سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 5 كۇن بۇرىن)
بيىل ەلدى دۇرلىكتىرگەن ءبىلىم سالاسىنداعى رەفورمالار

2016 جىلى ەلىمىزدىڭ ءبىلىم سالاسى - ەڭ كوپ رەفورمانى باستان كەشىرگەن سالالاردىڭ ءبىرى، ال جىل باسىندا عانا تاعايىندالعان مينيستر ەرلان ساعادييەۆ ۇكىمەتتەگى ەڭ رەفورماشىل مينيستر بولدى دەسەك، قاتەلەسپەيمىز. بيىل مەكتەپتەردە جاڭا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى بەكىتىلىپ، سوعان بايلانىستى كوپتەگەن جاڭاشىلدىقتار ەنگىزىلدى. ءبىلىم سالاسىندا 2016 جىلى ەڭ كوپ سىنعا ۇشىراعان ماسەلەلەرگە شولۋ. 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ، ۇشتىلدىلىك، «الىپپەمەن» قوشتاسۋ، مەكتەپ فورماسى، جازعى دەمالىس، مەكتەپتە اقشا جيناۋمەن كۇرەس...

2016-2017 وقۋ جىلى وقۋشىلار سانى 2،7 ملن ادامنان اسىپ، بiرiنشi سىنىپقا 370 مىڭ بالعىن باردى. ەلىمىزدە ولارعا بiلiم بەرەتiن پەداگوگ سانى 350 مىڭنان استى. جاڭا وقۋ جىلىندا 7126 ءبىلىم وشاعى وقۋشىلار قابىلدادى. دەگەنمەن، بيىلعى جىل وسىنداي ستاتيستيكامەن عانا شەكتەلمەدى، ءبىلىم سالاسى بيىلعى جىلدىڭ ەڭ ءجيى تالقىلانعان وزەكتى تاقىرىپتارىنىڭ بىرىنە اينالدى. ال ەرلان ساعادييەۆ ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى قىزمەتىنە تاعايىندالا سالاسىمەن ءبىرقاتار باستاماسىمەن جۇرتتى دۇرلىكتىردى.

بيىل 1-سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭارتىلعان ستاندارتى ەنگىزىلدى. اتاپ ايتساق، 2016 جىلدان باستاپ ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارى جاڭا جۇيە، سايكەسىنشە، جاڭا پاندەر مەن وقۋلىقتار بويىنشا ءۇش تىلدە ءبىلىم الىپ جاتىر. جاڭارتىلعان مازمۇن بويىنشا ءبىرىنشى سىنىپقا ارنالعان وقۋلىقتاردىڭ 24 ءتۇرى ازىرلەندى.

ءبىرىنشى سىنىپتىڭ بiرىڭعاي ءوقۋ-ادiستەمەلiك كەشەنىنىڭ باعدارلاماسى وزگەرىسكە ۇشىراپ، «الىپپەنىڭ» ورنىنا «ساۋات اشۋ» ءپانى ەنگىزىلىپ، جاڭادان «جاراتىلىستانۋ»، «كوركەم ەڭبەك» سياقتى پاندەر ەندى. الايدا، ءمينيستردىڭ بۇل باستامالارىن قولداۋشىلارمەن قاتار وعان نارازىلىق بىلدىرگەندەر دە بولدى. ولاردىڭ قاتارىندا ساياساتكەرلەر، عالىمدار، قوعام بەلسەندىلەرى، ءتىپتى مۇعالىمدەر دە بار. دەگەنمەن، كەلەسى جىلدان باستاپ جاڭا باعدارلاماعا ەكىنشى، بەسىنشى، جەتىنشى سىنىپ وقۋشىلارى كوشەتىن بولدى. ال 2019 جىلدان باستاپ ەلىمىزدەگى مەكتەپتەر ءۇشتىلدى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە تولىعىمەن وتەدى.

سونداي-اق، بيىل 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە تولىق كوشۋ 2027 جىلى اياقتالاتىنى بەلگىلى بولدى. ال 2016-2017 جىلعى وقۋ جىلىندا مەكتەپتە وقىپ جۇرگەندەر (1-سىنىپتان باسقالارى) 12 جىلدىق جۇيەگە ىلىككەن جوق.

بيىل ە.ساعادييەۆتىڭ 5 كۇندىك وقۋعا كوشۋگە بايلانىستى وقۋشىلاردىڭ جازعى دەمالىسىنىڭ قىسقاراتىنى تۋرالى مالىمدەمەسى دە جۇرتتى ءبىر سىلكىپ الدى. سەنات دەپۋتاتى داريعا نازاربايەۆا دا الداعى ۋاقىتتا قازاقستاندا وقۋ جىلى شىلدەگە دەيىن ۇزارتىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان بولاتىن. دەگەنمەن، ازىرگە بۇل ماسەلەگە قاتىستى ناقتى شەشىم جوق.

بيىل مەكتەپ فورماسىنا قاتىستى دا ءبىرقاتار داۋدىڭ تۋىنداعانى بەلگىلى. ءبىرى تىگىلگەن فورمالاردىڭ ساپاسىزدىعىنا نارازىلىق بىلدىرسە، ەندى ءبىرى استانا بويىنشا ءبىرىڭعاي فورما شىعادى دەپ شۋلادى. دەگەنمەن، استانا قالاسىنىڭ ءبىلىم باسقارماسى قالا بويىنشا ازىرگە ءبىرىڭعاي فورمانىڭ ەنگىزىلمەيتىنىن ايتتى. سونداي-اق، ەلوردادا «يلياسوۆا ا.ا.» جك ساپاسىز مەكتەپ فورماسى بويىنشا اتا-انالار اراسىندا داۋ تۋدىرىپ، كەيىننەن كاسىپورىن تۇركيالىق فيرمادان باس تارتىپ، كيىمدى رەسەيلىك كاسىپورىنمەن بىرىگىپ تىگەتىنىن مالىمدەدى. جالپى، مەكتەپ فورماسى تاقىرىبى ەل اراسىندا كەڭ تالقىلانىپ، ونىڭ ورتاشا باعاسى دا بەلگىلى بولدى. باستاۋىش سىنىپتاردا فورماسى 10 مىڭ تەڭگەگە، ال جوعارى سىنىپتاردىڭ كيىمى 18-20 مىڭ تەڭگەگە ساتىلدى.

ال مەكتەپتەردىڭ اقشا سۇراۋىنا قاتىستى ماسەلەنى تامىز كەڭەسىندە استانا اكىمى اسەت يسەكەشيەۆ كوتەردى. قالا باسشىسى اقشا سۇرايتىن مەكتەپتەر پروبلەماسىن جەكە باقىلاۋىنا الاتىنىن ايتتى. «ءبىلىم مەكەمەلەرى بالالاردى مەكتەپكە قابىلداۋ كەزىندە «ورىن جوق» دەپ سىلتاۋراتىپ، اقشا سۇرايتىنى تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىدە ءجيى ايتىلادى. وسىنداي پروبلەمالارمەن كەزدەسكەن قالا تۇرعىندارى تىكەلەي ماعان حابارلاسا الادى»، - دەگەن ەدى اكىم.

وقۋ جىلىنىڭ قارساڭىندا كوپتەگەن تۇيتكىلدى ماسەلەلەرمەن قاتار سمارتفون ماسەلەسى دە نازاردان تاس قالعان جوق. مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە قاراعاندا وقۋشىلاردىڭ ماڭدايىنىڭ باعى بەس ەلى بولىپ شىقتى. ياعني، ۇكىمەت ءبىر عانا قاۋلىمەن بۇكىل مەمقىزمەتكەرلەردى جۇمىس ۋاقىتىندا سمارتفوننان ايىرعان بولسا، وقۋشىلارعا كەلگەندە راقىمشىلىق تانىتتى. ق ر بعم، وقۋشىلارعا سمارتفون ۇستاۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى شەشiمدi مەكتەپ نەمەسە ۇيىم وزدەرى قابىلدايدى. سەبەبى، بۇل ماسەلە اتا-انالارمەن بiرiگiپ شەشiلۋi تيiس دەپ ەسەپتەدى.

«اتا-انالاردىڭ كوبى بالالارى قالاي مەكتەپكە نەمەسە ۇيگە جەتتi دەپ تەلەفون ارقىلى بiلiپ وتىرادى. سوندىقتان، سمارتفونعا ازىرشە تىيىم سالىنبايدى. دەگەنمەن، تەلەفون جوعارى سىنىپتاردىڭ وقۋ پروسەسىنە كەدەرگى كەلتىرەدى»، - دەگەن بولاتىن ق ر بعم ۆيسە-مينيسترi ە.سۋحانبەردييەۆا.

رەفورماشىل ەرلان ساعادييەۆ جۋىردا بالا تاربيەسىنە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى ۋاقىتتا اتا-انالار جۇمىسباستى بولىپ، مەكتەپكە مۇلدەم كەلمەيتىندى شىعاردى. سوندىقتان، ول ۇكىمەت وتىرىسىندا مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردى جۇمىسىنان ەرتە جىبەرۋدى سۇرادى. ە.ساعادييەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە اتا-انالاردىڭ تەك 10-12 پايىزى مەكتەپتەگى جينالىسقا قاتىسادى ەكەن. اتا-انالاردىڭ 50 پايىزى 11 جىل بويى مەكتەپ بەتىپ كورمەستەن كەتەتىن كورىنەدى.

ەلىمىزدىڭ جوعارعى بىلىمىنە كەلسەك، وندا جاعىمدى جاڭالىقتار كوپ بولدى. ماسەلەن، بيىل ۇبت-دان وتە الماي قالعان تۇلەكتەر قايتا تاپسىرۋ مۇمكiندiگiنە يە بولدى. «بيىل ۇبت جاڭا فورماتتا ءوتتi. بiرiنشi رەت تەستiلەۋدەن وتە الماي قالعان تۇلەكتەر قايتا تاپسىرۋ مۇمكiندiگiنە يە بولدى. سونداي-اق، مەجەلi بالدى جيناي الماي قالعان تۇلەكتەر شارتتى تۇردە اقىلى ءبولiمگە قابىلداناتىن بولدى. بۇل تۇلەكتەردiڭ قازاقستاندىق جوو-لارعا ءتۇسۋiن بiرشاما جەڭiلدەتەدi»، - دەدi ەرلان ساعادييەۆ.

سونداي-اق، بيىل 2017 جىلدان باستاپ ورتا كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىمنىڭ تەگىن بەرىلەتىنى بەلگىلى بولدى.

جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، ۇستازدار كۇنى 2016 جىلدىڭ ءۇزدiك پەداگوگتارى ماراپاتتالدى. ولارعا توسبەلگi مەن «ءۇزدiك ۇستاز» ءمۇسiنi سىيعا تارتىلىپ، جۇلدە رەتiندە 2 ملن تەڭگەدەن بەرiلدi. ۇستازداردىڭ قۋانىشىن بيىل ەلىمىزدە اشىلعان جاڭا ءبىلىم وردالارى جالعادى. سولاردىڭ ءبىرى – ەلوردادا اشىلعان قازاق ۇلتتىق حورەوگرافيا اكادەمياسى. اكادەميانى قازاقستان پرەزيدەنتi نۇرسۇلتان نازاربايەۆ سالتاناتتى تۇردە اشىپ، عيماراتتىڭ استانادا عانا ەمەس، بۇكiل ورتالىق ازيادا تەڭدەسi جوق ەكەنىن ايتتى. اكادەميا بالەت ونەرىنىڭ ءتۇرلى سالاسىندا ءبىلىم بەرىپ، كىشكەنتاي كەزدەن كاسىبي بالەت ورىنداۋشىلارىن تەگiن دايىندايتىن بولادى. ەلباسى اكادەميا تاۋەلسiزدiكتiڭ 25 جىلدىعىنا استاناعا، جالپى قازاقستانعا جاسالعان ۇلكەن تارتۋ ەكەنىن جەتكىزدى. مىنە، بيىلعى جىلى باستالعان ۇلكەن رەفورمالاردىڭ العاشقى قادامدارى وسىنداي بولدى. ۇلكەن وزگەرىستەر كەلەسى جىلى جالعاسىن تاۋىپ، ەندى ەكىنشى سىنىپتاردى 12 جىلدىق ءبىلىم جۇيەسىنە كوشىرىپ، جاڭا وقۋلىقتارمەن قامتۋ كوزدەلگەن.

دەرەككوز:
Baq.kz، قىمبات ەلتاي قىزى

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما