InfoHub Logo

9 synyp (orys toby)
Sabaqtyń taqyryby: Nátıje sabaq
Sabaqtyń maqsaty:
1. Ótken taqyryptar boıynsha sózdik qoryn júıege keltirip, baılanystyryp sóıleýge baýlý;
2. Oqýshylardyń shyǵarmashylyqpen jumys isteýine yqpal etý, sóıleý mádenıetin jetildirý
3. Belgili adamdar ómirin ónege etip tárbıeleý; oqýshylardyń qazaq tiline degen belsendilik, qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Sabaqtyń túri: baqylaý - pysyqtaý sabaǵy.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi
- oqýshylardy túgeldeý
- oqýshy nazaryn sabaqqa aýdarý
(bir - birine jyly lebizderin aıtý)
- sabaqtyń maqsatymen tanystyrý
- bilmeımin, bilgim keledi, bildim

İİ. Kirispe sóz
Halqymnyń Uly ǵalymy,
Artyq týǵan daryndy
Atqarǵan ister alymdy
Ózine tartar bárińdi.
İİİ “Qyzyqty sabaq - qıalǵa qanat”

1. Oqýshylar jeke tapsyrma oryndaıdy. Perfokartamen jumys.
--------------------------------------------------- Y. Altynsarın A. Baıtursynuly Sh. Ýálıhanouly
«Jońǵarıa ocherkteriniń» avtory
Qyzdarǵa tuńǵysh mektep ashqan
Qazaqtyń eski dinin zerttegen
Saıahatshy
Ony atasy Balqoja tárbıelegen
«Til quraly» atty eńbekti kim jazdy?
Ony orys patshasy II Aleksandrdyń ózi qabyldady.
Kókshetaý ýnıversıtetine onyń esimi berildi
Ol «Qazaq hrestomatıasyn» jazǵan
Ákesi 15 jylǵa Sibirge sottaldy
«Dala ustazy» dep kimdi aıtady?
Ákesi oǵan «oqy»dep ósıet qaldyrǵan
Orynbor qalasyna jer aýdarylady
Ol Chernáevtyń áskerı ekspedısıasyna qatysqan
Ol orys tiliniń muǵalimi bolady

İV. «Zerdeli suraq, dáleldi jaýap»
Referatty qorǵaý
“Maqsatym til ustartyp
Óner shashpaq” (Abaı)

Tuńǵysh ǵalymdar
↓
Ahmet Baıtursynuly (1873 - 1937)
Kórnekti tilshi - ǵalym, daryndy aýdarmashy, aǵartýshy, oqý quraldarynyń avtory

Shoqan Ýalıhanov (1835 - 1865)
áıgili zertteýshi, tarıhshy, ǵalym, etnograf

Ybyraı Altynsarın (1841 - 1889)
aǵartýshy, pedagog, qoǵam qaıratkeri, jazýshy

(Zertteýlik jumys.)
IV. «Taldaý - tabys kilti»
Sabaqtas qurmalas sóılem
Baǵynyńqy sóılem ----- Basyńqy sóılem
Sabaqtas
Shartty baǵynyńqy (- sa, - se: barsa)
Qarsylyqty baǵynyńqy (- sa, da, - ǵan - men; barsa da, barǵan - men)
Mezgil baǵynyńqy(- ǵan - da, - ǵan - sha, ǵan - nan: barǵanda, barǵansha, barǵannan)
Sebep baǵynyńqy (- ǵandyqtan, - ǵan soń: barǵandyqtan, barǵan soń)
Maqsat baǵynyńqy (- ý úshin, - maq: barý úshin, barmaq bolyp)
Qımyl - syn baǵynyńqy (- yp, - ip,- p,- a,- e,- ı: baryp, bara)

Sóılem múshesine qaraı taldaý
Shoqan qazaq, qyrǵyz, noǵaıly ádebıetiniń jazba muralaryn, tarıhı shejirelerdi jınap, bir júıege keltirip, olar jóninde ǵylymı taldaýlar jasady.
«Ol mezgildi ýaqytynda kele almaı, biz biraz keshigip qaldyq. Búgin qara jel basylysymen, qıyrshyqtap qar da túse bastady.»
Sóıtip júrgende eski ókpe aýrýy qaıta qozyp, Shoqan 1865 jyldyń sáýir aıynda qaıtys bolady.

Ybyraı halqyn mádenıetti el qataryna jetkizýdi armandap, bar ónerin sol jolǵa arnaǵan.
Ybyraı mektep bitirgennen keıin, atasy Balqoja bıdiń hatshysy bolady.
Ahmet uzaq jyldar boıy ustazdyqpen aınalysyp, bala oqytady.
Ol Goloshekınniń saıasatyna qarsy bolǵany úshin, 1937 jyldary eki ret saıası repressıaǵa iligedi.

Vİ. «Shyǵarmashylyq jumys»
Ǵalymǵa hat joldaý
1 - top: Ahmet Baıtursynuly
2 - top: Ybyraı Altynsarın
3 - top: Ahmet Baıtursynuly

Vİİ Qorytyndylaý
● Ybyraı Altynsarın (1841 - 1889)
Aǵartýshy, asa kórnekti pedagog, aqyn, qazaq balalar ádebıetiniń negizin salýshy. Ol orta júz, qypshaq rýynan.
● Ahmet Baıtursynuly (1873 - 1937 jj.)
Tilshi, aǵartýshy, aqyn, oqý quraldaryn jazǵan, orys - qazaq mektebin bitirgen, muǵalimder mektebi qazaq gazetin shyǵarady
● Ekeýi de kórnekti ǵalym, tuńǵysh ǵalym, saýatty

Vİİİ Úı tapsyrmasy.
1) Qazaq halqynyń basqa da ǵalymdary týraly áńgimeleý.
2) Salalastyń da, sabaqtastyń da erejesin qaıtalaý.
Oqýshylardy baǵalaý.