سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
ءبىز باقىتتى جاندارمىز...(سايىس)
«ءبىز باقىتتى جاندارمىز..» سايىس
تاقىرىبى: ناۋرىز
ماقساتى: مەكتەپ، اتا - انا، وقۋشى اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتۋ، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق ونەرىن، سالت - ءداستۇرىن،، ادەت - عۇرپىن دارىپتەۋ. وقۋشىنىڭ تانىمدىق، شىعارماشىلىق قابىلەتىن شىڭداۋ. وتباسى ىنتىماقتاستىعىنا، تاتۋلىققا تاربيەلەۋ.
ءادىسى: اتا - انالار مەن وقۋشىلاردان قۇرالعان توپ سايىسى.
1 - جۇرگىزۋشى:
تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار!
بوسقا قاراپ تۇرماڭىزدار.
ناۋرىز تويى باستالدى،
كورگەندەر دە ارماندا،
كورمەگەن دە ارماندا.
قىزىقتان تىس قالماڭىزدار.

2 - جۇرگىزۋشى:
ەجەلگى شىعىس ەلىنىڭ
اڭساعان ارمان، ويى بار
تارقايتىن جەرى شەرىنىڭ
ءداستۇرلى ناۋرىز تويى بار.
كەڭىنەن ەلگە تاراعان،
نەگىزى ەرتە قالانعان
ەڭبەك، شاتتىق جىل باسى
ناۋرىزدان باستالعان.

1 - جۇرگىزۋشى:
مەرەكە ناۋرىز جىل باسى،
ناۋرىز تويى قۇتتى بولسىن!
شاشۋ شاشىپ جەر بەتىنە كوك تولسىن!
دالامىزعا بۇل جاڭا جىل قۇت بولسىن!

2 - جۇرگىزۋشى:
ناۋرىز كەلسە، قۇت كەلگەنى، حالايىق!
ەسىك اشىپ، شاشۋ شاشىپ،
ەل بوپ قارسى الايىق.

1 - جۇرگىزۋشى:
شاشۋ، شاشۋ، شاشايىق،
اق ساندىقتى اشايىق.
بۇل مەرەكە، بۇل تويدا
كەرەمەت ءراسىم جاسايىق! (شاشۋ شاشقىزۋ)

2 - جۇرگىزۋشى:
سالت - داستۇرمەن جاراسا،
قايتا قۇرىپ جاڭاشا،
جارىسا ونەر كورسەتىپ،
توي تويلايىق تاماشا.

1 - جۇرگىزۋشى:
اسىل تاستان، ونەر جاستان شىعادى» دەپ دارىندى
حالىق ايتسا، حالىق ءسوزى
ءارقاشان دا نانىمدى،
سول ءبىلىمنىڭ جولىن قۋعان،
مەكتەبىمىزدىڭ اتىنان
قابىلداڭىزدار شىن جۇرەكتەن،
مەرەكەلىك قۇتتىقتاۋ

قۇتتىقتاۋ ءسوز (ماراپاتتاۋ)

2 - جۇرگىزۋشى:
سالەم سىزگە كوپشىلىك زامانداستار!
ادامدىقتىڭ بەلگىسى امانداسقان.
ب ا ق سىناپ اتا - انالار كەلىپسىزدەر!
دەمەي مە، اسىل تاستان، ونەر جاستان!

1 - جۇرگىزۋشى:

تاس ءۇيدىڭ سالدىق بۇگىن تۇتىندىگىن.
وتباسىلىق بايقاۋىنا كەلىپ بۇگىن!
ەندەشە كورەرمەندەر قول سوعىڭدار،
اتا - انا مەن وقۋشىلار بايقاۋىنا!

بايقاۋ 4 كەزەڭنەن تۇرادى.

ءى «سالەم - ءسوزدىڭ اناسى» سالەمدەسۋ

1) «ارتىق بولماس بىلگەنىڭ...» سۇراق - جاۋاپ
2) «ۇلاعاتتى ىرىم - تىيىم»، ىرىم - تىيىمدار ماعىناسىن اشۋ.
3) «ونەرلى ورگە جۇزەر..» ءوز ونەرلەرىن كورسەتۋ
4) «سالت - ءداستۇردى ساقتاي ءبىل..» سالت - داستۇرگە بايلانىستى سۇراق
(بەرىلگەن زاتتارعا قاراپ وعان باعا بەرەدى، قولدانىلۋىن ايتادى)

ءىى. قورىتىندى. ماراپاتتاۋ

2 - جۇرگىزۋشى:
قازىلار ورنىقتىرار ادىلدىكتى،
كىمدەردىڭ جاۋاپتارى كامىل شىقتى
ءبىلىم مەن تاپقىرلىقتىڭ سايىسىندا،
جەڭىسكە جەتەر دەيمىز ناعىز مىقتى.- دەي وتىرىپ، ءادىل قازىلار القاسىن سايلاپ الايىق.

1 - جۇرگىزۋشى:
شەبەرلىكتى، ءبىلىمدى،
ساراپتاپ سىزدەر كورىڭىز.
ءادىل قازى القاسى،
ءادىل باعا بەرىڭىز – دەي وتىرىپ، ءادىل قازىلار القاسىن تانىستىرىپ وتەيىن.

1.
2.
3.
2 - جۇرگىزۋشى:
اشىق جارقىن جۇزدەرى،
كۇلىمدەگەن كوزدەرى،
تاڭداپ باعا بەرەرگە،
ءادىلقازىلار القاسىن
شاقىرامىز تورگە

1 - جۇرگىزۋشى:
ۋا، حالايىق، حالايىق،
مۇندا نازار سالايىق،
اتا - انا وقۋشى سايىسىن
رۇقسات بولسا، باستايىق.

2 - جۇرگىزۋشى:
ارداقتى انا - ارۋلار اڭدىپ باسىپ،
كەلەدى، مىنە ورتاعا تولقىپ باسىپ.
انالارىن سىيلاعان حالقىم مەنىڭ،
كوڭىلدى قوشەمەتپەن قارسى الايىق.
1 - جۇرگىزۋشى:
ال، حالايىق، وقۋشىعا تامسانايىق،
بالا قىلىقتى دەگەنگە ءان سالايىق
اتىنا زاتى ساي ۇرپاقتاردى
تاعى دا قول سوعىپ قارسى الايىق.

ءى. «سالەم - ءسوزدىڭ اناسى»
2 - جۇرگىزۋشى:
سايىسكەرلەر كەلىپ جەتتى تانىسۋعا،
سىپىردى توماعاسىن وسى دۇعا،
قىزىپ كەلگەن قىرانداي كەرىلتەدى،
ادەپپەن، ىزەتپەن تانىسۋعا،- دەي وتىرىپ توپتارعا ءسوز بەرەمىز
اتا - انالار توبى «ناۋرىز»، وقۋشىلار توبى «ەركەم - اي»
1 - جۇرگىزۋشى:
توپتارىمىز – جاس عۇمىردىڭ تالعامى،
قۋانتاتىن ءاربىر ءۇيدىڭ ارمانى.
كەلدى بۇگىن سىنالۋدىڭ ۋاقىتى،
سان سۇراققا جاۋاپ بەرگىن ناقتىلى،- دەي وتىرىپ «ارتىق بولماس بىلگەنىڭ..» اتتى سۇراق - جاۋاپ سايىسى (قورجىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.

سۇراق - جاۋاپ
1. تۇيەنىڭ ءسۇتى (شۇبات)
2. جۇننەن جاسالعان بۇيىم (كيىز)
3. ساندىك بۇيىم جاسايتىن ادام (زەرگەر)
4. ۇلىس كۇنى جاسالاتىن تاعام (ناۋرىز كوجە)
5. ادامنىڭ 12 جىلدا ءبىر كەلەتىن جاس مولشەرىنىڭ ولشەمى (مۇشەل جاس)
6. جىلقى اتاسى (قامبار اتا)
7. جەلمايا ءمىنىپ، شۇرايلى جەر ىزدەۋمەن ءومىر كەشكەن كىم؟ (اسان قايعى)
8. «بايعازى» دەگەن نە؟ (جاڭا كيىم ءۇشىن بەرىلەتىن اقشالاي، زاتتاي سىيلىق)
9. «بازارلىق» دەگەن نە؟ (الىس ساپارعا شىققان ادامدارىنا اكەلگەن سىيلىعى)
10. قىس قاتتى بولىپ مالداردىڭ جاپپاي قىرىلۋى (جۇت)
11. ناۋرىز ءتول - ناۋرىز ايىندا تۋىلعان مالدىڭ ءتولى
12. ناۋرىز كوك - جەر - انا بۋسانىپ، قار ەرىپ، العاش شىققان ءشوپ

2 - جۇرگىزۋشى:
قازاعىمنىڭ سالت - ءداستۇرى جاڭعىرعان،
ءتالىمدى وي سىناعى، تاربيە كوزى قالدىرعان.
ىرىم مەنەن تىيىمدى ارداقتايىق، اعايىن.
قازاق اتتى ۇلكەن، كىشى، بالدىرعان، - دەگەندەي «ۇلاعاتتى ىرىم - تىيىم» سايىسىن باستايمىز. ىرىم - تىيىمداردىڭ ماعىناسىن اشۋ
1. بالا باس ۇستامايدى. نەگە؟
2. ناننىڭ قيقىمىن جەسە نە بولادى؟
3. ءسابيدىڭ توڭقايىپ ەكى اياعىنىڭ استىنان قاراۋى نەنىڭ بەلگىسى؟
4. جاس بالاعا بۇعانا ۇستاتپايدى. نەگە؟
5. قىز بالاعا جىلىك ۇستاتپايدى. سەبەبى نە؟
6. بالا العاش جولاۋشى شىققاندا نە ىستەيدى؟
7. باتىردىڭ، اقىننىڭ، شەبەردىڭ، پالۋاننىڭ سارقىتىن جەگىزسە نەمەسە ولار ءسابيدىڭ اۋزىنا تۇكىرسە نە بولادى؟
8. سابيگە كوز تيمەس ءۇشىن نە ىستەيدى؟
1 - جۇرگىزۋشى:
ناۋرىز تويى - بەرەكە،
ناۋرىز تويى - مەرەكە.
قىزىق دۋمان قۇرامىز.
سىزىلتىپ ءان سالامىز، - دەي وتىرىپ ورتاعا «دومبىرا» انىمەن
شاقىرامىز. قابىل الىڭىزدار.
2 - جۇرگىزۋشى:
شەبەرلەرىم ونەر تامىپ قولىنان،
جاڭىلماعان اتا - بابا جولىنان
شەبەر قولدار ءوز ونەرىن كورسەتسىن،
ءبىز ايتايىق تورەلىگىن سوڭىنان،- دەپ قاتىسۋشىلاردى «ونەرلىنىڭ ءورىسى كەڭ» سايىسىنا شاقىرامىز. ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى

1 - جۇرگىزۋشى:
شىلدەحانا، بەسىك توي!
تۇساۋ كەسەر، سۇندەت توي!
پاي! شىركىن - اي! قازاعىمنىڭ سالت - ءداستۇرى، كەڭ پەيىلى دارحان دالاسىنان دا كەڭ عوي.
ولاي بولسا ورتاعا توپتاردى شاقىرامىز.»سالت – ءداستۇردى ساقتاي ءبىل» سايىسىمەن كەشىمىز جالعاسادى. ەكرانعا كوڭىل اۋدارىڭىزدار.
(كورسەتىلگەن، بەرىلگەن زاتتارعا قاراپ وعان باعا بەرەدى، قولدانىلۋىن ايتادى )

2 - جۇرگىزۋشى:
جان قالماسىن جاي تۇرعان،
ءماز بولسىن جاس - كارىمىز.
كۇي شەرتىلسىن، ءان ايتىپ،
بي بيلەيىك ءبارىمىز (بي)

كورەرمەندەرگە كۇلدىرگى جۇمباقتار جاسىرۋ.

1. كىم بارلىق تىلدە سويلەيدى؟ (جاڭعىرىق)
2. تىشقان اۋلاعىشتى بەس ارىپپەن قالاي اتايدى؟ (مىسىق)
3. ءۇش تۇيەقۇس ۇشىپ كەلەدى. اڭشى ولاردىڭ ءبىرىن اتىپ الدى. ولاردىڭ قانشاسى قالدى؟ (تۇيەقۇس ۇشپايدى)
4. قانداي بوشكەگە سۋ قۇيۋعا بولمايدى؟ تولىپ تۇرعان

قۇرمەتتى كورەرمەندەر، قاتىسۋشىلار، قوناقتار سىزدەردىڭ قۇرمەتتەرىڭىزگە ارنالعان...................... ورىنداۋىنداعى ءاندى قابىل الىڭىزدار.

1 - جۇرگىزۋشى:
وسىمەن بۇل ويىندى تامامداساق،
سوزىنە قازىلاردىڭ قۇلاق سالساق،
ۇيرەندىك بىلمەگەندى وسى جولى،
تاعى دا ۇيرەنەمىز امان بولساق،- دەي وتىرىپ، ءسوز كەزەگىن ءادىل قازىلارعا بەرەمىز2 - جۇرگىزۋشى:
دەمەڭىزدەر ونەردى اياپ قالدى
مەزگىل دە ءبىراز جەرگە تاياپ قالدى
قوش بولىپ تۇرىڭىزدار كەزدەسكەنشە
وسىمەن سايىسىمىز اياقتالدى!

1 - جۇرگىزۋشى:
باتالى قۇل ارىماس،
باتاسىز قۇل جارىماس.
باتامەن ەل كوگەرەدى،
جاۋىنمەن جەر كوگەرەدى،- دەمەكشى بالالارعا اجەلەرىمىز باتاسىن بەرسىن.
2 - جۇرگىزۋشى:
حالقىمىزعا بيلىك ايتار انالار،
دانالاردىڭ ءوزى انادان جارالعان.
جۇرەگىنىڭ ءبىر بولشەگى بالا ءۇشىن
سىزدەن جاقىن ادام بار ما انالار؟
ادام بالاسى ءۇشىن ەڭ قاستەرلى ءسوز – انا!
قىمباتتى اتا - انالار بۇگىنگى سايىسقا قاتىسقاندارىڭىز ءۇشىن مىڭ العىس.

1 - جۇرگىزۋشى:
باقىتىڭ باستان كەتپەسىن،
جاماندىق قۋىپ جەتپەسىن،
اسەم كۇلكى جۇزىڭنەن،
ءومىر بويى كەتپەسىن،

2 - جۇرگىزۋشى:
ساۋ بولىڭدار كورگەنشە،
قايتا اينالىپ كەلگەنشە،
ءجيى كەلىپ تۇرىڭدار،
قوشتاسايىق ەندەشە،

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما