سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جاعدايىندا وقۋشىلارعا بەيىنالدى دايارلىق جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ» تاقىرىبىنداعى سەمينار
12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جاعدايىندا وقۋشىلارعا بەيىنالدى دايارلىق جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ تاقىرىبىنداعى سەمينار

ءبىزدىڭ الدىمىزدا تۇرعان نەگىزگى مىندەت - ساپالى ءبىلىم بەرە وتىرىپ، كاسىپتىك شەبەرلىككە باۋلۋ. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى - ۇلتتىق جانە ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردىڭ، عىلىم مەن پراكتيكا جەتىستىكتەرىنىڭ نەگىزىندە جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋعا، دامىتۋعا، ونىڭ كاسىبي شەبەرلىگىن شىڭداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋعا قاجەتتى جاعدايلار جاساۋ» دەپ اتاپ وتىلگەن. دەمەك، بىزگە وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، تاڭداعان باعىتقا سايكەس پاندەردىڭ تەرەڭدەتىلگەن دەڭگەيدە وقىتىلۋىن قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك.

بەيىمدەپ وقىتۋ - ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. قازىرگى 11 جىلدىق مەكتەپتە – سىنىپتاردا جاڭا ستاندارتپەن جۇمىس جاسالۋدا. بەيىمدەپ وقىتۋ ءپان مۇعالىمدەرىنىڭ الدىنا وسىنداي مىندەتتەردى جۇكتەيدى. جوعارى سىنىپتاردا قوعامدىق - گۋمانيتارلىق جانە جاراتىلىستانۋ - ماتەماتيكالىق باعداردا وقىتۋ بازالىق ءبىلىم نەگىزىنە سۇيەنەدى. بۇل باعىتتاردا ءبىلىم بەرۋ وقۋشىلاردىڭ بولاشاق ماماندىعى مەن ءىس جۇزىندەگى ءىس - ارەكەتىن نىسانا ەتە وتىرىپ بەلگىلى ءبىر ناتيجەنى كوزدەيدى. پەداگوگيكالىق ۇجىم وسى ماقساتتاردى ىسكە اسىرۋ تۇرعىسىندا كوپتەگەن يگى ىستەردىڭ ۇيتقىسى بولۋدا. ءتۇرلى تاقىرىپتاردا ءجيى - ءجيى مەكتەپىشىلىك سەمينارلار، ادىستەمەلىك كەڭەس وتىرىستارى وتكىزىلۋدە. سونىڭ ءبىرى 269 مەكتەپتە العاش رەت كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ورىندارمەن بىرلەسە وتىرىپ وتكىزىلگەن مەكتەپىشىلىك « 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جاعدايىندا وقۋشىلارعا بەيىنالدى دايارلىق جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ» تاقىرىبىنداعى سەمينار بولاتىن. سەميناردىڭ ماقساتى 12 جىلدىق ءبىلىم مازمۇنىنىڭ نەگىزگى وزەگى - قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان وزگەرمەلى قوعامدا ءومىر سۇرۋگە يكەمدى، جەكە باسىنىڭ، سونداي - اق قوعام پايداسىنا قاراي ءوزىن - ءوزى تولىق جۇزەگە اسىرۋعا دايىن ءبىلىمدى، شىعارماشىلىققا بەيىم، قۇزىرەتتى جانە باسەكەگە قابىلەتتى تۇلعانى قالىپتاستىرۋ بولاتىن. سەمينارعا بايقوڭىر قالاسىنداعى «كوسموس» كوللەدجىنەن، قازالى اۋدانىنداعى كولىك تەحنيكالىق كوللەدجىنەن وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر كەلىپ وزدەرىنىڭ ءىس - تاجىريبەلەرىمەن ءبولىسىپ، وزدەرىمەن الا كەلگەن كورمەلەرىمەن تانىستىرىپ ءوتتى. سونىمەن بىرگە تورەتام مەشىتىنىڭ قىزمەتكەرى ماماندىق تۋرالى، ءبىلىم تۋرالى ۋاعىز ايتا وتىرىپ وقۋشىلاردىڭ بويىنا ىزگىلىكتىڭ، يماندىلىقتىڭ نۇرىن قۇيدى.

