InfoHub Logo

Kúndelikti sabaq jospary, geografıa 9 synyp
Taqyryptar:
21 - sabaq. Tústi metalýrgıa. Pavlodar oblysynyń metalýrgıa kesheni
22 - sabaq. №4 saramandyq jumys
23 - sabaq. Hımıa ónerkásibi kesheni. Hımıa ónerkásibiniń salalary, qurylys materıaldary jáne orman sharýashylyǵynyń keshenderi
24 - sabaq. Pavlodar oblysynyń hımıa ónerkásibi kesheni
25 - sabaq. «Ónerkásip salalary» boıynsha qaıtalaý

Taqyryby: Tústi metalýrgıa. Pavlodar oblysynyń metalýrgıa kesheni

Bilimdilik. Tústi metalýrgıanyń mańyzyn, quramyn, Qazaqstannyń tústi metal túrleri boıynsha dúnıe júzindegi ornyn anyqtaý. Aýyr metaldar óndirisiniń geografıasy, jeńil metaldar metalýrgıasyn baǵaly jáne sırek kezdesetin metaldardyń jáne Qazaqstannyń metalýrgıalyq bazalarynyń geografıasy týraly bilimderin qalyptastyrý. Metalýrgıanyń qorshaǵan ortaǵa keltiretin zıany týraly kózqarastaryn qalyptastyrý. Pavlodar oblysynyń qara metalýrgıa kásiporyndarynyń ornalasý faktorlaryn, tústi metalýrgıasy qandaı toptarǵa bólinetinin, tústi metaldardyń qaıda qoldanylatynyn, onyń kásiporyndarynyń ornalasý prınsıpterin anyqtaý.
Damytýshylyq. Qazaqstannyń qara metalýrgıa ortalyqtaryn, ónerkásipti qorǵasyn - myrysh, alúmını, tıtan - magnıı kásiporyndaryn atap jáne kartadan kórsetý arqyly kartamen jumys isteý ıkemdilikterin odan ári damytý.
Tárbıelik. Óz otany týraly bilimderin tereńdete kele, otansúıgishtik qasıetterin arttyrý, geografıalyq mádenıetke tartý.
Sabaq túri: aralas sabaq
Sabaqty uıymdastyrý formasy: frontaldi
Sabaqty júrgizý ádis - tásilderi: reprodýktıvti, problemalyq
Qural - jabdyqtar: Qazaqstannyń saıası - áleýmettik kartasy, Pavlodar oblysynyń keshendi kartasy, Atlas
Negizgi uǵymdar: aýyr, jeńil, baǵaly, qıyn balqıtyn, sırek kezdesetin metaldar, dúraalúmınıı, polımetal, ken - metalýrgıalyq kombınattar
Nomenklatýra: mys – Ortalyq, Shyǵys Qazaqstan, qorǵasyn - myrysh – Ońtústik, Shyǵys Qazaqstan, polımetal – Zyrán, Rıdder, Óskemen, tıtan – Sátbaev, Obýov, Shoqash, boksıt – Pavlodar, Qyzyl Oktábr, Amangeldi, altyn – Komarov, Aqbeıt, Bozshakól, Bestóbe, Baqyrshyq

Sabaqtyń qurylymy: İ uıymdastyrý kezeńi
İİ úı tapsyrmasyn tekserý
İİİ jańa taqyrypqa kóshý kezeńi
İV jańa taqyrypty meńgerý kezeńi
V jańa taqyrypty bekitý kezeńi
Vİ sabaqty qorytyndylaý kezeńi
Vİİ – baǵalaý kezeńi
Vİİİ úıge tapsyrma berý
Sabaqtyń barysy:

İ Oqýshylarmen amandasý. Túgendeý. Sabaqqa daıyndyǵyn tekserý.
İİ Eń aldymen dápterlerindegi tapsyrmalaryn tekseredi. Keıin mátin sońyndaǵy aqparattar boıynsha suraqtar qoıady:
1) Qazaqstannyń temir keniniń quramyndaǵy metaldyń úlesi qansha?
2) Aqsý feroqorytpa zaýyty men AQSH feroqorytpa zaýyttaryn salystyryńdar.
3) Qaraǵandy metalýrgıa kombınaty qaı sheteldik kompanıanyń basqarýyna jáne qashan berildi?

İİİ Kirispe suraqtar:
1) mashına jasaý keshenin eske túsiremiz: avtokólik 200 myńnan astam bólshekten turady. Olar qandaı salalarmen tyǵyz baılanystylyǵyn kórsetedi?
2) mashına óndirisindegi tehnologıalyq kezeńderde bólshekterdi daıyndaý úshin qandaı materıaldar qoldanylady?
3) osy eki mysalda qandaı salanyń qajettiligi kóp baıqalady?

İV Jańa taqyrypty meńgerý jospary:
1. Tústi metalýrgıa: keshen ishindegi keshen.
2. Aýyr metaldar óndirisiniń geografıasy: shıkizat kózderine baǵyttalýy
3. Jeńil metaldar metalýrgıasy: qýat kózderine baǵyttalýy
4. Baǵaly jáne sırek kezdesetin metaldar
5. Qazaqstannyń metalýrgıalyq bazalary
6. Metalýrgıa jáne qorshaǵan orta
7. Pavlodar oblysynyń qara metalýrgıasy
8. Pavlodar oblysynyń tústi metalýrgıasy

Jańa taqyrypty meńgerý úshin oqýlyq mátinderi men taqyryptyq kartalardy paıdalanady.
Jańa taqyrypty oqýshylar ózdiginen meńgerý úshin nusqaýlar beredi: 1. Tústi metaldardyń mańyzy men qoldanylýyn anyqtańdar.
2. Tústi metalýrgıanyń quramyn bilý úshin 84 - sýretti taldaý.
3. Muǵalim ózi metaldar toptaryna qysqasha sıpattama berip ketedi: aýyr metaldy kenderdiń quramy óte kóp. Sondyqtan olardy tıimdi paıdalaný úshin shıkizatty keshendi óńdeıtin kombınattar qurylǵan. Shymkentte qorǵasynnan basqa 14 túrli ónim alynady. Aýyr metaldardyń taǵy bir ereksheligi – quramynda paıdaly komponentterdiń az bolýy. Sondyqtan balqytý zaýyttary shıkizat kózine taıaý ornalasady. Osy sebepten munda kóp kezeńdi flotasıa qoldanylady. Bizdiń elimizde aýyr tústi metaldardy mys jáne qorǵasyn - myrysh (polımetal) óndirisi salalary shyǵarady. Mys qory Qazaqstannyń barlyq aýdandarynda bar, eń úlkenderi Ortalyq pen Shyǵys Qazaqstanda shoǵyrlanǵan. Elimizdegi polımetal óndirisiniń basty aýdany – Kendi Altaı. Munda úsh iri ortalyq bar – Zyrán, Rıdder, Óskemen. Osy jerde oqýshylarǵa tapsyrma beredi: Shyǵys jáne Ońtústik qorǵasyn - myrysh ónerkásipterin salystyryńdar. Aýyr metaldarǵa qaraǵanda jeńil metaldar kenderinde paıdaly komponentterinde kóp bolady. Biraq ony óńdeýge kóp elektr qýaty qajet.

Bizdiń elimizde jeńil metaldardy alúmını jáne tıtan - magnıı ónerkásipteri óndiredi. Oqýshylarǵa tapsyrma: jeńil metaldardyń erekshelikterin anyqtaý.
Alúmınıdi quramynda alúmını totyǵy bar boksıtten alady. Alúmını alý 2 kezeńnen turady: 1) boksıtten alúmını oksıdin alý, 2) alúmını oksıdinen alúmını alý. Osy jerde oqýshylarǵa suraq qoıylady: Pavlodar oblysynda qandaı zaýyttar bar? Olar qandaı faktorlarǵa baılanysty salynǵan?
Baǵaly jáne sırek kezdesetin metaldardyń ishinen elimizde altyn Batystan basqa barlyq aýdandarda óndiriledi. Oqýshylarǵa tapsyrma: baǵaly jáne sırek kezdesetin metaldar qaıda óńdeledi?
Osy barlyq metaldardyń taralýy men aýdandardyń mamandanýyna baılanysty Qazaqstanda 3 metalýrgıalyq baza qalyptasqan: Shyǵysy, Ortalyq, Soltústik. Metalýrgıalyq baza – ortaq shıkizat nemese otyn qorlaryn paıdalanatyn zaýyttar toby. Eń ejelgisi – Shyǵys, ol «óndiristiń joǵarǵy qabattaryn» qalyptastyrýdy qamtamasyz etedi. Ortalyq metalýrgıalyq bazanyń mamandanýy keńeıip keledi. Soltústik metalýrgıalyq baza eń jas bolyp tabylady.
Taqyrypty bekitý úshin 157 - bettegi 1 - 5 tapsyrmalardy beredi. Keıin suraqtar qoıady: 1) Tústi metaldardyń qandaı toptary bar? 2) Nelikten tústi metalýrgıada shıkizatty keshendi óńdeıtin kombınattar salý tıimdi? 3) Jeńil tústi metal kenderiniń qandaı qasıetteri olardy ornalastyrýdaǵy negizgi prınsıpterimen baılanystyrady? 4) Mys jáne alúmını ónerkásibiniń negizgi ortalyqtaryn atańdar. 5) Qazaqstandaǵy negizgi metalýrgıalyq bazalardy kartadan kórsetińder.
Sabaqty oqýshylarmen birigip qorytyndylaıdy: Sonymen, tústi metalýrgıanyń mańyzy men Qazaqstandaǵy damý jaǵdaıy qandaı eken?
Oqýshylardy sabaqta kórsetken belsendiligine baılanysty baǵalaıdy.
Úı tapsyrmasyna §13, 6 - tapsyrma, test suraqtary.



Tolyq nusqasyn qaraý