سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
بەندجامين فرانكليننىڭ ادامگەرشىلىك جۇيەسى

فرانكليننىڭ ادامگەرشىلىك قاعيداسى ءسىزدى جاقسىراق بولۋعا، قيىندىققا توتەپ بەرۋگە جانە كەز كەلگەن جاڭاشىلدىققا اشىق بولۋعا جەتەلەيدى.

بەندجامين فرانكلين 1706 جىلى قاراپايىم وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول 12 جاسىنان باستاپ جۇمىس ىستەدى. ۋاقىت وتە كەلە فرانكلين تابىستى باسپاگەر، جازۋشى، عالىم، ساياساتكەر جانە ديپلومات بولدى. ول ءوز جەتىستىگىنىڭ باسىم بولىگىن «13 ادامگەرشىلىكتى» جەتىلدىرۋىنىڭ ارقاسىندا دەپ بىلەدى. سونىڭ كومەگىمەن ول كەز كەلگەن كۇتپەگەن جاعدايعا دايىن بولا ءبىلدى.

ادامگەرشىلىك كارتوچكالارى جەتىلۋگە جانە دامۋدىڭ ىلگەرىلەۋىن قاداعالاۋعا كومەكتەسەدى

فرانكلين ادامگەرشىلىك كارتوچكالارىن ۇنەمى وزىمەن بىرگە ۇستاپ ءجۇردى. ول ءارقايسىسى 7 باعان مەن 13 قاتاردان تۇراتىن كارتوچكالار بولعان. باعان – كۇندەر، قاتار – ادامگەرشىلىك ىستەرى.

ءوزىنىڭ نيەتىن ەسكە ءتۇسىرۋ ءۇشىن، كۇنىنە كارتوچكانى بىرنەشە رەت الىپ شىعاتىن. ال كەشكە جاساعان ادامگەرشىلىك ىستەرىن قاراپ، بۇگىنگى جاساعاندارىن ءتۇرتىپ وتىراتىن.

ماقسات – بارىنشا كوپ ۇياشىقتاردى بەلگىلەپ وتىرۋ.

جاڭا اپتا جاڭا كارتوچكادان باستالاتىن. سونىمەن قاتار، ولاردىڭ بارلىعى بىردەي ەمەس ەدى. بەندجامين 13 ءتۇرىن قولداناتىن، ءارقايسىسىنىڭ توبەسىندە قاعيدانىڭ بىرەۋى قىسقاشا انىقتاماسىمەن جازىلاتىن. بۇل دەگەنىمىز، ءدال سوعان وسى اپتادا كوڭىل ءبولۋ كەرەك دەگەن ءسوز ەدى.

اپتا سوڭىندا ادامگەرشىلىك قاعيداسىنىڭ  قاي ءتۇرىنىڭ دامىعانىن، قايسىسىنىڭ باسەڭدەگەنىن باقىلادى. ءومىردىڭ قاي سالاسىنا جىگەرىن كۇشەيتۋ كەرەكتىگىن ويلاندى. سونىمەن قاتار، 13 اپتا سايىن توقساندىق ەسەپ بەرەتىن. بۇل ءتارتىپتىڭ ورىندالۋىن قاداعالاۋعا كومەك بەرەتىن.

ۋاقىت وتە كەلە ادامگەرشىلىك قاعيدالارى ونىڭ بولمىسىنا، مىنەزىنە اينالدى. ءارقايسىسىن جەكە قاراستىرايىق.

فرانكليننىڭ 13 ادامگەرشىلىك قاعيداسى:

ۇستامدىلىق

تاماقتى تەك قارىن اشقاندا عانا جەڭىز. كوڭىل كوتەرۋ ءۇشىن نەمەسە قوماعايلىقپەن ارتىق جەمەڭىز. نە جەپ جاتقانىڭىزدى جاقسى قاداعالاڭىز.

كوپ سويلەمەۋ

ەگەر دە اڭگىمەگە تۇرارلىقتاي ايتاتىن ءسوزىڭىز بولماسا، ۇندەمەگەن ءجون. ايتقاننان كورى كوبىرەك تىڭداڭىز. بوس سوزگە اۋەس بولماڭىز. تىنىشتىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن عانا سويلەۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇل ادامدارمەن قارىم-قاتىناستى دوعارىڭىز دەگەن ءسوز ەمەس. تەك، سۇحباتتاسۋشىنى جاقسىراق تانىپ العان ءجون.

تارتىپكە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك

كەرەكتىسىن تەز تابۋ ءۇشىن، ءوز زاتتارىڭىزعا ۇقىپتى بولىڭىز. زاتتارىڭىز تىم كوپ بولعاندا ولارعا قاراۋ قيىنعا سوعادى. بۇل ارتىق زاتتاردان ارىلۋ كەرەك دەگەن بەلگى دەپ ءبىلىڭىز.

ۋاقىتقا بايلانىستى دا ءدال سولاي ىستەڭىز. سوندا ءسىز ماڭىزدى جۇمىستاردى جاساي الاسىز.

تاباندىلىق

ەگەر ءبىر نارسەنى ىستەيمىن دەپ بايلامعا كەلسەڭىز، ءىستى اياعىنا دەيىن جەتكىزىڭىز. قولىڭىزدان كەلمەيتىن نەمەسە جاساۋ ءتىپتى ويىڭىزدا دا بولماسا، بوس ۋادە بەرمەڭىز. قولىڭىزدان كەلمەسە، ءوتىنىشتى قابىلداماڭىز.

ۇنەمشىلدىك

اقشانى ورىنسىز جۇمساماڭىز. ءار تيىنىڭىز بەلگىلى ماقساتپەن جۇمسالۋى قاجەت. اقشا كەرەگىڭىزگە جاراسىن. جيناپ، ۇلكەن ءبىر قاجەتتىلىگىڭىزگە جۇمسارسىز نەمەسە قارىزىڭىزدان قۇتىلارسىز.

ەڭبەكقورلىق

ۋاقىتتى ىردۋ-دىردۋمەن وتكىزبەڭىز. ءاردايىم پايدالى ىسپەن شۇعىلداڭىز. اتقارىپ جاتقان ىسىڭىزگە كۇشىڭىز جەتپەي جاتسا، شاماڭىز كەلەتىن باسقا ىسپەن اينالىسىڭىز. ەگەر دە ەشبىر ءىسىڭىز بولماسا، وزىڭىزبەن جۇمىس جاساڭىز. ەگەر تىم قاتتى شارشاساڭىز، مىزعىپ الىڭىز. ەگەر شارشاعانىڭىز ۇزاق ۋاقىت باسىلماسا، دەمالىس الىڭىز، نە بولماسا دارىگەرگە قارالىڭىز.

شىنايىلىق

شىنايى بولىڭىز، ءبىراق ءسوزىڭىز باسقالارعا قالاي اسەر ەتەتىنىن دە ەسكەرگەن ءجون. ادامدى جارالاماي، كەرىسىنشە، قاناتتاندىرۋعا تىرىسىڭىز. وتىرىك ايتپاڭىز، باسقالاردى دا اداستىرماڭىز. ەگەر سىناساڭىز، جۇمساعىراق ايتۋعا تىرىسىڭىز.

ادىلدىك

ءوز پايداڭىز ءۇشىن باسقالارعا زيان كەلتىرمەڭىز. بارلىعىنا ءتيىمدى بولاتىنداي شەشىم ىزدەڭىز.ەگەر ءسوز بەرسەڭىز، سوزىڭىزدە تۇرىڭىز. نەمەسە شارتتاردى ورىنداۋ مۇمكىن بولماي بارا جاتسا، قايتا قاراستىرىڭىز.

شەكتەن شىعىپ كەتپەۋ

شەكتەن شىعىپ كەتپەۋگە تىرىسىڭىز. ادەتتە باسقالارعا دەگەن وقىس قاتىناس كەلەڭسىزدىككە اكەلىپ سوقتىرادى. زيان  كەلتىرگىڭىز كەلسە دە، اباي بولىڭىز، شەكتەن شىقپاڭىز.

تازالىق

كيىمىڭىزگە ۇقىپتى بولىڭىز. ءۇيىڭىز بەن جۇمىسىڭىزدى تازالىقتا ۇستاڭىز. جەكە باس گيگيەناسىن ۇمىتپاڭىز. بۇل ءوز دەنساۋلىعىڭىزعا كەرەك، سونىمەن قاتار، باسقالاردىڭ ءسىزدى قالاي قابىلدايتىنىنا ىقپالىن تيگىزەدى.

بايسالدىلىق

كەنەتتتەن بولعان وقيعاعا قامىقپاڭىز. ودان قاشىپ قۇتىلا المايسىز، قايعىرۋمەن دە شەشىم تاپپايتىنىڭىز انىق. ءوز ەموسياڭىزدى ۇستاي ءبىلىڭىز، جانە ءجۇرىس-تۇرىسىڭىزعا كەرى اسەرىن تيگىزۋىنە جول بەرمەڭىز. ول جايتتى دۇرىس شەشىمگە كەلۋگە سەپتىگىن تيگىزەتىن حابار رەتىندە قابىلداڭىز.

پاكتىك

قۇمارلىق – ءومىرىڭىزدىڭ ءمانى بولۋىنان ساقتانىڭىز. ءوزىڭىزدى ساتقىندىققا يتەرمەلەۋگە جول بەرمەڭىز. ەگەر جالعىز ءوزىڭىز توتەپ بەرە الماساڭىز، كومەككە جۇگىنىڭىز. ءبىراق بۇل قاعيدادان مۇلدەم باس تارتۋعا دا بولمايدى.

كەڭدىك

كەز كەلگەن ىستە اسىپ تۇسۋگە تىرىسىڭىز. كەرەمەتپىن دەپ ماقتانۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. جاي عانا ارتىعىمەن ىستەۋگە جانە وزگەنىڭ حاقىسىن بەرۋگە تىرىسىڭىز.

بۇل جۇيەنى ومىردە قالاي قولدانامىز؟

فرانكليننىڭ ادامگەرشىلىك قاعيدالارىن نەگىزگە الا وتىرىپ، ءوزىڭىزدىڭ بويىڭىزدان كورگىڭىز كەلگەن قاسيەتتەردى قوسا وتىرىپ، كەستەڭىزدى قۇرىڭىز. نەمەسە ءوزىڭىزدىڭ قالاۋىڭىزشا باسقاداي ءتىزىم جاساپ الىڭىز.

نەگىزگى وي – ءسىزدى جاقسىراق بولۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىن ىزگى ءىس پەن يكەمنىڭ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ. كەيىن كۇندەلىكتى ءوزىڭىزدىڭ ىلگەرى باسقانىڭىزدى قاداعالاۋ.

ۋاقىت وتە، بۇل قاسيەتتەر ءسىزدىڭ بولمىسىڭىزعا اينالادى. باستىسى – كۇندەلىكتى جاتتىعۋ. كارتوچكالاردى قاعازعا ءتۇسىرىپ الىڭىز نەمەسە سمارتفونىڭىزعا ەنگىزىپ قويىڭىز. كۇندە تاڭەرتەڭ كارتوچكاعا قاراپ، سول كۇنگى اتقارىلاتىن جۇمىستى ەسىڭىزگە سالىپ وتىرىڭىز. كەشكە نە ىستەگەنىڭىزدى ءتۇرتىپ وتىرىڭىز. ال اپتا سوڭىندا جالپى ىلگەرىلەۋىڭىزگە باعا بەرىڭىز.

تەك، بىردەن كەرەمەت ناتيجە كۇتپەڭىز. ءوي-ورىستى دامىتۋ ۋاقىتتى تالاپ ەتەدى. كۇندەلىكتى قاعيدالارمەن جۇرەتىن بولساڭىز، ءومىرىڭىزدىڭ جاقسى جاققا قاراي وزگەرگەنىن اڭعاراتىن بولاسىز.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما