InfoHub Logo

كاركىنبايەۆا گۋلميرا وشاكبايەۆنا
جوعارى ساناتتى ارنايى ءپان وقىتۋشىسى
باقاناس اگرارلى-يندۋستريالدىق كوللەدجى

 

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتi – ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار، عىلىم مەن پراكتيكا جەتىستىكتەرى نەگىزىندە جەكە ادامدى قالىپتاستىرۋعا جانە ءبىلىم الۋ ءۇشىن كاجەتتى جاعدايلار جاساۋ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ» – دەپ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ودان ءارى دامىتۋ مىندەتتەرى كوزدەلدى.

ەلىمىزدىڭ باسشىسى ن.ءا.نازاربايەۆ مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي دامۋ سالاسىنداعى  جاڭا كوزقاراسى ولاردىڭ پەداگوگيكالىق  ومىرىندەگى قوسىمشا  وڭ وزگەرىستەر  ەنگىزۋگە  مۇمكىندىك بەرۋدە.  ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋ ماقساتىندا ءتۇرلى جاڭالىقتاردى مەكتەپ ومىرىنە ەنگىزىپ ءجۇرمىز. جاڭا زاماننىڭ ءبىلىمدى ۇرپاقتارىن تاربيەلەپ وقىتۋدا ءتۇرلى قيىندىقتار كەزدەسەدى. سونىڭ جولدارىن ىزدەۋدە كوپتەگەن ءىس- تاجىريبەلەر جاساۋدامىز.

اقپاراتتىق قاتىناستىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن وقۋ،تاربيە ۇدەرىسىنە قولدانۋ ادىستەرى سان الۋان. وسى ادىستەردى جىكتەپ كورسەتۋدىڭ ءمانى زور.  جىكتەپ كورسەتۋدە، بىرىنشىدەن، ءبىلىم الۋشىعا بەرىلەتىن ءبىلىمنىڭ ساپاسى ارتادى، ەكىنشىدەن، ءبىلىم الۋشىمەن جۇرگىزىلەتىن جۇمىستىڭ دالدىگى ارتادى، ۇشىنشىدەن، كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانى پايدالانىپ وقىتۋدا ءمۇعالىمنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى جەڭىلدەيدى. ءبىلىم مەن داعدىنىڭ ءوزارا بىرىگۋى ارقىلى ءمۇعالىم تەوريالىق جانە پراكتيكالىق ادىستەردى سارالاپ پايدالانۋعا جاتتىعادى. سونىڭ ناتيجەسىندە اقپاراتتىق قاتىناستىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن قولدانۋ ارقىلى وقىتۋ ادىستەرى جۇيەلەنىپ بەرىلسە، ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسى ارتادى. ءبىلىم الۋشىلارعا التىن ۋاقىتىڭدى ورىندى پايدالانىپ، ولارعا تىڭ ماعلۇمات، تىڭ دۇنيە بەرۋ –اقپاراتتىق قاتىناستىق تەحنولوگيالاردىڭ جەتىستىگى.

جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ باستى تيىمدىلىگى – بۇل مۇعالىمگە ارنايى ساباقتارىنداعى وقۋ ءۇردىسىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋگە، وقىتۋداعى ءپانارالىق بايلانىستى كۇشەيتە وتىرىپ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ دۇنيە تانىمدارىن كەڭەيتۋگە جانە قابىلەتتەرىن كورە ءبىلىپ، ونى دامىتۋعا تولىق جاعداي جاساۋى.

ساباقتا كومپيۋتەردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن كەلەسىدەي سارالاپ كورسەتۋگە بولادى.

1. ءبىلىم الۋشى مەن ءمۇعالىمنىڭ پوزيتيۆتىك وڭ قاتىناستا بولۋىنا ىقپال ەتەدى. ولاي دەيتىنىمىز، ءبىلىم الۋشىلار كومپيۋتەرمەن تىكەلەي قاتىستى بولعاندىقتان ءوزىن ەركىن سەزىنەدى.

2. كومپيۋتەرمەن جۇمىس بارىسىندا ءبىلىم الۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىك، جاۋاپكەرشىلىك جانە وزىندىك شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى قالىپتاسادى. ءبىلىم الۋشى ءوز بەتىنشە ەڭبەكتەنەدى. ءوز ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىن كورەدى. ءوزىن-وزى قاداعالاۋعا مۇمكىنشىلىك تۋادى. تاپسىرمالاردى ءمۇعالىمنىڭ  كومەگىنسىز ورىندايدى. سول ارقىلى ويلاۋ جانە ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى داميدى.

3. بەرىلەتىن ماتەريال ءبىرسارىندى بولىپ، تەك ءمۇعالىم عانا سويلەيتىن بولسا، بالالار تەز شارشاپ قالادى دا، ساباق ءساتسىز اياقتالادى. وسىنداي كوڭىلسىز جاعدايلاردى بولدىرماۋ ءۇشىن  ارنايى  ساباقتا كومپيۋتەر ارقىلى ءبىلىم الۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىراتىن ەلەمەنتتەر قولدانىلادى. اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ ءمۇعالىم جۇمىسىنا ەڭ ءتيىمدىسى – ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ءبىلىم ولقىلىقتارىنا ۇنەمى زەرتتەۋ جاساپ، تۇزەتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە پايداسى بار.

