التىن قاناتتى جارقانات
وسى "التىن قاناتتى جارقانات" سوعىس جىلدارى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ورتالىعى شىمكەنتتەن شىعا كەلدى. ونىڭ ۇشىپ كەلگەن جاعى دا بەلگىلى قالالار. ول روستوۆتان كوتەرىلىپ، ۇشىپ وتىرىپ چەليابينسكىدەن شىقتى. ونىڭ بارعان جەرىنەن: "التىن قاناتتى جارقانات" كەلدى دەسىپ، قۇشاعىن جايىپ، قۇلاشىن سوزىپ تۇرا قالاتىندار دا تابىلدى. ويتكەنى ونىڭ ءسوزى مايدا، ءتىلى جۇمساق. ول جاعىنۋدى دا، جالىنۋدى دا بىلەدى. ول كۇلدىرۋدى بىلەدى. ول ەسەبىن تاۋىپ اساتۋدى دا، اساۋدى دا بىلەدى. سوندىقتان ونىڭ قاناتى "التىن"، قادامى "قۇتتى" بولىپ الدى.
ول، وڭتۇستىكتى جايلاپ، سولتۇستىككە ۇشتى. سولتۇستىك قازاقستاننان شىعىس قازاقستانعا دا ۇشتى. قايدا تىلەسە سوندا باردى، بارىندە دە ءوز فاميلياسىنان گورى "التىن قاناتتى جارقانات" دەگەن قوسىمشا اتى كوبىرەك جايىلدى. ول ولەڭ بولىپ وزىمەن بىرگە قوسىلا ۇشاتىندى دا شىعاردى.
"التىن قانات جارقانات"
ىلعي تۇندە ۇشادى.
كۇندىز كورسەڭ جورعالاپ،
ءىز تاستاماي قاشادى...
بارعان جەرى ونى عىلىمي قىزمەتكەر قاتارىندا قارسى الدى دا، مالدارىگەرلىك لابوراتوريانى باسقارىپ تۇرا قالادى. ويتكەنى بۇل مەكەمەنىڭ تىسكە جۇمساق تاعامدارى بار، قولعا مايدا ءمارلى جەتەرلىك، جۇتسا بىلىنبەيتىن ءسپيرتى دە مولشىلىق. ارينە، ءدارى -دارمەكتىڭ ورتالىعى، كىمگە بەرسە دە، قايدا جۇمساسا دا ىقتيارى بار.
كارداپولوۆتىڭ ءبىر ونەرى وسەك پەن وتىرىكتىڭ تۇڭعيىعىنا تۇسە بىلگەندىگى. وسەك پەن وتىرىكتىڭ تورىن سايتاننىڭ ءوزى دە مۇنداي جايىپ كەتە المايدى. شىم-شىتىرىق شاعىستىرۋ مەن قاعىستىرۋدىڭ، تانىستىرۋ مەن تابىستىرۋدىڭ ءتىلىن بىلەتىن كىسى. ونىڭ سۇيەنىشى دە، قورعانى دا مىقتى. قولىن وبلىستان اسىرىپ، رەسپۋبليكاعا دا سوزىپ جىبەرەتىنى بار. ول ەركەلىك ىستەيدى. "ۇشقىم كەلدى"، ياعني باسقا وبلىسقا اۋىسقىم كەلەدى دەسە بولدى، وندى-سولدى تەلەگراممالار بۇرقىراي جونەلەدى. "التىن قاناتتى جارقانات" ۇشا جونەيدى...
كارداپولوۆ شىمكەنتتەن شىعىپ اقمولا وبلىسىنا، ونداعى وبلىستىق مالدارىگەرلىك لابوراتورياعا كەلگەلى ادام تاڭقالارلىق قىلىقتار جاسادى، ءبىرى - بىرىنەن اسادى. ول ءبىر جىلدىڭ ىشىندە تورت بۋحگالتەر، ەكى شوفەردى ايداپ سالدى، جەتى سانيتاردى شىعاردى، ەكى كۇزەتشىنى، ءبىر اتشىنى قۋدى. بۇل وقيعا نەدەن تۋدى؟ ولار "التىن قاناتتى جارقاناتتىڭ" تۇندە جايسىز ۇشقانىن كوردى، سولارىن اشكەرەلەۋى مۇمكىن بولدى. بۇل وقيعا وسىدان تۋدى.
