ادەپتەن وزبايىق
زياتكەرلىك - تانىم ساباعى
I ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادەپتەن وزبايىق
II ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك – جەكە ادامنىڭ مىنەز - قۇلىق مادەنيەتى تۋرالى، مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرى مەن مىنەزدىڭ كەيبىر بەلگىلەرى جايىندا تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك – وقۋشىلار بويىنا شىنايى ادامگەرشىلىك قاتىناستاردى – جولداستىق، ىنتىماقتاستىق، ىزگىلىك، ادالدىق، قاراپايىمدىلىق پەن كىشىپەيىلدىلىكتى ورنىقتىرۋ.
دامىتۋشىلىق – وقۋشىلاردىڭ مىنەز - قۇلىق مادەنيەتىن دامىتۋ.
III ساباقتىڭ ءتۇرى: زياتكەرلىك - تانىم ساباعى.
IY قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، اۋىزشا جۋرنال.
Y ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، گرافوپروەكتور.
ءۇI ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
2. ساباقتىڭ ەپيگرافى:
«ادامنىڭ بويىنداعىنىڭ ءبارى: كەلبەتى دە، كيىمى دە، جان - دۇنيەسى دە، ويى دا ادەمى بولۋعا ءتيىس... مەن كوركى مەن كيىمىنە قاراسام، كوز ءسۇيسىندىرىپ، باس
اينالدىراتىن ادامداردى ءجيى كورەمىن، ال جان - دۇنيەسىنە ۇڭىلسەك – قۇداي ساقتاسىن! ءاپ - ادەمى سىرتقى قابىقتىڭ ىشىندەگى جاننىڭ قاپ - قارا
بولاتىنى سونشا، ونى ەشتەڭەمەن جۋىپ كەتىرە المايسىڭ». چەحوۆ ا. پ.
كىرىسپە ءسوز: مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرى ءارقاشاندا گيگيەنا تالاپتارىن بەينەلەپ كەلدى جانە بەينەلەپ وتىر. مىنەز - قۇلىقتى بيلەيتىن ادەت - عۇرىپتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى پسيحوگيگيەنامەن تىكەلەي بايلانىستى. ءاربىر ادام ءوزىنىڭ اينالاسىنداعىلارمەن قارىم - قاتىناسىن ءبىرىنشى كەزەكتە پسيحوگيگيەنا تالاپتارىنا سۇيەنىپ، سانالى تۇردە رەتتەپ وتىرۋعا ءتيىس. ۇستەل باسىنداعى مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرىنىڭ ەداۋىر بولىگى جانە جالپى مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرىنىڭ دە كوپشىلىگى گيگيەنا تالاپتارىنا باعىنادى. مىسالى، بىرەۋدىڭ ءتۇسىپ كەتكەن قول ورامالىن كوتەرىپ الىپ بەرمەي - اق يەسىنە ەسكەرتە سالسا جەتەدى: باسقا بىرەۋدىڭ قول ورامالىن قولعا ۇستاعان جاعدايدا ءقايسىبىر اۋرۋدى جۇقتىرىپ الۋىڭ نەمەسە ءوز قولىڭ ارقىلى ونداي اۋرۋدى ورامالعا جۇقتىرۋىڭ مۇمكىن. (ءبىراق قارتايعان نەمەسە اۋرۋ ادامعا جاس جانە نەعۇرلىم دەنى ساۋ ادام، ارينە، ورامالىن جەردەن الىپ بەرەدى.) سىپايىلىق ەرەجەسى ءبىزدىڭ شۋ كوتەرۋىمىزگە اينالاداعىلاردىڭ مازاسىن الىپ، شامىنا تيۋىمىزگە تىيىم سالادى. سىپايىلىق سويلەگەندە جانە ءىس - ارەكەت جاساعاندا ۇستامدى بولۋدى تالاپ ەتەدى.
اكادەميك ي. پ. پاۆلوۆ 1883 جىلدىڭ وزىندە - اق اعزانىڭ بۇكىل قىزمەتىن جوعارى نەرۆ جۇيەسى باسقارادى دەپ جازعان بولاتىن. مەديسينالىق زەرتتەۋلەر مي قابىعىنداعى قوزۋ مەن تەجەلۋ ءار ءتۇرلى اۋرۋلارعا شالدىقتىرۋى مۇمكىن ەكەنىن كورسەتتى. دارىگەرلەر ءتىپتى ءبىزدىڭ ءوزىمىز دە بايقاي بەرمەيتىن كەز - كەلگەن شۋ ميىمىز بەن بۇكىل دەنەمىزدە قوزۋ تولقىنىن تۋعىزادى دەيدى. ۋاقىت وتە كەلە بۇل تىتىركەنۋلەر اعزادا ءىزىن قالدىرىپ، جۇيكە، قان تامىرلارىنىڭ اۋرۋى، اسقازان اۋرۋى، قان قىسىمىنىڭ ارتۋى جانە ت. ب. سياقتى اۋرۋلاردىڭ اسقىنۋىنا سەبەپشى بولادى.