سەميناردى مەكتەپ باسشىسى امانوۆا فاريدا كەلگەن قوناقتارعا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، وقۋشىلارعا بولاشاق تاڭداپ وتىرعان ماماندىقتارى تۋرالى ساۋال قويىپ، اقىل - كەڭەس سۇراۋلارىنا كەڭەس بەرە وتىرىپ سەميناردىڭ باعدارلاماسىمەن تانىستىردى. سەمينار بارىسىندا ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى تولەيوۆا حاليدا «12 جىلدىق وقىتۋدىڭ مازمۇنى - ءبىلىم الۋشىلاردىڭ قۇزىرەتتىلىك جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ» تاقىرىبىندا پىكىرتالاس وتكىزدى. اتالعان تاقىرىپتا بايانداما وقىدى. «قازىرگى م ءۇعالىم» قانداي بولۋى كەرەك دەگەن سۇراقتاردى ورتاعا تاستادى. پىكىرتالاسقا قاتىسۋشىلار ءوز پىكىرلەرىن كەڭ كولەمدە جەتكىزدى. «ءبىلىم الۋشىلاردىڭ قۇزىرەتتىلىك جۇيەسىن قالىپتاستىرۋدىڭ نەگىزگى سۋبەكتىسى - وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋ» جايلى، ونىڭ ماقساتى، مىندەتى، نىسانى، جاڭاشىلدىعى، بولجامى جايلى ايتىپ ءوتتى. «بەيىندى وقىتۋ دەگەن نە؟»، «باعدارلى وقىتۋ ساتىسىنىڭ ءمۇعالىمى قانداي بولۋ كەرەك؟» سۇراقتارى بويىنشا پىكىرتالاس وتكىزىلدى. «12 جىلدىق وقىتۋدىڭ مازمۇنى - ءبىلىم الۋشىلاردىڭ قۇزىرەتتىلىك جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ» تاقىرىبىنداعى پىكىرتالاسقا مۇعالىمدەر، «كوسموس» كوللەدجىنىڭ وقىتۋشىلارى، قازالىداعى كتك وقىتۋشىلارى، كورشى №99 ورتا مەكتەپ ءمۇعالىمى قاتىستى. پىكىرتالاس وتە قىزىقتى، تارتىمدى ءوتتى. پىكىرتالاس قاتىسۋشىلار تارپىنان ءوز دارەجەسىندە جۇرگىزىلدى، قۇرىلىمى جۇيەلى جاسالعان دەپ قورىتىندىلاندى

«ماماندىقتىڭ ءبارى جاقسى، تاڭداي بىلسەڭ بولعانى» تاقىرىبىندا كەزدەسۋ كەشىن 6 - سىنىپتار اراسىندا دوسايەۆا شاكيزات پەن مەدەتوۆا گۇلزيرا ۇيىمداستىرىپ وتكىزدى. كەشتىڭ ماقساتى وقۋشىلارعا بولاشاق ماماندىق جانە وقۋ باعدارىن تاڭداۋعا كومەكتەسىپ، شاقىرىلعان ماماندىق يەلەرىنەن كوكەيلەرىندە جۇرگەن سۇراقتارىنا جاۋاپ تابۋ بولاتىن. كەشكە «كوسموس» كوللەدجىنىڭ وقىتۋشىلارى مەن مەشىت قىزمەتكەرى، قازالى قالاسىنىڭ كتك وقىتۋشىسى مەن ستۋدەنتتەرى، تورەتام كەنتى كىتاپحاناسىنىڭ باس مامانى، مەكتەبىمىزدىڭ مەدبيكەلەرى قاتىسىپ، قويىلعان ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، قانداي ماماندىق بولسا دا قيىنشىلىعى بولاتىنىن، ول ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى تەرەڭ ءبىلىم مەن جۇرەكتىڭ تازالىعى دەپ اتاپ ءوتتى. التىن ۋاقىتتارىن ءبولىپ كەلگەن قوناقتارعا ەستەلىك رەتىندە سىي - سياپات تاپسىرىپ، ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى.

تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى بايكۋبەكوۆا گۇلناز 7 - ءشى سىنىپ اتا - انالارىمەن «بالا - ءار اتا - انانىڭ بولاشاعى، ءومىرىنىڭ جالعاسى» تاقىرىبىندا جۇمىس وتكىزدى. بۇل جۇمىستىڭ ماقساتى اتا - انالاردى پىكىر ايتۋعا ىنتالاندىرۋ، ورتاق شەشىمدى انىقتاۋ، بولاشاقتا بالامەن جۇمىس ىستەۋ مىندەتىن بەلگىلەۋ، بالانىڭ تاڭداپ وتىرعان ماماندىعىنا قۇرمەتپەن قاراۋعا قالىپتاستىرۋ. ءمۇعالىم اتا - انالارعا ارنالىپ دايىنداعان ساۋالدارىنا جاۋاپ الا وتىرىپ، اتا - انالاردان «ءسىز قانداي اتا - اناسىز» اتتى تەست تاپسىرمالارىن الىپ، ترەنينگتەر وتكىزدى. اتا - انالارعا سيتۋاسيالىق سۇراقتار قويا وتىرىپ، پىكىرلەرى تىڭدالدى. قورىتىندىلاي كەلە ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ جولداۋىنداعى مىنا ءبىر ءسوزدى تىلگە تيەك ەتتى. «ۇلتتىڭ باسەكەلەستىك قابىلەتى ءبىرىنشى كەزەكتە ونىڭ بىلىمدىلىك، تاربيەلىك دەڭگەيىمەن انىقتالادى» سوندىقتان ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستارىمىزدىڭ زامان تالابىنا ساي ساپالى ءبىلىم، سانالى تاربيە الۋىنا بىرلەسە اتسالىسايىق، قۇرمەتتى اتا - انا - دەپ كەلگەن اتا - انالارعا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

بايقوڭىر «كوسموس» كوللەدجىنىڭ I ساناتتى وقىتۋشىسى جۇمالييەۆ سەيتمۋحاممەد سەيتقالي ۇلى 9 ءا - سىنىبىنا «بايلانىس تەحنيگى» ماماندىعىنا بايلانىستى ۇعىمداردى ءتۇسىندىرىپ، وسى ماماندىق الەمىنىڭ سالالارىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىردى. وقۋشىلارمەن جۇمباق ويىندارى وينالىپ، سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس جاسالدى. اشىق ساباق «وتە جاقسى» دەپ باعالاندى.

سونىمەن قاتار بايقوڭىر «كوسموس» كوللەدجىنىڭ وقىتۋشىسى نازاروۆا شىنارگۇل ەرالي قىزى 9 ب - سىنىبىنا «قۇرىلىس تەحنيگى ماماندىعى» تاقىرىبىندا ۇيىرمە جۇمىس وتكىزدى. ۇيىرمەدە ستۋدەنتتەردىڭ تەوريالىق ساباقتان العان ءبىلىمىن تەرەڭدەتىپ كورسەتۋگە، ءوز بىلىمدەرىن ورتاعا سالىپ، ءوز ويلارى مەن ءبولىسۋ ارقىلى جۇمىس جاسايدى. مىسالىعا الساق ستۋدەنتتەر قۇرىلىستىڭ قالاي تۇرعىزىلاتىنىن، ولاردىڭ قابىرعالارىنىڭ نەدەن تۇرعىزىلاتىنىن، ءوز كوزدەرىمەن كورىپ ونى جاساپ شىعارۋ - ەكەنىن شىنارگۇل ەرالي قىزى وقۋشىلارعا تۇسىندىرە وتىرىپ، پراكتيكالىق جۇمىس كورسەتتى. وقۋشىلار پراكتيكا جۇمىسىن قىزىعىپ ورىندادى. ۇيىرمە جۇمىسى «وتە جاقسى» دەپ باعالاندى.

سەمينار سوڭىندا

«كوسموس» كولەدجىنىڭ وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى داۋلەنبايەۆا شولپان ءانۋار قىزى: قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆ قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا «نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى – وسى زامانعى ءبىلىم» جۇيەسىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرۋدى ماقسات ەتە وتىرىپ، ءتيىستى ءبىلىم بىلىك العان ەلىمىزدىڭ كەز كەلگەن ازاماتى الەمنىڭ كەز كەلگەن ەلىندە قاجەتكە جارايتىن مامان بولاتىن دەڭگەيگە كوتەرۋ قازىرگى زامان تالابى – دەپ پرەزيدەنتىمىزدىڭ جولداۋىن باسشىلىققا الا وتىرىپ جاس ۇرپاق بولاشاق بىلىكتى مامان دايىنداۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – دەي كەلە 9 سىنىپ، 11 سىنىپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەردى «كوسموس» كوللەدجىنە وقۋعا تۇسۋگە شاقىردى.

قازالى تەحنيكالىق كولەدجىنىڭ وقىتۋشىسى احاي مارجانكۇل كەرىمبەردى قىزى: سىزدەر مەكتەپ قابىرعاسىنان ۇشىپ ۇلكەن ومىرگە جولداما العالى تۇرسىزدار. ءاربىر ازامات الدىنا قويعان ماقساتتارىنا جەتۋ ءۇشىن بيىكتەردەن كورىنەتىن، ىلگەرى جەتەلەيتىن ماماندىق تاڭداي ءبىلۋى قاجەت، ال دۇرىس ماماندىق تاڭداۋ – سىزدەردىڭ جارقىن بولاشاقتارىڭىزدىڭ كەپىلى!

ارينە، ءقازىر ماماندىق تۇرلەرى وتە كوپ. ءبىراق كوپتەگەن ماماندىقتاردىڭ ىشىنەن ءبىرىن عانا تاڭداۋ قيىن ءارى كۇردەلى. سەبەبى، سىزدەر ماماندىقپەن قاتار وزدەرىڭىزدىڭ بولاشاق – تارىڭىزدى تاڭدايسىزدار. سوندىقتان، «كەلىسىپ پىشكەن تون كەلتە بولمايدى» دەگەندەي اتا – انالارىڭىزبەن اقىلداسا وتىرىپ، قازالى تەحنيكالىق كوللەدجىنە تۇسىڭىزدەر دەپ بۇگىنگى وتكەن سەميناردى ۇيىمداستىرعان مەكتەپ باسشىسىنا بەيىندىك زاۆۋچقا جانە باسقا دا سەمينارعا اتسالىسقان مۇعالىمدەرگە ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

بۇل سەميناردىڭ ناتيجەسىندە ءاربىر ۇستەۋ ساپالى ءبىلىم بەرە وتىرىپ، بولاشاق قاجەت ماماندىق تىڭداتا ءبىلۋدىڭ ۇتىمدى جولدارىن، جاڭا ءادىس – تاسىلدەرىن مەڭگەردى.

بۇگىنگى زامان – باسەكەلەستىك پەن جوعارى تەحنولوگيالار زامانى عىلىم مەن ءبىلىم زامانى. سول سەبەپتەن جەكە تۇلعانى دامىتۋعا باعىتتالعان بەيىمدەپ ءبىلىم بەرۋ وقۋشىلارعا عىلىم نەگىزدەرىن ۇيرەتىپ قانا قويماي، ءار وقۋشىنىڭ بەيىمدىلىگىن انىقتاۋعا جانە تۇلعالىق نەگىزىنە قاراي ءبىلىم الۋعا كومەكتەسەدى. ال بالانىڭ تابيعي قابىلەتىن زەرتتەۋ ارقىلى بولاشاق ماماندىعىنا باۋلۋ – ءاربىر ۇستازدىڭ ۋلى مىندەتى.

قىزىلوردا وبلىسى، قارماقشى اۋدانى،
تورەتام كەنتى، №269 ورتا مەكتەپ №269 ورتا مەكتەپتىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى تلەۋوۆا گۇلجان

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما