اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى وندىرىستىك وقىتۋ ساباعىندا پايدالانا وتىرىپ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
ءى. كىرىسپە
بۇگىنگى تاڭدا قوعامىمىزدىڭ جاڭا قارقىنمەن دامۋى، عىلىمي-تەحنيكالىق پروگرەستەردىڭ جەتىستىكتەرى، ەلىمىزدىڭ وركەنيەتتى ەلدەر قاتارىنان كورىنۋى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە دە ىقپال ەتپەي قويعان جوق.
ءححى عاسىر ينفورماسيالىق قوعام تابالدىرىعىنا اياق باسقان ساتتە-اق رەسپۋبليكالىق ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى، ياعني ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋ ءىسى قولعا الىندى. زامان تالابى وقۋ ۇردىسىندە كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانى ەنگىزۋ، ونى كەڭ كولەمدە قولدانۋدى قاجەت ەتەدى.
1. ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن اقپاراتتاندىرۋ
وقىتۋشى قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ءمانى - وندىرىستىك وقىتۋ، تاربيەلەۋ، دامىتۋ عانا ەمەس، سول ۇردىستەردى باسقارۋدى شىعارماشىلىقپەن ۇيىمداستىرا ءبىلۋ. ويتكەنى، ءمۇعالىم ەڭبەگىنىڭ بۇگىنگى ناتيجەسى قانداي بولسا، ەلدىڭ، قوعامنىڭ ەرتەڭى، بولاشاعى سونداي بولماق. مۇنداي ادامدى قالىپتاستىرۋ قازىرگى زامانعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا تۇرعان باستى مىندەت. ءاربىر جەكە تۇلعانىڭ، بۇكىل حالىقتىڭ، بۇكىل قوعامنىڭ تاعدىرى ءمۇعالىمنىڭ ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىنە تىكەلەي بايلانىستى. كوللەدج وقىتۋشىلارى ءوز قىزمەتىن شىعارماشىلىق باعىتتا ۇيىمداستىرا ءبىلۋى ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، ءوز قىزمەتىنىڭ ءمانىن تۇسىنە الۋى - باستى شارت.
اقپاراتتىق – تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ وقىتۋشى مەن ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ماڭىزدى كاسىپتىك جانە انىقتامالىق اقپاراتتارمەن قامتاماسىز ەتەدى. اقپاراتتىق - تەحنولوگيالاردى پايدالانىپ ينتەراكتيۆتىك ساباقتاردا وقىتۋشى ۇيىمداستىرۋشى، باقىلاۋشى دەڭگەيىندە بولىپ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگى ارتا تۇسەدى. مۇنداي ساباقتاردا وقىتۋشى جۇمىسقا تىكەلەي قاتىسقانىمەن، ءوز مۇمكىندىگىن شەكتەپ، ستۋدەنتتىڭ بەلسەندى بولۋىنا جاعداي تۋعىزۋى قاجەت.
وسى ورايدا ءوز تاجىريبەمنىڭ نەگىزىندە وڭ ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن الدىما مىناداي ماقسات قويدىم: زامان تالابىنا ساي ءبىلىمدى، بىلىكتى، دۇنيەتانىمى كەڭ، شىعارماشىلىق قابىلەتى دامىعان جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ.
وسى ماقسات نەگىزىندە الدىما قويعان مىندەتتەرىم:
-ستۋدەنتتەردىڭ قابىلەتى مەن تالانتىن اشۋ؛
-شىعارماشىلىق، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋ؛
ء-وز الدىنا ماقسات قويۋ ارقىلى ونى جۇزەگە اسىرا ءبىلۋ؛
ء-وز ارەكەتىنىڭ ناتيجەلەرىن باعالاي ءبىلۋ.
قازىرگى كەزدە ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ساناسىندا، وي-ورىسىندە جالپى ازاماتتىق، ادامزاتتىق رۋحاني قۇندىلىقتار مەن جوعارى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋ، بولاشاق كاسىپ يەلەرى تۇلعاسىنىڭ دامۋ بارىسىن پسيحولوگيالىق جان-جاقتى جانە ۇزدىكسىز زەرتتەۋ، ونىڭ دارالىق ەرەكشەلىكتەرىن تانىپ، دۇرىس باعىتتا دامىتۋ، ءار ءتۇرلى الەۋمەتتىك جانە مورالدىق پسيحولوگيالىق جاعدايلاردا قولداۋ كورسەتۋ جانە قوعام ءومىرىن ىزگىلەندىرۋ مەن دەموكراتيالاندىرۋ جاعدايىندا جاڭا ازاماتتى قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرى ارقىلى كالىپتاستىرۋ ماسەلەسىنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن كوكەيكەستشىگى كۇننەن كۇنگە ارتىپ وتىر. سوندىقتان ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ ساياساتىن، ەڭ بىرىنشىدەن، كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ سياقتى ءومىر تالابىنا قويىلاتىن سۇرانىسقا سايكەس جۇرگىزۋ، ەكىنشىدەن، وكۋ ۇردىسىندەگى ءبىلىم بەرۋ مەن ۇلتتىق تاربيە بىرلىگىن ساباقتاستىرا وتىرىپ، ءبىلىمنىڭ ۇيلەسىمدىلىگىمەن كاتار ءاربىر ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرىپ، كابىلەتىنە، بەلسەندىلىگىنە سايكەس باعدار ۇستاۋ كەرەك.
جەكە تۇلعانىڭ دامۋى ارەكەتشىلدىك جانە وقىتۋ پروسەسى كەزىندە عانا جۇزەگە اسىرىلادى. بالانىڭ جەكە باسىنىڭ دامۋى الەۋمەتتىك ارەكەتشىلدىكتىڭ ياعني ويناۋ، تانىمدىق، ەڭبەكتىك، قارىم-قاتىناستىق سياقتى بارلىق نەگىزگى تۇرلەرى كەزىندە تابىستى جۇزەگە اسىرىلاتىنى بارشامىزعا ءمالىم.
وسىعان قوسا پسيحولوگتار بىلاي دەيدى، قانداي بولماسىن ارەكەتشىلدىكپەن دالەلدى جانە اسەرلى ءتۇتىنۋشىلىق باعالارى، جانە سۋبەكتى ءۇشىن وسى ارەكەتشىلدىكتىڭ پايدالىلىعى مەن مۇمكىندىكتەرى بىرگە جۇرەدى.
كاسىپكە باۋلۋ بارىسىندا ءبىلىم الۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، ىسكەرلىككە، شەبەرلىككە بىلىمدىلىككە تاربيەلەۋ، ولاردىڭ دۇنيەتانىمىن، داعدىسىن ارتتىرۋ قازىرگى كۇننىڭ باستى تالاپتارى.
بۇگىنگى كۇنى الەمدىك اقپاراتتىق ءبىلىم كەڭىستىگىنىڭ دەڭگەيىنە رەسپۋبليكا مەكتەپتەرىن كوتەرۋدىڭ ءتيىمدى جولى- ءبىلىم بەرۋ سالاسىن تولىقتاي اقپاراتتاندىرۋ.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپارتتاندىرۋ وسى سالاداعى مەملەكەتتىك ساياسات نەگىزىندە انىقتالىپ، وسى جۇيەدەگى باستى مىندەتتەردىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. «قازاقستان-2030»ستراتەگيالىق باعدارلاماسى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق مودەلىنىڭ قالىپتاسۋىمەن جانە قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە كىرىكتىرۋىمەن سيپاتتالادى
اقپاراتتىق-تەحنولوگيانىڭ كەلەشەك ۇرپاقتىڭ جان-جاقتى ءبىلىم الۋىنا، ىسكەر ءارى تالانتتى، شىعارماشىلىعى مول، ەركىن دامۋىنا جول اشاتىن پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق جاعداي جاساۋ ءۇشىن دە تيگىزەر پايداسى اسا مول. قازىرگى كەزدەگى شاپشاڭ ءجۇرىپ جاتقان جاھاندانۋ ءۇردىسى الەمدىك باسەكەلەستىكتى كۇشەيتە تۇسۋدە.
ءبىلىم بەرۋ ءۇردىسىن اقپاراتتاندىرۋ – جاڭا اقپاراتتىق-تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى دامىتا وقىتۋ، دارا تۇلعانى باعىتتاپ وقىتۋ ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرا وتىرىپ، وقۋ-تاربيە ءۇردىسىنىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىنىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسىن جوعارىلاتۋدى كوزدەيدى.
2. جاڭا اقپاراتتىق - تەحنولوگيانى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى مەن ەرەكشەلىكتەرى
اقپاراتتىق-تەحنولوگيانى ەلەكتروندىق ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىمەن جۇمىس ىستەۋگە، وقۋ بارىسىندا كومپيۋتەردى پايدالانۋعا، مودەلدەۋگە، ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى، ينتەراكتيۆتى قۇرالداردى قولدانۋعا، ينتەرنەتتە جۇمىس ىستەۋگە، كومپيۋتەرلىك وقىتۋ باعدارلامالارىنا نەگىزدەلەدى.
