7 سانىن قوسۋ، ازايتۋ تاسىلدەرى
قاراعاندى وبلىسى،
وساكاروۆ اۋدانى، № 1 ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى بايحازان الماگۇل
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا 7 سانىنىڭ قۇرامىن ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، 7 سانىن قوسۋ، ازايتۋ تاسىلدەرىن ءتۇسىندىرۋ.
2. ەرتەگىنى زەيىن قويا تىڭداۋعا، ۇشقىر ويلاپ، تەز جاۋاپ بەرۋگە تاربيەلەۋ.
3. ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ ءۇشىن اۋىزشا جانە جازباشا ەسەپتەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: تالداۋ - جيناقتاۋ، قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، ەڭبەك، دۇنيەتانۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: ساباققا بەيىمدەۋ (كوڭىلدى مۋزىكامەن وقۋشىلار وزدەرى بىلەتىن فيگۋرالاردى اتايدى)
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
- بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز كۇندەگى ساباعىمىزدان وزگەشە. ويتكەنى، بۇگىن بىزدەر ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتقا شىعامىز. ەرتەگى تىڭداۋعا قالاي قارايسىڭدار؟
- ءيا، تىڭدايمىز.
- بۇگىنگى ساباعىمىز باستان - اياعىنا دەيىن «جەتى لاق» ەرتەگىسىنە ارنالادى.
ەرتە، ەرتە ەرتەدە. ەشكى ءجۇنى بورتە دە، ءبىر ەشكى مەن ونىڭ 7 لاعى ءومىر ءسۇرىپتى. ەشكى كۇندە ۇيىنەن، جەم ىزدەپ كەتەدى ەكەن. كەتەر كەزدە ۇنەمى لاقتارىنا:
- لاقتارىم، شىراقتارىم! شۇناقتارىم، قۇلاقتارىم! ەگەر قاسقىر كەلىپ، ەسىكتى قاقسا، اشپاڭدار، - دەيدى.
ءسويتىپ، كۇندە ەشكىنىڭ جەم ىزدەپ كەتەتىن كەزىن اڭدىپ ءجۇرىپ، ءبىر كۇنى قاسقىر ەسىك قاعادى.
لاقتار ەسىكتى اشىپ، قاسقىر لاقتاردى ۇرلاپ كەتەدى. (لاقتاردى جاسىرۋ)
- ەشكى لاقتارىن ىزدەپ جۇرگەن كورىنەدى. ەندى ءبىز ەشكىگە كومەكتەسەيىك.
قاسقىر بولدى ءقاۋىپتى.
لاقتاردى قاماپ قويىپتى.
قاسقىر بىزگە حات بەرىپ جىبەرىپتى. ىشىندە نەشە لاق بولسا، سونشا تاپسىرما بار. ەگەر وسىلاردى ورىنداساق، ءبىر - بىرلەپ جەمەي قويا بەرەمىن دەپتى. ال ورىنداي الماساق، لاقتار قاسقىرعا جەم بولادى. قاسقىردىڭ تاپسىرماسىن ورىندايمىز با؟
- ءيا، ورىندايمىز.
ءىى. دايىندىق كەزەڭى.
1 – تاپسىرما.
وي شاقىرۋ: بالالار وسى جىل قاي جىل؟ (قويان)
سۋرەتتەر بويىنشا ورنەكتەر قۇراستىر.
كەلدى.
كەتتى.
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ. سيقىرلى سان ويىنى ارقىلى.
- بالالار ءبىز نەشە لاق قۇتقاردىق؟ (ءبىر)
2 - تاپسىرما.
ولاي بولسا ەكىنشى تاپسىرمانى ورىنداساق نەشىنشى لاقتى قۇتقارامىز؟
4+2+4=10
5 - 3+5=7
5+4+1=10
9 - 6+4=7
10 - 2+2=10
4 - 3+6=7
5+5+0=10
3+6 - 2=7
ءىىى. جاڭا ساباق. 7 سانىن قوسۋ جانە ازايتۋ.
بالالار ءبىز بۇگىن 7 سانىن قوسۋ ازايتۋ تۋرالى وتەمىز. قازاق حالقىندا ەرتەدەن كەلە جاتقان ۇعىمداردىڭ ءبىرى 7 سانى تۋرالى ۇعىم. 7 سانى قاسيەتتى سان بولىپ سانالادى. 7 سانى كەلسە جاقسىلىققا بالاعان. مىناۋ ەلىمىزدە باستالىپ جاتقان قىسقى ازيادا ويىنىنىڭ جەتىنشى رەتكى الاۋى ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جاعىلىپ وتىر، مۇنى جاقسىلىققا بالاۋعا بولادى.
3 - تاپسىرما.
ماتەماتيكالىق ديكتانت
قوسىلعىشتاردىڭ ءبىرى 7 بولاتىن قوسىندى جازۋ، ءمانىن تابۋ.
7+1
7+2
7+3
ازايعىشى 7 بولاتىن ايىرمالاردى جازۋ جانە ءمانىن تابۋ.
7 - 0= 7
7 - 1= 6
7 - 2= 5
7 - 3= 4
7 - 4= 3
7 - 5= 2
7 - 6= 1
- ءبىز نەشىنشى لاقتى قۇتقاردىق؟ (ءۇشىنشى)
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم تەز ەسەپتەيدى؟ لوگيكالىق ەسەپ
ون اسىقتىڭ ۇشەۋىن
دوسىڭ سۇراپ الادى
ايتشى سوندا نەشەۋى
ءوز قولىڭدا قالادى؟
بەسبايدا بار بەس ءىنى
ەلتايدا بار ەكى ءىنى
قوسساڭ بەس پەن ەكىنى
نەشە بولار شەشۋى؟
داپتەرمەن جۇمىس. كوركەم جازۋ.
7 7 7 7 7 7
(وقۋشىلار ەكى قاتارعا كوركەم جازىپ بىتكەنشە، استاناداعى 7 بوشكە تۇرعىن ءۇيى جايلى قىسقاشا ايتىپ، سلايدتان سۋرەتىن كورسەتە كەتەمىن)
4 - تاپسىرما. ءبىز بۇل تاپسىرما ارقىلى 4 لاقتى قۇتقاراتىن بولامىز.
7سم، 9سم، 3سم
كوك جانە قىزىل كەسىندىلەر ۇزىندىقتارىنىڭ ايىرماسىن قىزىل جانە جاسىل كەسىندىلەر ۇزىندىقتارىنىڭ قوسىندىسىمەن سالىستىر.
كوك - 9سم، قىزىل - 7سم، جاسىل - 3سم
9سم - 7سم = 2سم
7سم+3سم = 10سم
2سم 3 بۇزاۋ
4 جىلقى > 3 قۇلىن
6 - تاپسىرما.
كىتاپپەن جۇمىس. ەسەپ قۇراستىرۋ.
ۇلكەن قاسىق - 10
كىشى قاسىق - 7
؟ ارتىق
ش: 10 - 7 = 3
ج: 3 ۇلكەن قاسىق ارتىق
7 - تاپسىرما.
ساباقتى بەكىتۋ. دوپ لاقتىرۋ ارقىلى.
ا. ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ.
7+1=
7+2=
7+3=
7 - 5=
7 - 6=
7 - 7=
ب. ساننىڭ قۇرامىن انىقتا.
7 7 7
- مىنە لاقتاردى امان - ەسەن اناسىنا تاپسىردىق.
- نەشە تاپسىرما ورىندادىق؟
- نەشە لاقتى قۇتقاردىق؟
- سونىمەن بالالار ءبىز 7 تاپسىرمانى ورىنداپ، 7 لاقتى قۇتقاردىق.
- جارايسىڭدار!
باعالاۋ. ولاي بولسا سەندەر لاقتى قالاي قۇتقارعاندارىڭدى لاقتىڭ ەنەسى ەشكى كورىپ تۇر. ەشكى سەندەردىڭ ەڭبەكتەرىڭ ءۇشىن سىيلىق بەرىپ جىبەرىپتى. وتە جاقسى ەڭبەك جاساعاندارىڭ ءۇشىن قىزىل جالاۋشا، جاقسى ەڭبەك جاساعاندارىڭ ءۇشىن كوك جالاۋشا، ورتاشا ەڭبەكتەرىڭ ءۇشىن سارى جالاۋشا بەرىپتى.
ۇيگە تاپسىرما.
7 سانى تۋرالى ۇلتتىق ۇعىمدار ىزدەنۋ.
وساكاروۆ اۋدانى، № 1 ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى بايحازان الماگۇل
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا 7 سانىنىڭ قۇرامىن ەسكە تۇسىرە وتىرىپ، 7 سانىن قوسۋ، ازايتۋ تاسىلدەرىن ءتۇسىندىرۋ.
2. ەرتەگىنى زەيىن قويا تىڭداۋعا، ۇشقىر ويلاپ، تەز جاۋاپ بەرۋگە تاربيەلەۋ.
3. ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ ءۇشىن اۋىزشا جانە جازباشا ەسەپتەۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: تالداۋ - جيناقتاۋ، قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، ەڭبەك، دۇنيەتانۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: ساباققا بەيىمدەۋ (كوڭىلدى مۋزىكامەن وقۋشىلار وزدەرى بىلەتىن فيگۋرالاردى اتايدى)
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
- بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز كۇندەگى ساباعىمىزدان وزگەشە. ويتكەنى، بۇگىن بىزدەر ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتقا شىعامىز. ەرتەگى تىڭداۋعا قالاي قارايسىڭدار؟
- ءيا، تىڭدايمىز.
- بۇگىنگى ساباعىمىز باستان - اياعىنا دەيىن «جەتى لاق» ەرتەگىسىنە ارنالادى.
ەرتە، ەرتە ەرتەدە. ەشكى ءجۇنى بورتە دە، ءبىر ەشكى مەن ونىڭ 7 لاعى ءومىر ءسۇرىپتى. ەشكى كۇندە ۇيىنەن، جەم ىزدەپ كەتەدى ەكەن. كەتەر كەزدە ۇنەمى لاقتارىنا:
- لاقتارىم، شىراقتارىم! شۇناقتارىم، قۇلاقتارىم! ەگەر قاسقىر كەلىپ، ەسىكتى قاقسا، اشپاڭدار، - دەيدى.
ءسويتىپ، كۇندە ەشكىنىڭ جەم ىزدەپ كەتەتىن كەزىن اڭدىپ ءجۇرىپ، ءبىر كۇنى قاسقىر ەسىك قاعادى.
لاقتار ەسىكتى اشىپ، قاسقىر لاقتاردى ۇرلاپ كەتەدى. (لاقتاردى جاسىرۋ)
- ەشكى لاقتارىن ىزدەپ جۇرگەن كورىنەدى. ەندى ءبىز ەشكىگە كومەكتەسەيىك.
قاسقىر بولدى ءقاۋىپتى.
لاقتاردى قاماپ قويىپتى.
قاسقىر بىزگە حات بەرىپ جىبەرىپتى. ىشىندە نەشە لاق بولسا، سونشا تاپسىرما بار. ەگەر وسىلاردى ورىنداساق، ءبىر - بىرلەپ جەمەي قويا بەرەمىن دەپتى. ال ورىنداي الماساق، لاقتار قاسقىرعا جەم بولادى. قاسقىردىڭ تاپسىرماسىن ورىندايمىز با؟
- ءيا، ورىندايمىز.
ءىى. دايىندىق كەزەڭى.
1 – تاپسىرما.
وي شاقىرۋ: بالالار وسى جىل قاي جىل؟ (قويان)
سۋرەتتەر بويىنشا ورنەكتەر قۇراستىر.
كەلدى.
كەتتى.
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ. سيقىرلى سان ويىنى ارقىلى.
- بالالار ءبىز نەشە لاق قۇتقاردىق؟ (ءبىر)
2 - تاپسىرما.
ولاي بولسا ەكىنشى تاپسىرمانى ورىنداساق نەشىنشى لاقتى قۇتقارامىز؟
4+2+4=10
5 - 3+5=7
5+4+1=10
9 - 6+4=7
10 - 2+2=10
4 - 3+6=7
5+5+0=10
3+6 - 2=7
ءىىى. جاڭا ساباق. 7 سانىن قوسۋ جانە ازايتۋ.
بالالار ءبىز بۇگىن 7 سانىن قوسۋ ازايتۋ تۋرالى وتەمىز. قازاق حالقىندا ەرتەدەن كەلە جاتقان ۇعىمداردىڭ ءبىرى 7 سانى تۋرالى ۇعىم. 7 سانى قاسيەتتى سان بولىپ سانالادى. 7 سانى كەلسە جاقسىلىققا بالاعان. مىناۋ ەلىمىزدە باستالىپ جاتقان قىسقى ازيادا ويىنىنىڭ جەتىنشى رەتكى الاۋى ءبىزدىڭ ەلىمىزدە جاعىلىپ وتىر، مۇنى جاقسىلىققا بالاۋعا بولادى.
3 - تاپسىرما.
ماتەماتيكالىق ديكتانت
قوسىلعىشتاردىڭ ءبىرى 7 بولاتىن قوسىندى جازۋ، ءمانىن تابۋ.
7+1
7+2
7+3
ازايعىشى 7 بولاتىن ايىرمالاردى جازۋ جانە ءمانىن تابۋ.
7 - 0= 7
7 - 1= 6
7 - 2= 5
7 - 3= 4
7 - 4= 3
7 - 5= 2
7 - 6= 1
- ءبىز نەشىنشى لاقتى قۇتقاردىق؟ (ءۇشىنشى)
سەرگىتۋ ءساتى: «كىم تەز ەسەپتەيدى؟ لوگيكالىق ەسەپ
ون اسىقتىڭ ۇشەۋىن
دوسىڭ سۇراپ الادى
ايتشى سوندا نەشەۋى
ءوز قولىڭدا قالادى؟
بەسبايدا بار بەس ءىنى
ەلتايدا بار ەكى ءىنى
قوسساڭ بەس پەن ەكىنى
نەشە بولار شەشۋى؟
داپتەرمەن جۇمىس. كوركەم جازۋ.
7 7 7 7 7 7
(وقۋشىلار ەكى قاتارعا كوركەم جازىپ بىتكەنشە، استاناداعى 7 بوشكە تۇرعىن ءۇيى جايلى قىسقاشا ايتىپ، سلايدتان سۋرەتىن كورسەتە كەتەمىن)
4 - تاپسىرما. ءبىز بۇل تاپسىرما ارقىلى 4 لاقتى قۇتقاراتىن بولامىز.
7سم، 9سم، 3سم
كوك جانە قىزىل كەسىندىلەر ۇزىندىقتارىنىڭ ايىرماسىن قىزىل جانە جاسىل كەسىندىلەر ۇزىندىقتارىنىڭ قوسىندىسىمەن سالىستىر.
كوك - 9سم، قىزىل - 7سم، جاسىل - 3سم
9سم - 7سم = 2سم
7سم+3سم = 10سم
2سم 3 بۇزاۋ
4 جىلقى > 3 قۇلىن
6 - تاپسىرما.
كىتاپپەن جۇمىس. ەسەپ قۇراستىرۋ.
ۇلكەن قاسىق - 10
كىشى قاسىق - 7
؟ ارتىق
ش: 10 - 7 = 3
ج: 3 ۇلكەن قاسىق ارتىق
7 - تاپسىرما.
ساباقتى بەكىتۋ. دوپ لاقتىرۋ ارقىلى.
ا. ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ.
7+1=
7+2=
7+3=
7 - 5=
7 - 6=
7 - 7=
ب. ساننىڭ قۇرامىن انىقتا.
7 7 7
- مىنە لاقتاردى امان - ەسەن اناسىنا تاپسىردىق.
- نەشە تاپسىرما ورىندادىق؟
- نەشە لاقتى قۇتقاردىق؟
- سونىمەن بالالار ءبىز 7 تاپسىرمانى ورىنداپ، 7 لاقتى قۇتقاردىق.
- جارايسىڭدار!
باعالاۋ. ولاي بولسا سەندەر لاقتى قالاي قۇتقارعاندارىڭدى لاقتىڭ ەنەسى ەشكى كورىپ تۇر. ەشكى سەندەردىڭ ەڭبەكتەرىڭ ءۇشىن سىيلىق بەرىپ جىبەرىپتى. وتە جاقسى ەڭبەك جاساعاندارىڭ ءۇشىن قىزىل جالاۋشا، جاقسى ەڭبەك جاساعاندارىڭ ءۇشىن كوك جالاۋشا، ورتاشا ەڭبەكتەرىڭ ءۇشىن سارى جالاۋشا بەرىپتى.
ۇيگە تاپسىرما.
7 سانى تۋرالى ۇلتتىق ۇعىمدار ىزدەنۋ.
You Might Also Like