ادامنىڭ ىشكى جان - دۇنيەسى، ونىڭ ينتەللەكتىسى، پاراساتى مەن سەزىمى سىرتقى كەلبەتىنەن، كوزدەرىنەن، بەت - الپەتىنەن، سونداي - اق ءمۇسىنى مەن مىنەز - قۇلقىنان كورىنىس تابادى. ىشكى جان - دۇنيەسى باي بولسا، وعان مىنەز - قۇلقىنىڭ جوعارى مادەنيەتى ساي كەلەدى.
سالەمدەسۋ
1. قول الىسىپ امانداسۋ قايدان پايدا بولدى؟
ەۋروپا حالىقتارىندا سالەمدەسكەندە ءبىر - ءبىرىنىڭ قولىن قىساتىن بولعان. بۇگىنگى تاڭدا بۇل ءداستۇر قۇرمەتتەۋ بەلگىسى دەپ تۇسىنىلەدى. ال بۇل عۇرىپتىڭ تۋۋىنا باسقا سەبەپ: تاتۋلىق بەيبىت نيەتتى دالەلدەۋ سەبەپ بولعان ەدى. الاقانىن جازىپ، ىلگەرى سوزىلعان وڭ قول وندا تاس، پىشاق جانە باسقا قارۋ جوق ەكەنىن دالەلدەۋگە ءتيىس بولاتىن. ەگەر ەكىنشى جاق تا بەيبىت نيەتتە بولسا، شىن پەيىلىمەن قول قىسىپ، سالەمدەسەتىن بولعان. ناق سول ويدى شىعىستا ارابتار كەۋدەسىنە قولىن قۋسىرىپ، تۇرىكمەندەر قولدارىن ۇزىن جەڭىنە تىعىپ بىلدىرگەن، قىتايلاردا باس يگەندە قولدارى ەكى جاعىندا سالبىراپ تۇراتىن بولعان.
2. باس كيىمىن الىپ قۇرمەت ءبىلدىرۋ قالاي پايدا بولدى؟
بۇل عۇرىپ بەيبىت سەزىمنەن، شايقاس الاڭىندا دۋلىعانى شەشۋدەن باستالعان ەدى.
3. سالەمدەسۋ قالاي وڭايلاتىلدى؟
ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن ەۋروپانى تۇماۋ سۇزەك ىندەتى جايلاعان كەزدە، دارىگەرلەردىڭ باستاماسىمەن، سالەمدەسۋدى وڭايلاتۋ وداعى پايدا بولدى. كوپتەگەن قالالاردىڭ كوشەلەرىندە كەۋدەسىنە ەرەكشە بەلگى تاققان، قول الىسپاي جانە قالپاعىن كوتەرمەي امانداساتىن ادامداردى كورۋگە بولاتىن ەدى.
مىنەزدىڭ ۇنامدى بەلگىلەرى
1. ادەپتىلىك سەزىمى دەگەنىمىز نە؟
بۇل - ءوزىڭدى ءار ءتۇرلى جاعدايدا جالپىلاما مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرىنە سايكەس قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەستەتيكالىق جانە ەتيكالىق تالاپتاردى دا قاناعاتتاندىراتىنداي ەتىپ ۇستاي ءبىلۋ. شىن جۇرەكتەن شىققان ادەپتىلىك سەزىمى ادامنىڭ وزگە بىرەۋدىڭ جانىنا باتاتىننىڭ نەمەسە قۋانىش اكەلە الاتىننىڭ ءبارىن ءتۇسىنۋىن جانە باسقا بىرەۋدىڭ قاجەتتەرى مەن ۋايىم - قايعىسىنا ورتاقتاسا ءبىلۋدى تالاپ ەتەدى. ادەپتى ادام ىڭعايسىزدىق تۋدىراتىن جاعدايدى بولدىرماۋعا تىرىسادى.
