InfoHub Logo

اعىلشىن ءتىلى ءپانىنىڭ ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋداعى اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگياسىنىڭ ءرولى

ەلىمىز جىلدار بويى اڭساعان تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزىسىمەن، شەت ءتىلى دە مەملەكەتارالىق ءتىل مارتەبەسىنە يە بولدى. ەندىگى كەزەكتە شەت ءتىلىنىڭ قولدانىلۋ اياسىن كەڭەيتۋ كەزەك كۇتتىرمەس ماسەلەنىڭ ءبىرى بولدى. وسى ورايدا مەكتەپتەردە اعىلشىن ءتىلى پانىنە كوڭىل دە، ىقىلاس تا جىلدان جىلعا ارتىپ، ونى وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ءادىس - تاسىلدەرى، تەحنولوگيالارى بويىنشا زەرتتەۋ جۇمىستارى، ولاردى تاجىريبەگە ەنگىزۋ شارالارى قولعا الىندى.
اعىلشىن ءتىلىن سانالى مەڭگەرتۋ، ونى ءوز دەڭگەيىندە قاجەتتىلىككە اينالدىرۋ، ءبىر جىلعى ماسەلە ەمەس، سوندىقتان اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ىسىمەن شۇعىلداناتىن ماماندار اراسىندا تۋىندايتىن ءبىر سۇراق: اعىلشىن تىلىندە ءوز ويىن اۋىزشا جانە جازباشا ەركىن جەتكىزە الۋعا قالاي ۇيرەتۋ كەرەك؟ وقۋشىنى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن قانداي ءادىس - تاسىلدەردى، تەحنولوگيالاردى قولدانعان ءجون؟

وقىتۋ ءتىلى وزگە تىلدە جۇرگىزىلەتىن مەكتەپتەردە ءتىل ۇيرەتۋ تۋرالى جازىلعان ادىستەمەلىك جانە عىلىمي ماتەريالداردى زەردەلەي كەلە، اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ تۋرالى ماسەلەگە توقتالۋدى ءجون دەپ ساناپ، وسى تاقىرىپتا جيناقتاعان ءىس - تاجىريبەمدى ورتاعا سالماقپىن.
ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ءتۇرلى تەحنولوگيالار ەنگىزىلۋدە، ءبىراق ولاردىڭ ىشىنەن قاجەتتىسىن تاڭداپ، ساباقتىڭ ءار كەزەڭىندە ءتيىمدى قولدانۋ باستى تالاپ. ماسەلە تەحنولوگيالاردى كەڭىنەن پايدالانۋ ەمەس، ماسەلە - تۇلعانى ناتيجەگە باعىتتاي ءبىلىم بەرۋدە. قازىرگى تاڭدا ايتار بولساق، كورنەكىلىك ءادىسى مەن تەحنيكالىق قۇرالداردى قولدانۋ ءادىسىن اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيانىڭ ءبىر ءوزى اتقارا الادى.

اقپاراتتىق تەحنولوگيا – اقپاراتتاردى جيناۋ، ساقتاۋ جانە وڭدەۋ ءۇشىن ءبىر تەحنولوگيالىق تىزبەكتە بىرىكتىرىلگەن ادىستەر مەن وندىرىستىك جانە باعدارلامالىق - تەحنولوگيالىق قۇرالداردىڭ جيىنتىعى. قازىرگى كەزدە ساباقتا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى ءبارىمىز كەڭىنەن قولدانامىز. قازاق ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى، ۇلى اتامىز اباي قۇنانباي ۇلى: «شاكىرتتەرىڭ جاقسى وقۋ ءۇشىن، ونىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسى جانە قىزىعۋشىلىعى زور بولۋ كەرەك»، - دەگەن. راسىندا دا، تەك عانا جىگەرلى، ءار نارسەنى ۇنەمى بىلگىسى كەلگەن، تاباندىلىعىن، شىدامدىلىعىن كورسەتكەن ادام عانا ماقساتىنا جەتەدى.
اعىلشىن ءتىلدى وقىتۋدا جاڭا تەحنولوگيالاردى، تەحنيكالىق قۇرالداردى ساباقتا جان - جاقتى قولدانۋ، ءمۇعالىمنىڭ كوپتەگەن قيىنداعان قىزمەتتەرىن جەڭىلدەتىپ، وسى ىسكەرلىكتىڭ ۇستانىمدى جاڭا تاسىلدەرىنىڭ پايدا بولۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزادى. وسىنداي جاڭا جولداردىڭ بىرىنە اقپاراتتىق وقىتۋ جۇيەسىندەگى كومپيۋتەرلىك باعدارلامالاردىڭ تۇرلەرى ارقىلى ءتىل ۇيرەتۋدى جاتقىزۋعا بولادى.

اعىلشىن ءتىلى ساباقتارىندا ءوزىم قولدانىپ جۇرگەن كومپيۋتەرلىك باعدارلامامەن جۇمىس ىستەۋ تۇرلەرىن اتاپ وتەر بولسام:
لەكسيكانى مەڭگەرتۋ.
ماتىندىك لەكسيكانىڭ كىرىسپەسىندە جانە ونىمەن جۇمىس ىستەۋدە، مىسالى، ازىق تۇلىك، ساۋدا، كيىم، ت.ب.
سويلەۋ جۇمىستارى:
كوپتەگەن باعدارلامالاردا ميكروفونمەن جۇمىس ىستەۋدى قاراستىرادى. سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرى تىڭدالعاننان كەيىن، وقۋشى ونى قايتالايدى. بۇدان سوڭ ديكتوردىڭ ءسوزدى ايتۋ، ياعني دىبىستاۋ ەرەكشەلىگىن تىڭداي وتىرىپ، جەتكىلىكسىز جاقتارىن اڭعارىپ، وقۋشى ونى تۇزەتۋگە مۇمكىندىك الادى.
وقۋشىلاردىڭ سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋدا ديالوگتىڭ دا بەرەرى مول. ديالوگ – سويلەسۋدىڭ ەڭ نەگىزگى ءتۇرى بولىپ سانالادى. ادامدار اراسىنداعى قارىم - قاتىناس امانداسۋدان باستالادى. ءمۇعالىم ساباققا كىرگەننەن وقۋشىلارمەن ديالوگتا بولادى. وقۋشىلارعا بەلگىلى ءبىر تاقىرىپتا تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى سۇحباتتار قۇرىلادى. ديالوگتىك سويلەسۋدى ەستىپ - تىڭداۋمەن ءبىرتۇتاس تا، جەكەلەي دە پايدالانۋعا بولادى. ماقساتتى ۇيىمداستىرىلعان جاعداياتتار ارقىلى اۋىزەكى سويلەسۋگە ۇيرەتۋ - وقۋشىلاردى قىزىقتىرادى. ديالوگتىك سويلەۋ كوممۋنيكاتيۆتىك وقىتۋدىڭ نەگىزگى ۇستانىمىنا سايكەس كەلەدى.

جامبىل وبلىسى، جۋالى اۋدانى،
قايرات اۋىلى، №2 مىڭبۇلاق ورتا مەكتەبى
اعىلشىن ءتىلى ءپانى ءمۇعالىمى بەكەشوۆا ءمولدىر مەكەمتاس قىزى