سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
بالا تاربيەسى

بالا تاربيەسىنىڭ ەڭ ۇلكەنى-ونى ەڭبەككە باۋلۋ. ەڭبەكشىل جاس قانا ەڭ ۇزدىك ازامات بولىپ قالىپتاسادى.

ءا. نۇرشايىقوۆ

تاربيە تال بەسىكتەن باستالادى. بالانىڭ ەڭبەكقور،اقىلدى،تاربيەلى بولىپ وسۋىنە اتا-اناسى جاۋاپتى. جاقسى تاربيە كورگەن بالا ەشقاشان جەردە قالمايدى. اينالاسى جاقسى ادامدارعا تولىپ،ۇلكەندەرگە قۇرمەت كورسەتىپ،كىشىلەرگە ونەگە بەرىپ جۇرەدى. جالپى جاقسى ادام بولىپ قالىپتاسقان بالانىڭ ءومىرى جاقسىلىققا تولادى. كوبىنەسە،قازىرگى جۇمىسباستى اتا-انالار بالالارىنا دۇرىس تاربيە بەرە الماي ءجۇر. مەن بۇنداي وقيعالاردى كۇندەلىكتى ومىردەن جانە فيلمدەردەن كوردىم. تەك قانا جۇمىسباستى اتا-انالار عانا ەمەس،باسقا دا وتباسىلار ىشىندە بار. اركىمنىڭ تاربيەسى ءارقالاي. تاربيە بايلىققا،جوقشىلىققا قاراي بولىنبەيدى. ەڭ اۋەلى بالاسىنا ءتالىم تاربيە بەرگىسى كەلەتىن اتا انادا نيەت پەن سۇيەسپەنشىلىك بولادى.

قازىرگى كەزدە بالا تاربيەسىنە كوپ كوڭىل بولىنبەي ءجۇر. بالالاردىڭ كوپشىلىگى جان جاققا شاشىلىپ كەتتى. بارلىق بالا بىردەي ەمەس. سەبەبى،اركىمنىڭ تاربيەسى ءارقالاي. مەن بۇل ءسوزدى قايتالاۋدان تايمايمىن. ويتكەنى بۇل-زاڭدىلىق. قىسقاسى بارلىق ادام بىردەي تاربيە كورگەن جوق. سوندىقتان ولاردىڭ بالالارىنا بەرەتىن تاربيەسى دە ءارتۇرلى بولادى. مىسالى،اۋىل مەن قالا بالالارىنىڭ العان تاربيەسى كوپشىلىك جاعدايدا ءارتۇرلى بولادى عوي،ءيا؟اۋىل بالالارى اۋىلداعى اتا اجەلەرىنىڭ قولىندا ءوسىپ،قازاقي تالىم-تاربيە كورەدى. ولار كوبىنەسە ۇلتشىل،نامىسشىل،سالت ءداستۇردى ۇستاناتىن بولىپ وسەدى. ءبىراق ءبارى دەپ ايتپايمىن. سەبەبى،اۋىل بالالارىنىڭ اراسىندا قالا بالالارىنا ەلىكتەيتىندەر تابىلارى حاق. ال قالا بالالارى زاماناۋي تۇردە كيىنىپ،شەت ەلگە قىزىعۋشىلىقتارى باسىم بولادى. وسى جەردە «نەگە؟» دەگەن سۇراق پايدا بولادى. مەنىڭ پايىمداۋىم بويىنشا بىلاي دەپ ويلايمىن:قالا كوپتەگەن ۇلت وكىلدەرى تۇراتىن جەر. سول جەردە ءارتۇرلى تاربيەلەنگەن ورتا بار. ولار بىر-بىرىنەن كورۋ ارقىلى سول تاربيەگە بەيىمدەلە باستايدى. جالپى ايتقاندا،ورتا قانداي بولسا،سوعان قاراي بالا دا وزگەرەدى.

قورىتىندىلاي كەلە،مەنىڭ ايتقىم كەلگەنى:بالا تاربيەلەۋدە بالانى قاتتى ەركەلەتىپ جانە ەركىنسىتىپ جىبەرمەۋ كەرەك. ءار نارسەنىڭ ءوز ورنى بار ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ،ۇلكەندەردى سىيلاپ،ەڭبەككە باۋلۋ قاجەت. قىسقاسى جاقسى تاربيە بەرۋ. جاقسى تاربيە كورگەن بالا ءارقاشان ءوزىڭ جاقسى جاعىنان كورسەتىپ،ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتەدى. حالىق اراسىندا ايتادى عوي «تۇڭعىشىندى ۇيرەتسەڭ،قالعاندارى دا ۇيرەنەدى» -دەپ. ياعني،بۇل تاربيەنىڭ ارقاسى. تاربيەلى بالا-تاربيەلى ۇرپاق. تاربيەلى ءۇرپاق-بىزدىڭ بولاشاعىمىز. بولاشاعىمىز جارقىن بولۋى ءۇشىن،بالا تاربيەسىنە كوپ كوڭىل بولگەنىمىز ءجون.

قاراتوبە مەكتەپ گيمنازياسىنىڭ 9’‘ب’’ سىنىپ وقۋشىسى بەكبولاتوۆا لەيلي
جەتەكشىسى: ەسەتوۆا اقگۇل قارشىعا قىزى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما