InfoHub Logo

دارىلىك تۇيە شىرماۋىق (لاستوۆەن لەكارستۆەننىي، Vincetóxicum hirundinária) — كوپ جىلدىق وسىمدىك. تامىرى قىسقا، قوسىمشا تامىرلارى كوپ. ساباعى جىڭىشكە، جۇمىر، بۇتاقتارى از، ءىشى قۋىس، اۋەلى تىك وسەدى دە، كەيىننەن جوعارعى جاعى شىرمالىپ كەتەدى. جاپىراقتارى قاراما-قارسى ورنالاسقان، جۇمىرتقا ءتارىزدى سوپاقشا. شەتتەرى ءبۇتىن، ۇشتارى ءسۇيىر، ساعاقتارى قىسقا. گۇلدەرى مايدا، كىشكەنە قول شاتىرعا ۇقساس، جاپىراقتاردىڭ قۋىسىنا ورنالاسقان، اق سارى ءتۇستى، قولايسىز ءيىسى بار. گۇل جاپىراقشالارى دا، توستاعانشاسىنىڭ قالاقشالارى دا بەس-بەستەن. جەمىسى — كوپ تۇقىمدى قاۋاشاق. تۇقىمىنىڭ ۇشىندا شاشاعى بار. جاز ايىنىڭ باس جاعىندا گۇلدەيدى. وسىمدىكتىڭ تامىرى دا، جەر ۇستىندەگى بولىگى دە ۋلى.

بۇتالاردىڭ اراسىندا، شابىندىقتاردا، قايىڭدى ورمانداردىڭ ىشىندە، تاۋلى جەرلەردە وسەدى. ءدارى جاساۋ ءۇشىن وسىمدىكتىڭ جاپىراعىن پايدالانادى. قۇرامىندا ۆينسەتوكسين دەپ اتالاتىن ۋلى گليكوزيد بار.

ادام ءار ءتۇرلى زاتتارمەن ۋلانعاندا حالىق اراسىندا ەرتە كەزدەن-اق وسى وسىمدىكتىڭ قۇستىراتىن قاسيەتىن پايدالانعان. وسىمدىكتىڭ مۇنان دا باسقا نەسەپ ايدايتىن، ءىش جۇرگىزەتىن، تەر شىعاراتىن قاسيەتتەرى بار. جۇرەك قالىپتان تىس قاتتى سوققاندا، قان قىسىمى كوتەرىلگەندە جانە بۇيرەك اۋرۋلارىن ەمدەۋ ءۇشىن قولدانىلادى. جۇرەكتىڭ قىزمەتى ناشارلاپ، اياقتاردى ىسىك شالعاندا، ىشكە سارىسۋ جينالعاندا قولدانىلسا، وسىمدىك تامىرىنىڭ نەسەپ ايدايتىن قاسيەتىنە بايلانىستى ەداۋىر جاقسى ناتيجەلەرگە جەتۋگە بولادى.

قولدانۋ ءتاسىلى

20 گرامم تامىردى 1 ستاكان قايناپ تۇرعان سۋعا سالىپ، 20 مينۋت تۇندىرادى دا، شاي قاسىقتان ءۇش مەزگىل ىشەدى. ءسپيرتتى تۇنبا: 15 گرامم تامىردى 100 مل سپيرتكە سالىپ 10 كۇن تۇندىرادى دا، 10 تامشادان 3 مەزگىل ىشەدى. بۇل وسىمدىكتەن جاسالعان دارىلەردىن ءبارى دە تەك قانا دارىگەردىڭ باقىلاۋىمەن قولدانىلادى. ەگەر وسىمدىك تامىرىنان جاسالعان ءدارىنىڭ ءبىر ىشكەندەگى مولشەرى 0،2 گرامنان اسسا دەرەۋ قۇستىراتىنىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك.

---