InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Túbir men qosymsha
Sabaqtyń maqsaty: Oqýshylarǵa túbir men qosymsha týraly maǵlumat berý. Túbir men qosymshany bir - birinen ajyrata bilýge úıretý. Oı - órisin damytý, sózdik qoryn damytý. Baılanystyryp sóıleý daǵdylaryn jetildirý. Kórkem jazýyn qalyptastyrý. Eńbekqorlyqqa, mádenıettilikke tárbıeleý.
Ádis - tásilderi: Taldaý, suraq - jaýap, oı - qozǵaý
Pánaralyq baılanys: ádebıettik oqý
Sabaqtyń túri: kiriktirilgen sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: slaıd (Sıqyrly ólke, qarıa, alma aǵashy), oıyndar, maqal - mátelder, sýretter

Sabaqtyń barysy: I. Uıymdastyrý kezeńi
II. Úı tapsyrmasyn tekserý
Edvard de Bono «6 oılaý shlápasy» tehnologıasy boıynsha ótilgen sabaqty qorytý
Aq qalpaq: Túbir degenimiz ne? Qosymsha degen ne?
Sary qalpaq: Myna sózderge qosymsha jalǵap aıt. Etik, egin.
Qyzyl qalpaq: Maqaldy oqy. Qaramen jazylǵan sózderdi salystyryp, erekshelikterin aıt.
Eńbek - er atandyrady.
Eńbektiń túbi - rahat.
Jasyl qalpaq: Óleńdi mánerlep oqy. Men ǵaryshker bolamyn.
Aspan, aspan araılym,
Saǵan jıi qaraımyn.
Seni kózben sholamyn,
Men ǵaryshker bolamyn.
Ǵaryshker sóziniń túbiri men qosymshasyn aıt.
Qandaı ǵaryshkerlerdi bilesiń?
Kók qalpaq: Túbirge qosymsha ne úshin jalǵanady? Mysal keltir.

III. Jańa sabaq:
Erte, erte, ertede, biz bilmeıtin sıqyrly ólkede bir qarıa ómir súripti. Ol qarıanyń baǵynda altyn aǵash ósipti. Qarıa sol aǵashtan ósken almany bazarǵa aparyp satyp kún kóredi eken. Onyń kórshisi ony qyzǵanyp, túnde kelip aǵashty kesip, ony óz úıiniń baǵyna otyrǵyzady. Aǵash óspeı qalady.
- Nege?
Qarıa ertesi esiktiń aldynda turǵan aǵashtyń joqtyǵyn baıqaıdy.
Maqal - mátelder: Jamanmen joldas bolsań kesiri juǵar,
Jaqsymen joldas bolsań násibi juǵar.
Jaqsy dos paıdasyn tıgizbese zıanyn tıgizbeıdi,
Jaman dos aldyńdy orap júrgizbeıdi.
Kórshisi keshirim surap alma aǵashyn qaıtaryp beredi. Qarıa aǵashtyń túbine sý quıyp kúte bastaıdy. Sonda aǵashqa qosymsha butaqtar ósip, keıin qaıtadan jemis bere bastaıdy.
Minekeı, balalar, bizdiń sózimizde túbir bolmasa maǵynasy bolmaıdy.
Sózdiń odan ári bólinbeıtin bóligin túbir (túbir sóz) deımiz.
Sózdiń túbirge jalǵanatyn bóligin qosymsha deımiz.
«Qolǵaptyń syńaryn tap» oıyny
Mektep + ter taý + lar jumys + shy músin + shi
Kitap + tar teńiz + der úı + ler
Túbir sózdiń sońǵy býyny jýan bolsa, oǵan jalǵanatyn qosymsha da jýan bolady.
Túbir sózdiń sońǵy býyny jińishke bolsa, oǵan jalǵanatyn qosymsha da jińishke bolady.
«Gúlderge kóbelekterdi qondyrý» oıyny
Tárbıe + shi, eńbek + ker, qurylys + shy, jumys +ker, dos + tyq, doıby + shy.
Túbir sózge jurnaq jalǵaný arqyly jasalǵan sózdi týyndy sóz deımiz.
Týyndy sózderdi qatystyryp, sóılemder quraý.

IV. Sergitý sáti: «Dop laqtyrý» oıyny
1 - qatar: «Aı» sózinen bastalatyn qyz balanyń esimin,
2 - qatar: «Er» sózinen bastalatyn er balanyń esimin aıtady.
Qosymsha jalǵanǵanda keıbir sózderdiń jazylýy ózgeredi: p - b, k - g, q - ǵ.
Kúrek - kúregi, bulaq - bulaǵy, jańǵaq - jańǵaǵy, búırek - búıregi, órik - órigi, kitap - kitaby.

V. Sabaqty qorytyndylaý: Ven kestesi
Jurnaq Jalǵaý
Sózdiń maǵynasyn ózgertedi Sóz ben sózdi baılanystyrady
Jańa sózder jasaıdy
Ekeýi de qosymsha
Jeke turǵanda eshbir maǵyna bildirmeıdi

VI. Úıge tapsyrma:
5 - jattyǵý. Kóp núkteniń ornyna q - ǵ áripteriniń tıistisin qoıyp, jumbaqty kóshirip jaz.(3 - synyp)
6 - jattyǵý. Sózderdi kóshirip jazyp, sóz quramyna talda. (2 - synyp)
VII. Baǵalaý.

Ótkizgen: Haırýllına Gýljaýhar Týrlyhankyzy

Túbir men qosymsha. júkteý