InfoHub Logo

«Úzdik geograf» tanymdyq saıys
Maqsaty:
1) Oqýshylardyń geografıa pánine degen qyzyǵýshylyqtaryn oıatý arqyly, pánniń oqytylýy men berilýin tereńdetý, bilimderin teksere otyryp nyǵaıtý.
2) Oqýshylardyń oılaý, este saqtaý, tanymyn, daǵdylaryn arttyrý, zeıinin keńeıtý
3) Adamgershilikke, eńbeksúıgishtikke baýlý, Otanyn, elin súıýge tárbıeleý.
Mindeti: oqýshylardyń bilimderi men bilikterin tekserý, alǵan bilimderin tereńdetý
Kórnekiligi: jarty sharlardyń fızıkalyq kartasy, globýs, keskin kartalar, slaıd
Barysy:
İ. Uıymdastyrý
İİ. «Kim jyldam?» oıyny
İİİ. Oı tolǵanys (jumbaq sheshý)
İV. Polıglot
V. Tamasha toǵyzdyq
VI. Kartamen jumys
VII. Qorytyndy bólim. Marapattaý
«Tek sáttilik, qatysyńdar saıysqa
Myqty bolsań, qabyrǵańmen qaıyspa
Oqý kerek, bilim kerek qashanda
Ol bolmasa, saıys degen saıyspa» - deı otyryp, saıysymyzdy bastaımyz.
Saıysty uıymdastyrý kezinde oqýshylardy shaqyramyn jáne olardy saıystyń baǵdarlamasymen tanystyrdym. Olaı bolsa 1 kezeń «kim jyldam». Oıyn sharty boıynsha 10 suraq qoıylady, ár durys jaýap 5 upaıǵa teń. Bul kezeń jyldamdyqty qajet etedi, suraqqa birinshi qol kótergen oqýshy jaýap beredi.
İ. «Kim jyldam?»
1. Ekvatordyń uzyndyǵy. (40000 km)
2. Aýa qysymyn ólsheıtin aspap. ( barometr)
3. Jer silkinýdi zertteıtin ǵylym? ( seısmologıa)
4. Masshtab sózi nemis tilinen aýdarǵanda qandaı maǵyna beredi? (ólsheýish taıaq)
5. Baǵytyn táýlik ishinde eki ret ózgertetin teńizderdiń, kólderdiń, iri ózender jaǵalaýynda soǵatyn jelder ( brız)
6. Aýanyń jer beti jáne ondaǵy zattarǵa túsiretin salmaǵy № (atmosferalyq qysym)
7. Aýanyń 78 paıyzy neden turady? (azot)
8. Aýanyń eń kóbi shoǵyrlanǵan, atmosferanyń eń tómengi qabaty? (troposfera)
9. Syrtqy kúsh áserinen taý jynystarynyń ózgerýi? (úgilý)
10. Alǵashqy barometrdi oılap tapqan ıtalán fızıgi? (Porrıchelı)
İİ. Oı tolǵanys. Jumbaq sheshý

1. Qalasy bar, úıi joq
Ózeni bar, sýy joq
Ormany bar, túbi joq
Baqshasy bar, gúli joq
(karta)
2. Eshbir tireýsiz kúmbez,
Eshbir súıeýsiz kúmbez
Eshkim kótere almaıdy
Eshkim tóńkere almaıdy
( aspan)
3. Jer betiniń keskinin
Túrli – túspen kórsetken
Bolsa da ózi qurmetti
Tıipti oryn eń shetten
(shartty belgi)
4. Jalǵyz baǵyt bileri
Burǵanyńa kónbeıdi
Jol kórsetip beredi
Ózi biraq kórmeıdi
( tusbaǵdar)
5. Bar ma joq pa
Ony anyq bilmeımiz
Ol joq jerde
Ómir súrip júrmeımiz
(aýa)
6. Bir zat dúnıede qushaǵy keń
Ushqan qus, júgirgen ań bárine teń
Adamzat, jan – janýar arasynda
Máńgilik ósip – ónip ómir súrgen.

III. Polıglot
Yqs----qys---zıma----Winter
Shaǵa—aǵash---derevo----Tree
Ýat-----taý------gora------Mountain
Kló-----kól-----ozero-----Lake
Pansa---aspan---nebo----Sky
Núk-----kún---solnse----Sun
Ýs----sý----voda----Water
Muthı---muhıt----okean---Ocean
Ńbyrja---jańbyr---dojd---rain
Erj---jer---zemlá---land
IV. Tamasha toǵyzdyq
1. Kondensasıa - Belgili bir jaǵdaıda sý býlarynyń suıyq kúıge aınalýy
2. Mýson – qysta qurlyqtan teńizge, jazda teńizden qurlyqqa qaraı soǵatyn turaqty jel
3. Klımat – aýa raıynyń belgili bir jerge tán kóp jyldyq ortasha jaı – kúıi
4. Brız – teńiz jaǵalaýynan soǵatyn, qurlyq pen sýdyń ústindegi aýanyń ártúrli jylynýyna baılanysty baǵytyn táýlik ishinde 2 ret ózgertetin jel
5. Taý – jer betiniń mańaıyndaǵy jazyqtardan oqshaý kóterilip jatqan, betkeıleri óıa bolyp keletin bıik bóligi
6. Magma – jerdiń tereń qoınaýynda joǵary temperatýra men úlken qysym jaǵdaıynda túziletin, gazǵa baı, balqyǵan otty qoımaljyń zat
7. Jelbaǵar – jeldiń baǵyty men jyldamdyǵyn anyqtaıtyn qural
8. Termometr – aýa temperatýrasyn ólsheıtin qural
V. Kartamen jumys
Myna berilgen geografıalyq nysandardy jarty sharlardyń fızıkalyq kartasynan tabyńdar.
Tegeran qalasy -
Delı qalasy -
Pekın qalasy –
Astana qalasy –
Qorytyndy bólim. Marapattaý
«Ǵylymnyń syryn uǵyna
Shyǵyńdar bilim shyńyna
Daryndylyq pen tapqyrlyq
Jetkizedi sizderdi, geografıa syryna», - deı otyryp, saıysymyzdy aıaqtaımyz.