قازىرگى زاماننىڭ دامۋ قارقىنى مۇعالىمدەردەن شىعارماشىلىعىن جاڭاشا، عىلىمي-زەرتتەۋ باعىتىندا قۇرۋدى تالاپ ەتەدى. سوندىقتان، ءححى عاسىردىڭ ينفورماتيكا عاسىرى، ياعني اقپاراتتاندىرۋ تەحنولوگياسى دامىعان زاماندا مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاعى – جاس ۇرپاققا زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرىپ، جان-جاقتى دامۋىنا ىقپال ەتۋ مۇعالىمنەن شىعارماشىلىق ىزدەنىستى، ۇلكەن سۇرانىستى تالاپ ەتەدى.

كومپيۋتەر جانە اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ارقىلى جاسالىپ جاتقان وقىتۋ ءۇردىسى ءبىلىم الۋشىنىڭ جاڭاشا ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرىپ، ولاردى جۇيەلىك بايلانىستار مەن زاڭدىلىقتاردى تابۋعا يتەرىپ، ناتيجەسىندە - وزدەرىنىڭ كاسىبي پوتەنسيالدارىنىڭ قالىپتاسۋىنا جول اشادى.

بۇگىنگى تاڭداعى اقپاراتتىق قوعام ايماعىنداعى ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىراتىن جانە كومپيۋتەرلىك وقىتۋ ءىسىن دامىتاتىن جالپى زاڭدىلىقتاردان تارايتىن پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردىڭ تيىمدىلىگى وتە جوعارى دەپ ايتا الامىز.  ارنايى ساباقتارىندا اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى:

-  ءبىلىم الۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىسى؛

-  از ۋاقىتتى كوپ ءبىلىم الىپ، ۋاقىتتى ۇنەمدەۋ؛

-  ءبىلىم – بىلىك داعدىلارىن تەست تاپسىرمالارى ارقىلى تەكسەرۋ؛

-  شىعارماشىلىق ەسەپتەر شىعارۋ كەزىندە ارنايىلىق قۇبىلىستاردى ءتۇسىندىرۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ؛

-  قاجەتتى اقپاراتتى جەدەل تۇردە الۋ مۇمكىندىگى؛

-       قاراپايىم كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاۋ سەزىنۋ نەمەسە قۇلاق پەن ەستۋ مۇمكىندىكتەرى بولمايتىن تابيعاتتىڭ تاڭعاجايىپ پروسەستەرىمەن ءار ءتۇرلى تاجىريبە ناتيجەلەرىن كورىپ، سەزىنۋ مۇمكىندىگى؛

-       ءبىلىم الۋشىنىڭ ءوي-ورىسىن دۇنيەتانىمىن كەڭەيتۋگە دە ىقپالى زور.

وقىتۋشى ساباعىندا اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى ونىڭ تيىمدىلىگىن جۇيەلى تۇردە كورسەتە بىلەدى. اقپاراتتىق – كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيانى پايدالانۋ  وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىنىڭ ءبىرى دەپ ويلايمىن.

ارنايى ساباقتا اقپاراتتىق تەحنولوگيانى ءتيىمدى پايدالانۋ - ءبىلىم ساپاسىنىڭ ارتۋىنا اكەلەدى. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيانى ارنايى ساباقتارىندا پايدالانا وتىرىپ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ءتۇرلى دەڭگەيدەگى ەسەپتەردى شىعارىپ، ونى تالداي بىلۋگە ۇيرەتەمىز. لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتىپ، ينتەرنەت جەلىسىنەن ساباققا قاجەتتى دەرەكتەردى ءوز بەتىمەن ىزدەنۋىنە، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىقتارىنا جول اشۋ. ساباقتا العان بىلىمدەرىن ومىردە قولدانا بىلۋگە تاربيەلەۋ. سانالى دا ساپالى ءبىلىم العان ءبىلىم الۋشى ۇلت كەلەشەگى.

ءبىلىم تەڭىز، ونىڭ تەرەڭىنە بويلاي جەتىك بىلەتىن، سىرىن مەڭگەرگەن، قۇپياسىن اشا الاتىندار عانا بويلاي الماق، مۇنداي ادامداردى مۇعالىمدەر عانا تاربيەلەپ، دايىندايدى. ءمۇعالىم ءبىلىمدى ءبىلىم الۋشى ساناسىنا ساباق ارقىلى جەتكىزەدى، ال ساباق ساپاسىن ارتتىرۋ - بارلىق مۇعالىمدەردى تولعاندىراتىن ماڭىزدى ماسەلە. كۇن سايىن وتەتىن جاتتاندى كەزەڭدەردەن تۇراتىن ءداستۇرلى ساباقتار ءبىلىم الۋشىلاردى جالىقتىرىپ، بىلىمگە ىنتاسىن تومەندەتەرى ءسوزسىز. سوندىقتان، ساباقتى جانداندىرۋدىڭ ادىس-تاسىلدەرىن ىزدەستىرۋگە، بۇعان ءبىلىم الۋشىلاردى تارتىپ، ولاردىڭ بەلسەندى شىعارماشىلىق جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋدى مىندەت ەتىپ قويۋ قاجەت.

---