InfoHub Logo

Radıkaldy dinı ıdeologıanyń qaýiptiligi: halyqty aqparattandyrýdyń mańyzdylyǵy Din kóptegen mádenıetter men qoǵamdardyń mańyzdy bóligi bolyp tabylady. Ol rýhanı jubanysh pen moraldyq basshylyq ákelýi múmkin. Alaıda, kez-kelgen ıdeologıa sıaqty, dinı ıdeologıa da radıkaldanýǵa ushyraıdy, bul qoǵam men álemge qaýip tóndirýi múmkin. Sondyqtan halyqty radıkaldy dinı ıdeologıanyń qaýiptiligi týraly habardar etý qoǵamdyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdiń ajyramas bóligine aınalady. Radıkaldy dinı ıdeologıa: bul ne? Radıkaldy dinı ıdeologıa-bul dinı nanymdardy qaıta qaraý jáne olardy zorlyq-zombylyqty, ekstremızmdi jáne terorızmdi aqtaý úshin qoldaný. Ol jeke adamdarǵa nemese toptarǵa áser ete alady, olardy beıbitshilik pen úılesimdiliktiń negizgi prınsıpterine qaıshy keletin áreketterge shaqyrady.

 

Radıkaldy dinı ıdeologıanyń qaýiptiligi

Terorızm: dinı ekstremıster qoǵamǵa úlken qaýip tóndiretin shabýyldar men terorıstik áreketterdi aqtaý úshin senimdi qoldana alady.

Qoǵamnyń polárızasıasy: radıkaldy ıdeologıa qoǵamdy ártúrli dinı jáne etnıkalyq toptar arasynda qaqtyǵystar týdyrý arqyly bóle alady.

Beıbitshilikke qaýip: radıkaldy ıdeologıalardan týyndaǵan qaqtyǵystar halyqaralyq qaqtyǵystarǵa ulasyp, aımaqtardaǵy beıbitshilik pen turaqtylyqqa qaýip tóndirýi múmkin. Radıkaldy dinı ıdeologıanyń qaýiptiligi týraly halyqty habardar etý qoǵamdyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdiń mańyzdy aspektisi bolyp tabylady. Ol úshin kelesi sharalardy qoldanýǵa bolady:

1. Bilim berý jáne BAQ-ta jarıalaý: radıkaldy ıdeologıa taqyrybyna, onyń qaýiptiligi men saldaryna arnalǵan bilim berý is-sharalaryn, semınarlar men dárister ótkizý. Osy taqyryp boıynsha materıaldar jasaý úshin jýrnalısermen yntymaqtastyq.

2. Internet jáne áleýmettik medıa: jelidegi radıkaldy mazmundy baqylaý jáne oǵan jaýap berý, sondaı-aq radıkaldy nasıhatqa qarsy aqparattyq resýrstar men naýqandar qurý.

3. Dinı lıderlermen yntymaqtastyq: radıkaldy ıdeologıamen kúresý salasyndaǵy túsinistik pen qoldaýdy arttyrý úshin ártúrli dinı qaýymdastyqtardyń ókilderimen dıalog júrgizý mańyzdy.

1. Psıhologıalyq kómekti qoldaý: radıkaldanýǵa tap bolýy múmkin adamdar úshin qol jetimdi resýrstardy qurý, sonyń ishinde jaqyn adamdaryńyzben jáne dostaryńyzben qarym-qatynas jasaý boıynsha keńester.

2. Quqyqtyq sharalar: radıkaldy úgit-nasıhat pen radıkaldy toptarǵa qarsy zańdardy qatańdatý, sondaı-aq radıkaldy uıymdardy qarjylandyrý men jaldaýdy baqylaý sharalaryn kúsheıtý.

Radıkaldy dinı ıdeologıanyń qaýiptiligi týraly halyqty habardar etý birqatar sebepterge baılanysty mańyzdy jáne sózsiz oń proses bolyp tabylady:

Radıkaldanýdyń aldyn alý: tıimdi aqparat adamdardy radıkaldy ıdeologıanyń belgilerimen tanystyrady jáne olardyń ekstremıstik toptarǵa nemese áreketterge qatysýyn boldyrmaýǵa kómektesedi

Beıbitshilik pen qaýipsizdikti nasıhattaý: radıkaldy ıdeologıamen kúresý qoǵamnyń jalpy qaýipsizdigine yqpal ete otyryp, terorızm aktileri men basqa da zorlyq-zombylyq qaqtyǵystarynyń aldyn alýǵa kómektesedi.

Áleýmettik-mádenı ártúrlilikti saqtaý: aqparattandyrý adamdarǵa ártúrli dinı mádenıetterdi jaqsy túsinýge jáne ártúrli nanymdarǵa tózimdilikpen qaraýǵa múmkindik beredi.

Jastardy qorǵaý: jastar radıkaldaný qaýpi bar, al aqparattandyrý olarǵa sanaly sheshim qabyldaýǵa jáne ekstremıstik toptardan aýlaq bolýǵa kómektesedi.

Quqyqtyq tártipti nasıhattaý: aqparattandyrylǵan qoǵam quqyq qorǵaý organdaryna ekstremıstik áreketterdi anyqtaýǵa jáne jolyn kesýge kómektese alady.

Óz qaýipsizdigin arttyrý: radıkaldy ıdeologıanyń belgilerin biletin adamdar ózderin jáne jaqyndaryn jaqsy qorǵaı alady.

Nátıjesinde, radıkaldy dinı ıdeologıa týraly habardar etý ekstremızmge qarsy kúrestiń jáne qoǵamdyq qaýipsizdikti qoldaýdyń mańyzdy quramdas bóligi bolyp tabylady, sondaı-aq qoǵamdaǵy beıbitshilikke, toleranttylyqqa jáne ózara túsinistikke yqpal etedi

Qorytyndylaı kele, radıkaldy dinı ıdeologıamen tıimdi kúresý úshin bilim, aqparat, yntymaqtastyq jáne zańnamany biriktiretin keshendi strategıa qurý mańyzdy. Halyqty radıkaldy dinı ıdeologıanyń qaýiptiligi týraly habardar etý qaýipsizdik máselesi ǵana emes, beıbitshilik pen turaqtylyqty saqtaý máselesi. Bul bilim berý, BAQ, dinı qaýymdastyqtar men úkimettiń kúsh-jigerin qajet etetin proses. Tek birlesken kúsh-jiger radıkaldy ıdeologıanyń taralýyn jáne onyń qoǵamǵa keri áserin boldyrmaýǵa kómektesedi.

---