InfoHub Logo

 

كىلت سوزدەر: وپەراسيالىق مەيىرگەر، قاۋىپسىزدىك شارالارى، بيولوگيالىق سۇيىقتىق، مەديسينالىق قىزمەتكەر، مەديسينالىق قالدىقتار، اۋرۋحاناىشىلىك ينفەكسيا، ۆيچ ينفەكسيا، ۆ جانە س گەپاتيتى، الدىن الۋ

تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى: مەديسينا قىزمەتكەرلەرى اراسىندا بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن بەرىلەتىن ينفەكسيالار جىل سايىن ارتىپ كەلەدى. ستاتيستيكاعا سايكەس، مەديسينا قىزمەتكەرلەرى ۆيرۋستىق گەپاتيت، ايتۆ ينفەكسياسىنان زارداپ شەگەدى. بۇل، ەڭ الدىمەن، بيولوگيالىق ءقاۋىپتى سۇيىقتىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى. ينفەكسيالىق قاۋىپسىزدىگىنىڭ وزەكتىلىگى پاسيەنتتەرگە كۇتىم جاساۋ پروسەسىندە بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن بايلانىستا بولعان كەزدە مەديسينالىق قىزمەتكەرلەردىڭ بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن بەرىلەتىن ينفەكسيالاردىڭ پروبلەمالارى سوڭعى ۋاقىتتا ايتۆ-ينفەكسيالارىمەن جانە ۆ جانە س گەپاتيتتەرىمەن، تۋبەركۋلەزبەن، مەنينگيتپەن، مەرەزبەن، گەرپەسپەن اۋىراتىن ادامدار سانىنىڭ تۇراقتى ۇلعايۋىمەن بايلانىستى. تاۋەكەلدىڭ ەرەكشە ساناتىن حيرۋرگيالىق مانيپۋلياسيالاردى ورىنداۋدى نەمەسە قانمەن جۇمىس ىستەۋدى كوزدەيتىن مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر ۇسىنادى. دەنەدەگى سۇيىقتىق ارقىلى بەرىلەتىن ينفەكسيالار دەنساۋلىق ساقتاۋ ماماندارى مەن پاسيەنتتەر  ءۇشىن كۇردەلى ماسەلە بولىپ تابىلادى.

 

زەرتتەۋ ماقساتى: بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن جانە مەديسينالىق قالدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە ينفەكسيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدەگى مەيىرگەردىڭ ءرولىن زەرتتەۋ.

تاسىلدەر مەن ماتەريالدار زەرتتەۋ جۇمىسىندا 20 رەسپوندەنت قامتىلدى. Cاۋالناما ميكس بولىپ قۇراستىرىلدى، ياعني ساۋالناما ەكى ماقالاعا  سۇيەنە وتىرىپ جاسالىندى. ولار: سانك-پەتەربۋرگ قالاسىندا زەرتتەلگەن «بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن بايلانىستا بولعان وپەراسيالىق مەيىربيكەنىڭ زاماناۋي قاۋىپسىزدىك شارالارى» اۆتورى تۆەردوحلەبوۆا و.يۋ جانە بلاگوۆەششەنسك قالاسىندا زەرتتەلگەن «مەديسينالىق قالدىقتاردى جيناۋ جانە كادەگە جاراتۋ كەزىندەگى مەيىربيكە جۇمىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى» ماكاروۆا م. س. ماقالالارىنان الىنعان. وسى زەرتتەۋدەگى ساۋالناما سۇراقتارىنىڭ ۇلگىسى مەنىڭ زەرتتەۋىمدە قولدانىلادى.

قورىتىندى: زەرتتەۋ جۇمىسىننىڭ ناتيجەسى بويىنشا   بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن جانە مەديسينالىق قالدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە ينفەكسيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدەگى اقپاراتتاندىرىلۋ دەڭگەيى  88 %-دى كورسەتىپ، جاقسى دارەجەدە ەكەندىگى انىقتالدى. سوندادا جۇمىس كەزىندە  بيولوگيالىق سۇيىقتىقپەن جۇمىس جاساعاندا،  ۇشكىر زاتتى قولدانعاندا، قولعاپتىڭ جارىلۋى جانە تەسىلۋى جاعدايلارى ورىن العان كەزدە، بارىنشا مۇقيات بولىپ، ساقتانۋشارالارىن كۋشەيتۋىمىز قاجەت. دەمەك، بۇل وتا جاساۋ بولىمشەسىندە بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن جانە مەديسينالىق قالدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە ينفەكسيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جانە اقپارات دەڭگەيىن جاقسارتۋ    ءۇشىن مەديسينا قىزمەتكەرىنىڭ اتقاراتىن  ءرولى زور جانە جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋدى قورىتىندىلاي كەلە، بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن جانە مەديسينالىق قالدىقتارمەن جۇمىس كەزىندە ەپيدەمياعا قارسى شارالاردى ساقتاۋ مەيىرگەردىڭ جۇقتىرۋ ءقاۋپىن ەداۋىر تومەندەتەدى دەگەن بولجامنىڭ دۇرىستىعىن اتاپ وتۋگە بولادى. بۇل زەرتتەۋ بارىسىندا دالەلدەندى.

پراكتيكالىق ۇسىنىس

1. قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن قاتاڭ ساقتاۋ كەرەك. مەديسينالىق قالدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ بويىنشا مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر اراسىندا  دايارلاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ. بارلىق مەديسينالىق قىزمەتكەرلەرگە 100% جاعدايدا جقق (ماسكالار، قالىڭ لاتەكستەن جاسالعان قولعاپتار، كوزىلدىرىكتەر،ششيت ماسكالار) مىندەتتى پايدالانۋ ۇسىنىلسىن.

2. مەديسينالىق قالدىقتارمەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندە ەپيدەميولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ۇنەمى قايتا دايارلاۋدان وتكىزۋ جانە پەرسونالدى ينفەكسيا قاۋپىنەن قورعاۋدىڭ زاماناۋي ادىستەرىن ەنگىزۋ.

3. اپاتتى جاعداي ورىن العانداعى  ءىس ارەكەت  الگوريتمىن اقپاراتتىق تانىمدىق ۇلگىسىن  ءاربىر وتا بولمەلەرىنە ءىلىپ قويۋدى ۇسىنامىن.

4. بيولوگيالىق سۇيىقتىقتارمەن جۇمىس جاساۋ كەزىندە ساقتىق شارالارىن قاداعالاماسا، ياعني اپاتتى جاعداي ورىن السا وتا مەيىرگەرى رەتىندە جۇمىستان شەتتەۋ ءقاۋپى بارىن ەسكەرتۋ.

قولدانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى      

1. ينفەكسيوننايا بەزوپاسنوست مەديسينسكوگو پەرسونالا پري كونتاكتە س بيولوگيچەسكيمي جيدكوستيامي ۆ پروسەسسە ۋحودا زا پاسيەنتامي 03.05.2016 www.webkursovik.ru
2. دۋبەل ە. ۆ. اپاتتىق   جاعدايلار تۋىنداعان كەزدە مەديسينالىق قىزمەتكەرلەردىڭ گەموكونتاكتيكالىق ينفەكسيالارمەن جۇقتىرۋ ءقاۋپىنىڭ فاكتورلارى /ە. ۆ. دۋبەل، پ. ە. شەپرينسكيي، ت. يۋ. كۋرگانوۆا /مەديسينالىق الفاۆيت. - 2017. -ت. 4. - №38 (335). - س. 12-15
3. شۋلياكوۆسكايا ا.س.،شپوتا ر.ا. وبۋچەنيە رابوتە س حيرۋرگيچەسكيمي ينسترۋمەنتامي كاك ەتاپ پروفيلاكتيكي اۆاريينىح سيتۋاسيي تەكست ناۋچنوي ستاتي پو سپەسيالنوستي «ناۋكي و زدوروۆە» كيبەرلەنينكا ستاتيا: https://cyberleninka.ru/article/n/obuchenie-rabote-s-hirurgicheskimi-instrumentami-kak-etap-profilaktiki-avariynyh-situatsiy
4.  سمي وپۋبليكوۆالي شوكيرۋيۋششيە داننىە و ۆيچ-ينفيسيروۆاننىح مەديكاح   ستاتيا http://www.matritca.kz/
5. پروفيلاكتيكا وحرانا ترۋدا ي زدوروۆە ۆ مەديسينە http://ۋپراۆلەنيەزدراۆووحرانەنيەم.رف/publ/okhrana_truda/uslovija_truda_i_zdorove_medicinskikh_rabotnikov/9-1-0-700
6. تەحنيكا بەزوپاسنوستي پري رابوتە س بيولوگيچەسكيمي جيدكوستيامي  ۆاش مەديسينسكيي پوموششنيك  جۋرنال http://nursehelp.ru/v-pomoshh-medsestre/tehnika-bezopasnosti-pri-rabote-s-biologicheskimi-zhidkostyami.html  
7.ۋنيۆەرسالنىە مەرى پرەدوستوروجنوستي پري ۆوزموجنوم كونتاكتە س بيولوگيچەسكيمي جيدكوستيامي https://cyberpedia.su/9xf55b.html
8. ريسك زاراجەنيا كروۆي ي تراۆميروۆانيا پەرسونالا وپەراسيوننوي. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1358618/  
9. بەزوپاسنوست ي كاچەستۆو پاسيەنتوۆ: ناۋچنو وبوسنوۆاننوە  رۋكوۆودستۆو دليا مەدسەستەر https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK2661/

---