Inovasıalyq ádister - zamanaýı talaby
Ǵ. Músirepov atyndaǵy orta mektebiniń
geografıa pániniń muǵalimi Iskakov Elýbaı Sagıtovıch
«Inovasıalyq ádister - zamanaýı talaby»
Bilimdi, saýatty adamdar - bul HHI ǵasyrda adamzat damýynyń negizgi qozǵaýshy kúshi.
N. Á. Nazarbaev.
«Básekege qabiletti damyǵan memleket bolý úshin biz saýattylyǵy joǵary elge aınalýymyz kerek.
Bizge oqytý ádistemelerin jańǵyrtý jáne óńirlik mektep ortalyqtaryn qura otyryp, bilim berýdiń onlaın - júıelerin belsene damytý kerek bolady. Biz qalaıtyndardyń barlyǵy úshin qashyqtan oqytýdy jáne onlaın rejıminde oqytýdy qosa, otandyq bilim berý júıesine ınovasıalyq ádisterdi, sheshimderdi jáne quraldardy qarqyndy engizýge tıispiz.- delingen edi
N. Nazarbaevtyń halyqqa Joldaýynda. Ustazdardy qashyqtan deńgeıge oqytý kýrstary ótilýde. Muǵalimderge arnalǵan II deńgeılik kýrstyń ótilý maqsaty: muǵalimniń quzyrettiligin keńeıtip, damytý úshin oqýshy bolý degenimiz ne?- ekenin túsinýimizdi damytý bolyp tabylady. XXI ǵasyrda bilim berýdiń maqsattary men mindetterin túbegeıli ózgertý kezek kúttirmes máselege aınalyp otyr. Óıtkeni qazirgi kezeńdegi aqparattardyń tolassyz aǵyny oqýshylarǵa ári qaraı aýyr soǵatyny anyq. Sondyqtan da pedagogtardyń qazirgi tańdaǵy basty mindeti – bilimdi úıip – tógip berý emes, bergen bilimdi óz betinshe tıimdi ıgerý úshin oqýshylardy qajet quraldarmen qamtamasyz etý bolyp tabylady. Baǵdarlamanyń negizgi mindeti – qazaqstandyq muǵalimderge pedagogıkalyq tájirıbelerin jetildirý men baǵalaýǵa kómektesý. Sondyqtan oqytý men oqýdyń qazirgi zamanǵy ádisteri muǵalimniń kúndelikti tájirıbesi jáne kásibı mánmátinmen ózara baılanysta qarastyrylady. Baǵdarlama barysynda pedagogıkanyń ártúrli aspektileri talqylanady. Osy Baǵdarlamanyń negizgi qaǵıdaty tájirıbelik qyzmetti naqty ǵylymı zertteýlerdiń dáleldengen nátıjelerimen kiriktirý bolyp tabylady. Iaǵnı, muǵalimder pedagogıkanyń tıisti aspektilerine qatysty ǵylymı (zertteý) materıaldarmen tanysatyn bolady. Mundaı jumys muǵalimder Baǵdarlamaǵa kirgizilgen oqytý men oqýdaǵy strategıa men tásilderdi qarastyrý (tańdaý, zertteý, tanysý t. b.) barysynda súıenetin teorıalyq negizdemeni qamtamasyz etý úshin qajet.
júrgizip, óz túsiniktemelerin berý; Jıyntyq baǵalaýǵa arnalǵan tanystyrylymdardy aıaqtaý;
Baǵdarlamanyń modýlderi, Oqytý men oqýdaǵy jańa tásilder, Synı turǵydan oılaýǵa úıretý.
Oqytý úshin baǵalaý jáne oqýdy baǵalaý. Oqytý men oqýda aqparattyq - komýnıkasıalyq tehnologıalardy (AKT) paıdalaný. Talantty jáne daryndy balalardy oqytý. Oqýshylardyń jas erekshelikterine sáıkes oqytý jáne oqý. Oqytýdy basqarý jáne kóshbasshylyq.
Biliktilikti arttyrý baǵdarlamasynyń negizgi mazmuny jeke jeti modýl túrinde berilgen, olar oqytý barysynda aralas túrde usynylady.