2. ادام بويىندا ەڭ الدىمەن وزىنە - ءوزى سىن كوزبەن قاراي الاتىنداي سىنشىلدىق نەگىز نە ءۇشىن دامۋى كەرەك دەپ ويلايسىڭ؟
ادامدار جانە ولاردىڭ مىنەز - قۇلقى جونىندە پىكىر تۇيمەستەن بۇرىن وزىڭە سىن كوزبەن قاراي ءبىلۋ قاجەت. سىناۋشى ءوزى ايىپتاپ وتىرعان كەمشىلىكتەر ونىڭ وزىنە دە ءتان ەكەنىن كوبىنەسە اڭعارا بەرمەيدى. سەزىم مەن پاراسات بيلەيتىن ادەپتىلىك ءىس - ارەكەتتەن دە، سوزدەن دە كورىنەدى. ادەپتى ادام ەشكىمنىڭ مازاسىن الماي، ەشكىمدى رەنجىتپەي، قاراپايىم ءجۇرىپ، ءوزىن قاراپايىم ۇستايدى.
3. تابيعيلىقتى ساقتاۋ دەگەنىمىز نە؟
ءوزىڭ قانداي بولساڭ، سونداي بولۋ دەگەن ءسوز. بۇل ءۇشىن ادالدىق پەن شىنشىلدىق قاجەت. ەكىجۇزدىلىكتەن، قىلىمسۋدان جانە قۋلىق جاساۋدان اسقان جامان ەشتەڭە جوق. قىز سياقتى اڭعال بولىپ كورىنۋگە تىرىساتىن ەرەسەك ايەل قانداي كۇلكى كەلتىرەتىن بولسا، ەرەسەك بولىپ كورىنۋگە تىرىساتىن جاس قىزدار دا سونداي كۇلكى كەلتىرەدى. ءوز قالپىڭدا كورىنۋ، مىنەز - قۇلقىڭدا تابيعي بولۋ، شاما - شارقىڭدى سەزىنە ءبىلۋ – ناعىز ادەمىلىك، مىنە، وسىندا، جاقسى تالعام دەگەن دە وسى.
مىنەزدىڭ جاعىمسىز جاقتارى
مىنەزدىڭ ەڭ جيرەنىشتى جاقتارى - وزىمشىلدىك، كۇنشىلدىك جانە جاعىمپازدىق. ءوزىمشىلدىڭ، كۇنشىلدىڭ جانە جاعىمپازدىڭ مىنەز - قۇلقىن جەكە باسىنىڭ پايداسى نەمەسە ادامداردىڭ شاعىن توپتارىنىڭ (مىسالى، وتباسىنىڭ) پايداسى بيلەيدى. جاعىمپازدىڭ ماقتاۋى مەن جارامساقتانۋى ونىڭ ناقتى قالىپتاسقان جاعدايدا دۇرىس باعدار الۋىنا ودان سايىن كوبىرەك كەدەرگى جاسايدى. «ماقتاۋ – اقىماقتارعا قازىلعان ور» دەگەن ناقىل ءسوز بار. ءوزىنىڭ دە، ءوز جاقىندارىنىڭ دا مىنەزىنىڭ جاعىمسىز جاقتارىنا قارسى كۇرەسىپ، وڭدى جاقتارىن دامىتا ءتۇسۋ - ءاربىر ادامنىڭ مىندەتى.
ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ
ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ دەگەنىمىز - مىنەزدى قالىپتاستىرۋعا باستايتىن جول، ءوز بويىنداعى باعالى ادامشىلىق قاسيەتتەردى سانالى تۇردە دامىتۋ. اكادەميك ي. پ. پاۆلوۆ ادام دەگەنىمىز ءوزىن - ءوزى كەڭ كولەمدە رەتتەي الاتىن، ياعني وزدىگىنەن جەتىلە الاتىن بىردەن - ءبىر جۇيە دەپ اتاپ كورسەتتى. ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ ءۇشىن وزىنە سىن كوزبەن قاراپ، ءوز قاتەلەرىن مويىنداۋعا باتىلى جەتۋى قاجەت. مىنەزدەگى كەمشىلىكتەردى جويىپ، جاقسى سيپاتتاردى جەتىلدىرمەيىنشە، ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ مۇمكىن ەمەس. ونەردەگى سياقتى، ادامنىڭ بويىندا دا فورما مازمۇنعا ساي بولۋى قاجەت. ادەتتە، ادامنىڭ سىرتقى كەلبەتى ىشكى مادەنيەتىن بەينەلەيدى.
