Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 6 kún buryn)
HHİ ǵasyr kóshbasshysy
Aqtóbe qalasy,
№33 Qazaq jalpy bilim berý mektebiniń
Tarıh páni muǵalimi: Jurmaǵambet Qobylan Qaltaıuly

HHİ ǵasyr kóshbasshysy
Maqsaty: Oqýshylardy qazirgi zaman talabyna saı tereń bilim alýǵa yntalandyrý. Qazirgi ǵylymı bilim negizinde dúnıejúziniń órkenıet qundylyqtarymen qarýlanýǵa nıetterin qalyptastyrý.
Oqýshylardyń jan – jaqty bilimin damytý, oılaý, sóıleý qabiletterin shyńdaý.
Sabaqtyń túri: Tanymdyq saıys.
Sabaqtyń ádis – tásili: Suraq – jaýap, pikirtalas, oıyn.
Saıysqa qatysýshylar: 8 saıysker, júrgizýshi, ádilqazylar

Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe sózi.
Armysyzdar, qadirmendi ustazdar, oqýshylar, jaqsy nıetpen kelgen ulaǵatty qonaqtar.
İİ. Saıystyń barysy İÚ kezeńnen turady:
1 - 2 kezeńde upaı sanyn az jınaǵan bes oqýshy kelesi eki kezeńge óte almaıdy, al upaıdy kóp jınaǵan oqýshylar kelesi eki kezeńdi jalǵastyrady.
İ. kezeń «báıge».
İİ. kezeń «doda».
İİİ. kezeń «Kim jyldam?»
İÚ. kezeń «jorǵa».

İ kezeń «Báıge»
Atyń jaqsy bolsa - er jigittiń pyraǵy,
Balań jaqsy bolsa - jan men tánniń shyraǵy.
Tóle bı
1. Jazbasha tarıhtyń negizin salýshy:
A) Alasha B) Gerodot v) Rashıd ad - dın s) Ál - Farabı
2. Qazaqstan tarıhy qansha kezeńge bólinedi?
a) 4 b) 5 v) 3 s) 2
3. Gomerdiń «Ilıada» poemasy boıynsha qaı qalanyń orny tabyldy?
a) Balasaǵun B) Afına v) Troıa s) Aleksandrıa
4. Halyqtardyń turmys – tirshiligin, rýhanı mádenıetin, shejiresin zertteıtin ǵylym salasy. a) Arhıologıa b) Etnografıa v) Antropologıa s) Toponomıka
5. Ejelgi túrikter qandaı jazýdy paıdalandy?
a) Uıǵyr jazýy b) Ieroglıf v) Syna jazý s) pıktografıa
6. A. Baıtursynov qaı alfavıtti jetildirdi?
a) Latyn b) kırılısa v) ıeroglıf s) Arab
7. Kóne zamandardyń jazba qujattary qaıda saqtalady?
a) Muraǵatta b) baspada v) mektepte s) teatrda
8. Jyl sanaý alǵash kimder oılap tapty?
a) Egıpettikter b) qazaqtar v) Rımdikter s) Shýmerler
9. Qazaqstandaǵy eń bıik jer:
a) Qarataý b) Ulytaý v) Alataý s) Hantáńiri shyńy
10. Túrki halyqtarynyń rýhanı ortalyǵy bolyp qaı qala salyndy?
a) Aqtaý b) Atyraý v) Túrkistan s) Almaty
11. Qola qandaı metaldardyń qospasynan daıyndaldy?
a) mys pen temir b) Mys – qalaıy v) qorǵasyn men qalaıy s) qalaıy men temir
12. Saq – skıf jerine basyp kirgen grek – makedon áskeiniń qolbasshysy:
a) Eskendir Zulqarnaıyn b) Darıı v) Gobrı s) Peroz
13. «Altyn kıimdi adam» qaı qorǵannan tabyldy?
a) Kúlobadan b) Qarataýdan v) Esik qorǵanynan s) Berelden
14. Ǵun bıleýshisiniń ataǵy:
a) Táńirquty b) koról v) han s) Shanúı
15. Túrik qaǵanatyn qurǵan kim?
a) Býmyn b) Attıla (Edil) v) Móde s) Tuman

İİ kezeń «Doda»
Taza minsiz asyl tas
Sý túbinde jatady.
Taza minsiz asyl sóz
oı túbinde jatady. (Asan qaıǵy)
İ saıysker
1. Túrik qaǵanaty qaı jyly quryldy?(b. z - dyń 552j)
2. Qazaqtyń qaı hany alǵash Reseı bodandyǵyn qabyldaýǵa nıet bildirdi? (Ábilqaıyr)
3. Tarıh derekter neshege bólinedi. (2)
4. Alǵashqy qoǵam dáýirindegi adamdardyń turaqty túrde birge ómir
súrgen toby qalaı ataldy.(taıpa)
5. Hammýrapı zańynda qansha bap bar. (382)

İİ saıysker
1. Eń ejelgi jylnamany kim jazǵyzǵan. (Egıpet patshalyǵy)
2. Ál - Farabı qaı qalada dúnıege kelgen? (Otyrar)
3. «Daraboz» atanǵan batyr. (Qabanbaı)
4. Abylaı resmı túrde qaı jyly han bolyp saılandy? (1771 j)
5. QR Kaspıı teńizi arqyly qaı memlekettermen shektesedi? (Ázerbaıjanmen)

İİİ saıysker
1. Saqtardyń negizgi baspanasy: (kıiz úı)
2. Qazaqstanda qanshaǵa jýyq ózender bar? (82 myńǵa)
3. Ejelgi túrki eskertkish jazýlary qaıdan tabylǵan? (Orhan ózeni)
4. Uly Jibek joly qaı ǵasyrda qalyptasty? (b. z. b. İİ ǵ sońy)
5. Ál - Farabı túrik, arab tilderinen basqa taǵy qandaı tilderdi meńgerdi? (Parsy)

İÚ saıysker
1. Uly jibek joly qaı elden bastaldy?(Qytaı)
2. Qazaq handyǵy qurylar qarsańynda Aq ordany kim basqardy? (Ábilqaıyr)
3. Aýyzsha tarıh uǵymyn tuńǵysh qoldanǵan ǵalym: (A. Nevıns)
4. Áıgili qazaq bıleri jasaýǵa qatysqan zań: («Jeti jarǵy»)
5. Memleket qurǵan etnostardyń sany qansha? (200)

Ú saıysker
1.«Qazaq shejiresin» kim hatqa túsirgen? (M. J. Kópeev.)
2. Hannyń muragerin qalaı ataǵan? (sultan)
3. Qazaqstan aýmaǵynda taraǵan eń ejelgi din. (Zaratýshtralyq)
4. Qazaq halqynyń ejelgi negizgi baspanasy: (kıiz úı)
5. Jońǵar qontaıshysyna sýyrypsalma sheshendik sózdi aıtqan bı: (Qazybek bı)

Úİ saıysker
1. Kıiz úıdiń alǵashqy nusqasy qaı kezeńde jasaldy? (Qola dáýiri)
2. Qoja Ahmet Iasaýıdiń kesenesi qaı qalada ornalasqan? (Túrkistan)
3. Ybyraı Altynsarın qazaq qyzdaryna arnap mektepti qaı jerde ashty? (Yrǵyz)
4. Sh. Ýálıhanov Sibir kadet korpýsyna oqýǵa túsken jyly. (1857 j)
5. 1836 - 1838 jyldardaǵy kóterilis basylarynyń biri, jaýynger aqyn. (Mahambet)

Úİİ saıysker
1. Abylaı han qaı jyly dúnıege keldi? (1711 j)
2. Qobyz atasy kim sanalady.(Qorqyt )
3. Qazaqstan jer kólemi jaǵynan neshinshi orynda? (9)
4. Dúnıe júzinde qansha etnos bar? (3000)
5. Onomastıka ǵylymynyń qaı salasy jer - sý ataýlarynyń tarıhyn zertteıdi? (Toponımıka)

Úİİİ saıysker
1. QR qansha oblystan turady? (14)
2. B. z - dyń ú ǵasyryndaǵy ǵundardyń batysqa joryǵyn kim basqardy? (Attıla)
3. Dana, ádil degen ataǵy shyqqan han: (Táýke)
4. 1924 - 1928jyldary Qazaqstannyń astanasy mindetin atqarǵan qala?(Qyzylorda)
5. Ejelgi adam teri óńdeýde qandaı quraldy paıdalandy? (qyrǵysh)

İİİ kezeń «Kim jyldam»
Palýanǵa báıge joq,
Alysqanyn jyqpasa.
Tulparyńdy maqtama,
Toptan ozyp shyqpasa.

1. Eń qadirli adam? Ana
2. Musylmandardyń qasıetti aıy, kúni túni? (Ramazan, Juma, Qydyr)
3. Sóz óner jarysy?(aıtys)
4. Aqtóbe – irgetasy qaı jyly qalandy? (1869 j)
5Atmaty qalasynyń burynǵy aty? (Vernyı)
6. Tomırıs kim? (Saq patshaıymy)
7. Ulttyq aspap? (Dombyra)
8. Bir jylda qansha kún bar? (365)
9. QR astanalary bolǵan qalalardy ata? (Orynbor, Qyzylorda, Almaty, Astana)
10. Soǵysta erlik kórsetken adam? (Batyr)
11. Aıt meıramynda aıtylatyn án? (Jarapazan)
12. Adam alǵashqy quraldy neden jasady? (Tastan)
13. Tóle bı qansha jasynda qaıtys boldy? (93 jasynda)
14. Y. Altynsarın Orynbor shekaralyq komısıasy janyndaǵy mektepti qandaı belgimen bitirdi?
(altyn)
15. A. Qunanbaevtyń anasynyń esimi? (Uljan)
16. Sh. Ýálıhanov qaı jerde dúnıege keldi? (Qostanaı oblysy, Qusmuryn bekinisinde)
17. Naýryz meıramy qaı kezde toılanýǵa tyıym salyndy? (KSRO quramynda bolǵan kezde)
Júzden júırik ozar

İÚ kezeń «Jorǵa»
Jańa úıretken jas tulpar
Jarysqaly kelgenmin,
Tanymaıtyn jattarǵa
Tanysqaly kelgenmin.
Tulǵalar 20
1. Qoja Ahmet Iassaýı kesenesinde qansha bólme bar? (35)
Tulǵalar 30
2. Aısha bıbi kesenesi qaı qalada ornalasqan? (Taraz)
Tulǵalar 40
3. A. Qunanbaevtyń qansha qara sózi bar? (50 - ge jýyq(
Datalar 20
1. Qaı jyly Abylaı han qaı jyly qaıtys boldy? ( 1781 jyly)
Datalar30
2. Sh. Ýálıhanov kadet korpýsyn qaı jyly bitirdi? (1853 jyly)
Datalar 40
3. Y. Altynsarın Qaı jyly alǵash ret ustazdyq etti? (1864 j)
Óner 20
1. Naýryz meıramynda qandaı ulttyq oıyndar oınalady?(Báıge, kúres, kókpar, qyz qýý, teńge alý. t. b.)
Óner 30
2. Tókpe kúıdiń maıtalman sheberi kim? (Qurmanǵazy)
Óner 40
3. Táttimbettiń zamandastarynyń aıtýyna qaraǵanda, uly sazgerdiń qansha kúıi bolǵan? (40 - tan astam)
Ǵalymdar 20
1. Sh. Ýálıhanovtyń týǵanyna 150jyldyq toıyna arnap bes tomdyq eńbegin qurastyrǵan kim?
(Álekeı. Marǵulan)
Ǵalymdar 30
2. 20 – jyldary qazaq tilindegi algebra oqýlyǵyn qurastyrǵan kim? (Qanysh Sátbaev)
Ǵalymdar 40
3. Ult - azattyq qozǵalys jetekshisi, memleket qaıratkeri, aqyn, pýblısıs, qazaq til bilimi men ádebıettaný ǵalymdarynyń negizin salýshy kim? (A. Baıtursynov.)

Qorytyndy sóz ádilqazylarǵa beriledi.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama