Ia árpiniń jazylýy
Saýat ashý
Taqyryby: Ia árpiniń jazylýy
Sabaqtyń maqsaty: Ia dybysy men árpin tanytý. Ia dybysynyń jazylý emlesin túsindirý. Jattyǵýlar oryndatý arqyly, sóz ishinen ıa dybysyn ózge dybystardan ajyrata bilýge úıretý. Ia árpiniń jazylý, aıtylý erejelerin meńgertý.
Bilimdilik: Oqýshylarǵa ıa árpiniń jazylýy jáne dybystalý ereksheligi týraly túsinik berý. Ia dybysynyń qosarly daýysty dybys ekendigin túsindirý. Sóz ishinde ıa dybystary estilgenimen jazýdy durys jazý úshin ıa árpi jazylatyndyǵyn túsindirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardy ıa áripteri bar sózderdi durys jazýǵa daǵdylandyrý, sózdik qorlaryn molaıtý. Oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý. Óz oılaryn qorytyndylaý, suraqtarǵa jaýap berý, oılaný júıeliligin arttyrý.
Tárbıelik: Adamgershilik pen ádeptilik qasıetterin jáne dostyq pen úlkendi syılaýǵa baýlý. Kórkem, saýatty jazýǵa tárbıeleý. Oqýshylardy uıymshyldyqqa, birlikke, tatýlyqqa jáne izdenimpazdyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: Oı qozǵaý, túsindirý, suraq - jaýap, sózjumbaq, sýretpen jumys
Kórnekiligi: Oqýlyq, sózjumbaq, sýretter
Pánaralyq baılanys: Ádebıettik oqý
Sabaqtyń barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylardy túgeldeý, sabaqqa daıyndaý, oqýshy nazaryn sabaqqa aýdarý, jańa sabaqty habarlaý.
II. Úı tapsyrmasyn suraý: Yntymaqtastyq atmosfera qurý
Jarqyrap kún de ashyldy,
Aınalaǵa gúl shashyldy.
Biz názik qyzdarmyz,
Biz erjúrek uldarmyz,
Qaıyrly kún dostarym!
Ótken sabaqty pysyqtaý úshin, uıashyqtarǵa suraqtar jasyrylǵan
1. I, ı qandaı dybys
I - daýysty, ı - daýyssyz dybys
2. I árpinen keıin qandaı dybys estiledi?
I dybysynyń aldynda y, i estilgenimen, olar jazylmaıdy: bıyl(byıyl emes), kıik(kiıik emes)
3. I árpinen keıin qandaı árip jazylady?
I árpi sóz basynda jáne daýyssyz dybystan keıin jazylady: ıkemdi, kıik, qıyn
4. Tıyn sózin býynǵa ból, neshe býyn bar?
Tı - yn, 2 býyn
5. Árip degenimiz ne?
Árip degenimiz jazý tilinde belgileıtin shartty belgi, dybystyń jazbasha tańbalanýy
6. Dybys degenimiz ne?
Dybys degenimiz tildiń dybystaý músheleri arqyly aıtylyp, qulaqpen estiletin ún ıaǵnı áripterdiń aýyzsha estilýi
7. Dybys neshege bólinedi?
Qazaq tilinde dybystar daýys qatysyna qaraı úlken 2 topqa bólinedi: daýysty, daýyssyz
8. Jazbasha til degenimiz ne?
Jazbasha til - adamdardyń habardy jazyp berýi
9. Qazaq tilinde neshe árip bar?
Qazaq tilinde barlyǵy 42 árip bar
10. Qazaq tilinde neshe dybys bar?
Qazaq tilinde 40 dybys bar
11. Ý dybysy qaı kezde daýysty, qaı kezde daýyssyz bolady?
Ý dybysy daýysty dybystan keıin aıtylsa, daýyssyz dybys bolady.(a - ý, ta - ý)
Ý dybysy daýyssyz dybystan keıin aıtylsa, daýysty dybys bolady.(n - ý, t - ý)
12. Ý dybysynyń jýan, jińishke aıtylýy
Sózdiń jýan, jińishkeligine qaraı sóz quramyndaǵy ý dybysy da jýan ne jińishke aıtylady.
13. Qazir bizdiń mektebimizde qandaı mereke toılanyp jatyr?
«22 - qyrkúıek - Qazaqstan halyqtarynyń tilderi» kúni retinde atalyp keledi
14. On segizinshi qyrkúıek kúni qandaı mereke toılandy?
Ásem qala «Almatyǵa 1000 jyl»
III. Jańa sabaq: Ia árpiniń jazylýy
1. Oı qozǵaý: 1). balalar bizdiń turatyn baspanamyzdy qalaı ataımyz? (Úı)
2). al qustardyń baspanasyn qalaı ataımyz? (uıa)
3). uıa degen sózde neshe árip bar?
4). ekinshi árip qalaı atalady?
2. Oqýlyqpen jumys: 1) Búgingi kún retin jazý
2) Ia árpiniń jazylýy
3. Dáptermen jumys: 1 - jattyǵý Qaramen jazylǵan sózderdi kóshirip jazyp, ıa árpiniń astyn syz. Ia árpiniń qandaı dybystardan quralǵanyn aıt.
Shyrqalsa eger aıaýly áni -
Qustyń erte oıanǵany.
Japyraqtardyń sarǵaıǵany -
Sary kúzdiń taıanǵany.
Aıaýly - aıaýly, oıanǵany - oıanǵany, taıanǵany - taıanǵany
Sózde ıa dybystary estilgenimen jazýda olardyń ornyna ıa árpi jazylady. (maıa, saıa, qoıan). Ia - qosarly daýysty dybys
IV. Sózjumbaq sheshý
Taýyq qıar (taqıa)
Arqar pıaz (qarıa )
A) Osy sózdermen eki sóılem qurastyr
Apam maǵan taqıa tikti. Avtobýsta qarıaǵa oryn berdim
B) Sýrettegi zat ataýlaryna baılanysty qandaı jumbaq bilesiń?
1) Qalyń kıimdi unatady,
Sheshindirseń jylatady. (pıaz)
2) Tań azannan oıanady
Eldiń bárin oıatady. (taýyq)
V. Oı tolǵanys: «Qaı sóz durys jazylǵanyn tap»
Aıaz - aıaz, qoıan - qoıan, shaıan - shaıan, uıalshaq - uıalshaq, jaıaý - jaıaý, taıaz - taıaz
«Sıqyrly taıaqsha» oıyny
Ia dybysyna qatysty sózder oılatý, sóılem quratý
Pıaz, jaıaý, aıaldama, oıaý, taıaý
VI. Qorytyndy
1. Dybys degen ne?
2. Árip degen ne?
3. Dybystar neshege bólinedi?
4. Ia árpi qandaı dybys?
VII. Úıge tapsyrma: 4 - jattyǵý, 31 - bet
VIII. Baǵalaý
Ia árpiniń jazylýy. júkteý
Taqyryby: Ia árpiniń jazylýy
Sabaqtyń maqsaty: Ia dybysy men árpin tanytý. Ia dybysynyń jazylý emlesin túsindirý. Jattyǵýlar oryndatý arqyly, sóz ishinen ıa dybysyn ózge dybystardan ajyrata bilýge úıretý. Ia árpiniń jazylý, aıtylý erejelerin meńgertý.
Bilimdilik: Oqýshylarǵa ıa árpiniń jazylýy jáne dybystalý ereksheligi týraly túsinik berý. Ia dybysynyń qosarly daýysty dybys ekendigin túsindirý. Sóz ishinde ıa dybystary estilgenimen jazýdy durys jazý úshin ıa árpi jazylatyndyǵyn túsindirý.
Damytýshylyq: Oqýshylardy ıa áripteri bar sózderdi durys jazýǵa daǵdylandyrý, sózdik qorlaryn molaıtý. Oılaý, este saqtaý qabiletterin damytý. Óz oılaryn qorytyndylaý, suraqtarǵa jaýap berý, oılaný júıeliligin arttyrý.
Tárbıelik: Adamgershilik pen ádeptilik qasıetterin jáne dostyq pen úlkendi syılaýǵa baýlý. Kórkem, saýatty jazýǵa tárbıeleý. Oqýshylardy uıymshyldyqqa, birlikke, tatýlyqqa jáne izdenimpazdyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqtyń ádisi: Oı qozǵaý, túsindirý, suraq - jaýap, sózjumbaq, sýretpen jumys
Kórnekiligi: Oqýlyq, sózjumbaq, sýretter
Pánaralyq baılanys: Ádebıettik oqý
Sabaqtyń barysy
I. Uıymdastyrý kezeńi: Oqýshylardy túgeldeý, sabaqqa daıyndaý, oqýshy nazaryn sabaqqa aýdarý, jańa sabaqty habarlaý.
II. Úı tapsyrmasyn suraý: Yntymaqtastyq atmosfera qurý
Jarqyrap kún de ashyldy,
Aınalaǵa gúl shashyldy.
Biz názik qyzdarmyz,
Biz erjúrek uldarmyz,
Qaıyrly kún dostarym!
