InfoHub Logo

Bir jyly Toqa mal jaıylatyn qunarly jer izdep, Imanaq taýynyń etegendegi Isen deıtin shuraıly jerge barypty. Sol jerden aýyldyń qonatyn ornyn belgilep, janyndaǵy jigitterge qudyq qazdyryp, olarǵa: «Eldi kóshirip kelińder, biz osynda kútemiz», — dep, janynda jeti jasar balasy bar Toqa álgi jerde qalyp qoıady.

Toqa atynyń erin alyp jaıylysqa jiberedi de, kógalǵa toqymdy tósep, aınala tabıǵattyń sulý kórkine qyzyqtap qarap biraz otyrady. Sál tynyǵyp, qolyna dombyrasyn alyp bir mezet kúı tartady. Kúıge berilgeni sonsha — tipti, janynda júrgen balasyn umytyp ketedi. Dombyrasyn tartyp bolyp, balasy esine túsip shaqyrsa, bala kórinbeıdi. Aınalany sharq uryp izdeıdi, tappaı, silesi qatyp sharshaǵan Toqa tamaǵy keýip shóldep, sý alyp isheıin dep qudyqqa kelse, sýdyń betinde qalqyp júrgen balany kóredi. Balasyn qudyqtan shyǵaryp, ózi otyrǵan jerge ákelip jatqyzady da, betin jaýyp qoıady. Ózi qatty qapalanyp, qaıǵyryp, úkili sary dombyrasynan kúńirente bir kúıdi tarta beredi. Sol mezette aýyl da kóship kelip, jańa konysqa úılerin tige bastaıdy. Biraq Toqa balasynyń ólimi jaıly eshkimge tis jaryp eshteńe aıtpaıdy, jurtqa sezdirmeıdi. Al suraǵandarǵa:

— Oıyn balasy ǵoı, balam sharshaǵan shyǵar uıyqtasyn, —  deıdi. El úılerin tigip, túgel orynǵa otyryp jaıǵasady. Mal soıyp, keshki tamaq ishilip, jurt jata bastady-aý degen kezde, Toqa dombyrasyn alyp, kúńirengen bir kúıdi tarta beredi. Toqanyń kúıleri qulaǵyna qanyq otbasy, myna tartqan kúıiniń buryn estilmegen jańa ekenin birden sezip, áıeli:

— Mynaý buryn tartylmaǵan, estilmegen zarly kúı ǵoı, qaıdan shyqty? Ne pálege bastadyń? — dep suraıdy. Biraq Toqa bularǵa eshqandaı jaýap qatpaı kúıin jalǵastyryp tarta beredi. Kúıdiń tiline túsingen Toqanyń áıeli:

— Qurtqan ekensiń ǵoı jalǵyzdy. Dombyra qaqsady ǵoı, jalǵyzym, — dep jylaı bastaıdy. Sol kezde Toqa:

— Toqtatyńdar jylaýdy! El jańa qonysqa kelip, qýanysyp jatqanda, tún ishinde daýystap jylap aýyldy dúrliktirmeńder. Keter bala, ketti. Jylaǵanmen qaıta kelmeıdi. Bizge qazir daýystap jylaýǵa bolmaıdy. Dombyramen ǵana jylaıtyn kúnimiz boldy búgin. Meniń álgi tartqanym «Estirtý» kúıim edi, — depti Toqa.

Toqa «Estirtý» kúıin tartyp bolyp, endi myna tartatynym balama arnaǵan «Arnaý» kúıim, — dep bir kúıdi kúńirente tarta beripti. «Arnaý» kúıdiń bitýine áreń shydap otyrǵan áıeli:

— Ákelshi bermen dombyrańdy! İshim janyp barady, qulynyma men de bir zarlap kúı tartaıyn, — dep dombyrany alyp «Zarlaý» kúıin tartyp, kúı aıaqtala bergende, talyp jyǵylady. Bul jaǵdaıdy estip otyrǵan Toqanyń sheshesi kúńirene kelip:

— Ákelshi dombyrany! Men de qulynym dep joqtap jibereıin nemeremdi, — dep, «Joqtaý» kúıin tebirente tarta beripti. Sonymen Toqanyń «Tórt tolǵaý» kúıi ómirge osylaı kelgen eken.

---