سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 6 كۇن بۇرىن)
ءامىر تەمىردىڭ باسقىنشىلىق جورىقتارى
ءامىر تەمىردىڭ باسقىنشىلىق جورىقتارى
كونسپەكت
ءامىر تەمىر 1336 - 1405 جىلدار ارالىعىندا ءومىر سۇرگەن. 1370 - 1405 جىلدارى ماۋەرەنناحردا بيلىك ەتكەن. ءامىر تەمىر التىن وردانى باسىپ الۋدان بۇرىن اق وردانى السىرەتۋدى كوزدەدى. توقتامىستى پايدالانىپ، وعان اسكەر بەرىپ، اق ورداداعى بيلىكتى الۋعا اتتاندىرادى. اق وردا حاندارى جەڭىلىس تاپقان سوڭ، ءامىر تەمىر توقتامىستى ساۋراندا تاققا وتىرعىزدى. 1380 جىلدان باستاپ توقتامىس التىن وردانىڭ كوپتەگەن جەرلەرىن – سارايدى، قاجى - تارحاندى، قىرىمدى، ماماي ورداسىن باسىپ الدى. توقتامىس ەندى التىن وردا مەن اق وردانىڭ بۇرىنعى قۋاتىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى ويلاپ، ءامىر تەمىرگە تاۋەلدىلىكتەن باس تارتادى. التىن وردا تەمىر مەن توقتامىس اراسىنداعى ۇرىس الاڭىنا اينالدى. 1391 جىلى ءامىر تەمىر قۇندىزشا دەگەن جەردە توقتامىس اسكەرىن قيراتا جەڭەدى. 1395 جىلعى شايقاس كاۆكاز تاۋىنىڭ سولتۇستىگىندەگى تەرەك وزەنىنىڭ جاعاسىندا وتەدى. بۇل جولى توقتامىس كۇيرەي جەڭىلەدى. توقتامىستى جەڭگەننەن كەيىن ءامىر تەمىر اسكەرى ەدىل بويىنا، ساراي - بەركەگە دەيىن جەتىپ، شابۋىلدادى.
ءامىر تەمىردىڭ شابۋىلدارى التىن وردا ەكونوميكاسىنا ۇزاق جىلدار بويى وڭالماستاي نۇسقان كەلتىردى. ءامىر تەمىر موعولستانعا 1371 جىلدان 1390 جىلعا دەيىن ون شاقتى رەت جورىق جاساعان. اق وردا مەن موعولستان بيلەۋشىلەرى ءامىر تەمىرگە جەكە - دارا قارسى تۇرا المايتىندارىن بايقادى. ولار 1380 جىلدىڭ اياعىندا وداق قۇرۋعا ارەكەت جاسادى. وداقتىڭ قۇرىلىپ جاتقانىن بىلگەن ءامىر تەمىر 1384 - 1391 جىلدارى التىن وردا مەن موعول جەرىنە بىرنەشە رەت جورىق جاساعان. 1390 جىلدارداعى جورىقتاردان كەيىن موعولستان تەمىرگە تولىق تاۋەلدىلىككە ءتۇستى. ونىڭ شاپقىنشىلىق جورىقتارىنىڭ اۋىر زارداپتارى بولعان. قازاق جەرىنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، مادەنيەتىنىڭ دامۋىنا كوپ زاردابىن تيگىزدى. شاپقىنشىلىقتىڭ سالدارىنان ءبىر جۇرتتىڭ حالىق بولىپ قالىپتاسۋ جۇيەسى بۇزىلدى.
كونسپەكت سۇراقتار
1. ءامىر تەمىردىڭ ءومىر سۇرگەن ۋاقىتى:
2. ءامىر تەمىردىڭ قاتىگەزدىكپەن جۇرگىزگەن باسقىنشىلىق جورىقتارى باعىتتالعان ايماق:
3. ءامىر تەمىردىڭ التىن وردانى باسىپ الۋدان بۇرىن كوزدەگەن ماقساتى:
4. اق وردانىڭ جەڭىلۋىنە اكەپ سوققان جاعداي:
5. اق وردانىڭ جاڭا حانى تەمىر - مالىك توقتامىستى جەڭىلىسكە ۇشىراتتى:
6. توقتامىستىڭ 1380 جىلدان باستاپ جاۋلاپ العان جەرلەرى:
7. 1391 جىلعى ءامىر تەمىر مەن توقتامىس اراسىنداعى شايقاس:
8. 1395 جىلعى تەرەك شايقاسىنىڭ ناتيجەسى:
9. التىن وردا ەكونوميكاسىنا وڭالماستاي نۇسقان كەلتىرگەن جاعداي:
10. ءامىر تەمىر اسكەرى المالىقتىڭ جانىندا تالقاندادى:
11. ءامىر تەمىردىڭ ىستىقكول وڭىرىندەگى سەگىزاعاشقا دەيىنگى جورىعى باعىتتالدى:
12. ءامىر تەمىردىڭ موعولستانعا جاساعان بارلىق جورىقتارىنىڭ مەرزىمى:
13. ءامىر تەمىردىڭ قامار اد - ءديندى تالقانداۋ ءۇشىن جىبەرگەن اسكەرىنىڭ سانى:
14. ءامىر تەمىردىڭ موعولستاننىڭ قولباسشىسى قامار اد - ءديندى تالقانداعان جەرى:
15. قامار اد - دين ءامىر تەمىر اسكەرىنەن كۇيرەي جەڭىلدى:
16. ءامىر تەمىرگە قارسى وداق قۇرۋعا ارەكەت جاساعان ەلدەر:
17. 1390 جىلدارى ءامىر تەمىرگە تولىق تاۋەلدىلىككە تۇسكەن ەل:
18. ءامىر تەمىر قايتىس بولعان جەر:
19. قاي جىلى ءامىر تەمىر قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسىن سالۋعا بۇيرىق بەردى:
تاقىرىپتىڭ تەستى

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما