InfoHub Logo

20 عاسىردا حالىق اراسىندا ساۋاتسىزدىقتى جويۋ جولىندا قازاق ءباسپاسوزىنىڭ ەڭبەگى وتە زور بولعانى بارشامىزعا ءمالىم. وسى قازاق ءباسپاسوزىنىڭ ەڭ ۇلكەن جەتىستىگى بالالارعا ارنالعان باسىلىمدار بولدى. ەلدىڭ بولاشاعى -  جاستار، ال وسى جاستاردىڭ وي ساناسىن قالىپتاستىرۋدا بالالارعا ارنالعان باسىلىمداردىڭ الدىندا ۇلكەن ماقسات، موينىندا ۇلكەن مىندەت تۇرعان بولاتىن.

قاي نارسەنىڭدە باستاۋى مىقتى بولسا، بولاشاعى جارقىن بولار. ال بالالارعا ارنالعان باسىلىمداردىڭ باستاۋىندا "پيونەر" جۋرنالى تۇر. 1925 جىلى ەرعالي الدوڭعاروۆتىڭ باسشىلىق ەتىۋىمەن ورىنبور قالاسىندا قازاقتىڭ تۇڭعىش بالالار جۋرنالى "پيونەردىڭ" العاشقى سانى جارىق كوردى. ەلدەگى ورىن العان جاعدايلارعا قاراي اتاۋى ءجيى اۋىسقان "پيونەر" جۋرنالى تاۋەلسىزدىك العان جىلدان بەرى "اق جەلكەن" دەگەن اتاۋمەن شىعىپ كەلەدى. جۋرنالداڭ العاشقى ساندارىنان-اق ادەبيەت الىپتارى ب.مايلين، ءى.جانسۇگىروۆ، م.اۋەزوۆ، س.مۇقانوۆ، ع.مۇسىرەپوۆتەر قىزمەت ەتتى. 1940-1941 جىلدارى حاسەن سەيىلحانوۆ رەداكتورلىق ەتكەن كەزەڭدە جۋرنال بالالاردىڭ ەڭبەككە ارالاسۋ جونىندەگى ماسەلەردى كوپتەپ قورعادى. ۇلى وتان سوعىسى جەڭىسپەن اياقتالىپ ەلدە باتىرلىق پەن ەرلىك جايىندا اڭگىمەلەر ورلەپ جاتقان تۇستا توكەن ءابدىراحمانوۆ، سەرىك قيرابايەۆ مىرزالار رەداكتورلىقتا بولدى. وسى 1946-1955 جىلدارى ۇلى وتان سوعىسى جايىنداعى ۇلگى بولارلىق تۇلعالاردىڭ ەرلىكتەرىن بالالارعا جاريالاپ، ولاردىڭ تۋعان جەرگە دەگەن ماحابباتىن ارتتىرا ءتۇسىپ، ەرىك، جىگەر بەرىپ وتىردى. ياعني وسى جىلداردا پيونەر ءوزىنىڭ تاربيەلىك ءرولىن ءمىنسىز اتقاردى.

قازىردە ەلىمىزدە بالالار باسىلىمدارى ءوز مىندەتتەرىن ويداعىداي اتقارىپ، ءبىلىمدى، اقىلدى ۇرپاق تاربيەلەۋدە. 

ايگولەك بالالار جۋرنالى وسى جولدا 20 جىلدان استام ۋاقىت قىزمەت ەتىپ كەلەدى. 32 بەتتەن تۇراتىن جۋرنال بالالاردى كەرەمەت ايدارلارىمەن قىزىقتىرىپ، تانىم كوكجيەگىن ارتتىرۋدا. "قازاعىمنىڭ سوزدەرى-اي" ايدارىندا شەشەندىك سوزدەر مەن ۇلى تۇلعالاردىڭ دانالىقتارى باياندالسا، "بالالارعا بازارلىق" ايدارىندا ايسا حامزە ۇلى مەن ءقاميلا قۇدابايەۆانىڭ "اعاتتىق" "اعام جاقسى ەكەن اۋ" دەگەن سەكىلدى تارتىپكە، دوستىققا شاقىراتىن ماقالالار جاريالانىپ وتىرادى. ويىن بالاسى ءۇشىن "قىر-سىرى مول دۇنيە" ايدارىنىڭ پايداسى وتە زور دەيدى اتا-انالار. الەمنىڭ ءتورت تۇكپىرىندە بولىپ جاتقان عىلىمي، ادەبي ماقالالارمەن  جاس بۇلدىرشىندەردىڭ بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى. 

اقپاراتتىڭ قارىشتاپ تۇرعان زامانىندا ومىردەن بەيحابار بالانىڭ العاشقى ءبىلىمىن قايدان الاتىنى ماڭىزدى. الىستان عالامتور شارلاپ اقپارات ىزدەگەنشە، ءى.جانسۇگىروۆ، م.اۋەزوۆ، س،مۇقانوۆتاردان باستاۋ العان قولدا بار التىندى باعالايىق.

---