قارداپولوۆتىڭ وزىنە تىلەكتەس "جارقاناتتارى" دا جوق ەمەس. ولار دا مۇنىڭ جۇرگەن جاعىندا جۇرەدى، كەيدە ءتۇن قاراڭعىسىندا كەزدەسىپ قالادى. كارداپولوۆ وندايلارىن بوساعان ورىنعا وتىرعىزا سالۋعا شەبەر - اق. تىگىسىن بىلدىرمەي، جىگىن تاپتىرماي جىمداستىرا قويادى. ول ءوزىنىڭ ايەلىن دە ۇمىتپايدى، ءوز قاراۋىنان شىعارمايدى، قايدا بارسا دا اعا لابورانت بولىپ وتىرا قالادى. ونىڭ ورنى جاراتىلىستا سول بولىپ بەلگىلەنگەن سياقتى. ايەلى دە "قابىلەتتى" كىسى، كۇيەۋىنىڭ بەدەلىنە سۇيەنىپ، وزىنە جاقپاعاندى ءوزى بيلەپ، ءوزى سۇيرەپ تاستايدى. ونىڭ لابورانتتىعى ماشينانىڭ ۇستىندە ءجۇرىپ، كولحوزدان بارىپ تاۋىق ساتىپ الۋ... كەيدە قازدى دا ءتىزىپ قايتادى، كەيدە جۇمىرتقانى دا تيەپ اكەلەدى. ايتەۋىر ونىڭ قىزمەتى اياق ۇستىندە: "كەلدىڭ، كەتتىڭ!" جوق.
ارينە، كارداپولوۆتىڭ ايەلى ءۇي قىزمەتىنە كوڭىل بولمەيدى، ويتكەنى ونىڭ باسقا شابۋىلى دا جەتەرلىك. سوندىقتان دا ونىڭ ىشەر اسىن، جەيتىن نانىن دايارلايتىن كەڭسەنىڭ جۇمىسشىلارى. شمانديۋكوۆ، ەلۆيك، ستەپكين جانە باسقالار تۇرعاندا ديرەكتوردىڭ ايەلى نەگە اس ءپىسىرىپ، شاي قايناتسىن.
كارداپولوۆتىڭ ايەلى لابوراتورياعا تەكسەرۋگە كەلگەن، ولگەن مالدىڭ ەتىن قايناتتىرىپ ءيتى مەن قۇسىنا بەرگىزۋدى دە بىلەدى. كوبىنەسە ءجۇمىسشى لەبەدينسكيي وسى جۇمىستى اتقارىپ ءجۇر، ىستەمەسە ىستەن قۋىلاتىنى انىق.
كارداپولوۆ پەن ونىڭ ايەلىن سىناعان ادامدار سىناداي قاعىلادى، قىزمەتىنەن تايىپ وتىرادى. جاقىندا گوربۋنوۆا دەيتىن كومسومولكا قىز ءبىر اۋىز "ارتىق ايتىلعان" ءسوزىنىڭ كەسىرىنەن قىزمەتىنەن بوسادى.
كارداپولوۆتاردىڭ ايلاسى مەن سۇمدىعى دا كوپ. كەيدە "ناۋقاستانىپ" قالىپ، كەيدە "دەمالىس" الىپ، كەيدە ۇيىندە وتىرىپ-اق "كومانديروۆكادا بولىپ"، ايتەۋىر ەسەبىن تاۋىپ اساي بىلەدى.
كارداپولوۆتىڭ ايەلى لابوراتوريانىڭ جەمىنە سەمىرتىپ، شوشقانى بورداقى، تاۋىقتى مايماڭداتىپ، قازدى تالتاقتاتىپ قويادى. كەيدە سيىردى موڭىرەتىپ، كەيدە ەشكىنى ماڭىراتىپ ايداپ ساتىپ، بازار كۇنىن كوڭىلدى وتكىزەدى. ولاردىڭ ىشىپ-جەمى تاجىريبەگە ۇستالعان "حايۋاناتتاردىڭ" ەسەبىنەن شىعىپ جاتادى دا، بۇلار تابىسقا باتادى.
دەمالىستان باسقا كۇندەرى لابوراتوريانىڭ ماشيناسىنا تىنىم جوق. قايدا كەرسەڭ، قاز بەن تاۋىققا تولىپ كەلە جاتادى. ءبىراق ماشيناعا كەڭسەنىڭ جولداماسىمەن بارعان بولىپ، سىگانوۆتىڭ اتىنا جازىلىپ كەلەدى. كەيدە كارداپولوۆ ءونىمنىڭ كوبىسىن ءولى زاتپەن دە تاۋىپ تۇرادى. وسى بيىل كولحوزداردان لابوراتورياعا 127 مالدىڭ ولىگى تەكسەرىلۋگە كەلدى. ولاردىڭ ىشىندە ەلۋ قوي مەن ءبىر قارا قۇلىن بار. بۇل مالدىڭ بارلىعى"جۇقپالى اۋرۋدان ولگەن" بولىپ شىقتى دا، تەرىسى سىلىنىپ، كارداپولوۆتىڭ ۇيىنە تىعىلدى. ول ول ما، ءجۇن دە، ءتۇبىت تە بولىپ قۇلقىنعا قۇيىلادى.
كارداپولوۆتىڭ پايداسىنا مەكەمەنىڭ ماقتا، ءمارلى، ءسپيرتى دە جۇمسالىپ جاتادى. سكلادتىڭ كىلتى دە وزدەرىنىڭ قولىندا: قالاعانىن الىپ، جاعىمسىزىن تاستاپ، ءىرىسىن مايداعا اۋىستىرىپ، جاعىستىرىپ، ەسەبىن تاۋىپ قاعىستىرىپ جاتادى. ءبىراق، "التىن قاناتتى جارقاناتتىڭ" تۇندە ۇشقانى كورىنسە دە سەزىلمەيدى، بىلىنسە دە ايتىلماي قالىپ قويا بەرەدى. ويتكەنى استارلاسۋ، سۇيەۋ، دەمەۋ بار، شىم-شىتىرىق تامىر-تانىستىق بار.
مينيسترلىكتە كارداپولوۆتىڭ قىلمىستى ىستەرى ءبىر كەزدە ەكى كۇن بويى تالقىلاندى. تالقىلاۋعا 17 ادام قاتىسىپتى. ءمينيستردىڭ ورىنباسارى بۇيرىق شىعارىپ، كارداپولوۆتى ورنىنان بوساتتى. ءبىراق بارلىق وبلىسقا تاراتقان بۇل بۇيرىعىن ارتىنشا ءوزى بۇزدى. "مۇنىڭ ءوزى جاقسى ادام ەكەن" دەپ، كارداپولوۆتى قىزمەتىنە قايتا قويعىزدى دا، بوس ءجۇرىپ قالعان ۋاقىتى ءۇشىن اقشا بەرگىزدى لەنينگرادقا ءۇش ايلىق وقۋعا جىبەردى. ەندى مىنە كارداپولوۆ باياعى انىمەن، باياعى سانىمەن ءوز ورنىندا ماسايراپ ءجۇر.
مۇنداي الاياقتاردىڭ ەل ىشىڭدە نەكەنساياق كەزدەسىپ قالاتىنى بەلگىلى. ءبىراق ولار كوپ ماسايراي المايتىن، تۇتىلاتىن ەدى. كارداپولوۆ تا سونىڭ كوبىن كيەر دەپ ويلايمىز. سوندا، كارداپولوۆتىڭ ءىسىن قاراعاندا، مىنالاردى دا قوسا انىقتاۋ كەرەك:
وسىنداي لايىقسىز جاندى كىم قورعايدى جانە نە ءۇشىن قورعايدى؟ ونىڭ ىشىندە ءتىپتى مينيستر ورىنباسارىنىڭ بۇيرىعىن بۇزعىزۋعا دا ءولى جەتەتىن مىقتى كىم؟
You Might Also Like
-
تىعىنبايەۆ شەلەكتىڭ تەسىگىن، قورانىڭ ەسىگىن تىعىنداۋدان گورى كەڭىردەكتىڭ، وڭەشتىڭ، جۇتقىنشاقتىڭ تەسىگىن تىعىنداۋدى جاقسى بىلەدى. شەلەگى تەسىلىپ سۋى اعىپ جاتسىن، قوراسى تەسىلىپ جەل گۋلەپ تۇرسىن، ونىڭ...
-
الەكەڭ ك. قىزمەتكە العاشقى كەلگەن كەزدە وتە ءمۇلايىمسىپ ءجۇردى. قاراۋىنداعى كەيبىر قىزمەتكەرلەردى سۋايت سوزدەرمەن بايىتا باستادى. سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك مۇددە ءۇشىن قاجەتتى جەرىندە قاسىق قانىن قيات...
