ءبىزدىڭ قالا
ششقو وبلىسى، وسكەمەن قالاسى
№ 32 ورتا مەكتەپ
امەربەكوۆا ا.ب.
قازاق ءتىلى ءمۇعالىمى
ساياحات ساباعى: «ءبىزدىڭ قالا»
ساباقتىڭ ماقساتى: گراماتيكالىق تاقىرىپتار بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ جانە جان - جاقتى جەتىلدىرۋ.
سۇراق – جاۋاپ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تىلدەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ تانىم دۇنيەسىن كەڭەيتۋ.
جاس ۇرپاقتى وتاندى سۇيۋگە، قازاق ەلىنىڭ رامىزدەرىن
قاستەرلەۋگە، تۋعان جەرىنە، قالاعا سۇيىسپەنشىلىگىن
ارتتىرۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدارى: مەملەكەتتىك رامىزدەر، قابىرعا گازەتى: وسكەمەن قالاسى،
ساباقتىڭ اتى: ءبىزدىڭ قالا، قوش كەلدىڭىزدەر!، ەپيگراف،
كەستە.
ساباقتىڭ ءتيپى: ساياحات
ساباقتىڭ ءادىس- تاسىلدەرى: سۇراق- جاۋاپ، ىزدەندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، ماتىنمەن
جۇمىس
ساباقتىڭ بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
قۇرمەتتى مۇعالىمدەر، وقۋشىلار!
ءبىزدىڭ اشىق ساباعىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر! تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان ساباعىمىزدى باستايمىز.
تۋعان جەر - التىن بەسىگىم
تەربەتتىڭ مەنى توسىندە
جۇرەدى سەنىڭ ەسىمىڭ
ەر جەتكەن كەزدە ەسىمدە.
( «تۋعان جەر» انىنەن)
بۇل ءبىزدىڭ ساباعىمىزدىڭ ەڭ باستى ماقساتى. ساباعىمىز ساياحات تۇرىندە وتەدى.
ءبىز اۆتوبۋسپەن قالانى ارالايمىز، بىرنەشە ايالداماعا توقتالامىز.
1 ايالداما اۋىزەكى سويلەۋ
تىڭداڭىزدار، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭىزدەر.
1. سەندەر قاي رەسپۋبليكادا تۇراسىڭدار؟
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي ەل؟
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلباسى كىم؟
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرىن اتاڭدار.
5. ءانۇراننىڭ ءسوزىن، ءانىن كىمدەر جازعان؟
6. ەلتاڭبادا نە بەينەلەنگەن؟
7. تۋدا نە بەينەلەنگەن؟
ەگەمەن ەلىمىز بەن تاۋەلسىز جاس مەملەكەتىمىزدىڭ رامىزدەرىن ءبىلۋ، ولار بەينەلەپ تۇرعان ويدى تەرەڭ ءتۇسىنۋ - ءبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز.
8. قازاقستاننىڭ قانداي بەلگىلى ادامدارىن بىلەسىڭدەر؟
9. قازاقستاننىڭ استاناسى قاي قالا؟
10. قازاقستاندا قانداي قالالار بار؟
11. سەندەر قاي وبلىستا تۇراسىڭدار؟
12. سەندەر قاي قالادا تۇراسىڭدار؟
13. 30 تامىز قانداي مەرەكە؟
14. 16 جەلتوقسان قانداي مەرەكە؟
2 ايالداما تاپسىرمانى ورىنداۋ
ماتىنمەن جۇمىس: قازاقستان
ءماتىندى وقۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
3 ايالداما ويلان، تاپ!
قازاقتار كورشىسىمەن تاتۋ تۇرعان. كورشى - كورشى دەستىڭ بە، ىستىق باۋىرساق جەستىڭ بە؟ – دەپ باۋىرساق بولسا دا ءبولىسىپ جەتكەن ەكەن. ءقازىر ءبىز دە وزىمىزگە
جاقسى كورشى تاۋىپ الۋ ءۇشىن « كورشى – كورشى» ويىنىن باستاپ جىبەرەيىك.
جۇپپەن جۇمىس. سويلەمدەردى قۇراستىرۋ ( 7 سويلەم وقۋشىلار قۇراستىرادى).
سوزدەر كارتىشكەلەرگە جازىلعان.
وسكەمەن
ءبىز وسكەمەن قالاسىندا تۇرامىز. وسكەمەن – شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ
ورتالىعى. وسكەمەن قالاسى 1720 جىلى سالىنعان. قالادا كوپتەگەن مەكتەپتەر، مەديسينا مەكەمەلەرى، كىتاپحانالار، مادەنيەت سارايى، 3 مۇراجايى، ۋنيۆەرسيتەتتەر بار. قالانىڭ كەڭ، ادەمى كوشەلەرى، داڭعىلى كوپ. ول اباي داڭعىلى، مۇحتار اۋەزوۆ داڭعىلى، پرولەتار، وردجونيكيدزە كوشەلەرى. ءبىزدىڭ قالا اسەم.
قالا كوشەلەرىنىڭ تاريحى.
1 وقۋشى كارل ليبكنەحت كوشەسى.
ترويسكايا كوشەسى قالاداعى ەڭ كونە كوشە. كوشە ەرتىس وزەنىنەن باستاپ، ءۇلبى وزەنىنەن بىتەدى. بۇل كوشەگە وسكەمەن قالاسىنىڭ ەڭ باي ادامدارى ۇيلەرىن سالعان. 1920 جىلى بۇل كوشەگە ك. ليبكنەحت اتى بەرىلدى.
2 وقۋشى مير كوشەسى
اندرەيەۆ كوشەسى ەرتىس وزەنىنەن باستالىپ، بازار الانىن قيىپ وتەدى. 1886 جىلى بۇل كوشەدە ەرلەردىڭ باستاۋىش ەكى قاباتتى ۋچيليششەسى سالىنعان. ءقازىر بۇل كوشە مير كوشەسى. بۇل جاسىل جەلەككە بولەنگەن تىنىش كوشە.
3 وقۋشى كيروۆ كوشەسى
1935 جىلعا دەيىن بۇل كوشە ۇلكەن كوشە دەپ اتالعان. سول كەزدە ول ۇلكەن،
ءتۇزۋ، شۋلى كوشەلەردىڭ ءبىرى بولدى. بۇل جەردە ءبىرىنشى رەت قالادا تاستاق جانە اعاش تروتۋارلار سالىنعان، حالىقتىق مەرەكەلەر، جاڭا جىل وتكىزىلگەن. ءقازىر
بۇل كوشە – كيروۆ كوشەسى.
4 وقۋشى ۋشانوۆ كوشەسى
19 عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا نيكلسكيي كوشەسى پايدا بولدى. بۇل جەردە جوعارى مارتەبەلى ادامدار تۇرعان. بۇل كوشەنىڭ ەڭ كورىكتىسى پريحودسكوي ۋچيليششەسىنىڭ عيماراتى، 1897 جىلى سالىنعان. 1930 جىلدان 1958 جىلعا دەيىن بۇل عيماراتتا مۇعالىمدەر ۋچيليششەسى بولعان. ءقازىر بۇل كوشە- ۋشانوۆ كوشەسى.
4 ايالداما اۋدارماشى
ءماتىندى ورىس تىلىنە اۋدارۋ
قالا
ءبىز ۇلكەن قالادا تۇرامىز. قالانىڭ كەڭ، ادەمى كوشەلەرى، داڭعىلى كوپ. ءبىزدىڭ قالادا قوناق ۇيلەر، كىتاپحانالار، توعىز قاباتتى ۇيلەر بار. قالادا مۇراجايلار، تەاتر، مادەنيەت سارايى بار.ءبىزدىڭ قالا اسەم.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ال، بالالار! ساياحاتىمىز وتە جاقسى ءوتتى. بىلىمدەرىڭدى جاقسى كورسەتە الدىڭدار.
ۇيگە تاپسىرما
1.وتان تۋرالى ماقال - ماتەلدەر جاتتاپ كەلۋ (5)
2.ءماتىن: ءبىزدىڭ قالا (7 سويلەم جازۋ)
3.ءسوز جۇمباق قۇراستىرۋ: وسكەمەن.
№ 32 ورتا مەكتەپ
امەربەكوۆا ا.ب.
قازاق ءتىلى ءمۇعالىمى
ساياحات ساباعى: «ءبىزدىڭ قالا»
ساباقتىڭ ماقساتى: گراماتيكالىق تاقىرىپتار بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ جانە جان - جاقتى جەتىلدىرۋ.
سۇراق – جاۋاپ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تىلدەرىن دامىتۋ.
وقۋشىلاردىڭ تانىم دۇنيەسىن كەڭەيتۋ.
جاس ۇرپاقتى وتاندى سۇيۋگە، قازاق ەلىنىڭ رامىزدەرىن
قاستەرلەۋگە، تۋعان جەرىنە، قالاعا سۇيىسپەنشىلىگىن
ارتتىرۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدارى: مەملەكەتتىك رامىزدەر، قابىرعا گازەتى: وسكەمەن قالاسى،
ساباقتىڭ اتى: ءبىزدىڭ قالا، قوش كەلدىڭىزدەر!، ەپيگراف،
كەستە.
ساباقتىڭ ءتيپى: ساياحات
ساباقتىڭ ءادىس- تاسىلدەرى: سۇراق- جاۋاپ، ىزدەندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، ماتىنمەن
جۇمىس
ساباقتىڭ بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
قۇرمەتتى مۇعالىمدەر، وقۋشىلار!
ءبىزدىڭ اشىق ساباعىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر! تاۋەلسىزدىك كۇنىنە ارنالعان ساباعىمىزدى باستايمىز.
تۋعان جەر - التىن بەسىگىم
تەربەتتىڭ مەنى توسىندە
جۇرەدى سەنىڭ ەسىمىڭ
ەر جەتكەن كەزدە ەسىمدە.
( «تۋعان جەر» انىنەن)
بۇل ءبىزدىڭ ساباعىمىزدىڭ ەڭ باستى ماقساتى. ساباعىمىز ساياحات تۇرىندە وتەدى.
ءبىز اۆتوبۋسپەن قالانى ارالايمىز، بىرنەشە ايالداماعا توقتالامىز.
1 ايالداما اۋىزەكى سويلەۋ
تىڭداڭىزدار، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭىزدەر.
1. سەندەر قاي رەسپۋبليكادا تۇراسىڭدار؟
2. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي ەل؟
3. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلباسى كىم؟
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرىن اتاڭدار.
5. ءانۇراننىڭ ءسوزىن، ءانىن كىمدەر جازعان؟
6. ەلتاڭبادا نە بەينەلەنگەن؟
7. تۋدا نە بەينەلەنگەن؟
ەگەمەن ەلىمىز بەن تاۋەلسىز جاس مەملەكەتىمىزدىڭ رامىزدەرىن ءبىلۋ، ولار بەينەلەپ تۇرعان ويدى تەرەڭ ءتۇسىنۋ - ءبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز.
8. قازاقستاننىڭ قانداي بەلگىلى ادامدارىن بىلەسىڭدەر؟
9. قازاقستاننىڭ استاناسى قاي قالا؟
10. قازاقستاندا قانداي قالالار بار؟
11. سەندەر قاي وبلىستا تۇراسىڭدار؟
12. سەندەر قاي قالادا تۇراسىڭدار؟
13. 30 تامىز قانداي مەرەكە؟
14. 16 جەلتوقسان قانداي مەرەكە؟
2 ايالداما تاپسىرمانى ورىنداۋ
ماتىنمەن جۇمىس: قازاقستان
ءماتىندى وقۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
3 ايالداما ويلان، تاپ!
قازاقتار كورشىسىمەن تاتۋ تۇرعان. كورشى - كورشى دەستىڭ بە، ىستىق باۋىرساق جەستىڭ بە؟ – دەپ باۋىرساق بولسا دا ءبولىسىپ جەتكەن ەكەن. ءقازىر ءبىز دە وزىمىزگە
جاقسى كورشى تاۋىپ الۋ ءۇشىن « كورشى – كورشى» ويىنىن باستاپ جىبەرەيىك.
جۇپپەن جۇمىس. سويلەمدەردى قۇراستىرۋ ( 7 سويلەم وقۋشىلار قۇراستىرادى).
سوزدەر كارتىشكەلەرگە جازىلعان.
وسكەمەن
ءبىز وسكەمەن قالاسىندا تۇرامىز. وسكەمەن – شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ
ورتالىعى. وسكەمەن قالاسى 1720 جىلى سالىنعان. قالادا كوپتەگەن مەكتەپتەر، مەديسينا مەكەمەلەرى، كىتاپحانالار، مادەنيەت سارايى، 3 مۇراجايى، ۋنيۆەرسيتەتتەر بار. قالانىڭ كەڭ، ادەمى كوشەلەرى، داڭعىلى كوپ. ول اباي داڭعىلى، مۇحتار اۋەزوۆ داڭعىلى، پرولەتار، وردجونيكيدزە كوشەلەرى. ءبىزدىڭ قالا اسەم.
قالا كوشەلەرىنىڭ تاريحى.
1 وقۋشى كارل ليبكنەحت كوشەسى.
ترويسكايا كوشەسى قالاداعى ەڭ كونە كوشە. كوشە ەرتىس وزەنىنەن باستاپ، ءۇلبى وزەنىنەن بىتەدى. بۇل كوشەگە وسكەمەن قالاسىنىڭ ەڭ باي ادامدارى ۇيلەرىن سالعان. 1920 جىلى بۇل كوشەگە ك. ليبكنەحت اتى بەرىلدى.
2 وقۋشى مير كوشەسى
اندرەيەۆ كوشەسى ەرتىس وزەنىنەن باستالىپ، بازار الانىن قيىپ وتەدى. 1886 جىلى بۇل كوشەدە ەرلەردىڭ باستاۋىش ەكى قاباتتى ۋچيليششەسى سالىنعان. ءقازىر بۇل كوشە مير كوشەسى. بۇل جاسىل جەلەككە بولەنگەن تىنىش كوشە.
3 وقۋشى كيروۆ كوشەسى
1935 جىلعا دەيىن بۇل كوشە ۇلكەن كوشە دەپ اتالعان. سول كەزدە ول ۇلكەن،
ءتۇزۋ، شۋلى كوشەلەردىڭ ءبىرى بولدى. بۇل جەردە ءبىرىنشى رەت قالادا تاستاق جانە اعاش تروتۋارلار سالىنعان، حالىقتىق مەرەكەلەر، جاڭا جىل وتكىزىلگەن. ءقازىر
بۇل كوشە – كيروۆ كوشەسى.
4 وقۋشى ۋشانوۆ كوشەسى
19 عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىندا نيكلسكيي كوشەسى پايدا بولدى. بۇل جەردە جوعارى مارتەبەلى ادامدار تۇرعان. بۇل كوشەنىڭ ەڭ كورىكتىسى پريحودسكوي ۋچيليششەسىنىڭ عيماراتى، 1897 جىلى سالىنعان. 1930 جىلدان 1958 جىلعا دەيىن بۇل عيماراتتا مۇعالىمدەر ۋچيليششەسى بولعان. ءقازىر بۇل كوشە- ۋشانوۆ كوشەسى.
4 ايالداما اۋدارماشى
ءماتىندى ورىس تىلىنە اۋدارۋ
قالا
ءبىز ۇلكەن قالادا تۇرامىز. قالانىڭ كەڭ، ادەمى كوشەلەرى، داڭعىلى كوپ. ءبىزدىڭ قالادا قوناق ۇيلەر، كىتاپحانالار، توعىز قاباتتى ۇيلەر بار. قالادا مۇراجايلار، تەاتر، مادەنيەت سارايى بار.ءبىزدىڭ قالا اسەم.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
ال، بالالار! ساياحاتىمىز وتە جاقسى ءوتتى. بىلىمدەرىڭدى جاقسى كورسەتە الدىڭدار.
ۇيگە تاپسىرما
1.وتان تۋرالى ماقال - ماتەلدەر جاتتاپ كەلۋ (5)
2.ءماتىن: ءبىزدىڭ قالا (7 سويلەم جازۋ)
3.ءسوز جۇمباق قۇراستىرۋ: وسكەمەن.
You Might Also Like
-
قازالى اۋدانى، بەكارىستان بي اۋىلى،