I ساباقتىڭ تاقىرىبى: ادەپتەن وزبايىق
II ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك – جەكە ادامنىڭ مىنەز - قۇلىق مادەنيەتى تۋرالى، مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرى مەن مىنەزدىڭ كەيبىر بەلگىلەرى جايىندا تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك – وقۋشىلار بويىنا شىنايى ادامگەرشىلىك قاتىناستاردى – جولداستىق، ىنتىماقتاستىق، ىزگىلىك، ادالدىق، قاراپايىمدىلىق پەن كىشىپەيىلدىلىكتى ورنىقتىرۋ.
دامىتۋشىلىق – وقۋشىلاردىڭ مىنەز - قۇلىق مادەنيەتىن دامىتۋ.
III ساباقتىڭ ءتۇرى: زياتكەرلىك - تانىم ساباعى.
IY قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، اۋىزشا جۋرنال.
Y ساباقتىڭ جابدىقتالۋى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، گرافوپروەكتور.
ءۇI ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
2. ساباقتىڭ ەپيگرافى:
«ادامنىڭ بويىنداعىنىڭ ءبارى: كەلبەتى دە، كيىمى دە، جان - دۇنيەسى دە، ويى دا ادەمى بولۋعا ءتيىس... مەن كوركى مەن كيىمىنە قاراسام، كوز ءسۇيسىندىرىپ، باس
اينالدىراتىن ادامداردى ءجيى كورەمىن، ال جان - دۇنيەسىنە ۇڭىلسەك – قۇداي ساقتاسىن! ءاپ - ادەمى سىرتقى قابىقتىڭ ىشىندەگى جاننىڭ قاپ - قارا
بولاتىنى سونشا، ونى ەشتەڭەمەن جۋىپ كەتىرە المايسىڭ». چەحوۆ ا. پ.
كىرىسپە ءسوز: مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرى ءارقاشاندا گيگيەنا تالاپتارىن بەينەلەپ كەلدى جانە بەينەلەپ وتىر. مىنەز - قۇلىقتى بيلەيتىن ادەت - عۇرىپتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى پسيحوگيگيەنامەن تىكەلەي بايلانىستى. ءاربىر ادام ءوزىنىڭ اينالاسىنداعىلارمەن قارىم - قاتىناسىن ءبىرىنشى كەزەكتە پسيحوگيگيەنا تالاپتارىنا سۇيەنىپ، سانالى تۇردە رەتتەپ وتىرۋعا ءتيىس. ۇستەل باسىنداعى مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرىنىڭ ەداۋىر بولىگى جانە جالپى مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرىنىڭ دە كوپشىلىگى گيگيەنا تالاپتارىنا باعىنادى. مىسالى، بىرەۋدىڭ ءتۇسىپ كەتكەن قول ورامالىن كوتەرىپ الىپ بەرمەي - اق يەسىنە ەسكەرتە سالسا جەتەدى: باسقا بىرەۋدىڭ قول ورامالىن قولعا ۇستاعان جاعدايدا ءقايسىبىر اۋرۋدى جۇقتىرىپ الۋىڭ نەمەسە ءوز قولىڭ ارقىلى ونداي اۋرۋدى ورامالعا جۇقتىرۋىڭ مۇمكىن. (ءبىراق قارتايعان نەمەسە اۋرۋ ادامعا جاس جانە نەعۇرلىم دەنى ساۋ ادام، ارينە، ورامالىن جەردەن الىپ بەرەدى.) سىپايىلىق ەرەجەسى ءبىزدىڭ شۋ كوتەرۋىمىزگە اينالاداعىلاردىڭ مازاسىن الىپ، شامىنا تيۋىمىزگە تىيىم سالادى. سىپايىلىق سويلەگەندە جانە ءىس - ارەكەت جاساعاندا ۇستامدى بولۋدى تالاپ ەتەدى.
اكادەميك ي. پ. پاۆلوۆ 1883 جىلدىڭ وزىندە - اق اعزانىڭ بۇكىل قىزمەتىن جوعارى نەرۆ جۇيەسى باسقارادى دەپ جازعان بولاتىن. مەديسينالىق زەرتتەۋلەر مي قابىعىنداعى قوزۋ مەن تەجەلۋ ءار ءتۇرلى اۋرۋلارعا شالدىقتىرۋى مۇمكىن ەكەنىن كورسەتتى. دارىگەرلەر ءتىپتى ءبىزدىڭ ءوزىمىز دە بايقاي بەرمەيتىن كەز - كەلگەن شۋ ميىمىز بەن بۇكىل دەنەمىزدە قوزۋ تولقىنىن تۋعىزادى دەيدى. ۋاقىت وتە كەلە بۇل تىتىركەنۋلەر اعزادا ءىزىن قالدىرىپ، جۇيكە، قان تامىرلارىنىڭ اۋرۋى، اسقازان اۋرۋى، قان قىسىمىنىڭ ارتۋى جانە ت. ب. سياقتى اۋرۋلاردىڭ اسقىنۋىنا سەبەپشى بولادى.
ادامنىڭ ىشكى جان - دۇنيەسى، ونىڭ ينتەللەكتىسى، پاراساتى مەن سەزىمى سىرتقى كەلبەتىنەن، كوزدەرىنەن، بەت - الپەتىنەن، سونداي - اق ءمۇسىنى مەن مىنەز - قۇلقىنان كورىنىس تابادى. ىشكى جان - دۇنيەسى باي بولسا، وعان مىنەز - قۇلقىنىڭ جوعارى مادەنيەتى ساي كەلەدى.
سالەمدەسۋ
1. قول الىسىپ امانداسۋ قايدان پايدا بولدى؟
ەۋروپا حالىقتارىندا سالەمدەسكەندە ءبىر - ءبىرىنىڭ قولىن قىساتىن بولعان. بۇگىنگى تاڭدا بۇل ءداستۇر قۇرمەتتەۋ بەلگىسى دەپ تۇسىنىلەدى. ال بۇل عۇرىپتىڭ تۋۋىنا باسقا سەبەپ: تاتۋلىق بەيبىت نيەتتى دالەلدەۋ سەبەپ بولعان ەدى. الاقانىن جازىپ، ىلگەرى سوزىلعان وڭ قول وندا تاس، پىشاق جانە باسقا قارۋ جوق ەكەنىن دالەلدەۋگە ءتيىس بولاتىن. ەگەر ەكىنشى جاق تا بەيبىت نيەتتە بولسا، شىن پەيىلىمەن قول قىسىپ، سالەمدەسەتىن بولعان. ناق سول ويدى شىعىستا ارابتار كەۋدەسىنە قولىن قۋسىرىپ، تۇرىكمەندەر قولدارىن ۇزىن جەڭىنە تىعىپ بىلدىرگەن، قىتايلاردا باس يگەندە قولدارى ەكى جاعىندا سالبىراپ تۇراتىن بولعان.
2. باس كيىمىن الىپ قۇرمەت ءبىلدىرۋ قالاي پايدا بولدى؟
بۇل عۇرىپ بەيبىت سەزىمنەن، شايقاس الاڭىندا دۋلىعانى شەشۋدەن باستالعان ەدى.
3. سالەمدەسۋ قالاي وڭايلاتىلدى؟
ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن ەۋروپانى تۇماۋ سۇزەك ىندەتى جايلاعان كەزدە، دارىگەرلەردىڭ باستاماسىمەن، سالەمدەسۋدى وڭايلاتۋ وداعى پايدا بولدى. كوپتەگەن قالالاردىڭ كوشەلەرىندە كەۋدەسىنە ەرەكشە بەلگى تاققان، قول الىسپاي جانە قالپاعىن كوتەرمەي امانداساتىن ادامداردى كورۋگە بولاتىن ەدى.
مىنەزدىڭ ۇنامدى بەلگىلەرى
1. ادەپتىلىك سەزىمى دەگەنىمىز نە؟
بۇل - ءوزىڭدى ءار ءتۇرلى جاعدايدا جالپىلاما مىنەز - قۇلىق ەرەجەلەرىنە سايكەس قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەستەتيكالىق جانە ەتيكالىق تالاپتاردى دا قاناعاتتاندىراتىنداي ەتىپ ۇستاي ءبىلۋ. شىن جۇرەكتەن شىققان ادەپتىلىك سەزىمى ادامنىڭ وزگە بىرەۋدىڭ جانىنا باتاتىننىڭ نەمەسە قۋانىش اكەلە الاتىننىڭ ءبارىن ءتۇسىنۋىن جانە باسقا بىرەۋدىڭ قاجەتتەرى مەن ۋايىم - قايعىسىنا ورتاقتاسا ءبىلۋدى تالاپ ەتەدى. ادەپتى ادام ىڭعايسىزدىق تۋدىراتىن جاعدايدى بولدىرماۋعا تىرىسادى.
2. ادام بويىندا ەڭ الدىمەن وزىنە - ءوزى سىن كوزبەن قاراي الاتىنداي سىنشىلدىق نەگىز نە ءۇشىن دامۋى كەرەك دەپ ويلايسىڭ؟
ادامدار جانە ولاردىڭ مىنەز - قۇلقى جونىندە پىكىر تۇيمەستەن بۇرىن وزىڭە سىن كوزبەن قاراي ءبىلۋ قاجەت. سىناۋشى ءوزى ايىپتاپ وتىرعان كەمشىلىكتەر ونىڭ وزىنە دە ءتان ەكەنىن كوبىنەسە اڭعارا بەرمەيدى. سەزىم مەن پاراسات بيلەيتىن ادەپتىلىك ءىس - ارەكەتتەن دە، سوزدەن دە كورىنەدى. ادەپتى ادام ەشكىمنىڭ مازاسىن الماي، ەشكىمدى رەنجىتپەي، قاراپايىم ءجۇرىپ، ءوزىن قاراپايىم ۇستايدى.
3. تابيعيلىقتى ساقتاۋ دەگەنىمىز نە؟
ءوزىڭ قانداي بولساڭ، سونداي بولۋ دەگەن ءسوز. بۇل ءۇشىن ادالدىق پەن شىنشىلدىق قاجەت. ەكىجۇزدىلىكتەن، قىلىمسۋدان جانە قۋلىق جاساۋدان اسقان جامان ەشتەڭە جوق. قىز سياقتى اڭعال بولىپ كورىنۋگە تىرىساتىن ەرەسەك ايەل قانداي كۇلكى كەلتىرەتىن بولسا، ەرەسەك بولىپ كورىنۋگە تىرىساتىن جاس قىزدار دا سونداي كۇلكى كەلتىرەدى. ءوز قالپىڭدا كورىنۋ، مىنەز - قۇلقىڭدا تابيعي بولۋ، شاما - شارقىڭدى سەزىنە ءبىلۋ – ناعىز ادەمىلىك، مىنە، وسىندا، جاقسى تالعام دەگەن دە وسى.
مىنەزدىڭ جاعىمسىز جاقتارى
مىنەزدىڭ ەڭ جيرەنىشتى جاقتارى - وزىمشىلدىك، كۇنشىلدىك جانە جاعىمپازدىق. ءوزىمشىلدىڭ، كۇنشىلدىڭ جانە جاعىمپازدىڭ مىنەز - قۇلقىن جەكە باسىنىڭ پايداسى نەمەسە ادامداردىڭ شاعىن توپتارىنىڭ (مىسالى، وتباسىنىڭ) پايداسى بيلەيدى. جاعىمپازدىڭ ماقتاۋى مەن جارامساقتانۋى ونىڭ ناقتى قالىپتاسقان جاعدايدا دۇرىس باعدار الۋىنا ودان سايىن كوبىرەك كەدەرگى جاسايدى. «ماقتاۋ – اقىماقتارعا قازىلعان ور» دەگەن ناقىل ءسوز بار. ءوزىنىڭ دە، ءوز جاقىندارىنىڭ دا مىنەزىنىڭ جاعىمسىز جاقتارىنا قارسى كۇرەسىپ، وڭدى جاقتارىن دامىتا ءتۇسۋ - ءاربىر ادامنىڭ مىندەتى.
ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ
ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ دەگەنىمىز - مىنەزدى قالىپتاستىرۋعا باستايتىن جول، ءوز بويىنداعى باعالى ادامشىلىق قاسيەتتەردى سانالى تۇردە دامىتۋ. اكادەميك ي. پ. پاۆلوۆ ادام دەگەنىمىز ءوزىن - ءوزى كەڭ كولەمدە رەتتەي الاتىن، ياعني وزدىگىنەن جەتىلە الاتىن بىردەن - ءبىر جۇيە دەپ اتاپ كورسەتتى. ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ ءۇشىن وزىنە سىن كوزبەن قاراپ، ءوز قاتەلەرىن مويىنداۋعا باتىلى جەتۋى قاجەت. مىنەزدەگى كەمشىلىكتەردى جويىپ، جاقسى سيپاتتاردى جەتىلدىرمەيىنشە، ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋ مۇمكىن ەمەس. ونەردەگى سياقتى، ادامنىڭ بويىندا دا فورما مازمۇنعا ساي بولۋى قاجەت. ادەتتە، ادامنىڭ سىرتقى كەلبەتى ىشكى مادەنيەتىن بەينەلەيدى.
You Might Also Like
