اباي شىعارمالارىنا يلليۋستراسيا جاساۋ
تاقىرىبى: “اباي شىعارماشىلىعىنا يلليۋستراسيا جاساۋ”
ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك ماقساتى: اباي شىعارمالارىنىڭ مازمۇنىنا تەرەڭ ءمان بەرە بىلۋگە ۇيرەتۋ، مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت سالا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءا) تاربيەلىك ماقساتى: اقىننىڭ ادامگەرشىلىك، ادالدىق قاسيەتىمەن قوسا پاراساتتىلىعىن، نازىك ليريكالىق قابىلەتىن، ەلىنە جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن دارىپتەۋ.
ب) دامىتۋشىلىق ماقساتى: اقىن شىعارمالارىن ءسۇيىپ وقۋعا قىزىقتىرۋ، سۋرەت سالۋ شىعارماشىلىعىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: مۋزىكا تىڭداۋ، مازمۇنىن اڭگىمەلەۋ،
تۇسىندىرمەلى – يلليۋستراتيۆتىك، سۇراق - جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەت داپتەرى، كورسەتپە ۇلگى ماتەريالدار
پلاكاتتار، باعالاۋ پاراعى، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، قازاق ادەبيەتى، گەوگرافيا
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، سىنىپ تازالىعى
وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ، باعالاۋ
پاراعىن ءتۇسىندىرۋ
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ: ەرتەگى مازمۇنىنا يلليۋستراسيا جاساۋ. وقۋشى جۇمىستارىن باعالاۋ. ەرتەگىنىڭ تارتىمدى، اسەرلى سيۋجەتى كەلتىرىلگەن يلليۋستراسيالارعا شاپاق بولىگىن تاراتۋ. وتە جاقسى سالىنعان سۋرەتتەرگە ەكى شاپاق بولىگىن، جاقسى سالىنعان سۋرەتتەرگە ءبىر شاپاق بولىگىن بەرەمىن.
ەرتەگى مازمۇنىنا يلليۋستراسيا جاسادىق. قىزىقتى تارتىمدى كورىنىستەر ارقىلى وقۋشىلاردى ىزدەنىمپازدىققا، شىعارماشىلىققا، كىتاپقا قىزىعۋشىلىققا تالپىندىردىم، ناتيجەسىندە وقۋشىلاردىڭ سۋرەت سالۋ ءۇشىن ءبىراز ىزدەنگەنىن، قىزىقتى كورىنىس سالۋ ءۇشىن جاڭا ەرتەگىلەرمەن تانىسىپ وي - ءورىسىن كەڭەيتكەندەرىن اڭعاردىم.
ەرتەگىدەن وزگە دە كەز كەلگەن جانرلارعا يلليۋستراسيا جاساۋعا بولادى. مىسالى: كينو، سپەكتاكل، وپەرا، اڭگىمە، ولەڭدەرگە ت. س. س.
ولەڭ دەمەكشى، سونىڭ ىشىندە تابيعات كورىنىستەرىنەن اسەرلى، تارتىمدى يلليۋستراسيا دايىندايىق. تابيعاتتى اسەم سۋرەتتەۋشى ليريكالىق اقىن - اباي. ەندەشە اباي شىعارمالارىنا نازار اۋدارالىق. كىم قانداي ابايدىڭ تابيعات تۋرالى شىعارمالارىن كوپ بىلەدى؟ داپتەرگە تۇسىرەمىز. كوپ بىلەتىن وقۋشىلارعا ءبىر شاپاق بولىگىنەن تاراتامىن.
جاڭا ساباق: “اباي شىعارمالارىنا يلليۋستراسيا جاساۋ”
“جەلسىز تۇندە جارىق اي” ولەڭىنە يلليۋستراسيا
سونىمەن بۇگىنگى جاڭا ساباقتا «جەلسىز تۇندە جارىق اي»ولەڭىنە يلليۋستراسيا جاسايىق. ولەڭ مازمۇنىمەن تانىسامىز:
جەلسىز تۇندە جارىق اي
ساۋلەسى سۋدا دىرىلدەپ
اۋىلدىڭ جانى - تەرەڭ ساي
تاسىعان وزەن كۇرىلدەپ
قالىڭ اعاش جاپىراعى
سىبىرلاسىپ ءوزدى - ءوزى
كورىنبەي جەردىڭ توپىراعى
قۇلپىرعان جاسىل جەر ءجۇزى
تاۋ جاڭعىرىپ، ءان قوسىپ
ۇرگەن يت پەن ايتاققا
كەلمەپ پە ەدىڭ جول توسىپ
جولىعۋعا اۋلاققا؟
ولەڭ مازمۇنى بويىنشا نوباي سالۋ، كومپوزيسيالىق قۇرىلىمىن كەلتىرۋ. نوباي سالۋدى قاجەتتى ءسوز تىركەستەرىمەن بايلانىستىرا وتىرىپ سالامىز. جەلسىز ءتۇن – تۇنگى اسپان – اي ساۋلەسى – مۇنارتقان تاۋ – اۋىل ماڭى – تەرەڭ ساي – تاسىعان وزەن – قالىڭ اعاش – جاپىراق سىبدىرى – قۇلپىرعان جەر – تاۋ جاڭعىرىعى – ۇرگەن يت – جول توسۋ.
جەردىڭ سۋرەتتەلۋىنە قاراعاندا تاۋلى ايماق ەكەندىگىن اڭعارامىز، ياعني اقىننىڭ تۋعان جەرى تاۋلى ايماق ەكەنىن بىلۋگە بولادى.
وقۋشى نوبايلارىن باعالاۋ.
ەڭ جاقسى نوبايلارعا، قۇرىلىمدارعا شاپاق بولىگىن تاراتۋ. سۋرەتتى بوياۋدى باستايمىز. پاليترامىزدى، سۋ بوياۋىمىزدى دايىندايمىز.
ەندى ءان تىڭداي وتىرىپ سۋرەتتى جالعاستىرامىز.
پاليتراعا ايرىقشا كوڭىل ءبولۋ كەرەك. جالپى فوندى، نەگىزگى استارداعى تۇستەردى جاعىپ شىعامىز. بۇنى جالپاقتاۋ قىلقالاممەن ورىنداۋعا بولادى.
بوياۋ دەگدىگەنشە وي سەرگىتەلىك.
سەرگىتۋ ءساتى
سەرگىتۋ ءساتى اسسوسياسيا ادىسىمەن سۋىق تۇستەر ىزدەۋ ماقساتىندا ورىندالادى. پاليترادا سۋىق بوياۋ تۇستەرىن ىزدەۋ
قىزىل مەنەن جاسىل ءتۇس، ەرەكشە ءتۇس بەرەدى. قانداي؟
قىزىل مەن كوك قوسىلىپ، وزگە تۇسكە ەنەدى. قانداي؟
قوڭىر مەنەن كوكشىل ءتۇس، ورتاق تۇسكە كەلەدى. قانداي؟
قوڭىر، قىزىل، سارى، بۇل قانداي ءتۇس تاعى؟
كوك پەن جاسىل، قىزىلدان جانە ءبىر ءتۇس سىزىلعان؟
سۋىق تۇستەر كولوريتى شىعارمانى ودان ءارى جالعاستىرۋ بارىسىندا ءتيىمدى اسەرىن كورسەتەدى. بوياۋ تۇستەرىن تالعامدىلىقپەن قولدانعان وقۋشىلارعا تاعى ءبىر شاپاقتان تاراتامىن.
ساباقتى بەكىتۋ
ساباقتى قورىتىندىلاۋ ماقساتىندا وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار بەرەمىن.
1. “جەلسىز تۇندە جارىق اي” ولەڭىنىڭ مازمۇنىن قالاي تۇسىنەسىڭ؟
ولەڭ تابيعاتتىڭ تىلسىم قۇپياسىن بەينەلەۋدە وتە اسەرلى جازىلعان.
ولەڭدەگى ءسوز تىركەستەرى بەينەلەۋ كەزەڭدەرىن سالۋدى جەڭىلدەتەدى.
2. تاقىرىپ بويىنشا ۋاقىت شاماسىن قانداي بوياۋمەن كەلتىرەمىز؟
تۇنگى مەزگىل بولعاندىقتان سۋىق تۇستەر كولوريتىن ۇندەستىرەمىز.
ءبىراق جازعى مەزگىل بولعاندىقتان جىلى لەپ اسەرىن سەزىنە ءبىلۋىمىز كەرەك
3. ولەڭ مازمۇنى مەن سالىنعان سۋرەتتىڭ ءوزارا بايلانىسۋى؟
ولەڭ مازمۇنىنداعى ءاربىر ءسوز تىركەسى ءوز ورىندارىن سۋرەت تورىنەن تاماشا ىرعاقتى ۇيلەسىممەن تابا الۋى كەرەك.
جاقسى جاۋاپ بەرگەن وقۋشىلارعا تاعى ءبىر شاپاقتان تاراتامىن.
باعالاۋ
• شاپاق بولىگىنىڭ سانىن ەسەپتەي وتىرىپ وقۋشى رەتتىلىگىنە وراي كۇننىڭ شاپاقتارىن بويايمىز.
• 1 - 2 شاپاققا “3”
• 3 - 4 شاپاققا “4”
• 5 - 6 شاپاققا “5” دەگەن باعا قويىلادى.
ۇيگە تاپسىرما:
يلليۋستراسيانى اياقتاپ كەلۋ.
جەكەلەگەن نازىك نيۋانستار، مايدا بولىكتەردى، نارسەلەردى جىڭىشكە قىل قالاممەن ايشىقتاۋ.
ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك ماقساتى: اباي شىعارمالارىنىڭ مازمۇنىنا تەرەڭ ءمان بەرە بىلۋگە ۇيرەتۋ، مازمۇنىنا سايكەس سۋرەت سالا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءا) تاربيەلىك ماقساتى: اقىننىڭ ادامگەرشىلىك، ادالدىق قاسيەتىمەن قوسا پاراساتتىلىعىن، نازىك ليريكالىق قابىلەتىن، ەلىنە جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن دارىپتەۋ.
ب) دامىتۋشىلىق ماقساتى: اقىن شىعارمالارىن ءسۇيىپ وقۋعا قىزىقتىرۋ، سۋرەت سالۋ شىعارماشىلىعىن قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: مۋزىكا تىڭداۋ، مازمۇنىن اڭگىمەلەۋ،
تۇسىندىرمەلى – يلليۋستراتيۆتىك، سۇراق - جاۋاپ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەت داپتەرى، كورسەتپە ۇلگى ماتەريالدار
پلاكاتتار، باعالاۋ پاراعى، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، قازاق ادەبيەتى، گەوگرافيا
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، سىنىپ تازالىعى
وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ، باعالاۋ
پاراعىن ءتۇسىندىرۋ
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ: ەرتەگى مازمۇنىنا يلليۋستراسيا جاساۋ. وقۋشى جۇمىستارىن باعالاۋ. ەرتەگىنىڭ تارتىمدى، اسەرلى سيۋجەتى كەلتىرىلگەن يلليۋستراسيالارعا شاپاق بولىگىن تاراتۋ. وتە جاقسى سالىنعان سۋرەتتەرگە ەكى شاپاق بولىگىن، جاقسى سالىنعان سۋرەتتەرگە ءبىر شاپاق بولىگىن بەرەمىن.
ەرتەگى مازمۇنىنا يلليۋستراسيا جاسادىق. قىزىقتى تارتىمدى كورىنىستەر ارقىلى وقۋشىلاردى ىزدەنىمپازدىققا، شىعارماشىلىققا، كىتاپقا قىزىعۋشىلىققا تالپىندىردىم، ناتيجەسىندە وقۋشىلاردىڭ سۋرەت سالۋ ءۇشىن ءبىراز ىزدەنگەنىن، قىزىقتى كورىنىس سالۋ ءۇشىن جاڭا ەرتەگىلەرمەن تانىسىپ وي - ءورىسىن كەڭەيتكەندەرىن اڭعاردىم.
ەرتەگىدەن وزگە دە كەز كەلگەن جانرلارعا يلليۋستراسيا جاساۋعا بولادى. مىسالى: كينو، سپەكتاكل، وپەرا، اڭگىمە، ولەڭدەرگە ت. س. س.
ولەڭ دەمەكشى، سونىڭ ىشىندە تابيعات كورىنىستەرىنەن اسەرلى، تارتىمدى يلليۋستراسيا دايىندايىق. تابيعاتتى اسەم سۋرەتتەۋشى ليريكالىق اقىن - اباي. ەندەشە اباي شىعارمالارىنا نازار اۋدارالىق. كىم قانداي ابايدىڭ تابيعات تۋرالى شىعارمالارىن كوپ بىلەدى؟ داپتەرگە تۇسىرەمىز. كوپ بىلەتىن وقۋشىلارعا ءبىر شاپاق بولىگىنەن تاراتامىن.
جاڭا ساباق: “اباي شىعارمالارىنا يلليۋستراسيا جاساۋ”
“جەلسىز تۇندە جارىق اي” ولەڭىنە يلليۋستراسيا
سونىمەن بۇگىنگى جاڭا ساباقتا «جەلسىز تۇندە جارىق اي»ولەڭىنە يلليۋستراسيا جاسايىق. ولەڭ مازمۇنىمەن تانىسامىز:
جەلسىز تۇندە جارىق اي
ساۋلەسى سۋدا دىرىلدەپ
اۋىلدىڭ جانى - تەرەڭ ساي
تاسىعان وزەن كۇرىلدەپ
قالىڭ اعاش جاپىراعى
سىبىرلاسىپ ءوزدى - ءوزى
كورىنبەي جەردىڭ توپىراعى
قۇلپىرعان جاسىل جەر ءجۇزى
تاۋ جاڭعىرىپ، ءان قوسىپ
ۇرگەن يت پەن ايتاققا
كەلمەپ پە ەدىڭ جول توسىپ
جولىعۋعا اۋلاققا؟
ولەڭ مازمۇنى بويىنشا نوباي سالۋ، كومپوزيسيالىق قۇرىلىمىن كەلتىرۋ. نوباي سالۋدى قاجەتتى ءسوز تىركەستەرىمەن بايلانىستىرا وتىرىپ سالامىز. جەلسىز ءتۇن – تۇنگى اسپان – اي ساۋلەسى – مۇنارتقان تاۋ – اۋىل ماڭى – تەرەڭ ساي – تاسىعان وزەن – قالىڭ اعاش – جاپىراق سىبدىرى – قۇلپىرعان جەر – تاۋ جاڭعىرىعى – ۇرگەن يت – جول توسۋ.
جەردىڭ سۋرەتتەلۋىنە قاراعاندا تاۋلى ايماق ەكەندىگىن اڭعارامىز، ياعني اقىننىڭ تۋعان جەرى تاۋلى ايماق ەكەنىن بىلۋگە بولادى.
وقۋشى نوبايلارىن باعالاۋ.
ەڭ جاقسى نوبايلارعا، قۇرىلىمدارعا شاپاق بولىگىن تاراتۋ. سۋرەتتى بوياۋدى باستايمىز. پاليترامىزدى، سۋ بوياۋىمىزدى دايىندايمىز.
ەندى ءان تىڭداي وتىرىپ سۋرەتتى جالعاستىرامىز.
پاليتراعا ايرىقشا كوڭىل ءبولۋ كەرەك. جالپى فوندى، نەگىزگى استارداعى تۇستەردى جاعىپ شىعامىز. بۇنى جالپاقتاۋ قىلقالاممەن ورىنداۋعا بولادى.
