احمەت. ۇلت ۇستازى
"بۇكىل قازاقتىڭ بالاسى قالايدا وقۋ كەرەك!" دەپ، ەرتەڭ ءوزىنىڭ سوتتالاتىنىن ءبىلىپ وتىرىپ تالاي كىتاپ جازعان – احمەت بايتۇرسىن ۇلى. "قازاق ءالىپبيىنىڭ" العاشقى اۆتورى، قازاق ءتىلى مەن قازاق ادەبيەتىن وقىتۋعا ارنالعان وقۋ قۇرالدارىن، قانشاما ولەڭدەر، مىسالدار جازىپ قالدىرعان. احاڭ جازا بەرگەن، جازا بەرگەن، جازۋدان ەش تالماعان. سونداي-اق، جازىپ اياقتاعان "مادەنيەت تاريحى" اتتى سوڭعى ەڭبەگى ءتىنتۋ كەزىندە قولدى بولىپتى.
مۇرات ەسجان ەسىمدى رەجيسسەر احمەت بايتۇرسىنوۆقا ارناپ «احمەت. ۇلت ۇستازى» اتتى دەرەكتى فيلم ءتۇسىرىپتى. فيلمدە بايتۇرسىنوۆ باستاعان قازاق زيالىلارىنىڭ بىرىگىپ جينالىس جاساپ، قازاق "گازەتاسىن" شىعارىپ، قازاقتىڭ ەركىن ءومىر سۇرۋىنە ۇمتىلىس جاعداي جاساسا دا، ولارعا جاسالعان ساتقىندىق پەن قاستاندىق تا از بولمادى. فيلمنەن تاريحتىڭ سول ءبىر زۇلماتتى كەزەڭدەرىن كورىپ، الاشورداشىلاردى ناقاقتان-ناقاق تەرگەپ، تۇرمەگە توعىتقانىن، "حالىق جاۋى" دەپ ايىپتاپ جانە ەڭ اۋىر جازا بەرىلگەنىن كورگەندە جۇرەگىڭ ەزىلىپ، كوزدەن جاس اقپاۋ مۇمكىن ەمەس. ەڭىرەپ جىلاپ، ءتىپتى، 2 ساعات وتسە دە، سول سەزىمنەن شىعا الماۋىڭ استە مۇمكىن.
قازاق زيالىلارىنىڭ سول ءبىر قاراڭعى زاماندا دا قازىرگى بىزدەردەن بەتەر ءبىلىمدى بولعانى ماعان وشپەيتىن موتيۆاسيا. احمەتتىڭ ءبۇتىن عۇمىرى اباقتىدا وتكەندەي. سوندا دا جىگەرى قۇم بولماي ءبىز ءۇشىن تەڭدەسىز ەڭبەكتەر جازىپ قالدىردى. ءوز تەرميندەرىمىزدى ويلاپ تاپتى. قازاق ءتىل ءبىلىمى مەن ادەبيەتتانۋ عىلىمدارىنىڭ نەگىزىن سالىپ كەتتى. احمەتتەردىڭ جاعىپ كەتكەن ءبىلىم شىراعىن سوندىرمەۋ ەندىگى بىزدەردىڭ قولىمىزدا. احاڭ قانداي ەسىل ەر بولعان، «تورەم» دەيتىن جۇبايى قانداي كوركەم، قانداي اسىل جار؟! ءمىرجاقىپتىڭ تۇلعاسى قاتتى ۇنادى. كەربەز، تارتىمدى، سۇڭعاق بويلى، مىنەزى قانداي ەدى؟! مير-ياكۋبتىڭ كيىم كيىسى،ءجۇرىس-تۇرىسىنىڭ وزىندە ءور مىنەزى انىق كورىنەدى.
ۇلت كوسەمى ءاليحان بوكەيحان احمەت بايتۇرسىن ۇلى مەن ءمىرجاقىپ دۋلاتۇلىنا تۇرمەدە جازعان حاتىندا بىلاي دەگەن ەدى:
"الدا ءالى كۇندى كورەتىن ۇرپاق كەلەدى. سول ۇرپاق سەندەردى ۇلكەن ريزاشىلىقپەن، ۇلكەن قۇرمەتپەن ەسكە الاتىن بولادى. كۇرەس جولىنا تۇسكەندەرىڭە وكىنبەڭدەر..."
راسىندا، اتالعان ازاماتتاردىڭ قازاق ءۇشىن جاساعاندارى وتە باعالى. الاش زيالىلارىنىڭ ءاربىرىنىڭ پەيىشتە نۇرى شالقىسىن! قارىزدارمىز! مىڭ العىس! تاعزىم! ولاردىڭ ءاربىر ەڭبەگى ومىرشەڭ تۋىندىلار. باۋكەڭ باتىر بابامەن ماقتانباي ولارعا لايىق بولۋ كەرەكتىگىن ايتۋشى ەدى عوي. ءبىزدىڭ مىندەت، مىنە، وسى.
دەمەسبايەۆا گۋلزات
You Might Also Like
-
قازاق حالقى تاريحي جاعىنان اسا ماڭىزدى ءارى شەكتەن تىس قاتال كەزەڭدەردى باستان كەشىرگەنى بەلگىلى. بۇل ۋاقىتتا ەلدىڭ ءبىرتۇتاستىعىنان عانا ايرىلىپ قويماي، ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى جوعالتۋ، ءتىپتى حالىق...