Osy modýlde, aıtylǵan kóshbasshylyq tásili «Muǵalimniń kóshbasshylyǵyn damytý jónindegi jumystar» qaǵıdatyna (Kembrıdj ýnıversıteti) negizdelgen. Osy turǵydan qarastyrar bolsaq, muǵalimder Baǵdarlamada qarastyrylatyn ıdeıalar aspektileri aıasynda óz tájirıbeleri týraly oı - tujyrymdarǵa súıene otyryp ózgeredi. Olar osy ıdeıalarǵa sáıkes óz tájirıbeleriniń jekelegen tustaryn anyqtaıdy, zertteıdi, baǵalaıdy jáne damytady. Bul modýl muǵalimniń synı turǵydan oılana bilý qabiletimen jáne «Synı turǵydan oılaýǵa úıretý» modýlimen tyǵyz baılanysty. Mekteptegi tájirıbe kezeńinde oryndaýǵa arnalǵan tapsyrmalardy kez kelgen rettilikpen júzege asyrýǵa bolady. Olardyń bireýin – bir sabaqtyń aıasynda; basqalaryn – birneshe sabaqtyń kóleminde, bolmasa – tórt apta boıyna, ıaǵnı mekteptegi tájirıbe kezeńiniń barysynda oryndaýǵa bolady. Kýrs tyńdaýshylary tapsyrmalardyń basym bóligimen birinshi «Betpe - bet» kezeńinde tanysatyn bolady, onyń jekelegen materıaldary «Mekteptegi tájirıbe» kezeńinde paıdalanylady. Basqa da qosymsha kómekshi materıaldardy bilim berý portalynan tabýǵa bolady, ol jerde qatysýshylar tapsyrmalardy trenerlermen jáne kýrstyń basqa da tyńdaýshylarymen talqylaı alady. Baǵdarlamalardyń ıdeıalaryn engizýdi ádettegi pedagogıkalyq praktıkaǵa qosymsha júkteme retinde qaramaý kerek, kerisinshe, olar barlyq sabaqtarda (ásirese tizbektelgen sabaqtar toptamasynda) Sizdiń oqytý ádistemeńizden kórinis tabýǵa tıis.
Atalǵan Baǵdarlamadan kútiletin nátıjeler oqýshylardyń qalaı oqý kerektigin úırenip, sonyń nátıjesinde erkin, ózindik dálel - ýájderin nanymdy jetkize biletin, yntaly, senimdi, synı pikir - kózqarastary júıeli damyǵan, sandyq tehnologıalarda quzyrlylyq tanytatyn oqýshy retinde qalyptasýyn qamtıdy.
Mektep ákimshiligi men bilim berý júıesi basqarý organdarynyń muǵalimderdi tıisti resýrstarmen qamtamasyz etý qyzmetinen góri, oqýshylardy tárbıeleý, damytýǵa baǵyttalǵan muǵalimniń synyptaǵy kúndelikti jumysy oqytý úderisi men oqýshylardyń oqý nátıjelerine oń yqpal etedi (Barber and Mourshad, 2007). Mektep jumysy men oqýshy jetistikterin óristetýdegi negizgi tulǵa – muǵalim (Dúnıejúzindegi kóptegen muǵalimderdiń is - tájirıbesinen turaqty oryn alǵan oqytý jumysyn uıymdastyrý men josparlaýdyń negizgi qaǵıdattaryn qoldaný oryndy da nátıjeli ekendigin dáleldeıtin faktiler búgingi tańda ǵylymı - pedagogıkalyq ádebıette jetkilikti deńgeıde kezdesedi.
Kýrstan alǵan ınovasıalyq ádisterdi barlyq synypta óoldaný múmkin emes. Bıylǵy jyly tek 7 - shi synypta ınovasıalyq ádister elementterin qoldanýdamyn
Eger de daıyn bilim beretin “dástúrli” stılmen oqytatyn muǵalimder synı turǵydan oılaý qabiletteri damyǵan oqýshylardy qalyptastyrǵylary kelse, ózderiniń de synı turǵydan oılaý qabiletterin damyta otyryp, jańashyl ıdeıalarǵa kóńil kókjıegin ashýlary kerek.
geografıa pániniń muǵalimi Iskakov Elýbaı Sagıtovıch
«Inovasıalyq ádister - zamanaýı talaby»
Bilimdi, saýatty adamdar - bul HHI ǵasyrda adamzat damýynyń negizgi qozǵaýshy kúshi.
N. Á. Nazarbaev.
«Básekege qabiletti damyǵan memleket bolý úshin biz saýattylyǵy joǵary elge aınalýymyz kerek.
Bizge oqytý ádistemelerin jańǵyrtý jáne óńirlik mektep ortalyqtaryn qura otyryp, bilim berýdiń onlaın - júıelerin belsene damytý kerek bolady. Biz qalaıtyndardyń barlyǵy úshin qashyqtan oqytýdy jáne onlaın rejıminde oqytýdy qosa, otandyq bilim berý júıesine ınovasıalyq ádisterdi, sheshimderdi jáne quraldardy qarqyndy engizýge tıispiz.- delingen edi
N. Nazarbaevtyń halyqqa Joldaýynda. Ustazdardy qashyqtan deńgeıge oqytý kýrstary ótilýde. Muǵalimderge arnalǵan II deńgeılik kýrstyń ótilý maqsaty: muǵalimniń quzyrettiligin keńeıtip, damytý úshin oqýshy bolý degenimiz ne?- ekenin túsinýimizdi damytý bolyp tabylady. XXI ǵasyrda bilim berýdiń maqsattary men mindetterin túbegeıli ózgertý kezek kúttirmes máselege aınalyp otyr. Óıtkeni qazirgi kezeńdegi aqparattardyń tolassyz aǵyny oqýshylarǵa ári qaraı aýyr soǵatyny anyq. Sondyqtan da pedagogtardyń qazirgi tańdaǵy basty mindeti – bilimdi úıip – tógip berý emes, bergen bilimdi óz betinshe tıimdi ıgerý úshin oqýshylardy qajet quraldarmen qamtamasyz etý bolyp tabylady. Baǵdarlamanyń negizgi mindeti – qazaqstandyq muǵalimderge pedagogıkalyq tájirıbelerin jetildirý men baǵalaýǵa kómektesý. Sondyqtan oqytý men oqýdyń qazirgi zamanǵy ádisteri muǵalimniń kúndelikti tájirıbesi jáne kásibı mánmátinmen ózara baılanysta qarastyrylady. Baǵdarlama barysynda pedagogıkanyń ártúrli aspektileri talqylanady. Osy Baǵdarlamanyń negizgi qaǵıdaty tájirıbelik qyzmetti naqty ǵylymı zertteýlerdiń dáleldengen nátıjelerimen kiriktirý bolyp tabylady. Iaǵnı, muǵalimder pedagogıkanyń tıisti aspektilerine qatysty ǵylymı (zertteý) materıaldarmen tanysatyn bolady. Mundaı jumys muǵalimder Baǵdarlamaǵa kirgizilgen oqytý men oqýdaǵy strategıa men tásilderdi qarastyrý (tańdaý, zertteý, tanysý t. b.) barysynda súıenetin teorıalyq negizdemeni qamtamasyz etý úshin qajet.
júrgizip, óz túsiniktemelerin berý; Jıyntyq baǵalaýǵa arnalǵan tanystyrylymdardy aıaqtaý;
Baǵdarlamanyń modýlderi, Oqytý men oqýdaǵy jańa tásilder, Synı turǵydan oılaýǵa úıretý.
Oqytý úshin baǵalaý jáne oqýdy baǵalaý. Oqytý men oqýda aqparattyq - komýnıkasıalyq tehnologıalardy (AKT) paıdalaný. Talantty jáne daryndy balalardy oqytý. Oqýshylardyń jas erekshelikterine sáıkes oqytý jáne oqý. Oqytýdy basqarý jáne kóshbasshylyq.
Biliktilikti arttyrý baǵdarlamasynyń negizgi mazmuny jeke jeti modýl túrinde berilgen, olar oqytý barysynda aralas túrde usynylady.
Osy modýlde, aıtylǵan kóshbasshylyq tásili «Muǵalimniń kóshbasshylyǵyn damytý jónindegi jumystar» qaǵıdatyna (Kembrıdj ýnıversıteti) negizdelgen. Osy turǵydan qarastyrar bolsaq, muǵalimder Baǵdarlamada qarastyrylatyn ıdeıalar aspektileri aıasynda óz tájirıbeleri týraly oı - tujyrymdarǵa súıene otyryp ózgeredi. Olar osy ıdeıalarǵa sáıkes óz tájirıbeleriniń jekelegen tustaryn anyqtaıdy, zertteıdi, baǵalaıdy jáne damytady. Bul modýl muǵalimniń synı turǵydan oılana bilý qabiletimen jáne «Synı turǵydan oılaýǵa úıretý» modýlimen tyǵyz baılanysty. Mekteptegi tájirıbe kezeńinde oryndaýǵa arnalǵan tapsyrmalardy kez kelgen rettilikpen júzege asyrýǵa bolady. Olardyń bireýin – bir sabaqtyń aıasynda; basqalaryn – birneshe sabaqtyń kóleminde, bolmasa – tórt apta boıyna, ıaǵnı mekteptegi tájirıbe kezeńiniń barysynda oryndaýǵa bolady. Kýrs tyńdaýshylary tapsyrmalardyń basym bóligimen birinshi «Betpe - bet» kezeńinde tanysatyn bolady, onyń jekelegen materıaldary «Mekteptegi tájirıbe» kezeńinde paıdalanylady. Basqa da qosymsha kómekshi materıaldardy bilim berý portalynan tabýǵa bolady, ol jerde qatysýshylar tapsyrmalardy trenerlermen jáne kýrstyń basqa da tyńdaýshylarymen talqylaı alady. Baǵdarlamalardyń ıdeıalaryn engizýdi ádettegi pedagogıkalyq praktıkaǵa qosymsha júkteme retinde qaramaý kerek, kerisinshe, olar barlyq sabaqtarda (ásirese tizbektelgen sabaqtar toptamasynda) Sizdiń oqytý ádistemeńizden kórinis tabýǵa tıis.
Atalǵan Baǵdarlamadan kútiletin nátıjeler oqýshylardyń qalaı oqý kerektigin úırenip, sonyń nátıjesinde erkin, ózindik dálel - ýájderin nanymdy jetkize biletin, yntaly, senimdi, synı pikir - kózqarastary júıeli damyǵan, sandyq tehnologıalarda quzyrlylyq tanytatyn oqýshy retinde qalyptasýyn qamtıdy.
Mektep ákimshiligi men bilim berý júıesi basqarý organdarynyń muǵalimderdi tıisti resýrstarmen qamtamasyz etý qyzmetinen góri, oqýshylardy tárbıeleý, damytýǵa baǵyttalǵan muǵalimniń synyptaǵy kúndelikti jumysy oqytý úderisi men oqýshylardyń oqý nátıjelerine oń yqpal etedi (Barber and Mourshad, 2007). Mektep jumysy men oqýshy jetistikterin óristetýdegi negizgi tulǵa – muǵalim (Dúnıejúzindegi kóptegen muǵalimderdiń is - tájirıbesinen turaqty oryn alǵan oqytý jumysyn uıymdastyrý men josparlaýdyń negizgi qaǵıdattaryn qoldaný oryndy da nátıjeli ekendigin dáleldeıtin faktiler búgingi tańda ǵylymı - pedagogıkalyq ádebıette jetkilikti deńgeıde kezdesedi.
Kýrstan alǵan ınovasıalyq ádisterdi barlyq synypta óoldaný múmkin emes. Bıylǵy jyly tek 7 - shi synypta ınovasıalyq ádister elementterin qoldanýdamyn
Eger de daıyn bilim beretin “dástúrli” stılmen oqytatyn muǵalimder synı turǵydan oılaý qabiletteri damyǵan oqýshylardy qalyptastyrǵylary kelse, ózderiniń de synı turǵydan oılaý qabiletterin damyta otyryp, jańashyl ıdeıalarǵa kóńil kókjıegin ashýlary kerek.
You Might Also Like
-
Mańǵystaý oblysy, Jańaózen qalasy,
