InfoHub Logo

وتكەن زاماندا ءبىر بايدىڭ جىلقىلارىنىڭ ىشىندە بوز ايعىرى بار ەكەن. بوز ايعىر جىلقىلاردان ۇزاپ الىسقا كەتپەي، شەت جاعىندا جۇرەتىن. ءبىر كۇنى جىلقىنى ۇرىلار ايداپ كەتەدى. بوزايعىر ۇيىرىمەن بىرگە ۇرىلاردىڭ قولىندا ءۇش كۇن بولىپ، ءتورتىنشى كۇنى وزدەرىن ايداپ كەلە جاتقان ادامداردىڭ بوتەن ەكەنىن سەزىپ، اۋىلعا قاراي قاشىپ، ۇيگە كەلەدى. بوزايعىردىڭ ۇيىرىنەن بۇلايشا ءبولىنىپ كەلۋىنىڭ تەگىن ەمەسىن سەزگەن بايدىڭ بالاسى، ايعىردى جۇگەندەپ، جىلقىنىڭ سوڭىنان قۋادى. جىلقىعا جەتىپ، الدىن وراپ ءۇيىردى كەيىن قاراي قايىرادى. ۇرىلار بالاعا جان-جاقتان لاپ قويىپ ورتاعا الماقشى بولعاندا، بوزايعىر ۇستىندەگى بالانى ءبىر شەتكە الىپ شىعادى. بالا ۇرىلارعا ءبىر بۇيىردەن ءتيىسىپ، بىر-ەكەۋىن قۇلاتادى. ۇرىلار بالانى تىرىدەي ۇستاپ الىپ، جابىرلەگىسى كەلەدى. ءبىراق ولاردىڭ بۇل ويىنا بالا دا، بوزايعىر دا كونبەي، ۇرىلاردىڭ تاعى ەكەۋىن قۇلاتىپ، كەيىن قاراي بەت بۇرعاندا، ۇستاي الماسىنا كوزدەرى جەتكەن ۇرىلار ساداعىمەن بالانى اتىپ سانىنان جارالايدى. بالا
جارالى سانىن بەلبەۋمەن تاڭىپ الىپ، ۇرىلارعا وشىگە قايتا ءتيىسىپ، ءوزى اتتان ءتۇسىپ، جۇرۋگە شاماسى كەلمەي قانسىراپ جاتادى دا، اتتى قويا بەرەدى. بوزايعىر بوسانعان بويدا اۋىلعا تارتادى.

بوزايعىردى كورگەن باي قامىعىپ: «بالام ولگەن ەكەن، ەندى نە بولسا دا ىزىنە ءتۇسىپ ىزدەيىن» دەپ ايعىرعا مىنگەندە، بوزايعىر بايعا باس بەرمەي، تاۋدا قالعان بالاعا قاراي الا جونەلەدى. كەلسە، شىنىندا، بالا ءولىپتى. بالاسىنىڭ ولىمىنە قايعىرىپ، جىلاپ-ەڭىرەپ باي دالادا وتىرعاندا قاسىندا تۇرعان بوزايعىر وقىرانىپ قويا بەردى. «تاعى دا ۇرىلار كەلىپ قالعان ەكەن»، — دەپ باي زارەسى كەتىپ، ورنىنان ۇشىپ تۇرسا، ءبىر سالت اتتى جالعىز جولاۋشى ەكەن. ەرىنىڭ قاسىندا دومبىراسى بار. الگى جولاۋشىعا باي بولعان جاعدايدى تۇگەل باياندايدى. سوندا جولاۋشى:

— شىركىن، جانۋارىم-اي! ات بولسا وسىنداي، ەر بولسا سەنىڭ بالاڭداي بولسىن. «جاقسى ات ەر سۇيەگىن دالاعا تاستامايدى» دەگەن وسى دا. بالاڭنىڭ ەرلىگىنە استىنداعى اتى ساي ەكەن. «جاقسى ات جامان جىگىتتى دە ەر ەتەدى» دەگەن بار عوي. مىنا جانۋار ءدال سوعان ساي كەلەدى ەكەن، — دەپ قولىنا دومبىراسىن الىپ ءبىر كۇيدى تارتا بەرىپتى.

كۇي كۇڭىرەنە بارىپ اياقتالعاندا كۇيزەلىپ وتىرعان باي:

— زامانداس! مىنا تارتقانىڭ قايعىلى ساز بولدى عوي؟ اتىن نە دەيسىز؟ — دەپتى. سوندا كۇيشى:

— جانۋار مىنا تۇرعان بوزايعىرعا رازى بولىپ، سوعان ارناپ تارتتىم، ويتكەنى بۇل ايعىر بولماسا، سەنىڭ بالاڭ قايدا قالار ەدى، سەن بالاڭدى قايدان تابار ەدىڭ؟ — دەپتى.

وسىدان باستاپ بۇل كۇي ەل اراسىندا «بوزايعىر» اتانىپ، تارالعان كورىنەدى.

---