ءبىز، قازاق، ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان!
ءبىز، قازاق، ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان!...- ادەبي – مۋزىكالىق كومپوزيسيالىق كەش.
ءمۇعالىم: ەلباسى ن. نازاربايەۆ: «ءبىزدىڭ تۋىمىز - تاۋەلسىزدىك تىلەگىمىز - بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق. كۇش قولدانۋ مەن جانجال اتاۋلىنى بولدىرماۋعا بار ەرىك - جىگەرىمىزدى ايامايمىز. وسى ماقسات جولىندا قازاقستانداعى بارلىق ۇلتتار وكىلدەرىنىڭ ءبىر كىسىنىڭ بالاسىنداي، ءبىر قولدىڭ سالاسىنداي كۇش بىرىكتىرۋىنە مۇددەلىمىز»- دەگەن ەدى. 1999 جىلى «ۇرپاقتار بىرلىگى مەن ساباقتاستىعى جىلى» دەپ جاريالانعانى بارشاڭىزعا ايان. وسى داتالى جىلدىڭ اياقتالۋىنا دا ساناۋلى كۇندەر قالدى. وسى ۋاقىتقا دەيىنگى وقۋ - تاربيە ۇردىسىندە اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ تاعى ءبىر كۋاسى رەتىندە وت اۋىزدى، وراق ءتىلدى بيلەرىمىز بەن داڭقتى باتىرلارىمىزدىڭ ونەگەلى ىستەرى مەن تانىستىرىپ ەلدىكتى، بىرلىكتى، تاريحي تۇلعالاردى دارىپتەۋ ماقساتىندا وتكىزگەلى وتىرعان «ءبىز قازاق، ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان» اتتى ادەبي - مۋزىكالى كومپوزيسيالىق سۇحبات كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
1. (حابارلاۋسىز) «بالبىراۋىن»قۇرمانعازى، كەلەسى تىڭدايتىندارىڭىز ەڭسەپوۆتىڭ «بالبۇلاق» كۇيى، ورىندايتىن دومبىراشىلار ءانسامبلى
قۋاندىق: ەستە جوق ەسكى زامانداردان قالعان اڭىزداردا جەتىم بالانى اسىراپ العان ءبورى - انا وسى جىگىتتەن ول بالا تاپقان ەكەن دەيدى. ەجەلگى تۇرىك قاعاندارىنىڭ قابىرعاسىن قاتايتىپ، قاناتتارىن قاقتىرعان وسى ەكەۋى بولسا كەرەك. ون بالانىڭ ەڭ كەنجەسى اشىن ەكەن. بۇگىنگى بۇكىل تۇركى حالىقتارى وسى اشىننان تارايدى. باسقا ۇلدارىنا ول قىپشاق، قىرعىز، تاتار جانە ت. ب. ات قويعان. كەيىنىرەك كەلە ول ادامداردىڭ اتتارى تۇركى تايپالارىنىڭ رۋلىق ۇلىستىڭ اتاۋلارى بولىپ قالىپتاسىپ كەتكەن.
بەگلان: مەن قازاقپىن
ەركىندىك ءۇشىن دۇنيەگە كەلدىم
ءقانبورىنىڭ كوكىرەگىن ەمدىم
اسان قايعىمەن جاhاندى شارلادىم
ءمۇقاعاليدىڭ مۇراتىنا ەندىم
ابىلايحاننىڭ ورداسىن كوردىم
ناۋرىزبايدىڭ سوڭىنان ەردىم
اباي بولىپ ءبىر رەت تۋىلدىم!
قابانبايمىن! جانىبەكپىن! رايىمبەكپىن!
جاۋىمدى جەڭدىم!
ارۋجان: مەن قازاقپىن
ايتەكە، تولە تىلەگىندەمىن
قازىبەك ءبيدىڭ جۇرەگىندەمىن
قۇرمانعازىنىڭ كوڭىلىندەمىن
قاجىمۇقاننىڭ بىلەگىندەمىن
تۇرارمەن بىرگە تۇرمەدە جاتتىم،
شوقانمەن بىرگە جۇلدىز بوپ اقتىم.
قاسىم اعا شىراعىم مەنىڭ
قارا ولەڭ قارىنىم مەنىڭ
ءشامشىنىڭ انىمەن
ءۇمىتتىڭ تاڭىمىن
قوجاسىمىن تاعدىردىڭ
ۇرپاعىمىن جامبىلدىڭ!
گۇلنۇر: مەن قازاقپىن
جەتى قازىنام تونالعاندى
ارالداي سۋالدىم
تاۋەلسىزدىگىم ورالعاندا
بالاداي قۋاندىم
اقان سەرىنىڭ قۇلاگەرىمىن
ءال - ءفارابيدىڭ مۇراگەرىمىن
ويران بولعان وتىراردىڭ
ولمەيتىن كۋاگەرىمىن
باتىرمىن - داستانمىن
باندىمىن - وسپانمىن
ارماننىڭ ءبارى مەنىكى
استىنداعى ايلى اسپاننىڭ!
ارۋجان: مەن قازاقپىن
كوپ ەمەسپىن، از - اقپىن،
نيەتىممەن اقپىن
پەيىلىممەن كەڭمىن
يەسىمىن كيەلى جەردىڭ!
ءمۇعالىم: ەلباسى ن. نازاربايەۆ: «ءبىزدىڭ تۋىمىز - تاۋەلسىزدىك تىلەگىمىز - بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق. كۇش قولدانۋ مەن جانجال اتاۋلىنى بولدىرماۋعا بار ەرىك - جىگەرىمىزدى ايامايمىز. وسى ماقسات جولىندا قازاقستانداعى بارلىق ۇلتتار وكىلدەرىنىڭ ءبىر كىسىنىڭ بالاسىنداي، ءبىر قولدىڭ سالاسىنداي كۇش بىرىكتىرۋىنە مۇددەلىمىز»- دەگەن ەدى. 1999 جىلى «ۇرپاقتار بىرلىگى مەن ساباقتاستىعى جىلى» دەپ جاريالانعانى بارشاڭىزعا ايان. وسى داتالى جىلدىڭ اياقتالۋىنا دا ساناۋلى كۇندەر قالدى. وسى ۋاقىتقا دەيىنگى وقۋ - تاربيە ۇردىسىندە اتقارىلعان جۇمىستاردىڭ تاعى ءبىر كۋاسى رەتىندە وت اۋىزدى، وراق ءتىلدى بيلەرىمىز بەن داڭقتى باتىرلارىمىزدىڭ ونەگەلى ىستەرى مەن تانىستىرىپ ەلدىكتى، بىرلىكتى، تاريحي تۇلعالاردى دارىپتەۋ ماقساتىندا وتكىزگەلى وتىرعان «ءبىز قازاق، ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان» اتتى ادەبي - مۋزىكالى كومپوزيسيالىق سۇحبات كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
1. (حابارلاۋسىز) «بالبىراۋىن»قۇرمانعازى، كەلەسى تىڭدايتىندارىڭىز ەڭسەپوۆتىڭ «بالبۇلاق» كۇيى، ورىندايتىن دومبىراشىلار ءانسامبلى
قۋاندىق: ەستە جوق ەسكى زامانداردان قالعان اڭىزداردا جەتىم بالانى اسىراپ العان ءبورى - انا وسى جىگىتتەن ول بالا تاپقان ەكەن دەيدى. ەجەلگى تۇرىك قاعاندارىنىڭ قابىرعاسىن قاتايتىپ، قاناتتارىن قاقتىرعان وسى ەكەۋى بولسا كەرەك. ون بالانىڭ ەڭ كەنجەسى اشىن ەكەن. بۇگىنگى بۇكىل تۇركى حالىقتارى وسى اشىننان تارايدى. باسقا ۇلدارىنا ول قىپشاق، قىرعىز، تاتار جانە ت. ب. ات قويعان. كەيىنىرەك كەلە ول ادامداردىڭ اتتارى تۇركى تايپالارىنىڭ رۋلىق ۇلىستىڭ اتاۋلارى بولىپ قالىپتاسىپ كەتكەن.
بەگلان: مەن قازاقپىن
ەركىندىك ءۇشىن دۇنيەگە كەلدىم
ءقانبورىنىڭ كوكىرەگىن ەمدىم
اسان قايعىمەن جاhاندى شارلادىم
ءمۇقاعاليدىڭ مۇراتىنا ەندىم
ابىلايحاننىڭ ورداسىن كوردىم
ناۋرىزبايدىڭ سوڭىنان ەردىم
اباي بولىپ ءبىر رەت تۋىلدىم!
قابانبايمىن! جانىبەكپىن! رايىمبەكپىن!
جاۋىمدى جەڭدىم!
ارۋجان: مەن قازاقپىن
ايتەكە، تولە تىلەگىندەمىن
قازىبەك ءبيدىڭ جۇرەگىندەمىن
قۇرمانعازىنىڭ كوڭىلىندەمىن
قاجىمۇقاننىڭ بىلەگىندەمىن
تۇرارمەن بىرگە تۇرمەدە جاتتىم،
شوقانمەن بىرگە جۇلدىز بوپ اقتىم.
قاسىم اعا شىراعىم مەنىڭ
قارا ولەڭ قارىنىم مەنىڭ
ءشامشىنىڭ انىمەن
ءۇمىتتىڭ تاڭىمىن
قوجاسىمىن تاعدىردىڭ
ۇرپاعىمىن جامبىلدىڭ!
گۇلنۇر: مەن قازاقپىن
جەتى قازىنام تونالعاندى
ارالداي سۋالدىم
تاۋەلسىزدىگىم ورالعاندا
بالاداي قۋاندىم
اقان سەرىنىڭ قۇلاگەرىمىن
ءال - ءفارابيدىڭ مۇراگەرىمىن
ويران بولعان وتىراردىڭ
ولمەيتىن كۋاگەرىمىن
باتىرمىن - داستانمىن
باندىمىن - وسپانمىن
ارماننىڭ ءبارى مەنىكى
استىنداعى ايلى اسپاننىڭ!
ارۋجان: مەن قازاقپىن
كوپ ەمەسپىن، از - اقپىن،
نيەتىممەن اقپىن
پەيىلىممەن كەڭمىن
يەسىمىن كيەلى جەردىڭ!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
انا ءتىلى، ماتەماتيكا، دۇنيەتانۋ پاندەرىنەن 1 سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان تەست سۇراقتارى
-
تاقىرىبى: «قۇلاقتان كىرىپ بويدى الار، اسەم ءان مەن ءتاتتى كۇي...».
