InfoHub Logo

باكەننىڭ بولىس كەزى. ءبىر شابارمانىن ۋەزگە دوكۋمەنت قاعازدارىن پوشتاباي ەتىپ جىبەرەدى. كۇن ۇزاق ءجۇرىپ، كەشكە كۇن باتا جاكىشتىڭ قۇرمانعالىسىنىڭ اۋىلىنا قونباقشى بولىپ كەلسە، توبە باسىندا قۇرمانعالى بولىس بىرنەشە ادامدارمەن وتىر ەكەن. جىگىت سالەم بەرەدى.

قۇرمانعالى:

— الەيكۇمسالەم، قاي جىگىتسىڭ؟

قاسەن:

— مەن — ماتايمىن، — دەپ ەلىنىڭ رۋىن ايتادى.

قۇرمانعالى:

— شىن ايتاسىڭ با؟

قاسەن:

— شىن ايتام.

قۇرمانعالى:

— ءاي، جىگىتتەر، مىناۋ ءبىزدى ماتاعالى كەلىپتى، بايلاڭدار ماتاعىش نەمەنى، — دەپ بۇيرىق ەتتى.

جىگىتتەر باردى دا قاسەندى ات ۇستىنەن جۇلىپ الىپ، قول-اياعىن بايلاپ ءبىر بولمەگە قامادى. تۇندە تاماق بەرىپ، ەرتەڭىندە اتىن الىپ، لاۋمەن جىبەرەدى. قاسەن ۋەزگە پوشتانى تابىس ەتىپ، اتىن قۇرمانعالى اۋدارتىپ العانىن ارىز ەتتى. ۋەزنىي ناچالنيك «ءبىز قۇرمانعالى مەن باكەنگە بيلىك ايتا المايمىز» دەپ لاۋ قاعاز جازىپ بەرگەن ەكەن. قاسەن باكەنگە بولعان جاعدايدى، اتىن قالاي تارتىپ العانىن باياندايدى. باكەن ەسەسىن قايتارماق بولىپ، جانىنا توعىز ادام ەرتىپ، قۇرمانعالىنىڭ ەلى تەرىستاڭبالى اقتاعىسقا شىعىپ، كۇن باتقان سوڭ ءبىر اۋىلعا كەلىپ، ۇلكەن اقبوز ءۇيدىڭ سىرتىنان داۋىستاپ ادام شاقىردى.

ۇيدەن جاس جىگىت شىعىپ سالەمدەستى:

— قۇدايى قوناقپىز، لۇقسات بولسا، — دەستى. جىگىت:

— ۇيدە قوناق بار ەدى، باسقا ۇيگە قونساڭىزدار ەكەن، — دەگەن كەزدە، سول ءۇيدىڭ ايەلى ادۋىنداۋ ادام بولۋى كەرەك، ۇيدەن شىعا كەلىپ:

— قوندىرا المايمىن، ءوزىمىزدى قوناق باسىپ جاتىر، — دەپ قايتا ۇيىنە كىرىپ كەتىپتى. باكەن جولداستارىنا:

— اتتان تۇسىڭدەر، ۇيگە كىرەلىك، — دەپ، ۇيگە قاراي كەلە جاتىر.

— اكەڭدى...، كىمدەر ءوزى مەنىڭ كەلىنىمدى باسقان، — دەپ ۇيدەگى قوناقتاردى قامشىمەن ۇرىپ ۇيدەن قۋىپ شىعادى. جەتى ادام ەكەن.

سول ەلدىڭ بولىسى بەردىبەكتى شاقىرتىپ الىپ:

— مىنا جەتى ادام كەلىنىمدى باسىپتى، زورلاپتى. ماعان شاعىم ەتتى. سول كەلىنىمدى باسقانى ءۇشىن ايىپ اپەرەسىز، — دەپ وتىرىپ الادى. بەردىبەك جەتى قوناقتان دا، ءۇي يەسىنەن دە ايىپ الىپ بەرەدى. ايەل ۇيىنەن قاشىپ، باكەندەر كەتكەنشە كەلمەيدى. ەرتەڭىنە جاكەجان بايدىڭ ۇيىنە قونادى. باي قوراعا قونعان ەكەن. ولار قالاداعى تاتار سالتىمەن ءۇش بولمەلى اعاش ۇيدە كىلەم توسەپ، تازا تۇرادى. بەيساۋىت ادامدى قوندىرمايدى. قۇداندالى، جەكجات ادامدار كەلسە، بولەك قوناق ۇيىنە تۇسىرەدى. «قازاق كىرلى، ءبيتتى» دەپ وزدەرى وتىرعان ۇيگە كىرگىزبەيدى ەكەن. باكەن باستاعان توپ قوناق ۇيدە، ءۇي ءىشى جۇپىنى.

جاكەجان مەن باكەن قۇدا بولاتىن. جاكەجان ءبىر جىگىتتى جىبەرىپ، باكەندى شاقىرتادى، «كيىمىن شەشىپ، مۇندا، مەن وتىرعان ۇيگە كەلسىن» دەپتى. باكەن بار كيىمىن شەشىپ، كويلەك-دامبالمەن، جالاڭاياق، جالاڭباس ەسىكتەن كىرىپ بارىپ:

— مىنانى دا تاستايىن با، — دەپ كويلەك-دامبالىن كورسەتىپتى. جاكەجان ورنىنان تۇرىپ:

— قۇلدىق، كەشىرىڭىز، — دەپ ۇستىنە جانات ىشىگىن جاۋىپ، ەرتەڭىنە قاراجورعا ات مىنگىزىپ اتتاندىرادى.

قازانعاپ بايدىڭ ۇيىنە قونعان ەكەن. قوناقاسىنا سەركە سويادى. وعان قۇمالاق باتا قىلعان تاباق كەلگەن سوڭ، باستى باتا قىلعان قۇمالاق ۇستاۋى كەرەك قوي. باستى الىپ ءبىر جاپىراق كەسىپ الىپ، اۋىزىنا سالىپ، قاقالىپ، اۋزىنان الىپ، لاقتىرىپ تاستاپ:

— اكەڭدى... جاسىڭنان تاۋ مەن تاستان ورعىپ، ەندى مەنى دە جاردان ۇشىرا جازدادىڭ-اۋ، — دەپ ءبىر ات ايىپ العان.

قازىرەتتىڭ ۇيىنە قونىپ، بازاردان قازىرەت ەت ساتىپ اكەلىپ، كارتوشكامەن قوسىپ اسىپ اكەلىپ، داستارقانعا قويىپتى. باكەن پىشاعىمەن كارتوشكانى ارى-بەرى دومالاتىپ:

— قىردىڭ قازى-قارتاسىنا قاراي بارمايسىڭ، قالانىڭ بەس قاداق ەتىنىڭ قاسىنان دومالانىپ ءبىر قالمايسىڭ، ءا، — دەپتى.

قازىرەت «حارام بولدى» دەپ، جەمەي تۇرىپ كەتىپتى. باكەننىڭ جولداستارى دا جەمەپتى. باكەن:

— سەندەرگە حارام بولسا، حارام شىعار. وزىمدىكى وزىمە ادال، — دەپ، جەمەك بولىپ تاباقتى الدىنا تارتىپ، جەمەكشى بولعان دا قازىرەت:

— جوق، جەمەڭىز، كەشىرىڭىز، قاتە بىزدەن، — دەپ مال سويىپ، ەرتەڭىنە ات-شاپان ايىبىن تارتىپ اتتاندىرىپتى.

باكەننىڭ پوشتابايىنىڭ ءبىر اتىن قۇرمانعالى الىپ قالسا، باكەن توعىز ات، توعىز شاپان الىپ قايتقان ەكەن.

---