InfoHub Logo

كوكبۇتا (ۆەرەسك وبىكنوۆەننىي، Callúna vulgáris) — بيىكتىگى 60 سانتيمەترگە جۋىق، بۇتاقتارى كوپ، جاپىراعى ماڭگى كوگەرىپ تۇراتىن، كوپ جىلدىق، بۇتالى وسىمدىك. جاپىراقتارى قاراما-قارسى ورنالاسقان، وتە مايدا، وتىرمالى. گۇلدەرى دە مايدا، اقشىلداۋ ءتۇستى، وسىمدىكتىڭ جوعارعى جاعىندا شوعىرلانعان. گۇل توستاعانشاسىنىڭ قالاقشالارى تورتەۋ. گۇل ءتاجى قوڭىراۋ ءتارىزدى، 4 گۇل جاپىراقشالارىنان تۇرادى. شىلدە-تامىز ايلارىندا گۇلدەيدى. باتپاقتاردىڭ ماڭايىندا، ورماندى جانە قۇمدى جەرلەردە وسەدى.

دارىلىك ماقساتقا كوكبۇتانىڭ مايدا بۇتاقتارىن گۇلدەرىمەن جانە جاپىراقتارىمەن قوسا پايدالانادى. ونىڭ قۇرامىندا اربۋتين، كۆەرسيتين، كامەد، كراحمال، تانين بار. بۇل وسىمدىكتەن جاسالعان دارىلەردىڭ قابىنۋعا قارسى اسەر ەتەتىن، ءىش وتكەندى توقتاتىپ، نەرۆ جۇيەسىن تىنىشتاندىراتىن، قاقىرىق تۇسىرەتىن قاسيەتتەرى بار. وسىعان بايلانىستى قۋىق جولدارى مەن بۇيرەك قابىنعاندا، بۇيرەككە تاس بايلانعاندا، ءىش وتكەندە، توق ىشەك قابىنىپ اۋىرعاندا، ءۇيقى قاشقاندا پايدالانىلادى.

حالىق مەديسيناسىندا گۇلدەپ تۇرعان بۇتاقشالارىنىڭ قايناتىندىسىن ريەۆماتيزممەن اۋىرعان ادامدارعا ىشكىزەدى. وسى اۋرۋلاردى ەمدەۋ ءۇشىن ۆاننا جاساپ پايدالانۋعا دا بولادى. وسىمدىكتىڭ قايناتىندىسىمەن ءىرىڭدى جارالاردى، سىنىقتى، بۋىننىڭ شىعىپ كەتۋىن، ەسەكجەمدى، كۇيىكتى ەمدەيدى.

ءدارىنى دايىنداۋ جانە قولدانۋ ءتاسىلى

1. كوكبۇتانىڭ 1 اس قاسىعىن 2 ستاكان قايناپ تۇرعان سۋعا سالادى دا، 2 ساعاتتان كەيىن ءسۇزىپ الىپ، ستاكاننىڭ ۇشتەن بىرىندەي مولشەردە ءاربىر 2 ساعات سايىن ىشەدى. 2. كوكبۇتانىڭ 20 گرامىن شاتىرشا ءتولعاقشوپتىڭ 15 گرامىن، كادىمگى شايقۋرايدىڭ 20 گرامىن، بۇرىش جالبىزدىڭ 10 گرامىپ، سىنعاق يتشومىرت قابىعىنىڭ 10 گرامىن 2،5 ستاكان سۋعا قايناتىپ، 2 ساعاتتان كەيىن ءسۇزىپ الادى دا، ستاكاننىڭ 1/4-دەي مولشەردە كۇنىنە 3 رەت تاماق الدىندا ىشەدى. بۇل اسىرەسە اسقازاننىڭ قىشقىلى قالىپتان تىس كوبەيگەندە وتە جاقسى ناتيجە بەرەدى (م.ا.نوسال). 3. بەس سالالى ءساسىقشوپتىڭ 15 گرامىن، كوكبۇتانىڭ 20 گرامىن، باتپاق اقشايىرىنىڭ 15 گرامىن، دارىلىك شۇيگىنشوپ تامىرىنىڭ 10 گرامىن جارتى ليتر قايناپ تۇرعان سۋعا سالىپ، 2 ساعاتتان كەيىن ءسۇزىپ الادى دا، ستاكاننىڭ 1/3-دەي مولشەردە ءاربىر ەكى ساعات سايىن ىشەدى، بۇل ۇيقى قاشقاندا وتە جاقسى ناتيجە بەرەدى.

---