Tumanbaı Moldaǵalıev "On altynshy jeltoqsan"
Taqyryp: Tumanbaı Moldaǵalıev "On altynshy jeltoqsan"
İ. Kirispe
Uıymdastyrý bólimi
Biler qazaq balasy
Sálem sózdiń anasy
Aldymyzdan kezikken.
Kóp ustazdy kóremiz.
Bárine de izetpen,
Bizder sálem beremiz.
Úı tapsyrmasyn tekserý
Z. Shúkirov. «Aqsha qar» óleńi - jatqa aıtqyzý.
(3 - 4 oqýshyǵa aıttyrý).
— Mine, balalar, osy óleńde jyldyń qaı mezgili beınelengen?
— Qys mezgili.
— Qazir qaı mezgil?
— Qys mezgili.
— Osy qys mezgiliniń aılaryn ataıyqshy?
— Jeltoqsan, qańtar, aqpan.
Qazir sózjumbaq sheshemiz.
TÁÝELSİZDİK
Suraqtary:
Rámiz. (tý)
Qazaqtyń hany. (Táýke)
Jyl basy. (naýryz)
Kıeli san. (jeti)
Burynǵy astana. (Almaty)
Reseı halqy. (orys)
Alyp janýar. (pil)
Qasıetti aı. (ramazan)
Muz aıdyny. (medeý)
Jyrtqysh qus. (búrkit)
Qazaqstan qalasy (Kóktóbe)
- Erekshe joldan qandaı sóz shyqty?
- Táýelsizdik
- Durys aıtasyńdar.
- Táýelsizdik degendi qalaı túsinesińder?
- Erkin, bostandyq, óz betinshe.
- Qandaı mereke kele jatyr?
- 16 jeltoqsan – Táýelsizdik kúni.
- Qazaqstan táýelsizdigin qashan aldy?
- 1991 jyly 16 jeltoqsanda táýelsizdigin jarıalady.
- Onda búgin biz Tumanbaı Moldaǵalıevtyń «On altynshy jeltoqsan» óleńin ótemiz.
Tumanbaı Moldaǵalıev ómirine toqtala keteıik
Kitappen jumys
«On altynshy jeltoqsan» óleńin oqyp, túsindirý
Tizbektep oqý.
Sózdik jumys júrgizý
Táýelsizdik - erkindik
Erekshe – dara, bólek
Máńgilik – ómir boıy, ómirlik
Jadymyzda – esimizde
Dáptermen jumys
- Káne, balalar, dápterimizdi ashyp búgingi kúnniń jadyn jazaıyq ta, 16 jeltoqsan qandaı mereke ekendigi esimizde saqtalý úshin jazyp alaıyq.
16 jeltoqsandy nege Táýelsizdik merekesi dep ataǵanyn bilesizder me? Óıtkeni, 1986 jyly 16 - 17 jeltoqsan kúnderi jastar óz pikirlerin joǵaryda basqaryp otyrǵan aǵalarǵa bildirý úshin sherýge shyqqan. Beıbit tilekpen shyqqan jastardy bılikke qarsy shyqqan degen syltaýmen aıaýsyz sabaǵan, tipti keıbireýlerin óltirgen. Olardyń qolynda qarý bolmaǵan edi. Bar alyp shyqqany «Óz elin óz kósemi basqarsyn!» degen taqyryptaǵy qaǵazǵa jazylǵan sózder edi. Endi osy «Jeltoqsan oqıǵasyna» toqtalaıyq.
Beınebaıan «Jeltoqsan»
- Jeltoqsan oqıǵasy kezinde jalǵan jala jabylyp, osy oqıǵanyń qurbany bolǵan aǵa - apalarymyz kimder edi?
Búgin biz osylardyń ishinde Qaırat Rysqulbekov ómirinen tolyq maǵlumat alamyz.
Kitappen jumys
«Esińe saqta» bólimin oqytý (2 - 3 oqýshyǵa)
2009 jyly 1 qańtarynda «Jeltoqsan oqıǵasyna» qatysqan 32 adamǵa, sonyń ishinde Qaırat Rysqulbekov pen Lázzat Asanovaǵa «Halyq batyry» ataǵy berildi.
1986 - jylǵy Jeltoqsan ýaqıǵasynyń Bas qaharmany — Qaırat Rysqulbekov nebári jıyrma eki - aq jyl ǵumyr keshti. Esil er zulym kúshtiń qurbany boldy. Biraq, ózi ketkenmen, artynda máńgi ólmes erlik isi, azamattyq asqaq dańqy qaldy.
Qaırat - Batyr. Onyń shyndyq dep shyryldaǵan daýysy abaqtynyń tas qabyrǵasyn qaqyratyp, qulaǵymyzǵa jyr bolyp jetti.
Kitappen jumys
«Qaırattyń jazý dápterinen» mátinin oqý (1 - 2 oqýshy)
- Mátinde qorqaqtyq týraly ne delingen? Seniń pikiriń qandaı?
- Qaırattyń asyl mindet dep otyrǵany ne dep oılaısyńdar?
Qaırat Rysqulbekovtyń qoıyn dápterinen óleńin oqytý (2 oqýshyǵa)
ANA TİLİ
«Men — qazaqpyn myń ólip, myń tirilgen»,
Qushaq jaıa tanystym san tilmenen. —
«Jaman úıdi qonaǵy bıleıdi» dep,
Qala jazdap aırylyp óz tilimnen.
Ózge tilge eliktep el bolmaısyń,
Qazaǵymnyń artyq joq óz tilinen...
AQTYQ SÓZ
Kúnádan taza basym bar,
Jıyrma birde jasym bar,
Qasqaldaqtaı qanym bar,
Boztorǵaıdaı janym bar,
Alam deseń, alyńdar!
Qaırat degen atym bar,
Qazaq degen zatym bar.
«Erkek toqty — qurbandyq»,
Atam deseń, atyńdar.
- Qazirgi kezde, ıaǵnı el Qaırat syndy batyrynyń óshpes erligin umytpaý úshin, bolashaqqa erligin dáripteý úshin qolynan kelgenniń bárin jasap jatyr. Qaıratqa arnap óz týǵan jerinde eskertkish ornatylsa, onyń qabirine naǵyz batyrǵa saı qulpytas ornatyldy. 2009 jyldyń 17 jeltoqsanynda Almaty qalasynda Jeltoqsan qurbandaryna arnap eskertkish ashyldy. Eskertkishtiń ashylý saltanatynda Muhtar Shahanov Qaırat Rysqulbekovke arnap arnaý óleńin oqydy.
Muhtar Shahanovtyń arnaý óleńin tyńdaý.
Qorytyndylaý.
- Búgin balalar, qandaı óleńmen tanystyq?
- T. Moldaǵalıevtyń «On altynshy jeltoqsan» óleńi
- 16 jeltoqsan qandaı mereke?
- Táýelsizdik merekesi.
- Qazaqstan táýelsizdigin qashan aldy?
- 1991 jyly 16 jeltoqsanda
- Nege bul kúndi Táýelsizdik merekesi dep alynǵan?
- 1986 jyly osy kúni jastar alańǵa shyqqan Jeltoqsan oqıǵasy boldy.
- Jeltoqsan qurbandaryn kim ataıdy?
- Qaırat, Erbol, Lázzat, Sábıra.
- Qaırat Rysqulbekov týraly ne bildik?
Oı tolǵaý
Úıge tapsyrma
1. T. Moldaǵalıevtyń «On altynshy jeltoqsan» óleńin jattaý.
2. Qaırat Rysqulbekov týraly málimet jınastyrý.
İ. Kirispe
Uıymdastyrý bólimi
Biler qazaq balasy
Sálem sózdiń anasy
Aldymyzdan kezikken.
Kóp ustazdy kóremiz.
Bárine de izetpen,
Bizder sálem beremiz.
Úı tapsyrmasyn tekserý
Z. Shúkirov. «Aqsha qar» óleńi - jatqa aıtqyzý.
(3 - 4 oqýshyǵa aıttyrý).
— Mine, balalar, osy óleńde jyldyń qaı mezgili beınelengen?
— Qys mezgili.
— Qazir qaı mezgil?
— Qys mezgili.
— Osy qys mezgiliniń aılaryn ataıyqshy?
— Jeltoqsan, qańtar, aqpan.
Qazir sózjumbaq sheshemiz.
TÁÝELSİZDİK
Suraqtary:
Rámiz. (tý)
Qazaqtyń hany. (Táýke)
Jyl basy. (naýryz)
Kıeli san. (jeti)
Burynǵy astana. (Almaty)
Reseı halqy. (orys)
Alyp janýar. (pil)
Qasıetti aı. (ramazan)
Muz aıdyny. (medeý)
Jyrtqysh qus. (búrkit)
Qazaqstan qalasy (Kóktóbe)
- Erekshe joldan qandaı sóz shyqty?
- Táýelsizdik
- Durys aıtasyńdar.
- Táýelsizdik degendi qalaı túsinesińder?
- Erkin, bostandyq, óz betinshe.
- Qandaı mereke kele jatyr?
- 16 jeltoqsan – Táýelsizdik kúni.
- Qazaqstan táýelsizdigin qashan aldy?
- 1991 jyly 16 jeltoqsanda táýelsizdigin jarıalady.
- Onda búgin biz Tumanbaı Moldaǵalıevtyń «On altynshy jeltoqsan» óleńin ótemiz.
Tumanbaı Moldaǵalıev ómirine toqtala keteıik
Kitappen jumys
«On altynshy jeltoqsan» óleńin oqyp, túsindirý
Tizbektep oqý.
Sózdik jumys júrgizý
Táýelsizdik - erkindik
Erekshe – dara, bólek
Máńgilik – ómir boıy, ómirlik
Jadymyzda – esimizde
Dáptermen jumys
- Káne, balalar, dápterimizdi ashyp búgingi kúnniń jadyn jazaıyq ta, 16 jeltoqsan qandaı mereke ekendigi esimizde saqtalý úshin jazyp alaıyq.
16 jeltoqsandy nege Táýelsizdik merekesi dep ataǵanyn bilesizder me? Óıtkeni, 1986 jyly 16 - 17 jeltoqsan kúnderi jastar óz pikirlerin joǵaryda basqaryp otyrǵan aǵalarǵa bildirý úshin sherýge shyqqan. Beıbit tilekpen shyqqan jastardy bılikke qarsy shyqqan degen syltaýmen aıaýsyz sabaǵan, tipti keıbireýlerin óltirgen. Olardyń qolynda qarý bolmaǵan edi. Bar alyp shyqqany «Óz elin óz kósemi basqarsyn!» degen taqyryptaǵy qaǵazǵa jazylǵan sózder edi. Endi osy «Jeltoqsan oqıǵasyna» toqtalaıyq.
Beınebaıan «Jeltoqsan»
- Jeltoqsan oqıǵasy kezinde jalǵan jala jabylyp, osy oqıǵanyń qurbany bolǵan aǵa - apalarymyz kimder edi?
Búgin biz osylardyń ishinde Qaırat Rysqulbekov ómirinen tolyq maǵlumat alamyz.
Kitappen jumys
«Esińe saqta» bólimin oqytý (2 - 3 oqýshyǵa)
2009 jyly 1 qańtarynda «Jeltoqsan oqıǵasyna» qatysqan 32 adamǵa, sonyń ishinde Qaırat Rysqulbekov pen Lázzat Asanovaǵa «Halyq batyry» ataǵy berildi.
1986 - jylǵy Jeltoqsan ýaqıǵasynyń Bas qaharmany — Qaırat Rysqulbekov nebári jıyrma eki - aq jyl ǵumyr keshti. Esil er zulym kúshtiń qurbany boldy. Biraq, ózi ketkenmen, artynda máńgi ólmes erlik isi, azamattyq asqaq dańqy qaldy.
Qaırat - Batyr. Onyń shyndyq dep shyryldaǵan daýysy abaqtynyń tas qabyrǵasyn qaqyratyp, qulaǵymyzǵa jyr bolyp jetti.
Kitappen jumys
«Qaırattyń jazý dápterinen» mátinin oqý (1 - 2 oqýshy)
- Mátinde qorqaqtyq týraly ne delingen? Seniń pikiriń qandaı?
- Qaırattyń asyl mindet dep otyrǵany ne dep oılaısyńdar?
Qaırat Rysqulbekovtyń qoıyn dápterinen óleńin oqytý (2 oqýshyǵa)
ANA TİLİ
«Men — qazaqpyn myń ólip, myń tirilgen»,
Qushaq jaıa tanystym san tilmenen. —
«Jaman úıdi qonaǵy bıleıdi» dep,
Qala jazdap aırylyp óz tilimnen.
Ózge tilge eliktep el bolmaısyń,
Qazaǵymnyń artyq joq óz tilinen...
AQTYQ SÓZ
Kúnádan taza basym bar,
Jıyrma birde jasym bar,
Qasqaldaqtaı qanym bar,
Boztorǵaıdaı janym bar,
Alam deseń, alyńdar!
Qaırat degen atym bar,
Qazaq degen zatym bar.
«Erkek toqty — qurbandyq»,
Atam deseń, atyńdar.
- Qazirgi kezde, ıaǵnı el Qaırat syndy batyrynyń óshpes erligin umytpaý úshin, bolashaqqa erligin dáripteý úshin qolynan kelgenniń bárin jasap jatyr. Qaıratqa arnap óz týǵan jerinde eskertkish ornatylsa, onyń qabirine naǵyz batyrǵa saı qulpytas ornatyldy. 2009 jyldyń 17 jeltoqsanynda Almaty qalasynda Jeltoqsan qurbandaryna arnap eskertkish ashyldy. Eskertkishtiń ashylý saltanatynda Muhtar Shahanov Qaırat Rysqulbekovke arnap arnaý óleńin oqydy.
Muhtar Shahanovtyń arnaý óleńin tyńdaý.
Qorytyndylaý.
- Búgin balalar, qandaı óleńmen tanystyq?
- T. Moldaǵalıevtyń «On altynshy jeltoqsan» óleńi
- 16 jeltoqsan qandaı mereke?
- Táýelsizdik merekesi.
- Qazaqstan táýelsizdigin qashan aldy?
- 1991 jyly 16 jeltoqsanda
- Nege bul kúndi Táýelsizdik merekesi dep alynǵan?
- 1986 jyly osy kúni jastar alańǵa shyqqan Jeltoqsan oqıǵasy boldy.
- Jeltoqsan qurbandaryn kim ataıdy?
- Qaırat, Erbol, Lázzat, Sábıra.
- Qaırat Rysqulbekov týraly ne bildik?
Oı tolǵaý
Úıge tapsyrma
1. T. Moldaǵalıevtyń «On altynshy jeltoqsan» óleńin jattaý.
2. Qaırat Rysqulbekov týraly málimet jınastyrý.
You Might Also Like
