ارتىلعان ءۇمىت اقتالار!
اتا ءسوز - جاقۇت. جاقۇتى- باعامداي بىلگەن كورەگەندىلىگىندە. قاسيەت-قادىردىڭ ءمانىسىن باققان قازاقتىڭ اتا سوزگە توقتالماعان كەزى بولماعان. «قيلى-قيلى زامان بولار، زامان ازىپ، زاڭ توزىپ، جامان بولار. جاس ۇرپاعىڭ ورىسقا بودان بولىپ، قايران ەل، ەسىل جۇرتىم سوندا نەتەر». كەلەر بۇلتتىڭ تۇنەگىن سەزىنە، تاۋ ەتەگىن تاسالاپ قالار ۇرپاقتان ساۋلە ۇشقىنىن كورەر-كورمەسىنە قىنجىلعان اسان قايعىنىڭ تەرەڭ كۇرسىنىسىنەن قازاققا تۋار زامانا تاۋسىلماستاي سەزىلەدى. ءبىراق، عاسىر ارتىنان عاسىر قۋا سول زاماننىڭ كەرى تۋعاندا، تۇنەرگەن بۇلتتان شۇعىلالى كۇندى ىزدەدىك. قاتۋلى قارا مامىق ارتىنا تاسالانعان كۇن شۇعىلاسىن حالقىمىز قالاي كۇتسە، ۇلت زيالىسى -مىرجەكەڭ دە ۇرپاق ساۋلەسىنەن ءۇمىتىن ءدال سولاي ۇزبەگەن بولاتىن. مىرجەكەڭنىڭ بار عۇمىرىن ۇلتىن وياتۋعا جۇمساۋى دا سول ۇزىلمەس ءۇمىتتىڭ قۇدىرەتى ەمەس پە؟!
زاماننىڭ قاتال سىنى ونى ەش مۇقالتقان جوق. مۇقالماق تۇرسىن، سۇم زاماننىڭ تاكاپپارلىعىنا باس يزەمەگەن-دى. يزەمەگەنى - تىزەلەپ تۇرىپ بۇگىلگەن ۇلتىنا «تۇرەگەل» دەپ ءۇن سالعانى. پاتشا اعزامنىڭ قايراعان سايىن وتكىرلەنە تۇسكەن قانجارىنىڭ سۇعىلارىن بىلە تۇرا، قاسقايا قارسى ۇمتىلعانى قازاقى قانداعى كوزسىز ەرلىككە ءتان قاسيەتى. قىسىمنىڭ قىسپاق ءدامىن اياماي تاتقان باسپاسوزدە «جاستارعا» ولەڭىن جارق ەتكىزۋى شە؟ بۇل ءبىر، ماي شاشقاندا لاۋ ەتە قالعان وت ىسپەتتەس بولدى. ول جانى قازاق دەپ سوققان ۇرپاق جۇرەگىنە قىزىپ تۇرعان كوسەۋدەي باسىلدى. بۇعان دەيىن وتارلىقتىڭ تاڭباسى ەزگىلەسە، مۇنداعى ۇلت كۇيى وزگەشە. ءيا، بۇل جولى «قازاق» دەگەن الاۋ شوعى كوسەلە، لاۋلاي تۇسكەندەي. ايتسە دە، ءبورى تەكتى قازاقتى، وتتان شوق قالعانداي ۇيقىلى حالگە تۇسىرگەن كىم؟ اقيقاتقا قارالىق. الدە ءوزىمىز بە؟ ۇلى حالقىمىزدىڭ ءسوزى بار «كىنانى اۋەلى وزىڭنەن ىزدە». مۇنى قازاق ءباسپاسوزى دە قۇپتاماق. باسپا ءسوز بەتتەرى قازاقتىڭ كەرتارتپالىعىنان ءبىلىم، عىلىمعا دەگەن قۇلشىنىسىنىڭ ويانباعانىن دالەلدەي تۇسپەك. ەكىنشى تۇرعىدان قاراساق، قازاقتىڭ كوزى اشىق سانالى بولۋىنا پاتشا ساياساتى وڭ قاراماعان-دى. مىنە، مىرجەكەڭنىڭ عاسىردىڭ قاي سانىندا دا ءمانىسىن كەتىرمەس وياتا ۇرانداۋىنىڭ ءبىر ۇشى پاتشا اعزامعا تيسە، ءبىر ۇشى حالىقتىڭ جۇرەگىنە ساۋلەلى وت بولىپ قادالدى.
حالىققا، جاستار، باسشى بول!
قاراڭعىدا جەتەكتەپ.
تەرەڭ سۋدان وتەر مە،
مىڭ قويدى سەركە باستاماي؟
جۇرتتى وياتقانمەن بۇل دا ازدىق ەتپەك. ويانعان ۇلتقا باس بولار ابادان قاجەت. مىرجەكەڭنىڭ ماقسۇتى بۇل مىندەتتى جالىندى جاستارعا دىتتەۋ. ول دا تەكتەن-تەككە تۋماعان-دى. جاس ۇرپاقتىڭ حالىقتى ابىلايدىڭ اق تۋىنا بىرىكتىرە، بىرلىككە جول باستارىنا زور ءۇمىت ارتقانى دا سودان. ال ءمىرجاقىپ جاققان ءۇمىتتىڭ سونبەگەنىن نامىستى ۇرپاق تاريح ساحناسىندا سان مارتە كورسەتتى. باستاۋ الا جەلتوقسانمەن ۇلاسقان ۇرپاق ازاتتىعى سول ءبىر ارتىلعان ءۇمىت جەمىسى. «زامانىنا قاراي امالى»،-دەگەن قىر بالاسىنىڭ ءسوزى بەكەر ەمەس. ءدۇيىم جۇرتقا ءمالىم ۇلت قوزعالىستارىنداعى ۇرپاق ارەكەتى زامان تالابى. قازىرگىنىڭ تالابى مۇلدە بولەك. ازات جولدا قارسى تۇر، كۇش بىلەكسىز بىلىممەن. ءيا، وتكەن، كەلەر زامانا ءيىسى بولەك دەگەندەي، بۇل داۋرەندە جاس ۇرپاقتىڭ سانالى جولمەن ارەكەت ەتۋى ۇكىلەگەن ءۇمىتتى اقتاي تۇسپەسە، تارىك ەتپەسى انىق!
بيشەر ديلناز مارلەن قىزى قازۇۋ-دىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى، الماتى وبلىسىنداعى تالعار اۋدانىنىڭ تۇزدىباستاۋ اۋىلى
وقىتۋشى: ريمما جاقسىلىقبايەۆا، قازۇۋ-دىڭ وقىتۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت، الماتى قالاسى
You Might Also Like
-
ماڭقىستاۋ... سەنىڭ عاسىرلار بويى قۇلازىپ كالعان كونە كوكىرەگىڭ بۇل كۇندە مىناۋ ومىرگە عاشىق جانداردىڭ جۇرەگىندەي لۇپىلدەيدى. سەنىڭ وسى ءبىر اراي ءجۇز كەلبەتىڭە قاراپ مەنىڭ دە كىشكەنتاي جۇرەگىم ءلۇپىلد...
-
كۇن سالقىنداپ كەتتى: ەرتەمەن شىڭىلتىر اياز ەدى، مۇنارلى كوكجيەكتەن كوتەرىلگەن كۇن كوزىمەن بىرگە قيمىلداعانداي ەندى جەل كۇشەيىپ تۇر. ايتەۋىر تۇندە اياز بولعانعا ۇقسايدى، جەر قاتقاق. ايتپەسە، مىنا جەلد...
