InfoHub Logo

Baqyty bolý sharttarynyń biri jaqsylarmen birge bolý kerek. Jaqsy dos tapqanda laıyqty qurmet kórsetý, kemshiligin izdemeý kerek. Ol týraly jaman oı men kúmánda bolmaý kerek. Orynsyz sóz, is-áreketin kórgende bilmestikten, baıqaýsyzdan nemese abyrjýdan dep joramaldaǵan jón. Iaǵnı úzirli sebeppen kinásiz ekendigin qabyldaý kerek. Óıtkeni jaqsy minezdi adam ózgelerge keshirimmen qaraıdy, olardyń kemshilikterin jarıalamaıdy.

Dostyqtyń baýy týysqandyq sıaqty berik bolýy kerek. Týysqanyń qate istese, máselen balamyz kúná istese ony tastap ketemiz be?! Árıne joq. Oǵan munyń qateligin, durys emestigin túsindirýge tyrysamyz. Sol sıaqty dosty da qatesi úshin tastap ketý, arany úzý durys emes. Atalarymyz: «Joldasyn tastaǵan – jolda qalar», «Bólingendi bóri jeıdi» degen. Minsiz adam bolmaıdy. Kemshiliksiz, minsiz dos izdegen adam dossyz qalady. Týys pen kórshide, birge jumys isteıtin áriptesterde nemese birge oqıtyn, birge júrgen dostarda da qate, kemshilik bolýy múmkin. Biraq sonymen qatar kóptegen jaqsy qasıetteri de bolady. Jaqsy qasıetterin kórýge, dostyqty nyǵaıtýǵa, birlik pen yntymaqqa umtylý kerek.

Birde Farýráddın Attar ýaǵyzynda bylaı deıdi: Bir medreseniń ustazyna shákirtteriniń biri kelip:  

— Ustaz, qolymnan kelgenshe jaqsy oqýǵa, sizge laıyqty túrde qyzmet qylýǵa tyrysýdamyn. Biraq medresedegi keıbir balalardyń jaǵymsyz minezi bar. Men sıaqty birneshe dosym da osy medresedegi keıbir balalardan shaǵymdanýda. Osy sebepti birneshe bala bolyp, medresede qalmaı, syrttan qatynap oqysaq bola ma? — deıdi.  

— Balam, men saǵan bir támsil, bir keńes aıtaıyn, odan keıingisin óziń sheshersiń. Aıazdy kúnderi bilesiń, maldar jylyný úshin bir-birine jabysyp, tyǵyz ornalasady. Sol sıaqty borannyń astynda qalǵan bir top kirpi sýyqtan qorǵaný úshin bir jerge úıilip, bir-birine jaqyndaı túsedi. Tikenderi bir-birine batyp, aýyrsynǵanda aralary ajyrap qoıa beredi. Tońa bastaǵanda qaıtadan birigip, sálden soń tikenderi batqany sebepti taǵy da aralary ashylady. Sýyqtan qorǵaný men tikennen qorǵaný tańdaýy arasynda tolqyp, birneshe ret osylaı baryp keledi. Aqyrynda dostarynan kelip jatqan bul mazasyzdyqqa shydaı alatyndyqtaryn túsingende birigip, bir-birine qatty qymtalady. Osylaısha aıazdan aman qalady. Eger «tikeni batty» dep ár qaısysy jeke-jeke ketkende sýyqtan tońyp óler edi... Balam, sender de bir-birińniń tikenińe tóze bilseńder, nápisteriń tárbıelenedi, syılastyq, birlik pen yntymaq sıaqty kóp izgi qasıetterge qol jetkizesińder. Al eger «Mynanyń minezi bar, ananyń murny pushyq, mynanyń aýzy qısyq» degen sıaqty jeleý aıtyp ár qaısyń jeke ketseńder, sýyqta tońyp, qurdymǵa ketesińder. Osyny eskere otyryp sheshim qabyldańdar, — deıdi ustaz.

Muny estigen shákirt dostarymen birge qatelikterin túsinip, ókinip, medresede qalady.  

---