قۇلقىنداستار
الەكەڭ ك. قىزمەتكە العاشقى كەلگەن كەزدە وتە ءمۇلايىمسىپ ءجۇردى. قاراۋىنداعى كەيبىر قىزمەتكەرلەردى سۋايت سوزدەرمەن بايىتا باستادى. سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك مۇددە ءۇشىن قاجەتتى جەرىندە قاسىق قانىن قياتىن، ەكى ءسوزىنىڭ بىرىندە: "مەملەكەت قارجىسى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتالسىن. سۋىق قولدى سۇعاناقتارعا جول بەرىلمەسىن"، — دەپ كوتەرىلە كوكيتىن ەدى. بۇعان متس كوللەكتيۆى العاشقى كەزدە سەنىپ تە قالدى. "جاقسى ءسوز، جارىم ىرىس" — دەگەندەي اشىق پىكىرلى، ادال جاندى ادام كورىنەدى. سۋىق قولدى سۇعاناقتارمەن باتىل كۇرەس جۇرگىزەتىن كىسى بولۋ كەرەك" — دەسىپ سۇيسىنە ماقتاۋشىلار دا بولدى.
ءبىراق، كوپ ۋاقىت وتپەي-اق الەكەڭنىڭ قۇلقىن قۇمارلىعى سەزىلە باستادى. سەنىم سەرپىلىپ، كۇدىك كوبەيدى. سۋىق قولىن سۇعىنا جۇمساپ، تيىن تۇسسە تىعا سالدى، مال كەزدەسسە جىعا سالدى. استىقتى ارباسىمەن اساي بەردى، بارىنە جالعان دوكۋمەنت جاساي بەردى... سونىمەن ناعىز قۇلقىننىڭ ق ۇلى الەكەڭنىڭ ءوزى بولدى. كۇندەردە ءبىر كۇن:
شاقىرىپ الىپ تيۋگايدى،
وتىرعىزىپ حەگايدى،
ىشىنە كىرە سىر تارتىپ
جاي جاعدايىن سۇرايدى.
"سەنەتىنىم سەندەرسىڭ،
ىستەرىڭ ماعان ۇنايدى.
تيۋگايىم تىم ۇقىپتى،
تيىننان سوم قۇرايدى.
حەگايىم دا قايىمشىل،
متس-تەگى جىگىتتىڭ —
قۇلاعىن قۇنتتاپ بۇرايدى "، —
دەپ، كوپشىك قويا كولكەشتەيدى قۇلماتوۆ.
بۇعان تيۋگاي مەن حەگاي ماساتتانا ءتۇستى. "ءسىز بىزگە سەنسەڭىز، ءبىز دە سىزگە سەنەمىز، — دەپ، ولار دا قولدارىن ۇسىندى.
سول كۇننەن باستاپ، سۋىق قولدى سۇعاناقتاردىڭ ىمى-جىمى ءبىر بولدى دا، وبىر وڭەشتەر وبىعا ءتۇستى.
سۋىق قولدى سۇعاناقتاردىڭ متس مەحانيزاتورلارىنىڭ ەڭبەك اقىسىنان جىرىپ جەگەنىن ۆەدومستىدان "بىلدىرمەي" جىرىپ قالعان قارجىلارىن ايتپاعاندا: ونان-مۇنان جۇلا قاشقان، بۇرا تارتقان توتەنشە تابىستارى دا ءبىراز بولدى.
وتكەن جىلى متس ديىرمەنىنە سول جەردەگى تۇرعان ەڭبەكشىلەردەن ءبىراز استىق تارتىلدى، ديىرمەن اقىسى ءۇشىن 6941 كيلوگرامم استىق قابىلداندى. ءبىراق، بۇل استىق متس قويماسىنا جەتپەي-اق: "جەرگە توگىلدى" بولىپ جول-جونەكەي تالان-تاراجعا ۇشىرادى. "موتوردىڭ ءپىرى مەنمىن" دەپ باس مەحانيك حەگاي 409 كيلوگرامىن قىلعىتىپ جىبەردى. قۇلماتوۆتىڭ قۇلقىنىنا دا 486 كيلوگرامم بيداي سۇڭگىپ كەتتى. 360 كيلوگرامم باس بۋحگالتەر تيۋگايدىڭ قابىنا سالىندى. قالعانى ديىرمەنشى كاتيۋيەۆ پەن بۇل ءبولىستى كورگەندەرگە "كوز اقىعا" كەتتى.
