ءبىزدىڭ ماقساتىمىز!
وتارلىق ەزگى. قاناۋشى بايسەركەلەر. زار يلەگەن قازاق. ءۇش ۇعىمنىڭ توعىسار تۇسى - جۇرەك ءھام سانا. جۇرەكپەن سەزىنسە ىزا مەن كەك تۋلايدى. ساناعا سالسا، اقىل دا جۇرەككە باعىنادى. ۇلت تاريحىنداعى ايبات شەككەن كوسەمدەردىڭ، شەشەندەردىڭ تەبىرەنگەن سەزىم، سەزىنىستەرى ءدال وسى كۇيدە. مىرجەكەڭنىڭ پاتشالىقتى ۇيقىسىز حالگە تۇسىرگەن ماقالاسى ءار قازاق جۇرەگىنە ءدال وسى سەزىمدى تۋلاتاتىن-دى.تۋلاعان سەزىممەن زامانا كەيپىن بەينەلەۋ ءبىز ءۇشىن ءبىر اۋىز ءسوز عانا بولعانىمەن، داۋرەن قىسپاعىن تاتقان ولار ءۇشىن ءوز ادىمىمەن جاھاننام وتىنا تۇسكەنمەن تەڭ. “قازاق” اتاۋىنا تىكسىنە قاراعان پاتشالىق. “قازاعىم مەنىڭ، ەلىم مەنىڭ”،- دەگەن ناعىز ۇلتجاندى سوزگە شىداسىن با؟ ماقالانىڭ قاق شەكەسىنە تايعا تاڭبا باسقانداي «قازاعىمداپ» ءدوپ باسقانى ۇلت مۇددەسى ءۇشىن ءوز جانىن وتقا تاستاعانى ەمەي نەمەنە؟!
كەيىپ كەلگەندە قازاقتا قۇقىق جوق دەپ قالاي ايتپاقسىڭ؟ قازاقتا قۇقىق بار. تەك، ءبىزدىڭ قۇقىمىزدىڭ ءحالى ورتاعا الىپ وتپەن قورشاپ ۇستاعان ءبورى كۇيىندە. الاۋ سونە بەرگەندەگى ءبورى اتىلىسىنان جەمتىك قالاي قورىقسا، پاتشالىقتا قازاققا قۇقىق بەرۋدەن ءدال سولاي سەسكەنگەندى. دەسەكتە،قۇقىعى شەكتەلگەن حالىقتىڭ تاعدىرىمەن ويناۋ وتارشىلدارعا ۇيرەنشىكتى ادەت. سۇيرەتىلە جان باققان حالىقتان سالىق جيناپ، ەسەسىن مازاق ەتە قايتارىمسىز قالدىرۋى ناق دالەلى ەمەس پە؟ ال جەردىڭ كۇيى، ەلدىڭ كۇيى مۇلدەم مۇشكىل. ۇلى مودەنىڭ ءوزى: «جەر ۇلتتىڭ نەگىزى»،-دەگەن. ال پاتشانىڭ ناقاقتان-ناقاق ءوز نەگىزىمىزدەن ايىرۋى، قازاقتى ۇلت دەپ ساناماعان سۇم ساياساتىنىڭ كورىنىسى.“ۋاقىت وتە ادامنىڭ دا ەتى ۇيرەنەدى”. قازاق قونىستانعاندارعا العاش ۇركە قاراعانى راس. ايتسەدە يت مەنى قاپتى ەكەن دەپ ول دا قاپقان جوق. قوناقتاي ءتور ۇسىنا سىيلاپ، قازاقى تەكتىلىگىن كورسەتتى. قازاقتىڭ بۇل قاسيەتىن ازعىندىقتا وشىرە الماس. دەگەنمەن، سىيلاستىقتىڭ دا ءقادىرىن بىلمەس جەتەسىزدەر بولادى ەكەن-اۋ. ءيا، مىرجەكەڭ جازعان مۇجىقتار.
مۇجىعىن دا، تۇزدىعىن دا ايداعان پاتشا كونىستاندىرۋىنىڭ ماقساتى نەدە؟ جەر جەتىسپەۋشىلىگى مە؟ الەم حالقىن زار مەن قانعا بوگىپ، سورلى پەندەلەردىڭ كوز جاسىمەن ساسىتا بايتاق جەر قۇراعان وتارشىلداردا «جەر جوق» دەگەنگە كىم سەنبەك؟ مۇنداعى ماقسۇت بىرەۋ! قازاقتىڭ جەرىنە ءوز حالقىن لەك-لەگىمەن اكەلۋمەن، وتاردان تارتىس تۋعاندا «ءبىز جايلاعان جەر» ەگەنگە سالىپ، اتا-بابا قونىسىمىزدى مەنشىكتەۋ. الەم ساحاراسىندا وزىندىك ورنى بار ورىنبوردىڭ ءوزى وسىنىڭ دالەلى ەمەس پە؟! دەمەك، مىرجەكەڭنىڭ ىزالانا توگىپ جازعان «ءبىزدىڭ ماقساتىمىز» ماقالاسىنىڭ ءوزى استارى سىرعا تولى تۇنعان تاريح. ماقالا استارى “قازاعىم كوزىڭدى اش، قۋ زامانعا الدانبا، بايىڭ دا كەدەيىڭ دە بىرلىك-ىنتىماققا كەلىپ ازعىندىقتى جويۋدى ماقسات تۇتالىق”،- دەپ تۇرعانداي.
مىرجەكەڭنىڭ ەلدىككە دىتتەگەنى قاي سوقپاقتا دا ءمانىسىن جوعالتپاق ەمەس. كوسەمدەردىڭ اسىل مۇراسىن جولعا سالا، ابىلايدىڭ اق تۋىنا بىرىگۋ كەشە يا بۇگىن ەمەس، ماڭگى ۇرپاق ماقسۇتى!
بيشەر ديلناز مارلەنقىز قازۇۋ-دىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى، الماتى وبلىسىنداعى تالعار اۋدانىنىڭ تۇزدىباستاۋ اۋىلى
وقىتۋشى: ريمما جاقسىلىقبايەۆا، قازۇۋ-دىڭ وقىتۋشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت، الماتى قالاسى
You Might Also Like
-
ءۇستىرت پەن قانسۋ قۇز كەۋدە، قاھارمانداردان جالتارما، ال! كوكىرەگىڭدە سەنىڭ قاتتالعان مۇنايلى مۇحيت-شالقار بار. بارلاۋشى باسقان توسىڭنەن اتقىلايدى ەرتەڭ فونتاندار!..
-
مۇناي ءوندىرۋدىڭ شەبەرى، سسسر جوعارعى سوۆەتىنىڭ دەپۋتاتى قامقاش يبرايەۆا تولعانا سويلەپ وتىر. ءومىر تۋرالى وزەكتى پىكىرلەرىن اشىپ ايتۋدان تارتىنبايتىن ادام ەكەن. ەندى بىردە اڭگىمە باعىتى ماڭقىستاۋ قاز...