اقپاراتتىق قوعامنىڭ نەگىزگى تالابى – ستۋدەنتتەرگە اقپاراتتىق ءبىلىم نەگىزدەرىن بەرۋ، لوگيكالىق قۇرىلىمدىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، اقپاراتتىق تەحنولوگيانى وزىندىك دامۋ مەن ونى ىسكە اسىرۋ قۇرالى رەتىندە پايدالانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرىپ، اقپاراتتىق قوعامعا بەيىمدەۋ. ولاي بولسا، اقپاراتتىق بىرلىكتەردىڭ بىلىمگە اينالۋى الەمنىڭ جۇيەلىك-اقپاراتتىق بەينەسىن ستۋدەنتتەردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى مەن قۇندىلىق باعدارلارىن دامىتۋ ارقىلى قالىپتاستىرۋدى كوزدەيتىن، ادامنىڭ دۇنيەتانىمنىڭ قۇرامداس بولىگى بولىپ تابىلادى.
جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيادا وقىتۋ قۇرالى رەتىندە ەلەكتروندىق وقۋلىق جانە ينتەرنەت جۇيەسى ماڭىزدى ورىن الادى. ال، ەلەكتروندىق وقۋلىقتىڭ تيىمدىلىگىنە توقتالاتىن بولساق، ونى تومەندەگىدەي اتاپ وتۋگە بولادى: (№ 1 سىزبا)
- انىقتامالىق وقىتۋ ەلەمەنتى ارقىلى اعىمداعى ساباق بويىنشا انىقتامالىققا مۇمكىندىك الۋ.
- مۋلتيمەديالىق اقپاراتتىق تەحنولوگيانى پايدالانۋ.
- اعىمداعى ساباق بويىنشا ىشكى جانە سىرتقى تەكسەرۋدى جۇزەگە اسىرۋ.
- كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىعىن قالىپتاستىرۋ.
- ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ويانۋ نەگىزىندە ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ
جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى دامىتا وقىتۋ، دارا تۇلعاعا باعىتتاپ، وقىتۋ ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرا وتىرىپ، وقۋ-تاربيە ءۇردىسىنىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىنىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسىن جوعارىلاتۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ باستى تالابى.
وندىرىستىك وقىتۋ ساباعىندا «My Testter» جانە «easyQuizzy» سياقتى ءارتۇرلى ادىستەرمەن تەست تاپسىرمالارىن جۇرگىزۋگە بولادى. وندىرىستىك وقىتۋ ساباعىندا وسى ادىستەردى پايدالانا وتىرىپ ءبىلىم ءالۋشىلاردىڭ ءبىلىم ساپاسىن بەكىتۋدە قولدانىلادى. وقۋ – تاربيە ءۇردىسىنىڭ ساباقتا دۇرىس جۇرگىزىلۋى ءۇشىن ءار الۋان وقىتۋ ادىس-تاسىلدەرىنىڭ ءتيىمدىسىن مۇمكىندىگىنشە جانە ستۋدەنتتەردىڭ جەكە جاعدايلارىنا بايلانىستى تاڭداپ الۋعا كوپ كوڭىل ءبولۋ كەرەك. «My Testter» ءادىسى بويىنشا ءبىلىم الۋشىلار ساباق كەزىندە ساباقتى قانشالىقتى مەڭگەرگەندەرىن تەكسەرۋگە مۇمكىندىك الادى. «My Testter» ءادىسىن پايدالانا وتىرىپ تەست جاۋاپتارىنىڭ بىرنەشە جاۋاپ تۇرلەرىن پايدالىنۋعا بولادى. «My Testter» باعدارلاماسى بويىنشا جاسالعان ءاربىر تەست سۇراقتارىنا ءبىلىم الۋشىلار جاۋاپ بەرۋ ارقىلى العان بىلىمدەرىنىڭ قانشالىقتى تولىق مەڭگەرگەنىن باقىلاۋعا بولادى.
قازىرگى وقىتۋ جۇيەسىندەگى جاڭاشا مازمۇن جاس ۇرپاقتىڭ الەمدىك ساپا دەڭگەيىندەگى ءبىلىم، بىلىك نەگىزدەرىن مەڭگەرۋىنىڭ باستى نىسانى. تۇلعاعا باعىتتالعان ءبىلىم ونىڭ جان-جاقتى دامۋىنا ىقپال ەتەدى. پسيحولوگيادا دۇنيە ەسىگىن اشقان ءاربىر ءسابي قابىلەتتى بولىپ تۋىلادى، ونىڭ ءارى قاراي دامىپ، جەتىلۋى تاربيەشىگە بايلانىستى دەلىنگەن. دەمەك، وقىتۋشى مەن ستۋدەنتتىڭ اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزىندە ءبىز وڭ ناتيجەگە قول جەتكىزە الارىمىز ءسوزسىز. ولاي بولسا، وقىتۋشى پەداگوگيكالىق ىزدەنىسپەن وزىق تەحنولوگيالاردىڭ ادىس-تاسىلدەرىن اسا جوعارى تالعاممەن قولدانا ءبىلۋى ءتيىس.