Ótken sabaqty pysyqtaý úshin, uıashyqtarǵa suraqtar jasyrylǵan
1. I, ı qandaı dybys
I - daýysty, ı - daýyssyz dybys
2. I árpinen keıin qandaı dybys estiledi?
I dybysynyń aldynda y, i estilgenimen, olar jazylmaıdy: bıyl(byıyl emes), kıik(kiıik emes)
3. I árpinen keıin qandaı árip jazylady?
I árpi sóz basynda jáne daýyssyz dybystan keıin jazylady: ıkemdi, kıik, qıyn
4. Tıyn sózin býynǵa ból, neshe býyn bar?
Tı - yn, 2 býyn
5. Árip degenimiz ne?
Árip degenimiz jazý tilinde belgileıtin shartty belgi, dybystyń jazbasha tańbalanýy
6. Dybys degenimiz ne?
Dybys degenimiz tildiń dybystaý músheleri arqyly aıtylyp, qulaqpen estiletin ún ıaǵnı áripterdiń aýyzsha estilýi
7. Dybys neshege bólinedi?
Qazaq tilinde dybystar daýys qatysyna qaraı úlken 2 topqa bólinedi: daýysty, daýyssyz
8. Jazbasha til degenimiz ne?
Jazbasha til - adamdardyń habardy jazyp berýi
9. Qazaq tilinde neshe árip bar?
Qazaq tilinde barlyǵy 42 árip bar
10. Qazaq tilinde neshe dybys bar?
Qazaq tilinde 40 dybys bar
11. Ý dybysy qaı kezde daýysty, qaı kezde daýyssyz bolady?
Ý dybysy daýysty dybystan keıin aıtylsa, daýyssyz dybys bolady.(a - ý, ta - ý)
Ý dybysy daýyssyz dybystan keıin aıtylsa, daýysty dybys bolady.(n - ý, t - ý)
12. Ý dybysynyń jýan, jińishke aıtylýy
Sózdiń jýan, jińishkeligine qaraı sóz quramyndaǵy ý dybysy da jýan ne jińishke aıtylady.
13. Qazir bizdiń mektebimizde qandaı mereke toılanyp jatyr?
«22 - qyrkúıek - Qazaqstan halyqtarynyń tilderi» kúni retinde atalyp keledi
14. On segizinshi qyrkúıek kúni qandaı mereke toılandy?
Ásem qala «Almatyǵa 1000 jyl»
III. Jańa sabaq: Ia árpiniń jazylýy
1. Oı qozǵaý: 1). balalar bizdiń turatyn baspanamyzdy qalaı ataımyz? (Úı)
2). al qustardyń baspanasyn qalaı ataımyz? (uıa)
3). uıa degen sózde neshe árip bar?
4). ekinshi árip qalaı atalady?
2. Oqýlyqpen jumys: 1) Búgingi kún retin jazý
2) Ia árpiniń jazylýy
3. Dáptermen jumys: 1 - jattyǵý Qaramen jazylǵan sózderdi kóshirip jazyp, ıa árpiniń astyn syz. Ia árpiniń qandaı dybystardan quralǵanyn aıt.
Shyrqalsa eger aıaýly áni -
Qustyń erte oıanǵany.
Japyraqtardyń sarǵaıǵany -
Sary kúzdiń taıanǵany.
Aıaýly - aıaýly, oıanǵany - oıanǵany, taıanǵany - taıanǵany
Sózde ıa dybystary estilgenimen jazýda olardyń ornyna ıa árpi jazylady. (maıa, saıa, qoıan). Ia - qosarly daýysty dybys
IV. Sózjumbaq sheshý
Taýyq qıar (taqıa)
Arqar pıaz (qarıa )
A) Osy sózdermen eki sóılem qurastyr
Apam maǵan taqıa tikti. Avtobýsta qarıaǵa oryn berdim
B) Sýrettegi zat ataýlaryna baılanysty qandaı jumbaq bilesiń?
1) Qalyń kıimdi unatady,
Sheshindirseń jylatady. (pıaz)
2) Tań azannan oıanady
Eldiń bárin oıatady. (taýyq)
V. Oı tolǵanys: «Qaı sóz durys jazylǵanyn tap»
Aıaz - aıaz, qoıan - qoıan, shaıan - shaıan, uıalshaq - uıalshaq, jaıaý - jaıaý, taıaz - taıaz
«Sıqyrly taıaqsha» oıyny
Ia dybysyna qatysty sózder oılatý, sóılem quratý
Pıaz, jaıaý, aıaldama, oıaý, taıaý
VI. Qorytyndy
1. Dybys degen ne?
2. Árip degen ne?
3. Dybystar neshege bólinedi?
4. Ia árpi qandaı dybys?
VII. Úıge tapsyrma: 4 - jattyǵý, 31 - bet
VIII. Baǵalaý
Ia árpiniń jazylýy. júkteý
You Might Also Like