كوكتەمدە كولحوزعا 5 سەنتنەر تۇقىمدىق كۇرىش قابىلداندى. مۇنىڭ 3 سەنتنەرى متس پودحوزىنا جۇمسالدى. قالعان ەكى سەنتنەرىنەن باستىقتار كولحوز جەرىنە "مولدەك" ەگىپ الدى. ارينە، باستىقتاردىڭ "مولدەگى" متس - ءتىڭ كۇشىمەن سالىندى. جۇمسالعان مايعا دا، جەر ايداعان تراكتورشىعا دا قارجى مەملەكەت ەسەبىمەن تولەندى.
متس-تەگى بايىرعى ەكى بيە جىل سايىن قۇلىندايدى، ءبىراق، تۋعان قۇلىنى ءومىرى ەسەيىپ ەسەپكە الىنبايدى. جىلعا جەتىپ، بۋىنى بەكىسىمەن-اق "ءبىر تۇندىك" بولا بەرەدى. ءسويتىپ، سوڭعى ەكى-ۇش جىل ىشىندە تۋعان قۇلىندار الەكەڭ مەن سىبايلاستارىنىڭ قۇلقىندارىنا تاستاي باتىپ، سۋداي ءسىڭدى.
تاياۋدا اربا قاعىپ اياعىن اقساتقان الا قۇلىننىڭ القىمىنا دا قارا پىشاق قادالا قالدى. ەتى شاڭگەككە ءىلىنىپ ساتىلدى دا، تيىن-تەبەنى تۇگەلىمەن قۇلىنداتاردىڭ قالتاسىنا ءتۇسىپ، جوق بولدى.
ەندىگى كەزەك "جۇتىپ جىبەرۋ رەزەرۆىندەگى" ينۆەنتارعا الىنباعان قاسقا قۇنان مەن بيىلعى تۋعان ەكى قۇلىنعا كەلىپ-اق تۇر. تالعاماي جۇتاتىن تىلەمسەك وڭەشتەر تاعى دا تىنىمسىز بۇلكىلدەيدى. جانۋارلار جۇتىلا ما، الدە اجالدان قۇتىلا ما؟ كىم ءبىلسىن، ول ءالى بەلگىسىز. ايتەۋىر بۇلكىلدەگەن تاماقتاردىڭ استىندا تۇر.
سۋىق قولدى سۇعاناقتاردىڭ سۇعىنباعان جەرلەرى قالمادى. سەلپونىڭ دۇكەنشىسى سارىسۋعا بارىپ قايتۋ ءۇشىن 500 سومعا ءمتس-تىڭ ماشيناسىن جالدادى. ارينە، الىنعان اقشا قۇلقىنداستاردىڭ قۇردىم قالتاسىنا قۇلادى دا كەتتى. ءسويتىپ، وزبىر وڭەشتەر زىر قاققان دوڭگەلەكتى دە اڭديتىن بولدى.
قۇلقىننىڭ ق ۇلى بولعانداردىڭ القىمىنان استىق تا، تەمىر-تەرسەك تە، ءجۇن-جۇرقا دا وتەدى. قاقالاتىن كەزى جەتكەن جوق پا؟!
You Might Also Like
-
وسى "التىن قاناتتى جارقانات" سوعىس جىلدارى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ورتالىعى شىمكەنتتەن شىعا كەلدى. ونىڭ ۇشىپ كەلگەن جاعى دا بەلگىلى قالالار. ول روستوۆتان كوتەرىلىپ، ۇشىپ وتىرىپ چەلياب...
-
دوسجان اعايعا كولحوزدىڭ قوڭىر وگىزىنىڭ ءجۇرىس-تۇرىسى جاقپاي-اق قويدى. قوڭىر وگىز تۇياعى سىرتىلداپ، تاناۋى پىشىلداپ، ۇرعانعا جۇرمەيتىن انتۇرعان. اسىرەسە، قوڭى قالىڭداعان سايىن قىڭىر كەتەتىندى شىعاردى....
