بيسەردەن بۇيىمدار جاساۋ تەحنولوگياسى
قىزىلوردا قالاسى، №197 قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى: الجانوۆا روزا زەينۋللايەۆنا
ساباقتىق تاقىرىبى: بيسەردەن بۇيىمدار جاساۋ تەحنولوگياسى. (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بيسەر تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ؛
دامىتۋشىلىق:وقۋشىلاردىڭ جۇمىستى ورىنداعانداعى ەرىكتىلىگىن دامىتۋ، العان بىلىمدەرىن ءوز بەتىنشە قولدانا ءبىلۋىن قاداعالاۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وسى ونەر تۇرىمەن قىزىقتىرۋ، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، سۇلۋلىقتى قابىلداۋ سەزىمىن وياتۋ، ەستەتيكالىق تالعامدىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق-جاۋاپ، ءوز بەتىنشە ساراماندىق جۇمىس.
ساباقتىق كورنەكىلىگى: ۇلگىلەر، ەسكەرتپەلەر، نۇسقاۋ كارتالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: سىزۋ،بەينەلەۋ ونەرى، ماتەماتيكا، تاريح
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
• وقۋشىلارمەن سالەمدەسەمىن؛
• وقۋشىلاردى تۇگەندەيمىن؛
• وقۋشىلاردىڭ قۇرال – جابدىقتارىن تۇگەندەۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاي وتىرىپ، وقۋشىلارعا تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويۋ.
جاڭا ساباق
وقۋشىلار بۇگىن ءبىز بيسەردەن بۇيىم جاساۋدى ۇيرەنەمىز. بيسەردىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالساق بيسەر دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى ۇساق مونشاقتارعا بەرىلگەن جالپى تۇسىنىك. ۇساق، دومالاق سوپاقشا، ءار ءتۇرلى – حرۋستال، شىنى، كەراميكالىق ماتەريالداردان جاسالعان مونشاقتاردى بيسەر دەپ اتايدى ەكەنبىز.
ستەكليارۋستىڭ بيسەردەن ايىرماشىلىعى – ونىڭ ۇزىندىعى 3 مم تۇتىكشە تارىزدەس بولىپ كەلەدى. بيسەر توقۋ ونەرى ەرتەدە كەڭىنەن تاراپ، تانىلىپ كەلە جاتقان حالىق شىعارماشىلىعىنىڭ جانە اشەكەي بۇيىمدار دايىنداۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. بيسەرمەن جاي سۋرەتتەردەن باستاپ وتە كۇردەلى ءتۇرلى-تۇستى جۇمىستار جاساۋعا (توقۋعا)، القا، تۇمارشا، شاش بۋعىش، سىرعا، بىلەزىك، بەلدىك، سومكەلەردى دە اشەكەيلەپ توقۋعا بولادى، سونىمەن قاتار ويىنشاقتار دا توقۋعا بولادى. قولدان جاسالاتىن بيسەر مونشاقتارى رەسەيدە، شەت ەلدەردە وتە جوعارى باعالانادى. ناق وسى كەزدە حالىق شىعارماشىلىعىنىڭ وسى ءتۇرى جاڭا ورلەۋ ۇستىندە، دامۋدىڭ ساتىسىندا.
بيسەردىڭ شىعۋ تاريحى اينەكتىڭ پايدا بولۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ال. اينەكتىڭ قاشان پايدا بولعانىنان ءالى كۇنگە دەيىن دەرەك جوق. دەگەنمەن اينەكتى پايدالانۋدىڭ ەڭ العاش قۇپياسىن فينيكيا ەلى اشقان دەگەن اڭىز بار. بۇل اڭىزدا فينيكيالىق كوپەستەر الەمدى ءجۇزىپ ءجۇرىپ سيرياعا توقتالادى.
كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا اينەكتىڭ وتانى ەجەلگى ەگيپەت بولعان. اينەكتەن جاسالعان مونشاقتار، امۋلەت، ىدىس-اياقتار ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ءۋى عاسىردىڭ ەسكەرتكىشتەرىنەن تابىلعان.
اينەكتى ماسساعا، كوبالت، مىس، مارگانەس قوسۋ ارقىلى ەگيپەتتىكتەر كوگىلدىر، جاسىل، القىزىل ءتۇستى اينەك العان، مۇنداي اشەكەيلەردى ەركەكتەر دە، ايەلدەر دە اق ءتۇستى كيىمدەرمەن تاققان دەسەدى. ەڭ العاشقى «بيسەر» اتاۋى ءدال وسى ەگيپەت ەلىمەن بايلانىستى. ونىڭ اتاۋى ارابتىڭ «بۋسرا» نەمەسە «بۋسەر» دەگەن سوزىنەن شىققان، ماعىناسى «جالعان مارجان». ريم يمپەرياسى ەگيپەت ەلىن باسىپ العاندا اينەك ءوندىرۋ ريم ەلىنە ءوتىپ، يمپەريا قۇلاعاننان كەيىن ۆيزانتياعا وتەدى. ال كونستانتينوپولدى تۇرىك جاۋىنگەرلەرى جاۋلاپ العان سوڭ، اينەك ءوندىرۋشى شەبەرلەر جان-جاققا تاراپ الەمگە بيسەر اتاۋى ءمالىم بولا باستادى.
كەرەكتى قۇرال – جابدىقتار:
• بيسەر تۇرلەرى؛
• ديامەترى 3 مم بولاتىن سىم؛
• سىزعىش، قايشى؛
• قالىڭ سىم؛
• مۋلينە ءجىپ؛
• گيپس نەمەسە الەباستر؛
• پۆا جەلىمى؛
• قوڭىر، اق، جاسىل ءتۇستى گۋاش؛
• يزولەنت.
ساراماندىق جۇمىس
1. قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ۇنەمى ەستە ساقتاۋ كەرەك؛
2. جۇمىس كيىمىن كيۋ؛
3. قۇرالداردى تەكسەرۋ؛
4. شۇڭعىلداۋ ءبىر ىدىسقا كەرەكتى بيسەرلەردى قوسىپ ارالاستىرىپ الامىز؛
5. 60-70 سم ۇزىندىقتاعى جۇقا سىمدى الامىز؛
6. سىمنىڭ ءبىر شەتىن تۇيىندەپ، ەكىنشى شەتىنەن بيسەر وتكىزەمىز؛
7. سىمنىڭ ءبىر شەتىنەن باستاپ بيسەرلەردى 7 تۇيىردەن باستاپ ورايمىز، ارا قاشىقتىعى 1-1،5 سم بولۋ كەرەك؛
8. وسىنداي بۇتاقتىق 80-90 داناسىن جاساۋىمىز كەرەك؛
9. دايىن بۇتاقتاردىڭ 5 داناسىن بىر-بىرىنە بىرىكتىرىپ جىپپەن وراپ، يزولەنتپەن ورايمىز دا تالدىڭ ءبىر بۇتاعىن دايىندايمىز؛
10. دايىن بولعان بۇتاقتاردى قالىڭ سىمعا بىرىكتىرىپ، يزولەنتپەن ورايمىز؛
11. دايىن اعاشتى ارنايى ىدىسقا سالامىز، ول ءۇشىن بىزگە گيپسپەن پۆا جەلىمگە كىشكەنە سۋ قوسىپ ارالاستىرىپ ىدىسقا قۇيامىز دا، ۇستىنە اعاشتى سالامىز؛
12. وسى اعاشىمىز 2 تاۋلىك بويى تۇرۋ كەرەك؛
13. گيپس كەپكەننەن سوڭ گۋاشپەن بويايمىز؛
14. ەستەتيكالىق تالعاممەن اعاشىمىزدى تۇرلەندىرەمىز.
قورىتىندى سۇراقتار
• بيسەر دەگەنىمىز نە؟
• بيسەردىڭ وتانى قاي ەل؟
• بيسەرمەن ستەكليارۋستىڭ ايىرماشىلىعىن اتا؟
• پايەتكا دەگەنىمىز نە؟
• بيسەردەن قانداي بۇيىمدار جاساۋعا بولادى؟
• اينەك قاي عاسىردا پايدا بولدى؟
وقۋشى جۇمىسىن باعالاۋ.
• جاسالعان بۇيىمداردى قابىلداپ، وقۋشىلاردىڭ ەڭبەگىن باعالاۋ؛
• جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردى قايتا ءتۇسىندىرىپ، ونى ءىس جۇزىندە كورسەتۋ؛
• جاقسى جاسالعان جۇمىستاردى اتاپ كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسى:جۇمىستى ۇيدەن اياقتاپ كەلۋ.
تەحنولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى: الجانوۆا روزا زەينۋللايەۆنا
ساباقتىق تاقىرىبى: بيسەردەن بۇيىمدار جاساۋ تەحنولوگياسى. (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا بيسەر تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ؛
دامىتۋشىلىق:وقۋشىلاردىڭ جۇمىستى ورىنداعانداعى ەرىكتىلىگىن دامىتۋ، العان بىلىمدەرىن ءوز بەتىنشە قولدانا ءبىلۋىن قاداعالاۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن قالىپتاستىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وسى ونەر تۇرىمەن قىزىقتىرۋ، ۇقىپتىلىققا، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، سۇلۋلىقتى قابىلداۋ سەزىمىن وياتۋ، ەستەتيكالىق تالعامدىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق-جاۋاپ، ءوز بەتىنشە ساراماندىق جۇمىس.
ساباقتىق كورنەكىلىگى: ۇلگىلەر، ەسكەرتپەلەر، نۇسقاۋ كارتالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: سىزۋ،بەينەلەۋ ونەرى، ماتەماتيكا، تاريح
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
• وقۋشىلارمەن سالەمدەسەمىن؛
• وقۋشىلاردى تۇگەندەيمىن؛
• وقۋشىلاردىڭ قۇرال – جابدىقتارىن تۇگەندەۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاي وتىرىپ، وقۋشىلارعا تاقىرىپ بويىنشا سۇراقتار قويۋ.
جاڭا ساباق
وقۋشىلار بۇگىن ءبىز بيسەردەن بۇيىم جاساۋدى ۇيرەنەمىز. بيسەردىڭ شىعۋ تاريحىنا توقتالساق بيسەر دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى ۇساق مونشاقتارعا بەرىلگەن جالپى تۇسىنىك. ۇساق، دومالاق سوپاقشا، ءار ءتۇرلى – حرۋستال، شىنى، كەراميكالىق ماتەريالداردان جاسالعان مونشاقتاردى بيسەر دەپ اتايدى ەكەنبىز.
ستەكليارۋستىڭ بيسەردەن ايىرماشىلىعى – ونىڭ ۇزىندىعى 3 مم تۇتىكشە تارىزدەس بولىپ كەلەدى. بيسەر توقۋ ونەرى ەرتەدە كەڭىنەن تاراپ، تانىلىپ كەلە جاتقان حالىق شىعارماشىلىعىنىڭ جانە اشەكەي بۇيىمدار دايىنداۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. بيسەرمەن جاي سۋرەتتەردەن باستاپ وتە كۇردەلى ءتۇرلى-تۇستى جۇمىستار جاساۋعا (توقۋعا)، القا، تۇمارشا، شاش بۋعىش، سىرعا، بىلەزىك، بەلدىك، سومكەلەردى دە اشەكەيلەپ توقۋعا بولادى، سونىمەن قاتار ويىنشاقتار دا توقۋعا بولادى. قولدان جاسالاتىن بيسەر مونشاقتارى رەسەيدە، شەت ەلدەردە وتە جوعارى باعالانادى. ناق وسى كەزدە حالىق شىعارماشىلىعىنىڭ وسى ءتۇرى جاڭا ورلەۋ ۇستىندە، دامۋدىڭ ساتىسىندا.
بيسەردىڭ شىعۋ تاريحى اينەكتىڭ پايدا بولۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ال. اينەكتىڭ قاشان پايدا بولعانىنان ءالى كۇنگە دەيىن دەرەك جوق. دەگەنمەن اينەكتى پايدالانۋدىڭ ەڭ العاش قۇپياسىن فينيكيا ەلى اشقان دەگەن اڭىز بار. بۇل اڭىزدا فينيكيالىق كوپەستەر الەمدى ءجۇزىپ ءجۇرىپ سيرياعا توقتالادى.
كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا اينەكتىڭ وتانى ەجەلگى ەگيپەت بولعان. اينەكتەن جاسالعان مونشاقتار، امۋلەت، ىدىس-اياقتار ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ءۋى عاسىردىڭ ەسكەرتكىشتەرىنەن تابىلعان.
