim, maǵan ne berdi dep emes, men elime ne berdim» dep ómir súrgen sıaqty.
İ.Júrgizýshi.

Muqaǵalı qoınaýyna talaı syr búkken saıyn dalaǵa, onyń syldyrap aqqan sýyna, samal jeline, maqpal túnine bala kezden-aq ǵashyq bolyp ósse kerek.Aldaryńyzda aqynnyń jerine degen óleńderinen úzindi.

3-oqýshy. Asyljan
Men taýlyqpyn
Taý deıtin alyp júrek Ana týǵan
Men taýlyqpyn!
Taýdan men jaratylǵam.
Kıiktiń sútin emip erjetkenmin,
Qýat alyp qyrannyń qanatynan.

Men taýlyqpyn!
Taýdan men jaratylǵam.
Bult búrkenip, jaı otyn ala týǵam.
Kún alǵashqy sáýlesin maǵan shashyp,
Maǵan kelip túneıdi qara tuman.

Men-taýlyqpyn!
Taýdan men jaratylǵam.
Taý degen Ana týǵan dara tulǵam.
...Taýǵa baryp,
Kókke ushyp ketsem be eken,
Ustap alyp qyrannyń qanatynan.

4-oqýshy. Álıa
Súıemin ,ósken Otanym!
Súıemin men jerimniń
Topyraǵyn, tasyn da.
Súıemin dýmandy elimniń,
Kárisin jáne jasyn da.

Bultsyz, aısyz , jyly lep,
Súıemin salqyn keshterin.
Betti aımalap ýildep,
Tolassyz soqqan eskegin.

Súıemin gúlge nár bergen
Nóserdi jaýǵan sirkirep.
Jarq-jurq etip ár jerden
Silkinse aspan kúrkirep.

Súıemin, ósken Otanym,
Jylysyp ótken jylyńdy.
Qaryzdarmyn sondyqtan
Beremin talaı jyrymdy.

İ.Júrgizýshi.
Shyn zergerlik ónermen ólshenetin aqyndyq jolynda júrekpen qulash urǵan Muqaǵalı Maqataev ta óshpes máńgilik taqyryp mahabbatqa qalam tartqan.

Mahabbat dıalogy
Sara men Beksultan

- Qus bop ushyp joǵalsam , ne eter ediń?
- Seni izdeýmen máńgilik óter edim.
- Otqa túsip órtensem,ne eter ediń?
- Kúl bop birge sońyńnan keter edim.
- Buldyrasam saǵymdaı ne eter ediń?
- Jel bop qýyp,aqyry jeter edim.
- Qaıǵy ákelsem basyńa ne eter ediń?
- Qoıshy , sáýlem, bárin de kóteremin.

İİ. Júrgizýshi. Án «Kónemiz ǵoı» sózin jazǵan M.Maqataev

I.Júrgizýshi.
Bir ıyǵyna – qudaı, bir ıyǵyna ózi ómir súrgen HH ǵasyrdyń salmaǵy bar qýanysh-qaıǵysymen, kesir - kesapatymen qonǵan aqynnyń kezinde ózine qanshama tirlik keshý qıyndyqtaryn týdyrǵanymen, ondaǵan ǵasyrlyq baı murasy bar ulttyq poezıamyzǵa orasan olja bolyp qosylǵanyn da aqyn ómirden ótken soń ańǵaryp, moıyndaı bastadyq.

5-oqýshy. Nazym
Otyzdan asyp baramyn

Suqtanyp turyp janaryń,
Suryma nege qaradyń?
Solaıda - solaı, qaraǵym.
Otyzdan asyp baramyn.

Shashymnyń sanap ár aǵyn,
Tańyrqaı berme, qaraǵym.
Sanaýly basqan ár adym,
Otyzdan asyp baramyn.

Áziliń qaıda, qaraǵym,
Ájimge nesin qaradyń?
Artymda qalyp alarym,
Otyzdan asyp baramyn.

Solaıda - solaı, qaraǵym,
Kóńildiń tappaı qalaýyn.
Jastyqtyń jyqpaı jalaýyn,
Otyzdan asyp baramyn.

6-oqýshy.Ersin
Aryz jazyp keteıin
Búgin meniń týǵan kúnim.
Oı, bále-aı!
Myna adamdar nege jatyr toılamaı?!
Banket jasap berer edim ózim-aq,
Táńirdiń bir jarytpaı-aq qoǵany-aı.

Myna dúnıe nege jatyr úndemeı?!
Alaýlatyp toıdyń shoǵyn úrlemeı.
Qushaq-qushaq gúl shoqtaryn laqtyryp,
«Mynaý – shapan,
Mynaý – atyń, min» demeı.

...Toılanbasa toılanbasyn,
Ne eteıin,
Toı kórmeı-aq, syı kórmeı-aq óteıin.
Qalamymdy bershi maǵan, báıbishe,
Bolashaqqa aryz jazyp keteıin...

7-oqýshy.Mahabbat
Sergeı Esenınge
Áı,Sergeı!
Sergeı,Sergeı,Sergeı,Sergeı
Tústim-aý sergeldeńge men de sendeı.
Aýlaqqa,tym aýlaqqa kettim bilem,
Jany ashyp aqyl bergen elge senbeı.
Men-daǵy sol jaqtanmyn,
Aýyldanmyn,
Aýyldyń aýrýymen aýyrǵanmyn.
Ózińdi Máskeý qalaı qabyldasa,
Almaty meni solaı qabyldasa,
Almaty meni solaı qabyldady.

Atqa mindim,alysyp,teppedim dop.
Men-daǵy maldy súıdim,ıtti súıdim,
İnimniń mańdaıynan shertkenim joq.

Áı,Sergeı!
Sergeı,Sergeı,Sergeı,Sergeı!
Bir aýyldan ekenbiz men de,sen de.
Basym synyp barady, basym synyp,
Jóndesem debolmaıdy,emdesem de.

8-oqýshy. Kelbet
Farızaǵa

Farıza!
Farızajan, Farıza qyz,
Ómirde aqyndardyń bári jalǵyz.
Shydaı-shydaı aqyry jalyǵarmyz,
Birimizden birimiz arylarmyz.
Bizderdi de joqtaıtyn jan bolsa eger,
Shań basqan arhıvterden tabylarmyz.
Sen meni bilesiń be, bilesiń be?
Jaralmaǵan jan ekem kúresýge.
Jylaı júrip, ótirik kúlesiń de,
Júresiń de qoıasyń, júresiń de.
Biri ıterip keýdemnen, biri shalyp,
Tastaǵysy keledi kúresinge.
Farızajan, sen sony bilisiń be?..
Farıza,Farızajan, Farıza qyz,
Birimizden birimiz arylarmyz.
Tom-tom bolyp dúkende turmasaq ta,
Podvaldaǵy arhıvten tabylarmyz...

İ.Júrgizýshi.
Ólse óler Múqaǵalı Maqataev
Óltire almas alaıda óleńdi eshkim, -dep aqyn jyrlaǵandaı, ıá óleń ólmeıdi.

İİ.Júrgizýshi.
Aqynnyń tamasha shyǵarmashylyǵy onyń iri aqyn –M.Maqataev ekenin paıymdatty.

İ.Júrgizýshi.
«Qalyń eli-qazaǵynyń» ólsheýsiz mahabbatyna bólengen, tamyryn oqyrman oıy men sansyna, halqynyń júregi men janyna, eliniń kókiregi men jadyna-ýaqyt jeli, zamanalar daýyly shaıqaı alamas tereńge jibergen baqytty da armansyz aqyn jańa ǵasyr qaqpasyn entikpeı, erkin ashyp, jańa myńjyldyq aıdynyna shyǵyp otyr.

İİ.Júrgizýshi.
Qazaq jyry ár ýaqytta, qazaq óleńin oqıtyn el ár ýaqytta « óz ómirinen óleń órgen aqyndy », syry men sıqyry mol ǵalamdy óziniń qundaǵyna alyp terbeter qudiretti jyrdyń da halqymen birge, uly Taýlarymen birge, uly Dalasymen birge ómir súredi, ǵumyr kesheri aqıqat.

İ.Júrgizýshi. Hor «Saryjaılaý» sózin jazǵan M.Maqataev
İİ.Júrgizýshi.
Qurmetti qonaqtar,ustazdar men oqýshylar!
Qazaqtyń aqıyq aqyny Muqaǵalı Maqataevqa arnalǵan «Esińe meni alǵaısyń» atty ádebı-mýzykalyq keshin osymen aıaqtaımyz.
Ekeýi birge: Kóńil qoıyp tyńdaǵandaryńyzǵa kóp-kóp raqmet.