InfoHub Logo

Batys Qazaqstan oblysy,
Jańaqala aýdany, Jańaqala aýyly,
«Jańaqala aýdandyq balalar baqshasy»
MKQ kásiporyn tárbıeshi: Adıetova L. E

«Aqqoıan» tobynyń uıymdastyrylǵan ashyq oqý is - áreketiniń tehnologıalyq kartasy
Bilim berý salasy: «Qatynas»
Bilim berý bólimi: Til damytý
Taqyryby: «Úı janýarlary qalaı dybystaıdy?»
Maqsaty: Úı janýarlarymen tanystyrý. Janýarlardyń dybystary jazylǵan úntaspany tyńdatý arqyly "Janýarlar qalaı dybystaıdy?" suraǵyna jaýap berýge úıretý. Balalardyń tórt túlik týraly bilimderin keńeıtip, sózdik qoryn damytý
Aldyn - ala júrgiziletin jumystar: shattyq sheńberi
Qajetti kórneki quraldar: Úı janýarlarynyń sýretteri
Qostildilik komponent: Sıyr - korova, jylqy - loshad

Sebepti qyzyǵýshylyǵyn oıatý kezeńi

Balalardyń kóńil kúılerin kóterip, uıymdastyrylǵan oqý is - áreketin bastaý úshin balalardy oryndarynan turǵyzyp shattyq sheńberin aıtqyzý.
Biz kishkentaı balamyz,
Ósip - ónip tolamyz.
Kúnge qaraı talpynyp,
Kókke qoldy sozamyz.
Qaıyrly tań, balalar!
Qaıyrly tań, qonaqtar!

Uıymdastyrýshylyq izdenis kezeńi
- Balalar adamdardyń kúndelikti tirshilik etip, ómir súretin baspanasy qalaı ataımyz?
- Úı qandaı bólikterden turady?
- Úıdiń tóbesi, qabyrǵasy, esigi, terezesi bolady.
- Úı bólikteri qandaı pishinderge uqsaıdy?
- Tóbesi úshburyshqa, esigi tik tórtburyshqa, terezesi tórtburyshqa, qabyrǵalary tik tórtburyshqa uqsaıdy.
- Balalar durys aıtasyńdar endi aldymyzdaǵy turǵan úıdiń neshe terezesi bar ekenin sanaıyq?
- Búgingi oqý is - áreketimizde áńgimeleıtinimiz osy terezelerdiń ishinde jasyrylǵan. Endeshe, sender qazir bes terezeniń tústerin aıtasyńdar, ishinde ne bar ekenin kóreıik, balalar!
- Bul sýretter senderge tanys pa?
- Durys, úı janýarlary. Endi úı janýarlary týraly tolyqtaı aıtý úshin bir sát taqtaǵa nazar aýdaraıyq!

Túıe: Úı janýarlarynyń ishindegi eń irisi sút qorekti janýar. Túıe shóppen qorektenedi. Adamdarǵa jún, et, sút beredi. Sútinen: eń paıdaly dárilik qýaty bar shubat jasaıdy. Túıe júninen kórpe jasaımyz. Erte kezde adamdar kóship, qoný úshin kólik retinde paıdalanǵan.

Sıyr: Úı janýarlarynyń ishindegi iri asha tuıaqty janýar. Sıyr sút qorekti janýar, shóppen qorektenedi.. Onyń terisinen ton kıemiz. Adamdarǵa et, sút beredi sıyr sútinen: aıran, sút, irimshik, kurt, maı, qatyq jasaıdy.

Jylqy: Úı janýarlarynyń ishindegi iri sút qorekti janýar, shóppen qorektenedi. Jylqyny adamdar kólik qylyp minedi. Adamdarǵa et, sút beredi jylqynyń sútinen adam densaýlyǵyna óte paıdaly sýsyn qymyz jasaıdy.

Qoı: Tórt túlik maldyń ishindegi sút qorekti, momyn janýar. Shóppen qorektenedi. Adamdarǵa et, sút, jún beredi. Túıe júninen qalyń kıim toqıdy, kıiz basady, baıpaq jasaıdy.
Eshki: Eshkiniń súti óte paıdaly. Eshkiniń júni túbit dep atalady. Odan túrli qalyń kıimder, ásirese qolǵap toqımyz.

- Úı janýarlarynyń barlyǵy adamdar, ıaǵnı, biz úshin óte paıdaly. Olar adamdardyń baǵyp - qaǵýymen, asyraýymen tirshilik etedi. Adamdar olarǵa jem, sý, shóp beredi.
- Úı janýarlarynyń balalary bolady. Biz olardy tólderi dep ataımyz.
Qoı – qozy
Sıyr - buzaý
Jylqy – qulyn
Túıe – bota
Eshki - laq

Sergitý sáti:
Qoshaqany qoıdyń,
Qaıda qalyp qoıdyń?
Bultıyp tur búıiriń,
Qaı óristen toıdyń?

- Balalar, úı janýarlarynyń árqaısysynyń ózderiniń dybystary bar. Senderge tanys daýystar shyǵar. Taqtaǵa qaraıyq.
Balalarǵa úı janýarlarynyń dybystaryn jasyryp, tyńdatý.
Sıyr - móńireıdi
Túıe – bozdaıdy
Jylqy - kisineıdi
Qoı - mańyraıdy
Eshki - mańyraıdy
- Endi, úı janýarlarynyń oryssha aýdarmalaryn aıtaıyq:

Qostildilik komponent:
Sıyr - korova, jylqy - loshad
Dıdaktıkalyq oıyn:
«Anasyn tabýǵa kómektes»
Sharty: sýret boıynsha úı janýarlarynyń analaryn taýyp, qasyna ornalastyrý.

Kútiletin nátıje:
Neni biledi: Úı janýarlary týraly
Qandaı túsinikterdi meńgerdi: Úı janýarlarynyń adamǵa paıdasyn túsinedi
Meńgergen daǵdylary men iskerlikteri: Olardy tólderimen ajyratyp, ataı biledi.

Tolyq nusqasyn júkteý