وقىتۋدىڭ ادىس-تاسىلدەرىن ءتيىمدى تاڭداپ الۋ وقىتۋدا تابىسقا جەتۋگە نەگىز بولادى، ءارى ساباقتىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسىن بارىنشا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ستۋدەنتتىڭ تەرەڭ ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن وقىتۋشى مىنا تومەندەگى قاعيدالاردى ەستە ساقتاعانى ءجون دەپ ەسەپتەيمىن.
1. وقىتۋشى ءپاندى جەتىك مەڭگەرىپ، ونى ستۋدەنتتەرگە عىلىمي تۇرعىدان نەگىزدەپ، قاراپايىم تىلمەن، ومىرمەن بايلانىستىرا وتىرىپ بەرە ءبىلۋى قاجەت.
2. ستۋدەنتتەردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي جەكە باستارىنىڭ پسيحولوگياسىن، جان دۇنيەسىن جەتە ءبىلىپ، ءار ستۋدەنتتىڭ جۇرەگىنە جول تابا ءبىلۋى ابزال.
3. عىلىم مەن پەداگوگيكا سالاسىنداعى جاڭالىقتاردى ۇنەمى پايدالانىپ وتىرۋى ءتيىس.
4. مۇمكىندىگىنشە، كەيبىر ۇلكەن تاقىرىپتاردى توپتاپ جەكە بلوكتار تۇرىندە توپتاستىرىپ وتكىزە ءبىلۋى كەرەك.
5. ستۋدەنتتەرگە ۇزاق ۋاقىت ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاڭا ساباقتى، تىرەك كونسپەكتىلەرى بويىنشا بەرگەن ءجون
6. ستۋدەنتتەردىڭ ساپالى دا تياناقتى ءبىلىم الۋى ءۇشىن ءار ءبولىم، ءار تاقىرىپ بويىنشا ولاردىڭ بىلىمدەرىن تەكسەرىپ وتىرعان ءجون.
قورىتىندى
قورىتا ايتقاندا، بۇگىنگى ساباق كەشەگى ساباقتان وزگەشە، ال ەرتەڭگى ساباق بۇگىنگى ساباقتان جاقسى بولۋى ءتيىس دەمەكشى. ءاربىر تاقىرىپتى تۇسىندىرگەندە ءبىلىم الۋشىلاردىڭ مۇمكىندىكتەرىنە قاراي تىرەك بەلگىلەرى مەن تىرەك كونسپەكتىلەرىن پايدالانعان ءجون. نەگىزگى زاڭدىلىقتاردى تىرەك بەلگىلەرى ارقىلى ستۋدەنتتەردى جيناقىلىققا، كوركەمدىككە باۋلىپ، ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋعا، ولاردى شىعارماشىلىققا باۋلۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وقىتۋ ۇردىسىندە اقپاراتتىق تەحنولوگيانى قولدانۋ ءبىلىم ساپاسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى. ويتكەنى، وندىرىستىك ساباق – ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىراتىن جانە دامىتاتىن نەگىزگى بۋىن. ول ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ينتەللەكتىن، لوگيكالىق ويلاۋىن جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋعا، تابيعات زاڭدىلىقتارىن تولىعىمەن تۇسىنۋگە ىقپال جاسايدى. ەلباسى «قازىرگى زاماندا جاستارعا اقپاراتتىق تەحنولوگيامەن بايلانىستى الەمدىك ستاندارتقا ساي جاڭا ءبىلىم بەرۋ وتە قاجەت» دەپ اتاپ كورسەتكەندەي، يننوۆاسيالىق وقىتۋ تەحنولوگياسىن قولدانۋ - جاڭا ءبىلىم بەرۋدىڭ بىردەن – ءبىر شارتى دەپ ەسەپتەيمىن.
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر
1. بورىبايەۆ ب، بالاپانوۆ ە. جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار. – الماتى
2. ينفورماسيوننىە تەحنولوگيي. – موسكۆا
3. قازاقستان مەكتەبى. 2013 ج. №6 «اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ تيىمدىلىگى»
4. قازاقستان مەكتەبى. 2015 ج. №4 «يننوۆاسيالىق پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ تەتىكتەرى»
You Might Also Like
-
قاتەلەسەمىن دەگەن قورقىنىش جەتىستىككە اپارار جولدا كوپ ادام ءۇشىن ۇلكەن كەدەرگى. وقىتۋشى ءارى جاتتىقتىرۋشى اندرەي ياكوماسكين جاس جازۋشىعا قورقىنىشتى ۇمىتىپ، الەم الدىندا تانىمال بولۋعا كومەكتەسكەن اق ...
-
الەمدە وزگە ادامداردىڭ ءومىرىن جەڭىلدەتۋگە تىرىساتىن كوپتەگەن جاسامپاز ادام بار.
