Zatqa qarap qaryndashpen sýret salý kezeńderi. Natúrmort
Sabaqtyń taqyryby: Zatqa qarap qaryndashpen sýret salý kezeńderi. Natúrmort.
Sabaqtyń maqsaty:
a) aqparattyq: Natúrmortty saldyrý arqyly jaryq pen kóleńkeni, zattyń pishinin durys salý joldaryn úıretý.
á) kommýnıkatıvtik: Ózine qarap sýret salýdy, beıneleý zańdylyqtaryn odan ári qaraı meńgertý.
b) problemany sheshý: Saramandyq tapsyrmalar arqyly beınelik oılaý qabiletterin jetildirý, ónerge degen estetıkalyq qarym - qatynasyn baıytý.
Sabaqtyń túri: Jańa materıaldy qabyldaý sabaǵy.
Sabaqtyń ádisi: Aýyzsha túsindirý, kórnekilikter, mashyqtyq ádis.
Kórnekiligi: slaıd, syzbalar, sýretter.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi.
Kirispe. Amandasý, oqýshylardy tekserý, sabaqqa ázirligin qadaǵalaý. Sabaq josparymen tanystyrý. Kirispe suraqtar qoıý.
İİ. Jańa materıaldy túsindirý.
Belgili bir nárselerdiń sýretin salǵanda olardyń geometrıalyq denelerge uqsas jerin salystyryp qaraý kerek. Iaǵnı ár túrli geometrıalyq denelerdi
jeke - jeke salý arqyly oqýshylardyń olardy durys beıneleýine negiz qalanady. Kez kelgen nárselerdiń barlyǵy geometrıalyq denelerden turady Oqýshylarǵa kórneki quraldardaǵy kezeń - kezeńge bólip salý ádisterine taldaý jasaýdy úıretý.
Qarapaıym nárse bir ǵana geometrıalyq deneden turady. Mysaly, banki - sılındrge, qorap - kýbqa uq - sas bolyp keledi.
Al kúrdeli zattar qurylysy birneshe geometrıa - lyq denelerden turady. Kúrdeli nárselerdiń sýretin salǵanda eń aldymen nárseniń pishini qandaı geometrıalyq denelerden turatynyn anyqtap alý kerek, sonan keıin árbir geometrıalyq denege uq - sas bólshekterin belgileýge úırenemiz. Oqýshy sý - retin salatyn nárseniń tutas qurylysyn anyqtap alýy tıis. Iaǵnı zattyń qurylysy degenimiz onyń konstrýksıasy bolyp tabylady.
Árbir nárseniń sýretin salýda eń áýeli ábden zeıin aýdaryp, onyń qurylysyn bilip alýǵa ádettenýimiz qajet. Pishini sımmetrıaly zattardy beıneleýdi ós syzyǵyn júrgizýden bastaý kerek. Al pishini ártúrli bolyp keletin zattardy beınelegende kómekshi syzyqtar paıdalaný sýret salýdy jeńildetedi.
Sýret salý barysynda nárse bólikteriniń shama jaǵynan ózara qatynasyn anyqtaý proporsıa dep atalady. Nárselerdiń proporsıasy – bıiktiginiń kóldeneńine, bir bóliginiń ekinshi bóligine shama jaǵynan qatynasy. Nárseniń proporsıalaryn durys berý zattyń ózine qarap sýret salýdaǵy basty mindetteriniń biri bolyp tabylady. Nárseniń ózine qarap sýret salǵanda onyń proporsıalaryn tekserýdi oqýshylarǵa úıretý qajet.
Sýret salǵanda eń aldymen zattyń jaryq kóleń - kesin anyqtaý kerek. Jaryq dep zatqa sáýle túsken betin aıtamyz. Kóleńke – zatqa jaryq túspegen beti. Jaryq pen kóleńke zattyń óńine baılanysty shtrıhtalady. Zattyń óńiniń qoıý nemese báseń bolýyna baılanysty jaryq pen kóleńke arasyndaǵy qatynas ár túrli bolyp shyǵady.
Zattyń jaryq kózinen tasa, sáýle túspeıtin jaqtaryn menshikti kóleńke dep ataımyz.
Jaryq túsip turǵan zattan ekinshi zattyń betine túsken kóleńke nemese jerdegi jazyqtyqqa túsken kóleńke túspe kóleńke dep atalady. Al jartylaı kóleńkege aýysar jerin shala kóleńke deımiz. Jyl - tyr nemese móldir zattyń betine túsken eń jaryq daq jylt bolyp tabylady. Bul jylt zattardyń dóńes qyrlarynda jaqsy baıqalady.
İİİ. Mashyqtyq kezeń.
Geometrıalyq denelerden quralǵan natúrmortty jaı qaryndashpen beıneleý.
IV. Qorytyndy.
Búgingi sabaǵymyzdy suraq - jaýap qorytyndylaımyz.
Suraqtar:
1. Natúrmort degenimiz ne?
2. Zattyń jaryq kózinen tasa, sáýle túspeıtin jaqtaryndaǵy kóleńkeni qalaı ataımyz?.
3. Jyltyr nemese móldir zattyń betine túsken eń jaryq daq qalaı atalady?
V. Úıge tapsyrma.
Natúrmort taqyrybynda nobaılama oryndaý.
Sabaqtyń maqsaty:
a) aqparattyq: Natúrmortty saldyrý arqyly jaryq pen kóleńkeni, zattyń pishinin durys salý joldaryn úıretý.
á) kommýnıkatıvtik: Ózine qarap sýret salýdy, beıneleý zańdylyqtaryn odan ári qaraı meńgertý.
b) problemany sheshý: Saramandyq tapsyrmalar arqyly beınelik oılaý qabiletterin jetildirý, ónerge degen estetıkalyq qarym - qatynasyn baıytý.
Sabaqtyń túri: Jańa materıaldy qabyldaý sabaǵy.
Sabaqtyń ádisi: Aýyzsha túsindirý, kórnekilikter, mashyqtyq ádis.
Kórnekiligi: slaıd, syzbalar, sýretter.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý bólimi.
Kirispe. Amandasý, oqýshylardy tekserý, sabaqqa ázirligin qadaǵalaý. Sabaq josparymen tanystyrý. Kirispe suraqtar qoıý.
İİ. Jańa materıaldy túsindirý.
Belgili bir nárselerdiń sýretin salǵanda olardyń geometrıalyq denelerge uqsas jerin salystyryp qaraý kerek. Iaǵnı ár túrli geometrıalyq denelerdi
jeke - jeke salý arqyly oqýshylardyń olardy durys beıneleýine negiz qalanady. Kez kelgen nárselerdiń barlyǵy geometrıalyq denelerden turady Oqýshylarǵa kórneki quraldardaǵy kezeń - kezeńge bólip salý ádisterine taldaý jasaýdy úıretý.
Qarapaıym nárse bir ǵana geometrıalyq deneden turady. Mysaly, banki - sılındrge, qorap - kýbqa uq - sas bolyp keledi.
Al kúrdeli zattar qurylysy birneshe geometrıa - lyq denelerden turady. Kúrdeli nárselerdiń sýretin salǵanda eń aldymen nárseniń pishini qandaı geometrıalyq denelerden turatynyn anyqtap alý kerek, sonan keıin árbir geometrıalyq denege uq - sas bólshekterin belgileýge úırenemiz. Oqýshy sý - retin salatyn nárseniń tutas qurylysyn anyqtap alýy tıis. Iaǵnı zattyń qurylysy degenimiz onyń konstrýksıasy bolyp tabylady.
Árbir nárseniń sýretin salýda eń áýeli ábden zeıin aýdaryp, onyń qurylysyn bilip alýǵa ádettenýimiz qajet. Pishini sımmetrıaly zattardy beıneleýdi ós syzyǵyn júrgizýden bastaý kerek. Al pishini ártúrli bolyp keletin zattardy beınelegende kómekshi syzyqtar paıdalaný sýret salýdy jeńildetedi.
Sýret salý barysynda nárse bólikteriniń shama jaǵynan ózara qatynasyn anyqtaý proporsıa dep atalady. Nárselerdiń proporsıasy – bıiktiginiń kóldeneńine, bir bóliginiń ekinshi bóligine shama jaǵynan qatynasy. Nárseniń proporsıalaryn durys berý zattyń ózine qarap sýret salýdaǵy basty mindetteriniń biri bolyp tabylady. Nárseniń ózine qarap sýret salǵanda onyń proporsıalaryn tekserýdi oqýshylarǵa úıretý qajet.
Sýret salǵanda eń aldymen zattyń jaryq kóleń - kesin anyqtaý kerek. Jaryq dep zatqa sáýle túsken betin aıtamyz. Kóleńke – zatqa jaryq túspegen beti. Jaryq pen kóleńke zattyń óńine baılanysty shtrıhtalady. Zattyń óńiniń qoıý nemese báseń bolýyna baılanysty jaryq pen kóleńke arasyndaǵy qatynas ár túrli bolyp shyǵady.
Zattyń jaryq kózinen tasa, sáýle túspeıtin jaqtaryn menshikti kóleńke dep ataımyz.
Jaryq túsip turǵan zattan ekinshi zattyń betine túsken kóleńke nemese jerdegi jazyqtyqqa túsken kóleńke túspe kóleńke dep atalady. Al jartylaı kóleńkege aýysar jerin shala kóleńke deımiz. Jyl - tyr nemese móldir zattyń betine túsken eń jaryq daq jylt bolyp tabylady. Bul jylt zattardyń dóńes qyrlarynda jaqsy baıqalady.
İİİ. Mashyqtyq kezeń.
Geometrıalyq denelerden quralǵan natúrmortty jaı qaryndashpen beıneleý.
IV. Qorytyndy.
Búgingi sabaǵymyzdy suraq - jaýap qorytyndylaımyz.
Suraqtar:
1. Natúrmort degenimiz ne?
2. Zattyń jaryq kózinen tasa, sáýle túspeıtin jaqtaryndaǵy kóleńkeni qalaı ataımyz?.
3. Jyltyr nemese móldir zattyń betine túsken eń jaryq daq qalaı atalady?
V. Úıge tapsyrma.
Natúrmort taqyrybynda nobaılama oryndaý.
You Might Also Like
