InfoHub Logo

Kindigi arqanyń kók oraı alqaby,
Samaly júzińdi qushady aldan.
Kóginde kún kúlgen mundaı jer kim bilgen,
Sharyqtap án bolyp qushady aldan.
Nur tunǵan ómirim,
Qulpyrǵan óńiri ,
Ózgeden turatyn dara darhan,
Atyńnan aınaldym Jańaarqa.
Bıyl Jańaarqanyń 90 jyldyǵy men Alash dep qazaqtyń qamyn oılǵan kemeńger aqynymyz Saken Seıfýllın 125 jyldyq mereı toıy atalyp ótildi. Jańaarqanyń halqynyń birligi men yntymaǵynyń arqasynda sharaǵa qatysý úshin Jańaarqa aýdannan 12 aýyl jáne 2 okrýg kentinen turǵyndar jınaldy. Baldaı qymyzy bir mezette myń kúbige quıylyp pisilip genstik rekotqa endi. Týǵan jerimniń osyndaı maqtanyshymen maqtanamyn. Týǵan jerdiń qadirin qasıetin bilý úshin kindik tamǵan jerge eńbek etý kerek dep oılaımyn. Uly Abaı  aıtqandaı «esektiń artyn jýsań da mal tap» degen. Qara jumys bolsa da eńbek etken adamǵa týǵan jerden tabylady. Mysaly: Qytaı memleketi halqy qarapaıym. Qandaı jumys bolsa da óz týǵan jerinde jumys isteı beredi. Bir jýrnalıs zavodta jumys isteıtin qytaılyq azamattan surapty:
– Ózińizge istep jatqan jumysyńyz unaı ma? – deıdi.
– Maǵan istep jatqan jumysym unaıdy – depti. Al qazaqtan suraǵanda: – Jalaqysy az eken negizi men basqa jumys istegim kelgen – deıdi. Budan ne ańǵarýǵa bolady. Otanǵa degen súıispenshilik joqtyǵynan óz-ózine degen senimsizdik. Tek qana qara bastyn  qamyn ǵana oılaý. Jastarymyz aýylda jalaqy az dep qalaǵa nemese shetelge jumys izdep ketkender qanshama. Sol óziniń izdegen jumysy da aýyldan sabyrmen qareket etse tabylyp qalady ǵoı. «Ózge elde sultan bolǵansha, óz elinde ultan bol». Aqsha kóp dep basqa memleketke nemese qalaǵa ketken jastarymyz sol aýylynda da isteıtin jumysty isteıdi. «Pálen jerde altyn bar» dep kete bergen nesi jaqsy. Bıyl N. Nazarbaev tuńǵysh elbasymyz joldaýynda «Jastar jyly» dedi. Jastarǵa erkindik berildi. Otanymyzdyń sanaly jastarymyzdyń keleshegin oılaǵandyqtan. Jumyspen qamtý arqyly « Jasyl el», « Dıplom men aýylǵa», «Jastar tájirıbesi » degen baǵdarlama jastarǵa múmkindik berdi. Máselen týǵan jerde bastyq bolý mańyzdy emes . Qarapaıym qyzmetten bastalyp úlken qyzmetke turýǵa bolady. Zıaly qaýymdardyń kóbisi týǵan jerden túlep ushty. Tek qana alǵa umtylý ózim jetilsem tolsam demeı týǵan jerdiń topyraǵyn basyp otyrǵannan keıin elimniń bolashaǵyna atsalý. Qalaı týǵan jerime aıanbaı eńbek etsem.
Ózim Jańaarqa aýdany Bıdaıyq aýyldyq okrýginde turamyn. Basqa aýyldarǵa uqsamaıdy. Árkim óz úıiniń qasyna sý tartyp alǵan. Jumys joq dep bos otyrmaıdy. Baý-baqsha ósirip, maldy baǵady. Eshkimniń bos júrgeniń kórmeısin . Ákimshilik, mádınet úıi, med pýnkt  kitaphana bári bir jerde ornalasqan. Aýylymyz jyldan- jylǵa kórkeıip keledi. Jolymyz tegisteý. Toıhana, meshit, dúkender jumys istep tur. Aýyl adamdary, jastary juma namazyna meshitke baryp turady. Qaranǵy  túse kóshemizde jaryq ornatylǵan. Qysta tań qaranǵy bolǵanda kóshedegi jaryq pen balalar mektepke barady. Mektebimizdiń ishinde shaǵyn balabaqsha ortalyǵy bar. Turmys qurǵan joqpyn ata-anamnyń qolynda turamyn. Mamandyǵym qazaq tili men ádebıet. Mamandyq boıynsha jumys istemeımin. Men sol jerde tárbıeshiniń kómekshisi bolyp jumys isteımin. Balalarmen jumys istegen unaıdy. Sondyqtan oqyǵan mamandyǵymnan alys emespin. Jalaqym az bolsada qanaǵat etemin. Óıtkeni qazirgi zamanda jumys tabý qıyn. Talaı jyl jumyssyz júrdim. Barmaǵan jerim baspaǵan taýym qalmady. Bireýler túrime qarap jumysqa almaıdy, bireýler tanys – tamyrdy jumysqa ǵana alamyn deıdi. Jumyspen qamtý ortalyǵyna bara berdim. «Basqa jerdiń otynan týǵan jerdiń tútini artyq.» – degendeı. Týǵan jerime jumyspen qamtý arqyly jumysqa turdym. Jazǵy lager bolǵanda kóp jyldyq stajy bar muǵalimdermen birge sabaq berip ózimniń oıdan jazǵan ertegilerimdi balalarǵa oqyp beremin. Bir qynjyltatyn nárse osydan on jyl buryn Bıdaıyq mekteptiń ishine balabaqsha ashylǵan eski zattarymen tur. Shkaftarynyń esikteri synǵan. Dıvany synyp kirlep ketken. Balalar oınaıtyn oıynshyqtar synyp qalǵan. Oıynshyq joq bolǵan soń balalar ne isteıdi. Bir- birimen alysyp- julysyp oınaıdy. Uldiki, qyzdiki degen dárethanasy bar. Onyń ózi istemeıdi. Trýbasy alynyp qalǵan. Jylda balabaqshanyń dárethanasyn jóndeımiz dep zavhoz aıtady. Sol aıtylǵan qalpynda qalady. Múmkin oǵanda tendir kerek shyǵar. Balalardyń úlken dáret, kishi dáret shelekke quıyp daladaǵy dárethanaǵa tógemiz.  Kázir qıyn  emes bolar.  Qysta boranda sý  tógý qıyn ǵoı.

---