اينەكتى ماسساعا، كوبالت، مىس، مارگانەس قوسۋ ارقىلى ەگيپەتتىكتەر كوگىلدىر، جاسىل، القىزىل ءتۇستى اينەك العان، مۇنداي اشەكەيلەردى ەركەكتەر دە، ايەلدەر دە اق ءتۇستى كيىمدەرمەن تاققان دەسەدى. ەڭ العاشقى «بيسەر» اتاۋى ءدال وسى ەگيپەت ەلىمەن بايلانىستى. ونىڭ اتاۋى ارابتىڭ «بۋسرا» نەمەسە «بۋسەر» دەگەن سوزىنەن شىققان، ماعىناسى «جالعان مارجان». ريم يمپەرياسى ەگيپەت ەلىن باسىپ العاندا اينەك ءوندىرۋ ريم ەلىنە ءوتىپ، يمپەريا قۇلاعاننان كەيىن ۆيزانتياعا وتەدى. ال كونستانتينوپولدى تۇرىك جاۋىنگەرلەرى جاۋلاپ العان سوڭ، اينەك ءوندىرۋشى شەبەرلەر جان-جاققا تاراپ الەمگە بيسەر اتاۋى ءمالىم بولا باستادى.
كەرەكتى قۇرال – جابدىقتار:
• بيسەر تۇرلەرى؛
• ديامەترى 3 مم بولاتىن سىم؛
• سىزعىش، قايشى؛
• قالىڭ سىم؛
• مۋلينە ءجىپ؛
• گيپس نەمەسە الەباستر؛
• پۆا جەلىمى؛
• قوڭىر، اق، جاسىل ءتۇستى گۋاش؛
• يزولەنت.
ساراماندىق جۇمىس
1. قاۋىپسىزدىك ەرەجەسىن ۇنەمى ەستە ساقتاۋ كەرەك؛
2. جۇمىس كيىمىن كيۋ؛
3. قۇرالداردى تەكسەرۋ؛
4. شۇڭعىلداۋ ءبىر ىدىسقا كەرەكتى بيسەرلەردى قوسىپ ارالاستىرىپ الامىز؛
5. 60-70 سم ۇزىندىقتاعى جۇقا سىمدى الامىز؛
6. سىمنىڭ ءبىر شەتىن تۇيىندەپ، ەكىنشى شەتىنەن بيسەر وتكىزەمىز؛
7. سىمنىڭ ءبىر شەتىنەن باستاپ بيسەرلەردى 7 تۇيىردەن باستاپ ورايمىز، ارا قاشىقتىعى 1-1،5 سم بولۋ كەرەك؛
8. وسىنداي بۇتاقتىق 80-90 داناسىن جاساۋىمىز كەرەك؛
9. دايىن بۇتاقتاردىڭ 5 داناسىن بىر-بىرىنە بىرىكتىرىپ جىپپەن وراپ، يزولەنتپەن ورايمىز دا تالدىڭ ءبىر بۇتاعىن دايىندايمىز؛
10. دايىن بولعان بۇتاقتاردى قالىڭ سىمعا بىرىكتىرىپ، يزولەنتپەن ورايمىز؛
11. دايىن اعاشتى ارنايى ىدىسقا سالامىز، ول ءۇشىن بىزگە گيپسپەن پۆا جەلىمگە كىشكەنە سۋ قوسىپ ارالاستىرىپ ىدىسقا قۇيامىز دا، ۇستىنە اعاشتى سالامىز؛
12. وسى اعاشىمىز 2 تاۋلىك بويى تۇرۋ كەرەك؛
13. گيپس كەپكەننەن سوڭ گۋاشپەن بويايمىز؛
14. ەستەتيكالىق تالعاممەن اعاشىمىزدى تۇرلەندىرەمىز.
قورىتىندى سۇراقتار
• بيسەر دەگەنىمىز نە؟
• بيسەردىڭ وتانى قاي ەل؟
• بيسەرمەن ستەكليارۋستىڭ ايىرماشىلىعىن اتا؟
• پايەتكا دەگەنىمىز نە؟
• بيسەردەن قانداي بۇيىمدار جاساۋعا بولادى؟
• اينەك قاي عاسىردا پايدا بولدى؟
وقۋشى جۇمىسىن باعالاۋ.
• جاسالعان بۇيىمداردى قابىلداپ، وقۋشىلاردىڭ ەڭبەگىن باعالاۋ؛
• جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردى قايتا ءتۇسىندىرىپ، ونى ءىس جۇزىندە كورسەتۋ؛
• جاقسى جاسالعان جۇمىستاردى اتاپ كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسى:جۇمىستى ۇيدەن اياقتاپ كەلۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
