اعىلشىن ءتىلى ساباعىندا ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋ تۇرلەرى»
«اعىلشىن ءتىلى ساباعىندا ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋ تۇرلەرى»
قازىرگى بۋىنعا اعىلشىن ءتىلى وقۋلىقتارىندا وقۋشىنىڭ ەركىن سويلەۋىنە ۇيرەتۋدە، كوممۋنيكاتيۆتىك ءتاسىل ارقىلى العان ءبىلىمىن ءوز ورتاسىندا قولدانۋىنا داعدىلاندىرۋدا سوڭعى ادىستەمەلەر قولدانىلعان. وقىتۋ تاسىلدەرى ءارتۇرلى، نەگىزىنەن وقۋشى كۇندەلىكتى تىرشىلىكتەگى سيتۋاسيالاردا قولدانىلاتىن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋدە. وقۋ پروسەسى وڭايدان قيىنعا قاراي دامىتا وقىتۋعا باعىتتالعان. ءار ساباقتىڭ الدىندا «بەرىلگەن تاقىرىپ تۋرالى وقۋشى نە بىلەدى؟» دەگەن ماقساتپەن «سۇراق - جاۋاپ»، «تالقىلاۋ»، «وي الماسۋ»، سياقتى تاپسىرمالار ۇنەمى بەرىلىپ وتىرىلادى. لەكسيكالىق جانە گرامماتيكالىق ماتەريالدا باستى كوڭىل بولىنەتىنى سويلەۋ جانە وقۋ.
وقۋ ىسكەرلىگىن دامىتۋدا نەگىزىنەن ءماتىندى وقۋ باسشىلىققا الىنادى. ءماتىندى وقىعاننان كەيىن بەرىلەتىن جۇمىس تۇرلەرى:
“true or false”
“what do you think؟”
“Talk to your friend” “Talk to other friends”
ءماتىن بويىنشا ءسوزدى قايتالاتۋ، ەركىن دە دۇرىس قولدانۋعا ۇيرەتۋ ماقساتىندا قولدانىلادى.
اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋدەگى باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى وقۋ داعدىسىن يگەرۋ مەن قاتار وقىعانى تۋرالى تالداۋ جاساي ءبىلۋ. وقۋشىلارمەن جۇمىس جۇرگىزەتىن وقۋلىقتا وقۋشىنى ءارتۇرلى سوڭعى ادىستەمەلەر ارقىلى ەركىن دە سەنىمدى سويلەۋگە ۇيرەتۋ، كوممۋنيكاتيۆتىك ءتاسىل ارقىلى العان ءبىلىمىن ءوز ورتاسىندا، قوعامدىق ورىندا قولدانۋعا داعدىلاندىرىپ، ءبىلىم دەڭگەيىن تەرەڭدەتۋ، اعىلشىن جانە قازاق ەلدەرى ارقىلى اۋقىمدى ماعلۇمات بەرۋ.
وقۋلىقتاعى ماتەريالداردان كۇندەلىكتى تىرشىلىكتەگى سيتۋاسيالاردا قولدانىلاتىن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋگە بولادى. وقۋ پروسەسى وڭايدان قيىنعا قاراي دامىتا وقىتۋعا باعىتتالعان. ءماتىن - نەگىزگى قارىم - قاتىناس بىرلىگى، ال ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋ – قارىم - قاتىناس جاساۋعا ۇيرەنۋدىڭ قۇرالى.
تىڭداۋعا ۇيرەتۋ مۇمكىندىگىنشە بارلىق ساباقتاردا ۇنەمى جانە ماقساتتى تۇردە اۋىزشا جاتتىعۋلاردا، سوزدىك - گرامماتيكالىق ماتەريالدى مەڭگەرۋ بارىسىندا اۋىزشا - سويلەۋ جاتتىعۋلارىن ورىنداۋ كەزدەرىندە جۇرگىزىلەدى.
نەگىزگى وقۋلىقتا ءماتىندى وقۋدان بۇرىن سۇراقتار بەرىلەدى. ول سۇراقتار بويىنشا سول ماتىندەگى ماسەلەگە بايلانىستى وقۋشى نە بىلەدى، نە بىلمەيدى، ونى انىقتاۋ ماقسات بولسا، ەكىنشىدەن - ءوز ءبىلىمى دەڭگەيىندە ويىن ايتقىزىپ، ماتىندەگى وقيعا جايلى بىلۋگە ۇمتىلدىرۋ، ىنتالاندىرۋ. بۇل جۇمىستى بۇكىل سىنىپ بولىپ نەمەسە 4 - 5 وقۋشى بىرىگىپ جانە جۇپتاسىپ تالقىلاۋعا بولادى. ءماتىندى وقىعان سوڭ وقۋشى ۇعىمىن ارنالعان «True or false» جاتتىعۋلارى بەرىلەدى. «What do you think» تاپسىرماسى بويىنشا وقۋشى ماتىندەگى ماسەلە تۋرالى ءوز ويىن ورتاعا سالىپ، ەركىن سويلەۋگە ۇيرەنەدى:
قىزىلوردا قالاسى،
№187 م. شوقاي اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
اعىلشىن ءتىلى ءپانى ءمۇعالىمى ەگىزبايەۆا ساۋلە ءابۋتالىپ قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
قازىرگى بۋىنعا اعىلشىن ءتىلى وقۋلىقتارىندا وقۋشىنىڭ ەركىن سويلەۋىنە ۇيرەتۋدە، كوممۋنيكاتيۆتىك ءتاسىل ارقىلى العان ءبىلىمىن ءوز ورتاسىندا قولدانۋىنا داعدىلاندىرۋدا سوڭعى ادىستەمەلەر قولدانىلعان. وقىتۋ تاسىلدەرى ءارتۇرلى، نەگىزىنەن وقۋشى كۇندەلىكتى تىرشىلىكتەگى سيتۋاسيالاردا قولدانىلاتىن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋدە. وقۋ پروسەسى وڭايدان قيىنعا قاراي دامىتا وقىتۋعا باعىتتالعان. ءار ساباقتىڭ الدىندا «بەرىلگەن تاقىرىپ تۋرالى وقۋشى نە بىلەدى؟» دەگەن ماقساتپەن «سۇراق - جاۋاپ»، «تالقىلاۋ»، «وي الماسۋ»، سياقتى تاپسىرمالار ۇنەمى بەرىلىپ وتىرىلادى. لەكسيكالىق جانە گرامماتيكالىق ماتەريالدا باستى كوڭىل بولىنەتىنى سويلەۋ جانە وقۋ.
وقۋ ىسكەرلىگىن دامىتۋدا نەگىزىنەن ءماتىندى وقۋ باسشىلىققا الىنادى. ءماتىندى وقىعاننان كەيىن بەرىلەتىن جۇمىس تۇرلەرى:
“true or false”
“what do you think؟”
“Talk to your friend” “Talk to other friends”
ءماتىن بويىنشا ءسوزدى قايتالاتۋ، ەركىن دە دۇرىس قولدانۋعا ۇيرەتۋ ماقساتىندا قولدانىلادى.
اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋدەگى باستى باعىتتاردىڭ ءبىرى وقۋ داعدىسىن يگەرۋ مەن قاتار وقىعانى تۋرالى تالداۋ جاساي ءبىلۋ. وقۋشىلارمەن جۇمىس جۇرگىزەتىن وقۋلىقتا وقۋشىنى ءارتۇرلى سوڭعى ادىستەمەلەر ارقىلى ەركىن دە سەنىمدى سويلەۋگە ۇيرەتۋ، كوممۋنيكاتيۆتىك ءتاسىل ارقىلى العان ءبىلىمىن ءوز ورتاسىندا، قوعامدىق ورىندا قولدانۋعا داعدىلاندىرىپ، ءبىلىم دەڭگەيىن تەرەڭدەتۋ، اعىلشىن جانە قازاق ەلدەرى ارقىلى اۋقىمدى ماعلۇمات بەرۋ.
وقۋلىقتاعى ماتەريالداردان كۇندەلىكتى تىرشىلىكتەگى سيتۋاسيالاردا قولدانىلاتىن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋگە بولادى. وقۋ پروسەسى وڭايدان قيىنعا قاراي دامىتا وقىتۋعا باعىتتالعان. ءماتىن - نەگىزگى قارىم - قاتىناس بىرلىگى، ال ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋ – قارىم - قاتىناس جاساۋعا ۇيرەنۋدىڭ قۇرالى.
تىڭداۋعا ۇيرەتۋ مۇمكىندىگىنشە بارلىق ساباقتاردا ۇنەمى جانە ماقساتتى تۇردە اۋىزشا جاتتىعۋلاردا، سوزدىك - گرامماتيكالىق ماتەريالدى مەڭگەرۋ بارىسىندا اۋىزشا - سويلەۋ جاتتىعۋلارىن ورىنداۋ كەزدەرىندە جۇرگىزىلەدى.
نەگىزگى وقۋلىقتا ءماتىندى وقۋدان بۇرىن سۇراقتار بەرىلەدى. ول سۇراقتار بويىنشا سول ماتىندەگى ماسەلەگە بايلانىستى وقۋشى نە بىلەدى، نە بىلمەيدى، ونى انىقتاۋ ماقسات بولسا، ەكىنشىدەن - ءوز ءبىلىمى دەڭگەيىندە ويىن ايتقىزىپ، ماتىندەگى وقيعا جايلى بىلۋگە ۇمتىلدىرۋ، ىنتالاندىرۋ. بۇل جۇمىستى بۇكىل سىنىپ بولىپ نەمەسە 4 - 5 وقۋشى بىرىگىپ جانە جۇپتاسىپ تالقىلاۋعا بولادى. ءماتىندى وقىعان سوڭ وقۋشى ۇعىمىن ارنالعان «True or false» جاتتىعۋلارى بەرىلەدى. «What do you think» تاپسىرماسى بويىنشا وقۋشى ماتىندەگى ماسەلە تۋرالى ءوز ويىن ورتاعا سالىپ، ەركىن سويلەۋگە ۇيرەنەدى:
قىزىلوردا قالاسى،
№187 م. شوقاي اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
اعىلشىن ءتىلى ءپانى ءمۇعالىمى ەگىزبايەۆا ساۋلە ءابۋتالىپ قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
بەيىمبەت مايلين – قازاق اڭگىمەسىنىڭ قاس شەبەرى.
