Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 4 kún buryn)
Zat esimniń táýeldik jalǵaýlary
Mańǵystaý oblysy, Beıneý aýdany,
Abaı orta mektebiniń aǵylshyn tili páni muǵalimi
Abýova Aıgýl

THE CASE. Zat esimniń táýeldik jalǵaýlary

Aǵylshyn tilinde eki septeý bar: jalpy septeý (The Common Case) jáne táýeldik septeý (The Possessive Case) The Common Case (Jalpy septeý)

Jalpy septeýdegi zat esimder ornyna qaraı ártúrli fýnksıany atqarady. Eger zat esimder, sóılemde baıandaýyshtyń aldynda tursa, ol bastaýysh bolady. Eger zat esimder sóılemde baıandaýyshtan keıin tursa, ol týra tolyqtaýysh bolady.

Mysaly: The student recognized the teacher. Stýdent oqytýshyny tanydy.
The teacher recognized the student. Oqytýshy stýdentti tanydy.
Baıandaýysh pen týra tolyqtaýyshty bildiretin zat esimder arasynda jalpy septeýdegi basqa adamdy bildiretin zat esim turýy múmkin. Ondaı zat esim janama tolyqtaýysh bolady.

Mysaly: The teacher showed the students a diagram. Oqytýshy dıagramny stýdentterge kórsetti.
Zat esimder jalpy septeýde ártúrli demeýliktermen qoldanylady.

Mysaly: I have received a letter from my sister. Men apamnan hat aldym.
He bought a toy for his son. Ol balasyna oıynshyq satyp aldy.

► Táýeldik septiktegi zat esimder jekeshe túrde -„s jalǵaýy arqyly jasalady.
▪ My friend‟s house - Meniń dosymnyń úıi
▪ Nurgul‟s brother - Nurgúldiń aǵasy

► Zat esim kópshe túrde bolsa, onda s jalǵaýy jáne apostraf qoıylady.
▪ My friend‟s letters - Meniń dostarymnyń hattary
▪ The women‟s dresses - áıelderdiń kóılegi

►Kҥrdeli zat esimderge s jalǵaýy sońǵy sózge jalǵanady.
▪ The commander - in - chief‟s order.
▪ My brother - in - law‟s library

►Zattarǵa „of‟demeýligi qoldanylady
▪ The door of the garage (not the garage‟s door) - garajdyń esegi
▪ The name of the book - kitaptyń aty
▪ The owner of the restaurant - meıramhananyń ıesi

► Mezgil ҥsteýleriniń (today‟s, tomorrow‟s, this evening‟s, Monday‟s) táýeldenýi jalǵaýy jalǵaný arqyly jasalady.
▪ Next week‟s exam has been cancelled.
▪ Have you got yesterday‟s newspapers?
▪ Alihan has got two weeks holiday.

▼Este saqtańyz
It was a three - hour journey.
▪ a three hour - journey (not a three - hours journey)
▪ a six - week French course (not weeks)
▪ two 14 - year - old boys (not years)
▪ a three - page letter (pages)

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama