Úsh tańbaly sanǵa jazbasha bólý tásilderi
4 klass
(«Matematıka - ǵylymdardyń patshasy» atty matematıka onkúndiginde ótkizilgen ashyq sabaq)
Sabaqtyń taqyryby: Úsh tańbaly sanǵa jazbasha bólý tásilderi
Sabaqtyń maqsaty:
1. Úsh tańbaly sanǵa jazbasha bólýdi meńgertý. Esepter shyǵarý.
2. Tarıhı ǵımarattardy bilip, olardy saqtaýǵa, qorǵaýǵa tárbıeleý. Shapshańdyq tanytyp, ozyq bolýǵa, tapqyrlyqqa tárbıeleý.
3. Tanymdyq, logıkalyq oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq
Sabaqtyń tıpi: Aralas sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: Álemniń 7 keremeti slaıd, logıkalyq tapsyrmalar
Sabaqtyń barysy:
İ Alǵashqy uıymdastyrý bólimi:
İİ Muǵalim sózi: Balalar biz búgingi sabaǵymyzda úsh tańbaly sanǵa bólý týraly alǵan bilimderimizdi pysyqtaı otyryp, álemniń 7 keremetimen tanysamyz. Álemniń 7 keremetimen tanysqylaryń kele ma? Endeshe mynda qaraı qoıaıyq.
(slaıd kórsetiledi)
Bul balalar ejelgi Vavılon qalasy. Vavılon qalasynda úlken mereke bolady. Navýhodonosor han persıalyq keremet hanshaıym Ametıske úılený toıy. Biraq kóp uzamaı jas hanshaıym óziniń týǵan jerin, úıin saǵynady. Navýhodonosor hanshaıymyn jubatý úshin baqtardy salýǵa buıryq beredi. Ametıske óziniń týǵan jerin keltirý úshin persıalyq taýlar salǵyzdy. Navýhodonosor baqqa túrli aǵashtar men gúlder otyrǵyzýdy talap etti. Alystan aspandaǵy aspaly baqtar bop kórindi. Sóıtip Vavılonda aspaly Semıramıda baǵy paıda boldy. Bul álemniń 1 keremeti.
1 - tapsyrma: Balalar bizdiń de Ametıs hanshaıym sıaqty árqaısysymyzdyń óz úıimiz bar. Bizder de bir jerge ketsek úıimizdi saǵynamyz. Bizge úıimizden oryndap kelýge qandaı tapsyrma berilip edi? Úıimizge degen saǵynyshymyzdy basyp, úıge berilgen tapsyrmany teksereıik.
İİİ Úı tapsyrmasyn tekserý
50 bet №2 (b 3 - 4 baǵany), №4 esep
(Interaktıvti taqtada úı tapsyrmasynyń durys jaýaby kórinedi. Oqýshylar óz - ózderin tekseredi.)
Al endi Týrsıaǵa attanaıyq. Týrsıadanyń Efes qalasynda Artemıda hramy salyndy. Hramdy arystandar kúzetedi.
2 - tapsyrma: Biz arystandar toryna baryp, olardy qulyppen bekitip tastaýymyz kerek. Qulyptyń kiltteri bar. Taqtada kiltter ilingen. Ár kiltte sandar jazylǵan. Sol sandardy kórkem jazamyz, jazyp bolǵan soń, jazǵan sandarymyzdy oqımyz.
2458790 20054016 58045701 5640002 2011000 45670900 2000009
Kelesi tanysatyn álemniń 3 keremeti Galıkarnas kesenesi. Persıada bir patsha turypty. Onyń aty Mavsol eken. Ólgennen keıin, adamdar este saqtasyn dep keremet úlken tabyt salýdy buıyrady. Bul tabyt patshanyń atymen mavzoleı dep atalǵan. Bul kesene ár túrli qymbat már - már tastarmen áshekeılengen. Qazirgi tapsyrmamyz sol már - már tastardaǵy úsh tańbaly sanǵa bólýge berilgen esepterdi shyǵaramyz. Ol bizdiń oqýlyǵymyzdaǵy 51 bettegi №2 esep
1206: 134
1188: 132
2528: 316
1960: 245
2097: 233
1107: 123
4 - tapsyrma: Al endi bizge kelesi tapsyrmamyzdy oryndaý úshin Rodos aralynyń satýshylary kómektesedi degen úmittemin, sebebi: Egeı teńizinde kishkentaı aral bolǵan. Aralda Rodos qalasynyń turǵyndary azat satýshy bolýdy qalaǵan. Olar eshkimmen soǵyspaı beıbit ómir súrýdi talap etken. Biraq grekter olardy jeńip alýdy sheshken. Soǵys 1jylǵa sozylǵan, biraq kishkentaı araldyń turǵyndary berilmegen. Sonda grek sarbazdary artqa sheginip, qarý - jaraqtaryn tastap ketken. Rodos turǵyndary ol kómek kórsetti dep Kún qudaıy Gelıosqa alǵystaryn bildirýdi sheshti. Olar grekterdiń tastap ketken qarý - jaraqtaryn satyp, Gelıos músinin saldy. Osy aralda álemniń 4 keremeti ornalasqan. Ol Kún qudaıy Germes músini. Osy músindi salǵan satýshylar asa uıymshyldyq tanytqan. Biz de endeshe uıymshyldyq tanytyp, berilgen amaldy birigip oryndaımyz. Bir oqýshy shyǵyp amaldyń oryndalý retin jazady, kelesi oqýshy 1amaldy, ár oqýshy ári qaraı amaldardy oryndaıdy
(806*450+430*180): 1310 - 565020: 657)
5 - tapsyrma: Endi biz Gresıaǵa attanamyz. Onda Olımp qalasynan Zevs músinin kóremiz. Bizdiń zamanymyzǵa deıin Vǵasyrda Olımpıa turǵyndary Zevs hramyn salýdy sheshken. Hramda qymbat tastarmen áshekeılengen taqtada Zevs otyr. Onyń bıiktigi 13m, tipti tóbege deıin jetedi. Zevs ornynan tursa, tipti tóbeni julyp alady degen áser týǵan. Qabyrǵa boıyna kórermenderge alań jasalǵan, adamdar kóterilip, qudaıdyń betin kóre alatyndaı múmkindik týǵyzǵan jáne oıyndarǵa olımpıadalyq oıyndar ataǵy berilgen. Endeshe olımpıadalyq logıkalyq esepterge jaýap berýge daıyndalaıyq. Oıymyzdy sergitip alaıyq.
1. Ústeldiń bir buryshy kesip alyndy. Ústelde endi neshe burysh qaldy? (5)
2. Almurt almadan aýyr, al alma órikten aýyr. Almurt aýyr ma, álde órik aýyr ma? (almurt)
3. Emende úsh butaq, al ár butaqta úsh almadan bar. Barlyǵy neshe alma? (emende alma óspeıdi)
4. Qoıandar bóreneni aramen bólip jatyr. Olar14 jerden kesti. Neshe bólik paıda boldy? (15)
5. Qos jegilgen attar 40 km shaýyp ótti. Ár at neshe km shaýyp ótedi? (40)
6. 7 aǵaly - inilerdiń bir - birden qaryndastary bar. Otbasynda barlyǵy neshe bala bar? (8)
7. Kóshede 1atasy, 2ákesi, 2balasy, 1nemeresi kele jatyr. Barlyǵy kóshede neshe adam kele jatyr? (3)
8. Áset pen Azatqa 5 tátti toqashtan áperdi. Áset óziniń toqashtaryn 6 mınýtta jep qoıdy da, ár toqashyn 4 mınýtta jep jatqan Azatqa qarap qyzǵanyshtan jyndana jazdady. Áset áli neshe mınýt qyzǵanyshtan jyndanatyn boldy? (14)
6 - tapsyrma: Óte jaqsy endeshe kelesi 6 álemniń keremetimen tanysatyn da ýaqyt jaqyndaǵan sıaqty. Ol Mysyrdaǵy Heops pıramıdasy. Ony aýyr-aýyr tastardan salǵan. Bul pıramıdanyń bir ereksheligi qazirgi bizdiń zamanymyzǵa deıin jetip saqtalǵan 7 keremettiń bireýi. Al osy Heops pıramıdasyna uqsaıtyn bizdiń elimizde ǵımarat bar ma? Árıne ol Astanadaǵy Beıbitshilik pen Kelisim saraıy. Endeshe oqýlyǵymyzǵa qaraıyq. Osy Astana qalasyndaǵy Beıbitshilik pen kelisim saraıyna baılanysty berilgen 52 bettegi №6 esepke qaraıyq.
Astana qalasyndaǵy pıramıda pishininde salynǵan Beıbitshilik jáne kelisim saraıynyń bıiktigi 62 m bolsa, al «Báıterek»kesheniniń bıiktigi odan 350 dm artyq. «Báıterek»kesheniniń bıiktigin tap.
Beıbitshilik jáne kelisim saraıynyń bıiktigi - 62 m
«Báıterek»kesheniniń bıiktigi -? odan 350 dm artyq
Sheshýi: 350dm=35m
62+35=97m
Jaýaby: «Báıterek» kesheniniń bıiktigi 97metr
7 - tapsyrma: Kelesi tanysatyn 7 keremet ol Foros aralyndaǵy Aleksandrıa maıagy. Bul úsh qabat munaranyń bıiktigi 120 m bolǵan. Onyń ústinde jan jaǵy ashyq tas kúrkede lapyldap ot janyp turǵan, ol kemelerge jol kórsetken. Onyń shyraǵy 50m qashyqtyqta kórinedi, bul álemdegi eń birinshi maıak, ár kapıtan ony bilgen. Endi árqaısysyń kapıtan bolasyńdar, óz kemelerińdi tasqa soqpaı araldan ótkizýleriń kerek. Senderge deńgeılik tapsyrmalar beriledi, onda 3 deńgeıde teńdeýler berilgen.
v*90=1890
76*a=38*50
(ý - 4760)*568=81224
İV Bekitý
Sonymen búgingi biz sabaǵymyzda álemniń 7 keremetimen tanysa otyryp, sandardy úsh tańbaly sanǵa bólýge esepter shyǵardyq. Álemniń 7 keremeti este qalý úshin ataýlaryn taǵy da bir ret qaıtalap óteıik.
V Sabaqty qorytý
Búgingi sabaqty qorytý maqsatynda 5 suraqtan turatyn test ótkiziledi.
1. Ýaqytty tabý úshin ne isteımiz?
a) Qashyqtyqty jyldamdyqqa bólemiz
b) Qashyqtyqty jyldamdyqqa kóbeıtemiz
v) Qashyqtyq pen jyldamdyqty alamyz
2. R=4*a Bul neniń formýlasy?
a) Tiktórtburyshtyń perımetrin tabý
b) Úshburyshtyń perımetrin tabý
v) Sharshynyń perımetrin tabý
3. Parallepıpedtiń kólemin tabý úshin ne isteımiz?
a) Qabyrǵasy men enin kóbeıtemiz
b) Qabyrǵasy men enin qosyp ekige kóbeıtemiz
v) Qabyrǵasy, enin, bıiktigin kóbeıtemiz
4. Belgisiz bólingishti tabý úshin ne isteımiz?
a) Bólindiniń mánin bólgishke kóbeıtemiz
b) Bólindiniń mánin bólgishke bólemiz
v) Bólgishke bólindiniń mánin kóbeıtemiz
5. 2táýl 3 saǵatta qansha saǵat bar?
a) 27saǵat
b) 51saǵat
v) 48 saǵat
Vİ Baǵalaý
Sabaqqa jaqsy qatynasqan oqýshylar baǵalanady.
Vİİ Úıge tapsyrma
№3 esep 52 bet
(«Matematıka - ǵylymdardyń patshasy» atty matematıka onkúndiginde ótkizilgen ashyq sabaq)
Sabaqtyń taqyryby: Úsh tańbaly sanǵa jazbasha bólý tásilderi
Sabaqtyń maqsaty:
1. Úsh tańbaly sanǵa jazbasha bólýdi meńgertý. Esepter shyǵarý.
2. Tarıhı ǵımarattardy bilip, olardy saqtaýǵa, qorǵaýǵa tárbıeleý. Shapshańdyq tanytyp, ozyq bolýǵa, tapqyrlyqqa tárbıeleý.
3. Tanymdyq, logıkalyq oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý.
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq
Sabaqtyń tıpi: Aralas sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: Álemniń 7 keremeti slaıd, logıkalyq tapsyrmalar
Sabaqtyń barysy:
İ Alǵashqy uıymdastyrý bólimi:
İİ Muǵalim sózi: Balalar biz búgingi sabaǵymyzda úsh tańbaly sanǵa bólý týraly alǵan bilimderimizdi pysyqtaı otyryp, álemniń 7 keremetimen tanysamyz. Álemniń 7 keremetimen tanysqylaryń kele ma? Endeshe mynda qaraı qoıaıyq.
(slaıd kórsetiledi)
Bul balalar ejelgi Vavılon qalasy. Vavılon qalasynda úlken mereke bolady. Navýhodonosor han persıalyq keremet hanshaıym Ametıske úılený toıy. Biraq kóp uzamaı jas hanshaıym óziniń týǵan jerin, úıin saǵynady. Navýhodonosor hanshaıymyn jubatý úshin baqtardy salýǵa buıryq beredi. Ametıske óziniń týǵan jerin keltirý úshin persıalyq taýlar salǵyzdy. Navýhodonosor baqqa túrli aǵashtar men gúlder otyrǵyzýdy talap etti. Alystan aspandaǵy aspaly baqtar bop kórindi. Sóıtip Vavılonda aspaly Semıramıda baǵy paıda boldy. Bul álemniń 1 keremeti.
1 - tapsyrma: Balalar bizdiń de Ametıs hanshaıym sıaqty árqaısysymyzdyń óz úıimiz bar. Bizder de bir jerge ketsek úıimizdi saǵynamyz. Bizge úıimizden oryndap kelýge qandaı tapsyrma berilip edi? Úıimizge degen saǵynyshymyzdy basyp, úıge berilgen tapsyrmany teksereıik.
İİİ Úı tapsyrmasyn tekserý
50 bet №2 (b 3 - 4 baǵany), №4 esep
(Interaktıvti taqtada úı tapsyrmasynyń durys jaýaby kórinedi. Oqýshylar óz - ózderin tekseredi.)
Al endi Týrsıaǵa attanaıyq. Týrsıadanyń Efes qalasynda Artemıda hramy salyndy. Hramdy arystandar kúzetedi.
2 - tapsyrma: Biz arystandar toryna baryp, olardy qulyppen bekitip tastaýymyz kerek. Qulyptyń kiltteri bar. Taqtada kiltter ilingen. Ár kiltte sandar jazylǵan. Sol sandardy kórkem jazamyz, jazyp bolǵan soń, jazǵan sandarymyzdy oqımyz.
2458790 20054016 58045701 5640002 2011000 45670900 2000009
Kelesi tanysatyn álemniń 3 keremeti Galıkarnas kesenesi. Persıada bir patsha turypty. Onyń aty Mavsol eken. Ólgennen keıin, adamdar este saqtasyn dep keremet úlken tabyt salýdy buıyrady. Bul tabyt patshanyń atymen mavzoleı dep atalǵan. Bul kesene ár túrli qymbat már - már tastarmen áshekeılengen. Qazirgi tapsyrmamyz sol már - már tastardaǵy úsh tańbaly sanǵa bólýge berilgen esepterdi shyǵaramyz. Ol bizdiń oqýlyǵymyzdaǵy 51 bettegi №2 esep
1206: 134
1188: 132
2528: 316
1960: 245
2097: 233
1107: 123
4 - tapsyrma: Al endi bizge kelesi tapsyrmamyzdy oryndaý úshin Rodos aralynyń satýshylary kómektesedi degen úmittemin, sebebi: Egeı teńizinde kishkentaı aral bolǵan. Aralda Rodos qalasynyń turǵyndary azat satýshy bolýdy qalaǵan. Olar eshkimmen soǵyspaı beıbit ómir súrýdi talap etken. Biraq grekter olardy jeńip alýdy sheshken. Soǵys 1jylǵa sozylǵan, biraq kishkentaı araldyń turǵyndary berilmegen. Sonda grek sarbazdary artqa sheginip, qarý - jaraqtaryn tastap ketken. Rodos turǵyndary ol kómek kórsetti dep Kún qudaıy Gelıosqa alǵystaryn bildirýdi sheshti. Olar grekterdiń tastap ketken qarý - jaraqtaryn satyp, Gelıos músinin saldy. Osy aralda álemniń 4 keremeti ornalasqan. Ol Kún qudaıy Germes músini. Osy músindi salǵan satýshylar asa uıymshyldyq tanytqan. Biz de endeshe uıymshyldyq tanytyp, berilgen amaldy birigip oryndaımyz. Bir oqýshy shyǵyp amaldyń oryndalý retin jazady, kelesi oqýshy 1amaldy, ár oqýshy ári qaraı amaldardy oryndaıdy
(806*450+430*180): 1310 - 565020: 657)
5 - tapsyrma: Endi biz Gresıaǵa attanamyz. Onda Olımp qalasynan Zevs músinin kóremiz. Bizdiń zamanymyzǵa deıin Vǵasyrda Olımpıa turǵyndary Zevs hramyn salýdy sheshken. Hramda qymbat tastarmen áshekeılengen taqtada Zevs otyr. Onyń bıiktigi 13m, tipti tóbege deıin jetedi. Zevs ornynan tursa, tipti tóbeni julyp alady degen áser týǵan. Qabyrǵa boıyna kórermenderge alań jasalǵan, adamdar kóterilip, qudaıdyń betin kóre alatyndaı múmkindik týǵyzǵan jáne oıyndarǵa olımpıadalyq oıyndar ataǵy berilgen. Endeshe olımpıadalyq logıkalyq esepterge jaýap berýge daıyndalaıyq. Oıymyzdy sergitip alaıyq.
1. Ústeldiń bir buryshy kesip alyndy. Ústelde endi neshe burysh qaldy? (5)
2. Almurt almadan aýyr, al alma órikten aýyr. Almurt aýyr ma, álde órik aýyr ma? (almurt)
3. Emende úsh butaq, al ár butaqta úsh almadan bar. Barlyǵy neshe alma? (emende alma óspeıdi)
4. Qoıandar bóreneni aramen bólip jatyr. Olar14 jerden kesti. Neshe bólik paıda boldy? (15)
5. Qos jegilgen attar 40 km shaýyp ótti. Ár at neshe km shaýyp ótedi? (40)
6. 7 aǵaly - inilerdiń bir - birden qaryndastary bar. Otbasynda barlyǵy neshe bala bar? (8)
7. Kóshede 1atasy, 2ákesi, 2balasy, 1nemeresi kele jatyr. Barlyǵy kóshede neshe adam kele jatyr? (3)
8. Áset pen Azatqa 5 tátti toqashtan áperdi. Áset óziniń toqashtaryn 6 mınýtta jep qoıdy da, ár toqashyn 4 mınýtta jep jatqan Azatqa qarap qyzǵanyshtan jyndana jazdady. Áset áli neshe mınýt qyzǵanyshtan jyndanatyn boldy? (14)
6 - tapsyrma: Óte jaqsy endeshe kelesi 6 álemniń keremetimen tanysatyn da ýaqyt jaqyndaǵan sıaqty. Ol Mysyrdaǵy Heops pıramıdasy. Ony aýyr-aýyr tastardan salǵan. Bul pıramıdanyń bir ereksheligi qazirgi bizdiń zamanymyzǵa deıin jetip saqtalǵan 7 keremettiń bireýi. Al osy Heops pıramıdasyna uqsaıtyn bizdiń elimizde ǵımarat bar ma? Árıne ol Astanadaǵy Beıbitshilik pen Kelisim saraıy. Endeshe oqýlyǵymyzǵa qaraıyq. Osy Astana qalasyndaǵy Beıbitshilik pen kelisim saraıyna baılanysty berilgen 52 bettegi №6 esepke qaraıyq.
Astana qalasyndaǵy pıramıda pishininde salynǵan Beıbitshilik jáne kelisim saraıynyń bıiktigi 62 m bolsa, al «Báıterek»kesheniniń bıiktigi odan 350 dm artyq. «Báıterek»kesheniniń bıiktigin tap.
Beıbitshilik jáne kelisim saraıynyń bıiktigi - 62 m
«Báıterek»kesheniniń bıiktigi -? odan 350 dm artyq
Sheshýi: 350dm=35m
62+35=97m
Jaýaby: «Báıterek» kesheniniń bıiktigi 97metr
7 - tapsyrma: Kelesi tanysatyn 7 keremet ol Foros aralyndaǵy Aleksandrıa maıagy. Bul úsh qabat munaranyń bıiktigi 120 m bolǵan. Onyń ústinde jan jaǵy ashyq tas kúrkede lapyldap ot janyp turǵan, ol kemelerge jol kórsetken. Onyń shyraǵy 50m qashyqtyqta kórinedi, bul álemdegi eń birinshi maıak, ár kapıtan ony bilgen. Endi árqaısysyń kapıtan bolasyńdar, óz kemelerińdi tasqa soqpaı araldan ótkizýleriń kerek. Senderge deńgeılik tapsyrmalar beriledi, onda 3 deńgeıde teńdeýler berilgen.
v*90=1890
76*a=38*50
(ý - 4760)*568=81224
İV Bekitý
Sonymen búgingi biz sabaǵymyzda álemniń 7 keremetimen tanysa otyryp, sandardy úsh tańbaly sanǵa bólýge esepter shyǵardyq. Álemniń 7 keremeti este qalý úshin ataýlaryn taǵy da bir ret qaıtalap óteıik.
V Sabaqty qorytý
Búgingi sabaqty qorytý maqsatynda 5 suraqtan turatyn test ótkiziledi.
1. Ýaqytty tabý úshin ne isteımiz?
a) Qashyqtyqty jyldamdyqqa bólemiz
b) Qashyqtyqty jyldamdyqqa kóbeıtemiz
v) Qashyqtyq pen jyldamdyqty alamyz
2. R=4*a Bul neniń formýlasy?
a) Tiktórtburyshtyń perımetrin tabý
b) Úshburyshtyń perımetrin tabý
v) Sharshynyń perımetrin tabý
3. Parallepıpedtiń kólemin tabý úshin ne isteımiz?
a) Qabyrǵasy men enin kóbeıtemiz
b) Qabyrǵasy men enin qosyp ekige kóbeıtemiz
v) Qabyrǵasy, enin, bıiktigin kóbeıtemiz
4. Belgisiz bólingishti tabý úshin ne isteımiz?
a) Bólindiniń mánin bólgishke kóbeıtemiz
b) Bólindiniń mánin bólgishke bólemiz
v) Bólgishke bólindiniń mánin kóbeıtemiz
5. 2táýl 3 saǵatta qansha saǵat bar?
a) 27saǵat
b) 51saǵat
v) 48 saǵat
Vİ Baǵalaý
Sabaqqa jaqsy qatynasqan oqýshylar baǵalanady.
Vİİ Úıge tapsyrma
№3 esep 52 bet
You Might Also Like
