InfoHub Logo

بولاشاق ۇرپاعىمىز ءۇشىن 5 مينۋتىڭىزدى ءبولىپ، سوڭىنا دەيىن وقىپ شىعۋىڭىزدى سۇرايمىن!

قازىرگى تاڭدا بالا تاربيەسىنە كوڭىلىڭىز تولا ما؟ بولاشاعىمىز - بالالارىمىزدى دۇرىس تاربيەلەي الىپ ءجۇرمىز بە؟ بالالارىمىزدىڭ تاربيەسىنە جەتكىلىكتى كوڭىل بولۋدەمىز بە؟ بۇل سۇراقتارعا ءوزىڭىز ىشتەي ويلانىپ، جاۋاپ بەرىپ كورىڭىز. ال، مەن ءوزىمنىڭ تاجىريبەم بويىنشا تۇيگەن بىرنەشە وي-پىكىرىمدى سىزبەن ءبولىسىپ كورەيىن.

ءبىزدىڭ قوعامدا اتا-انالاردان «بالا تاربيەسى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىز؟» دەپ سۇراساڭىز، كوبىنەن «قارنى توق، كويلەگى كوك، ەل قاتارلى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر، باسقا نە كەرەك؟» دەگەن جاۋاپ ەستيسىز. ياعني، ءبىز بالالارىمىزدىڭ جاعدايىن جاساپ، ءوز ورتاسىندا ۇيالماي جۇرە الۋى ءۇشىن بارىمىزدى سالامىز. جاعدايىمىز قاتتى ءماز بولماسا دا، «بالام مۇڭايماسىن» دەپ قالاعان تەلەفونىن دا الىپ بەرۋگە دايىنبىز. ءتىپتى، كوپتەگەن اتا-انالاردان «سوڭعى كيىمىمدى ساتسام دا سەنى وقىتامىن، قاتارىڭنان قالدىرمايمىن» دەگەن ءسوزدى ەستيسىز. كەرەمەت، قۋانتارلىق جاعداي. دەگەنمەن دە، بالالارىمىز وسە كەلە كۇتكەن نارسەمىزدى الا الماي دەل-سال بولامىز. «بالام ءۇمىتىمدى اقتامادى، مەنى جەرگە قاراتتى»  دەپ رەنىش بىلدىرەمىز. اسىرەسە، وتپەلى كەزەڭگە كەلگەن كەزدە بالالارىمىزعا ءسوز وتكىزە الماي، ونى تۇسىنە الماي، ءتىپتى ونى تاني الماي شاراسىز كۇي كەشەمىز. نەگە؟ كەشە عانا قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقتىرماي ماپەلەپ وسىرگەن بالاپانىمىز قالاي عانا بۇگىن «بوتەنىمىزگە» اينالدى؟ مىنە، وسى سۇراقتار كوبىمىزدى مازالايدى دەپ ويلايمىن. بۇل جاعدايدىڭ باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى – بالا تاربيەسى ۇعىمىن قاتە ءتۇسىنۋىمىز. ياعني، ءبىز اتا-انالىق بورىشىمىزدى تەك قانا بالانىڭ ماتەريالدىق قاجەتتىلىكتەرىن قامتامىز ەتۋمەن شەكتەيمىز. بالانىڭ ىشكى جان دۇنيەسىمەن، سەزىمدەرىمەن ساناسپايمىز. بالانى جەكە تۇلعا رەتىندە قابىلداپ، وزىنە ءتان ءومىرى بار ەكەنىن ەسكەرمەگەندىكتەن، ۋاقىت وتە كەلە «تاربيە جۇيەمىز» سىر بەرە باستايدى. قوعامدا ءجيى ايتىلاتىن «بالا عوي، نە تۇسىنەدى دەيسىڭ؟» سەكىلدى سوزدەر جوعارىدا ايتىپ وتكەن پىكىرىمدى دالەلدەي تۇسەرى انىق. بالامىزدىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنە كوڭىل بولمەگەندىكتەن، سەزىمدەرى جارالانىپ، بىزبەن بايلانىسى السىرەي باستايدى. ياعني، بالالارىمىز قوعامدا قالىپتاسقان قاتە ۇعىمداردىڭ قۇربانىنا اينالىپ جاتادى. نەگىزىندە، ءبىز دۇرىس دەپ ويلايتىن، ءبىراق پەداگوگيكالىق تۇرعىدان، بالانىڭ سەزىمدەرى تۇرعىسىنان بۇرىس بولىپ ەسەپتەلەتىن ارەكەتتەر، تۇسىنىكتەر بارشىلىق. سول قاتە ۇعىمداردىڭ ارا-جىگىن اجىراتىپ، پەداگوگيكاعا ساي، دۇرىس تاربيە جۇيەمىزدى قالىپتاستىرا الۋىمىز ءۇشىن «جاتتاندى» اتا-انا تۇسىنىگىنەن باس تارتىپ، سانالى تۇردە اتا-انا بولا الۋ «ونەرىن» يگەرۋىمىز قاجەت. بۇل ونەردى يگەرۋ ءۇشىن بارلىق مۇمكىندىكتى تولىق قولدانۋىمىز كەرەك. ەڭ باستىسى، اۋرۋىمىزدى جاسىرماي، ەم ىزدەپ، شارا قولدانعانىمىز ءجون. ءتىپتى، «اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋىرمايتىن جول ىزدە» دەگەن قاعيدانى ۇستانساق نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى.

دەگەنمەن دە، اتا-انا بولا الۋ ونەرىن تەك قانا ءوزىڭىز يگەرۋىڭىز نەمەسە تەك قانا ءوز بالاڭىزدى كەرەمەت قىلىپ تاربيەلەۋىڭىز جەتكىلىكسىز. ويتكەنى، ءبىز ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قوعام مەن سول قوعامنىڭ ادامدارى دا وتە ماڭىزدى، ولارمەن دە ساناسۋىمىز كەرەك. ولاردى دا اتا-انا بولا الۋ ونەرىن يگەرۋگە جانە بالاسىن ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزبەن تاربيەلەۋگە شاقىرۋىمىز قاجەت. سوندىقتان دا، بالا تاربيەسىنە بايلانىستى قانداي دا ءبىر كەرەمەت قازىنا تاپساڭىز، ونى دەرەۋ اينالاڭىزداعىلارمەن، تانىس-تۋىستارىڭىزبەن بولىسكەنىڭىز ءجون. مۇمكىندىك بولسا، ولاردى دا ىزدەنىسكە، سانالى ارەكەتكە باۋلىعانىڭىز ءجون.

وسى ورايدا ءبىزدىڭ «باقىتتى وتباسى» وتباسىلىق كەڭەس ورتالىعىمىزدىڭ ارنايى جوبالارىن سىزدەرمەن ءبولىسۋدى ءجون كورىپ وتىرمىن. بالا تاربيەسىنە ءوز ۇلەسىمىزدى قوسۋ ماقساتىندا باستالعان «كۇندەلىكتى تەلەگرام كەڭەستەرىمىز» ءاربىر اتا-انا مەن بولاشاق اتا-انالاردىڭ اجىراماس بولشەگىنە اينالۋى ءتيىس دەپ ويلايمىن. كۇن سايىن بالا تاربيەسىنە بايلانىستى ءبىر كەڭەس كەلىپ وتىرسا، بالاڭىزبەن قارىس-قاتىناسىڭىزدى رەتتەۋدە ايتارلىقتاي كومەگىن تيگىزەرى انىق. سونىمەن قاتار، ورتالىعىمىز تاراپىنان ۇيىمداستىرىلىپ جۇرگەن سەمينارلاردىڭ دا ءرولى ەرەكشە. ءار اتا-انا مەن بولاشاق اتا-انالار جاڭساق تۇسىنىكتەردەن ارىلىپ، سانالى ارەكەتتىڭ بەلگىسى رەتىندە سەمينارلارعا بەلسەندى تۇردە قاتىسسا دەر ەدىم.

ويىمدى جيناقتاپ، ءسوزىمدى قورىتىندىلار بولسام، بالالارىمىز - ەرتەڭ وراتىن ەگىسىمىز، جينايتىن جەمىسىمىز ەكەنىن ۇمىتپايىق! ەگەر ەرتەڭ وكىنگىڭىز كەلمەسە، بۇگىن بالالارىڭىزعا ەرەكشە كوڭىل بولۋگە شاقىرامىن!

ەلجاس ەرتاي ۇلى

«باقىتتى وتباسى» وتباسىلىق كەڭەس ورتالىعىنىڭ قۇرۋشىسى

---