InfoHub Logo

Ár eldiń salty basqa…

«Sońǵy qońyraý» merekesi — mektep bitirip jatqan balalardyń da, olardyń ata-analarynyń da ómirindegi eń bir este qalarlyq oqıǵalardyń biri. Mektepti bitirý balalyqpen qoshtasýdy jáne uly ister men jańalyqtarǵa jol bastaıtyn alǵashqy qadamdy bildiredi.   

Mekteppen qoshtasýdy ár elde árqalaı atap ótedi. Bázbireýler tań atqansha dúrildetip turyp toılaıdy, endi bireýler úshin «Sońǵy qońyraý» — bul mekteptegi oqý baǵdarlamasynyń jáne tipti bitirý emtıhanynyń úlken bir bóligi. Qalaı bolǵanda da, túlekter úshin jazdyń alǵashqy aıy mektepti bitirý qamymen júretin jaıdary mezgildi bildiredi. Senarıler ázirlenip, mektep bitirý saltanatyna kıiletin kóılekter alynady, keshegi oqýshylar mekteptegi eń jaqyn dostaryna máńgi dos bolyp qalýǵa serttesip jatady.   

Árbir elde mektep bitirýdiń ózindik erekshe dástúrleri bar. Bul resmı de beıresmı dástúrlerge qatysty. Ár eldiń óziniń eshkimde joq nemese keıde kúlkili bolyp kórinetin ádet-salttary men bitirý keshinde kıetin kostúmderiniń arnaıy aksesýarlary bar. Biz dúnıe júzindegi mektep bitirýshilerdiń salt-dástúrlerin muqıat zerdelep shyqtyq, endi solardyń eń ereksheleri men kóńildi ótetinderin sizderdiń nazarlaryńyzǵa usynamyz.

Mektep bitirýdi Qytaıda qalaı atap ótedi

Qytaıda kópsatyly bilim berý júıesi bolǵanymen, joǵary mektep dep atalyp ketken satyny aıaqtaý negizgi mektep bitirý bolyp sanalady. Oqýshylardyń barlyq týystary men dostary shaqyrylatyn bitirý emtıhany merekeleýdiń resmı bólimin quraıdy. Odan soń oqýshylarǵa mektep bitirgeni jónindegi qujattar tabys etiledi. Resmı túrde marapattaý saltanatyna oqýshylar mantıa men akademıalyq qalpaq kıip barady. Al bitirý keshinde bozbalalar kostúm, boıjetkender nekeqıar kóılegin kıip júredi.  

Shvesıada mektep bitirýdi qalaı atap ótedi

Skandınavıa elderinde túlekterdi «ómir teńizine» árqaısysyna sáıkesti teńizshiniń qalpaǵyn kıgizip jiberedi. Keshegi oqýshylar óz mektebiniń aldynan sherýletip ótip, synyptastar mindetti túrde án salady. Osydan keıin túlekterdiń ata-analary árqaısysyna erekshe «boı jetý» atestatyn — balalyq shaǵyndaǵy eń uıaltyp-qyzartatyn sýretterin tartý etedi. Jaqyn týystary men dostary olarǵa ár túrli syılyqtardy tabystaıdy, olardy mindetti túrde moıyndaryna ilip alýy kerek . Sosyn baryp túlekter búkil qala kelip kóretin jalpy qalalyq sherýge qatysady.   

Mektep bitirýdi Japonıada qalaı atap ótedi

Kúnshyǵys eli túlekterin bárinen buryn ushyrady. Japonıada oqý jyly kóktemde bastalatyndyqtan, mektepti bitirý ýaqyty naýryz aıy. Bitirý sharasy resmı túrde ótedi jáne ol bitirý emtıhanynyń quramyna kiredi. Japondar ózderiniń mádenı dástúrlerin maqtan tutady, sondyqtan bári óte saltanatty jaǵdaıda ótedi. Túlekter án shyrqalyp, halyqtyq bıler bılenetin aıryqsha horeografıalyq sherý jasaıdy. Jigitterge iskerlik kostúmdi ǵana, al qyzdarǵa tek kımono kıýge bolady.  

Mektep bitirýdi Argentınada qalaı atap ótedi

Argentınalyq oqýshylardyń, dálirek aıtsaq, olardyń ata-analarynyń baǵy janǵan deýge bolady. Bul elde maqtaný, sándi de saltanatty mektep bitirý kóılekteri men kostúmderin kıý ersi sanalady. Bunyń sebebi mektepti bitirgeni jónindegi qujattar tapsyrylýyna ulasatyn erekshe dástúrde. Sońǵy qońyraý soǵa salyp, keshegi oqýshylar bir-birine shárbat, shyryn jáne kechýp shashady. Shıki jumyrtqa, tátti nandar jáne basqa taǵamdar tonna-tonnasymen aǵyp jatady jatady. Obal. Bári bitken soń, sharshaǵan, biraq rıza kóńildi túlekter sol kúıinde qala kóshelerin aralaýǵa shyǵady.  

Fılıppındikter mektep bitirýdi qalaı atap ótedi

Japonıadaǵy sıaqty Fılıppındikterdiń de saltanatty sharalary kóktemde ótedi. Ondaǵy mekteptegi sońǵy merekeniń resmı jáne erkin bólimi bar. Resmı bóliginde oqýshylarǵa dıplomdar jáne tropıkalyq klımat pen mekteptiń aıaqtalǵanyn bildiretin arnaıy medaldar — leıalar tabystalady. Saltanatty shara aıaqtala salysymen túlekter men olardyń jaqyn týystary merekeni óz otbasynda atap ótý úshin úıdi-úılerine taraıdy.    

Germanıa

Germanıada bitirý saltanattary árqalaı óte beredi. Resmı bóligi týrasynda aıtsaq, ol búkil elde birkelki ótedi — akademıalyq kıim jáne tórtburyshty shlápa. Al saltanatty merekeden soń toılaý túri ár alýan bolyp ketedi. Ár mektep «sońǵy qońyraýdy» ózinshe atap ótedi. Keıbireýler sán-saltanatty bitirý balyn ótkizedi de, synyptastar tań shapaǵyn qarsy alýǵa ketedi. Basqa mektepte arnaıy sahnalyq kıimder kıetin kesh daıyndaıdy, kelesi mektepte bárin, muǵalimderdi de, flomastermen beti-basyn shımaılap, áýittegi sýǵa laqtyratyn ózinshe bir ereýilmen tynady.  

Mektep bitirýdi Anglıada qalaı atap ótedi

Konservatıvti Ulybrıtanıa mektep bitirý merekelerin jaqtyrmaıdy jáne joǵary oqý ornyn bitirgenderge ǵana atap ótýge keńshilik jasaıdy. Joǵary mektepti bitirýdiń resmı bóligi ǵana bar, ol aıaqtalǵan soń túlekter kóńil kóterip, qydyrý úshin qalany aralap ketedi. Keıbir kóńil jarastyrǵan qyz-jigitter nemese jaqsy dostar ata-analarynan jyraqta bolý jáne ýnıversıtterge túser aldynda demalyp sergý úshin Evropa elderine bir aptaǵa saparǵa shyǵyp qaıtýy múmkin.    

AQSH mektep bitirýdi qalaı atap ótedi

Amerıkalyqtar erekshe jaǵdaılardy toılaý turǵysynda bizge jaqyn eken. Olar úshin mektep bitirý — Aıǵa ushqanǵa parapar. Oǵan baryn salyp jáne aldyn ala daıyndalady. Mektep bitirý keshi eldegi ulttyq merekeniń ar jaq-ber jaǵynda tur. Mektep bitirý saltanatynyń resmı jáne beıresmı (bitirý baly) bólikterimen arnaıy komıtetter aınalysady. Olardyń tártiptemeleri (reglament) útir-núktesine deıin jazýly. Balǵa tek óz jubyńmen ǵana barýǵa bolady, onyń ústine bógde qyzben nemese jigitpen bıleýge bolmaıdy. Al túlekter baldyń patshasy nemese patshaıymy ataǵyn alýdy Oksfordqa oqýǵa túsýden kóbirek armandaıdy.   

Izraılde mektep bitirýdi qalaı atap ótedi

Izraıldik mektep bitirý saltanaty erekshe ótedi. Oǵan úlkenderden góri balalar kóbirek daıyndalady. Kóbinese oqýshylar ózderiniń ata-analaryna arnap mektep bitirý sahnalyq kórinisin ázirleıdi. Bundaı sharaǵa teatrlandyrylǵan qoıylym, konsert, múzıkl t.b. kórsetilýi kirýi múmkin. Bular mektep teatrlarynda nemese teńiz jaǵasynda kórsetile beredi. Aıta keterligi, mektep bitirgen soń bári, qyzdar da, ızraıldik áskerde qyzmet etýge mindetti. Jaqsy dástúr, odan bas tartyp bultarý eshqaısysynyń qaperine de kirip shyqpaıdy.

Mektep bitirýdi Ońtústik Koreıada qalaı atap ótedi

Mektep bitirý sharasy Ońtústik Koreıada da erekshe eken. Shara tańerteń, kún shyǵa sala bastalady. Túske deıin mektepti bitirgenin kýálandyratyn qujattar tabystalatyn resmı bóligi aıaqtalady. Bunyń bári oqýshylardyń týysqandary men otbasylarynyń jaqyn aralasatyn dos-jarandarynyń kózinshe bolady. Mekteptiń ánurany shyrqalady, oqýshylardyń muǵalimderi men ata-analaryna qurmet kórsetiledi, sosyn eń qyzyǵy bastalady. Sońǵy qońyraý soǵylǵan kezde túlekter bir-birin shıki jumyrtqamen atqylap, unǵa aýnatady. Osydan keıin jek kóretin oqýlyqtar órtelip, ábden mezi qylǵan mektep formasy kúl-parshasy shyǵyp jyrtylady.

Al sizdiń oıyńyzsha ómirdegi eń mańyzdy sáttiń biri qalaı atalyp ótkeni durys? Bizdiń túlekterimizdiń de erekshe bir salty bolýy kerek pe?

---