ب. سوقپاقبايەۆ «مەنىڭ اتىم قوجا» (قوجا بەينەسى)
اتىراۋ وبلىسى، اتىراۋ قالاسى
№4 وبلىستىق شيپاجايلى مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ازييەۆا ايگۇل جولبولسىن قىزى
قازاق ادەبيەتى 6 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ب. سوقپاقبايەۆ. «مەنىڭ اتىم قوجا» (قوجا بەينەسى)
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى بەردىبەك سوقپاقبايەۆتىڭ پوۆەستىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى ۇعىندىرۋ، ويلارىن، پىكىرلەرىن ەركىن ايتۋعا، ءوز كوزقاراستارىن دالەلدەي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ءا) تاربيەلىلىگى: قوجا بەينەسى ارقىلى وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، مادەنيەتتىلىككە، ادەبيەتتى سۇيۋگە، ۇلگى ونەگە الۋعا شاقىرۋ، جاعىمسىز قاسيەتتەردەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ؛
ب) دامىتۋشىلىعى: جازۋشى شىعارمالارى ارقىلى ءار وقۋشىنى وزىندىك وي - قيالىنا ەرىك بەرە وتىرىپ، وزىنشە وي تۇيۋگە باۋلۋ، ىزدەنۋگە تالپىندىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگيالارىنىڭ ستراتەگيالارى، ينتەراكتيۆتى ساباق ەلەمەنتتەرى، پىكىرتالاس، توپتىق، جۇپتىق جۇمىستار.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، بۋكلەت، كىتاپ كورمەسى، كينو فراگمەنتتەرى، سۇراقتار قورابى، سلايد
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
«مايشام» جاتتىعۋى (وقۋشىلار شەڭبەر قۇرىپ تۇرادى)
ءقازىر مەن مايشامدى جاعامىن. بارلىعىمىز ءبىر - بىرىمىزبەن بىرىگىپ، جاقسى ەڭبەك ەتۋ ءۇشىن ءبىر - ءبىر جىلى ءسوز ايتىپ، مايشامدى بەرىپ وتىرامىز. مايشامدى العانىمىز، جارىق دەگەن جاقسى نارسە، سوندىقتان دا الدارىڭىز اشىق، جارقىن بولسىن دەگەن تىلەكپەن، بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزدى باستايمىز. راحمەت، بالالار. ورىندارىڭىزعا وتىرۋعا رۇقسات!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- وقۋشىلار، ءبىز قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى ب. سوقپاقبايەۆتىڭ «مەنىڭ اتىم قوجا» حيكاياتىن وقىپ شىقتىق. اۆتوردىڭ بۇل شىعارماسى ءتىل قاراپايىمدىلىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. وزدەرىڭ ويلاڭدارشى، بۇل حيكاياتتى قانشا وقىساق تا، تەلەديداردان كورسەك تە ەش جالىقپايمىز. وسى جەردە قويار سۇراعىم بار. كوركەم ادەبيەت پەن كينونىڭ ايىرماشىلىعى بار ما؟ بولسا، قانداي؟
ەندى، بالالار الەمىنە وسىنداي قىمبات سىيلىق «مەنىڭ اتىم قوجا» حيكاياتىن تارتۋ ەتكەن بەردىبەك سوقپاقبايەۆتىڭ ءومىرىن، شىعارماشىلىعىن ەسكە تۇسىرەيىكشى.
1. جازۋشى قاي جىلى، قاي جەردە دۇنيەگە كەلدى؟
2. قانداي شىعارمالارىن بىلەسىڭدەر؟
(وقۋشىلار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى)
- جارايدى، بالالار! ەندى حيكاياتتى قانشالىقتى مەڭگەردىڭدەر، كەيىپكەرلەر قانداي اسەر قالدىردى، قانداي وي تۇيدىڭدەر، وسىنىڭ بارلىعى بۇگىنگى ساباق بارىسىندا ءبىلىنىپ، باعالانباق. ۇيگە تاپسىرما «مەنىڭ اتىم...» دەگەن تاقىرىپتا وي - تولعاۋ بولاتىن. قانە، كىم ساباققا دايىندىقپەن كەلدى؟
- قالاي ويلايسىڭدار، ءۇي تاپسىرماسى نەلىكتەن «مەنىڭ اتىم...» دەپ اتالادى؟
- سەندەرگە قانداي ەسىمدەر ۇنايدى؟
- پوۆەست قالاي باستالاتىن ەدى؟
- قوجا ءوز اتىنا ريزا ما؟
- وسى تاراۋدا قانداي ۇلتتىق سالت - ءداستۇر تۋرالى ايتىلعان؟
وقۋشى: بالاعا ات قويۋ ءداستۇرى
بالا تۋعاننان كەيىن قىرىق كۇن وتكەن سوڭ ەل ىشىندەگى اۋزى دۋالى قارياعا نەمەسە بالانىڭ اتاسىنا، اجەسىنە نەمەرەسىنىڭ اتىن قويعىزادى. كەيدە «قىرىقتىڭ ءبىلى قىدىر» دەپ قۇدايى قوناققا دا بالانىڭ اتىن قويعىزاتىن ساتتەر بولادى. كوبىنە مولدانى اكەپ ازان شاقىرتىپ، بالانىڭ اتىن قويعىزعان.
- ءبىراق، امال نەشىك، سەن قىزىلشاقا بوپ جورگەكتە جاتقاندا، سونداعى اقىماقتىعىڭدى پايدالانىپ، اكە - شەشەڭ نەمەسە شىلدەحاناعا كەلىپ، دۋىلداپ وتىرعان باسقا بىرەۋ سولاي اتاپ جىبەرگەن. قانداي ءداستۇر ساقتالعان با؟
وقۋشى:
شىلدەحانا – جاڭا تۋعان نارەستەنىڭ قۇرمەتىنە داستارحان جايىلىپ، دومبىرا تارتىلىپ، ءان سالىپ، ۇلتتىق ويىندار ويناپ، كوڭىل كوتەرەتىن توي.
- ءقازىر بۇل ءداستۇر ساقتالعان با؟ (وقۋشى جاۋابى)
- «شىلدەحاناعا كەلگەندەر ماعان پالەندەي ايدىك ات بەرمەگەن»، - دەيدى كەيىپكەر. ول كىم؟ (قوجابەرگەن)
ءمۇعالىم: دۇرىس، بالالار! ومىرگە كەلگەن كىشكەنتاي سابيگە ازان شاقىرىپ ات قويۋ ءداستۇرى ءالى دە جالعاسا بەرمەك.
ەندى، وقۋشىلار! «بۇل كىم؟»، «بۇل قاي ءسات؟» دەگەن سۇراقتار ارقىلى حيكاياتقا شولۋ جاساپ شىعامىز. قانە، دايىندالىپ وتىرامىز.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
№4 وبلىستىق شيپاجايلى مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى
ازييەۆا ايگۇل جولبولسىن قىزى
قازاق ادەبيەتى 6 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ب. سوقپاقبايەۆ. «مەنىڭ اتىم قوجا» (قوجا بەينەسى)
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى بەردىبەك سوقپاقبايەۆتىڭ پوۆەستىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى ۇعىندىرۋ، ويلارىن، پىكىرلەرىن ەركىن ايتۋعا، ءوز كوزقاراستارىن دالەلدەي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ءا) تاربيەلىلىگى: قوجا بەينەسى ارقىلى وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، مادەنيەتتىلىككە، ادەبيەتتى سۇيۋگە، ۇلگى ونەگە الۋعا شاقىرۋ، جاعىمسىز قاسيەتتەردەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ؛
ب) دامىتۋشىلىعى: جازۋشى شىعارمالارى ارقىلى ءار وقۋشىنى وزىندىك وي - قيالىنا ەرىك بەرە وتىرىپ، وزىنشە وي تۇيۋگە باۋلۋ، ىزدەنۋگە تالپىندىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگيالارىنىڭ ستراتەگيالارى، ينتەراكتيۆتى ساباق ەلەمەنتتەرى، پىكىرتالاس، توپتىق، جۇپتىق جۇمىستار.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، بۋكلەت، كىتاپ كورمەسى، كينو فراگمەنتتەرى، سۇراقتار قورابى، سلايد
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
«مايشام» جاتتىعۋى (وقۋشىلار شەڭبەر قۇرىپ تۇرادى)
ءقازىر مەن مايشامدى جاعامىن. بارلىعىمىز ءبىر - بىرىمىزبەن بىرىگىپ، جاقسى ەڭبەك ەتۋ ءۇشىن ءبىر - ءبىر جىلى ءسوز ايتىپ، مايشامدى بەرىپ وتىرامىز. مايشامدى العانىمىز، جارىق دەگەن جاقسى نارسە، سوندىقتان دا الدارىڭىز اشىق، جارقىن بولسىن دەگەن تىلەكپەن، بۇگىنگى اشىق ساباعىمىزدى باستايمىز. راحمەت، بالالار. ورىندارىڭىزعا وتىرۋعا رۇقسات!
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- وقۋشىلار، ءبىز قازاق بالالار ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى وكىلى ب. سوقپاقبايەۆتىڭ «مەنىڭ اتىم قوجا» حيكاياتىن وقىپ شىقتىق. اۆتوردىڭ بۇل شىعارماسى ءتىل قاراپايىمدىلىعىمەن ەرەكشەلەنەدى. وزدەرىڭ ويلاڭدارشى، بۇل حيكاياتتى قانشا وقىساق تا، تەلەديداردان كورسەك تە ەش جالىقپايمىز. وسى جەردە قويار سۇراعىم بار. كوركەم ادەبيەت پەن كينونىڭ ايىرماشىلىعى بار ما؟ بولسا، قانداي؟
ەندى، بالالار الەمىنە وسىنداي قىمبات سىيلىق «مەنىڭ اتىم قوجا» حيكاياتىن تارتۋ ەتكەن بەردىبەك سوقپاقبايەۆتىڭ ءومىرىن، شىعارماشىلىعىن ەسكە تۇسىرەيىكشى.
1. جازۋشى قاي جىلى، قاي جەردە دۇنيەگە كەلدى؟
2. قانداي شىعارمالارىن بىلەسىڭدەر؟
(وقۋشىلار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى)
- جارايدى، بالالار! ەندى حيكاياتتى قانشالىقتى مەڭگەردىڭدەر، كەيىپكەرلەر قانداي اسەر قالدىردى، قانداي وي تۇيدىڭدەر، وسىنىڭ بارلىعى بۇگىنگى ساباق بارىسىندا ءبىلىنىپ، باعالانباق. ۇيگە تاپسىرما «مەنىڭ اتىم...» دەگەن تاقىرىپتا وي - تولعاۋ بولاتىن. قانە، كىم ساباققا دايىندىقپەن كەلدى؟
- قالاي ويلايسىڭدار، ءۇي تاپسىرماسى نەلىكتەن «مەنىڭ اتىم...» دەپ اتالادى؟
- سەندەرگە قانداي ەسىمدەر ۇنايدى؟
- پوۆەست قالاي باستالاتىن ەدى؟
- قوجا ءوز اتىنا ريزا ما؟
- وسى تاراۋدا قانداي ۇلتتىق سالت - ءداستۇر تۋرالى ايتىلعان؟
وقۋشى: بالاعا ات قويۋ ءداستۇرى
بالا تۋعاننان كەيىن قىرىق كۇن وتكەن سوڭ ەل ىشىندەگى اۋزى دۋالى قارياعا نەمەسە بالانىڭ اتاسىنا، اجەسىنە نەمەرەسىنىڭ اتىن قويعىزادى. كەيدە «قىرىقتىڭ ءبىلى قىدىر» دەپ قۇدايى قوناققا دا بالانىڭ اتىن قويعىزاتىن ساتتەر بولادى. كوبىنە مولدانى اكەپ ازان شاقىرتىپ، بالانىڭ اتىن قويعىزعان.
- ءبىراق، امال نەشىك، سەن قىزىلشاقا بوپ جورگەكتە جاتقاندا، سونداعى اقىماقتىعىڭدى پايدالانىپ، اكە - شەشەڭ نەمەسە شىلدەحاناعا كەلىپ، دۋىلداپ وتىرعان باسقا بىرەۋ سولاي اتاپ جىبەرگەن. قانداي ءداستۇر ساقتالعان با؟
وقۋشى:
شىلدەحانا – جاڭا تۋعان نارەستەنىڭ قۇرمەتىنە داستارحان جايىلىپ، دومبىرا تارتىلىپ، ءان سالىپ، ۇلتتىق ويىندار ويناپ، كوڭىل كوتەرەتىن توي.
- ءقازىر بۇل ءداستۇر ساقتالعان با؟ (وقۋشى جاۋابى)
- «شىلدەحاناعا كەلگەندەر ماعان پالەندەي ايدىك ات بەرمەگەن»، - دەيدى كەيىپكەر. ول كىم؟ (قوجابەرگەن)
ءمۇعالىم: دۇرىس، بالالار! ومىرگە كەلگەن كىشكەنتاي سابيگە ازان شاقىرىپ ات قويۋ ءداستۇرى ءالى دە جالعاسا بەرمەك.
ەندى، وقۋشىلار! «بۇل كىم؟»، «بۇل قاي ءسات؟» دەگەن سۇراقتار ارقىلى حيكاياتقا شولۋ جاساپ شىعامىز. قانە، دايىندالىپ وتىرامىز.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