بوياۋ دەگدىگەنشە وي سەرگىتەلىك.
سەرگىتۋ ءساتى
سەرگىتۋ ءساتى اسسوسياسيا ادىسىمەن سۋىق تۇستەر ىزدەۋ ماقساتىندا ورىندالادى. پاليترادا سۋىق بوياۋ تۇستەرىن ىزدەۋ
قىزىل مەنەن جاسىل ءتۇس، ەرەكشە ءتۇس بەرەدى. قانداي؟
قىزىل مەن كوك قوسىلىپ، وزگە تۇسكە ەنەدى. قانداي؟
قوڭىر مەنەن كوكشىل ءتۇس، ورتاق تۇسكە كەلەدى. قانداي؟
قوڭىر، قىزىل، سارى، بۇل قانداي ءتۇس تاعى؟
كوك پەن جاسىل، قىزىلدان جانە ءبىر ءتۇس سىزىلعان؟
سۋىق تۇستەر كولوريتى شىعارمانى ودان ءارى جالعاستىرۋ بارىسىندا ءتيىمدى اسەرىن كورسەتەدى. بوياۋ تۇستەرىن تالعامدىلىقپەن قولدانعان وقۋشىلارعا تاعى ءبىر شاپاقتان تاراتامىن.
ساباقتى بەكىتۋ
ساباقتى قورىتىندىلاۋ ماقساتىندا وقۋشىلارعا بىرنەشە سۇراقتار بەرەمىن.
1. “جەلسىز تۇندە جارىق اي” ولەڭىنىڭ مازمۇنىن قالاي تۇسىنەسىڭ؟
ولەڭ تابيعاتتىڭ تىلسىم قۇپياسىن بەينەلەۋدە وتە اسەرلى جازىلعان.
ولەڭدەگى ءسوز تىركەستەرى بەينەلەۋ كەزەڭدەرىن سالۋدى جەڭىلدەتەدى.
2. تاقىرىپ بويىنشا ۋاقىت شاماسىن قانداي بوياۋمەن كەلتىرەمىز؟
تۇنگى مەزگىل بولعاندىقتان سۋىق تۇستەر كولوريتىن ۇندەستىرەمىز.
ءبىراق جازعى مەزگىل بولعاندىقتان جىلى لەپ اسەرىن سەزىنە ءبىلۋىمىز كەرەك
3. ولەڭ مازمۇنى مەن سالىنعان سۋرەتتىڭ ءوزارا بايلانىسۋى؟
ولەڭ مازمۇنىنداعى ءاربىر ءسوز تىركەسى ءوز ورىندارىن سۋرەت تورىنەن تاماشا ىرعاقتى ۇيلەسىممەن تابا الۋى كەرەك.
جاقسى جاۋاپ بەرگەن وقۋشىلارعا تاعى ءبىر شاپاقتان تاراتامىن.
باعالاۋ
• شاپاق بولىگىنىڭ سانىن ەسەپتەي وتىرىپ وقۋشى رەتتىلىگىنە وراي كۇننىڭ شاپاقتارىن بويايمىز.
• 1 - 2 شاپاققا “3”
• 3 - 4 شاپاققا “4”
• 5 - 6 شاپاققا “5” دەگەن باعا قويىلادى.
ۇيگە تاپسىرما:
يلليۋستراسيانى اياقتاپ كەلۋ.
جەكەلەگەن نازىك نيۋانستار، مايدا بولىكتەردى، نارسەلەردى جىڭىشكە قىل قالاممەن ايشىقتاۋ.
You Might Also Like
-
- مەكتەپ جەتىستىكتەرى، قايىرىمدىلىق اكسياسى تۋرالى سلايد - شوۋ دايىنداۋ؛
-
ءى. ساباقتىڭ تاقىرىبى: اتموسفەرالىق قىسىم. تورريچەللي تاجىريبەسى. بارومەتر. §40. اتموسفەرالىق قىسىمنىڭ بيىكتىككە بايلانىستى وزگەرۋى.§41.
