دەنىم ساۋ بولسىن دەسەڭ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «دەنىم ساۋ بولسىن دەسەڭ»
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ «دەنساۋلىق» ۇعىمىنىڭ قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋدىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن، وي تازالىعى مەن تازا نيەتىنىڭ اسەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛ دەنساۋلىقتى كۇتۋگە، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەرى: ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار، ءتۇستى قاعازدار، قوراپشا، مەديسينالىق قۇرال - جابدىقتار جانە ت. ب.
بارىسى
شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلاردىڭ بارلىعى شەڭبەرگە تۇرىپ، قولدارىنا بەرىلگەن سۋرەتتەرگە قاتىستى ادام اعزاسىنا پايداسىن اتاۋى ءتيىس.
بالالار مەن سىزدەرگە جۇمباق جاسىرامىن، ەگەردە سول جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپساڭدار، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى شىعادى.
ونى كۇتكەن ادامدار.
ۇزاق ءومىر سۇرەدى.
ءقادىرىن بىلگەن جاراندار:
بايلىق – وسى دەسەدى:
شەشۋى: دەنساۋلىق.
ويىن:
سيقىرلى قوراپ دەپ اتالادى. بۇل ويىندا كۋبيزم ءادىسىن قولدانامىز.
قوراپتىڭ ىشىندە قانداي زات بار؟ جىڭىشكە مە؟ جۋان با؟ قاتتى ما؟ جۇمساق پا؟
وقۋشىلار ۇستاپ، قوزعاپ كورەدى. ءاربىر وقۋشى ءوز ويلارىن جانە قوراپتىڭ ىشىندە نە بار ەكەنىن ايتادى. ۇستاپ كورگەننەن كەيىن قوراپتىڭ ءىشىن اشامىز. قوراپتىڭ ىشىندە شپريس بار. ونىڭ پايداسى، جانە قانداي زياندى ارەكەتتەرى بار؟ وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداپ بولعاننان كەيىن، ونىڭ پايدالى جاعى ءدارى ەگۋگە، اۋرۋدىڭ الدىن الۋعا، ەمدەلۋگە ارنالعان. ال زياندى ارەكەتتەرى: ەسىرتكى زاتتاردى ادام دەنەسىنە جىبەرۋ.
دەنساۋلىق جونىندە وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، پىكىرلەسۋ ءۇشىن ارنايى سۇراقتار بەرىلەدى.
- ءبىرىنشى بايلىق - دەنساۋلىق دەپ نەلىكتەن ايتىلعان؟
- «دەڭى ساۋدىڭ – جانى ساۋ» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ قانداي جولدارى بار؟
ماتىنمەن جۇمىس.
«دەنساۋلىقتىڭ – ون قۇپياسى» اتتى ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىقتىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتىپ، ولاردىڭ قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرادى.
دەنساۋلىقتىڭ ءبىرىنشى قۇپياسى - دەنساۋلىق پەن سىرقاتتىڭ نەگىزى اقىل – ويىمىزدا.
دەنساۋلىقتىڭ ەكىنشى قۇپياسى – ءبىزدىڭ تىنىس الۋىمىزدا بولىپ تابىلادى.
دەنساۋلىقتىڭ ءۇشىنشى قۇپياسى - شىنىعۋ ارەكەتتەرى كۇش اكەلەدى.
دەنساۋلىقتىڭ ءتورتىنشى قۇپياسى – دۇرىس تاماقتانۋ.
دەنساۋلىقتىڭ بەسىنشى قۇپياسى - كۇلكى. كۇلكى ماڭگىلىك ەمشى.
دەنساۋلىقتىڭ التىنشى قۇپياسى - دەمالۋ كۇشى دەپ اتالادى.
دەنساۋلىقتىڭ جەتىنشى قۇپياسى - تۇلعانى تازا ۇستاي ءبىلۋ كۇشى.
دەنساۋلىقتىڭ سەگىزىنشى قۇپياسى – تازا قورشاعان ورتاسىز شىنايى دەنساۋلىقتىڭ بولۋى مۇمكىن ەمەس.
دەنساۋلىقتىڭ توعىزىنشى قۇپياسى – سەنىم كۇشى.
دەنساۋلىقتىڭ ونىنشى قۇپياسى – سۇيىسپەنشىلىك كۇشى.
پوستەرمەن جۇمىس
« دەنساۋلىق» - ۇعىمىنىڭ ماعىناسىن اشۋ.
جاڭا اقپارات.
دەنساۋلىق – ادام بالاسىنىڭ ەڭ قۇندى يگىلىگىنىڭ ءبىرى. دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ويىڭ، نيەتىن تازا بولۋى كەرەك. ادامنىڭ جان تازالىعى دەنساۋلىعىنا اسەر ەتەدى.
ادام تابيعاتتىڭ وزىڭە سىيلاعان مۇمكىندىكتەرىن ورىندى پايدالانىپ، گيگيەنالىق ءتارتىپتى ساقتاپ، دەنساۋلىققا زيان كەلتىرمەي جۇرسە، ۇزاق تا باقىتتى ءومىر سۇرەدى. دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ءار ادامنىڭ ءوز قولىندا.
سابىر مەن سەنىم، مەيىرىمدىلىك پەن سۇيىسپەنشىلىك ادام دەنساۋلىعىن جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى. دەنساۋلىعىن جاقسى بولسا، كوڭىل كۇيدە كوتەرىڭكى بولادى.
دەننىڭ ساۋلىعى ادامنىڭ وزىنە جانە وزگەگە ادال بولۋىنان، كوڭىل كۇيىن باسقارا بىلۋىنە بايلانىستى. وزىنە جانە وزگەلەرگە دەگەن ادال سەزىم، اقىل - وي سالاۋاتتىلىقتىڭ نەگىزى.
جاعداياتتاردى تالداۋ.
1 - جاعدايات.
شاكەڭ ەرتەڭ بولاتىن ەمتيحاندى ويلاپ، ابدەن مازاسى كەتتى. بارلىق سۇراقتارعا تىڭعىلىقتى دايىندالعان بولدى. ءبىراق كوڭىلىنە سەنىمسىزدىك ۇيالاپ، مازاسىز ويلار بىرىنەن سوڭ ءبىرى تىزبەكتەلىپ كەلە بەردى. مازاسىزدىقتان ارىلا الماعان شاكەن ءوزىن جايسىز سەزىندى.
- شاكەنگە قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭدەر؟
2 - جاعدايات.
ايناش پەن كۇلاش ءبىر سىنىپتا وقيدى. ايناش اقكوڭىل، قۇربىلارىمەن تەز ءتىل تابىسادى. كۇلاش تا اشىق جارقىن، ءبىراق ايناش بولعان جەردە كوڭىلى كۇرت وزگەرىپ سالا بەرەدى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز ايناشتىڭ جەتىستىكتەرى كۇلاشقا تۇرپىدەي تيەدى. بەرەكەسى كەتىپ بويىن مازاسىزدىق بيلەيدى.
جۇرەكتەن جۇرەككە.
وقۋشىلار جۇرەكشەلەرگە تىلەك جازىپ، ءبىر - بىرىنە ۇسىنادى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ «دەنساۋلىق» ۇعىمىنىڭ قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛ سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋدىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن، وي تازالىعى مەن تازا نيەتىنىڭ اسەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛ دەنساۋلىقتى كۇتۋگە، سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەرى: ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار، ءتۇستى قاعازدار، قوراپشا، مەديسينالىق قۇرال - جابدىقتار جانە ت. ب.
بارىسى
شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلاردىڭ بارلىعى شەڭبەرگە تۇرىپ، قولدارىنا بەرىلگەن سۋرەتتەرگە قاتىستى ادام اعزاسىنا پايداسىن اتاۋى ءتيىس.
بالالار مەن سىزدەرگە جۇمباق جاسىرامىن، ەگەردە سول جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپساڭدار، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى شىعادى.
ونى كۇتكەن ادامدار.
ۇزاق ءومىر سۇرەدى.
ءقادىرىن بىلگەن جاراندار:
بايلىق – وسى دەسەدى:
شەشۋى: دەنساۋلىق.
ويىن:
سيقىرلى قوراپ دەپ اتالادى. بۇل ويىندا كۋبيزم ءادىسىن قولدانامىز.
قوراپتىڭ ىشىندە قانداي زات بار؟ جىڭىشكە مە؟ جۋان با؟ قاتتى ما؟ جۇمساق پا؟
وقۋشىلار ۇستاپ، قوزعاپ كورەدى. ءاربىر وقۋشى ءوز ويلارىن جانە قوراپتىڭ ىشىندە نە بار ەكەنىن ايتادى. ۇستاپ كورگەننەن كەيىن قوراپتىڭ ءىشىن اشامىز. قوراپتىڭ ىشىندە شپريس بار. ونىڭ پايداسى، جانە قانداي زياندى ارەكەتتەرى بار؟ وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداپ بولعاننان كەيىن، ونىڭ پايدالى جاعى ءدارى ەگۋگە، اۋرۋدىڭ الدىن الۋعا، ەمدەلۋگە ارنالعان. ال زياندى ارەكەتتەرى: ەسىرتكى زاتتاردى ادام دەنەسىنە جىبەرۋ.
دەنساۋلىق جونىندە وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، پىكىرلەسۋ ءۇشىن ارنايى سۇراقتار بەرىلەدى.
- ءبىرىنشى بايلىق - دەنساۋلىق دەپ نەلىكتەن ايتىلعان؟
- «دەڭى ساۋدىڭ – جانى ساۋ» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ قانداي جولدارى بار؟
ماتىنمەن جۇمىس.
«دەنساۋلىقتىڭ – ون قۇپياسى» اتتى ماتىنمەن جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىقتىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتىپ، ولاردىڭ قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرادى.
دەنساۋلىقتىڭ ءبىرىنشى قۇپياسى - دەنساۋلىق پەن سىرقاتتىڭ نەگىزى اقىل – ويىمىزدا.
دەنساۋلىقتىڭ ەكىنشى قۇپياسى – ءبىزدىڭ تىنىس الۋىمىزدا بولىپ تابىلادى.
دەنساۋلىقتىڭ ءۇشىنشى قۇپياسى - شىنىعۋ ارەكەتتەرى كۇش اكەلەدى.
دەنساۋلىقتىڭ ءتورتىنشى قۇپياسى – دۇرىس تاماقتانۋ.
دەنساۋلىقتىڭ بەسىنشى قۇپياسى - كۇلكى. كۇلكى ماڭگىلىك ەمشى.
دەنساۋلىقتىڭ التىنشى قۇپياسى - دەمالۋ كۇشى دەپ اتالادى.
دەنساۋلىقتىڭ جەتىنشى قۇپياسى - تۇلعانى تازا ۇستاي ءبىلۋ كۇشى.
دەنساۋلىقتىڭ سەگىزىنشى قۇپياسى – تازا قورشاعان ورتاسىز شىنايى دەنساۋلىقتىڭ بولۋى مۇمكىن ەمەس.
دەنساۋلىقتىڭ توعىزىنشى قۇپياسى – سەنىم كۇشى.
دەنساۋلىقتىڭ ونىنشى قۇپياسى – سۇيىسپەنشىلىك كۇشى.
پوستەرمەن جۇمىس
« دەنساۋلىق» - ۇعىمىنىڭ ماعىناسىن اشۋ.
جاڭا اقپارات.
دەنساۋلىق – ادام بالاسىنىڭ ەڭ قۇندى يگىلىگىنىڭ ءبىرى. دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ويىڭ، نيەتىن تازا بولۋى كەرەك. ادامنىڭ جان تازالىعى دەنساۋلىعىنا اسەر ەتەدى.
ادام تابيعاتتىڭ وزىڭە سىيلاعان مۇمكىندىكتەرىن ورىندى پايدالانىپ، گيگيەنالىق ءتارتىپتى ساقتاپ، دەنساۋلىققا زيان كەلتىرمەي جۇرسە، ۇزاق تا باقىتتى ءومىر سۇرەدى. دەنساۋلىقتى ساقتاۋ ءار ادامنىڭ ءوز قولىندا.
سابىر مەن سەنىم، مەيىرىمدىلىك پەن سۇيىسپەنشىلىك ادام دەنساۋلىعىن جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى. دەنساۋلىعىن جاقسى بولسا، كوڭىل كۇيدە كوتەرىڭكى بولادى.
دەننىڭ ساۋلىعى ادامنىڭ وزىنە جانە وزگەگە ادال بولۋىنان، كوڭىل كۇيىن باسقارا بىلۋىنە بايلانىستى. وزىنە جانە وزگەلەرگە دەگەن ادال سەزىم، اقىل - وي سالاۋاتتىلىقتىڭ نەگىزى.
جاعداياتتاردى تالداۋ.
1 - جاعدايات.
شاكەڭ ەرتەڭ بولاتىن ەمتيحاندى ويلاپ، ابدەن مازاسى كەتتى. بارلىق سۇراقتارعا تىڭعىلىقتى دايىندالعان بولدى. ءبىراق كوڭىلىنە سەنىمسىزدىك ۇيالاپ، مازاسىز ويلار بىرىنەن سوڭ ءبىرى تىزبەكتەلىپ كەلە بەردى. مازاسىزدىقتان ارىلا الماعان شاكەن ءوزىن جايسىز سەزىندى.
- شاكەنگە قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭدەر؟
2 - جاعدايات.
ايناش پەن كۇلاش ءبىر سىنىپتا وقيدى. ايناش اقكوڭىل، قۇربىلارىمەن تەز ءتىل تابىسادى. كۇلاش تا اشىق جارقىن، ءبىراق ايناش بولعان جەردە كوڭىلى كۇرت وزگەرىپ سالا بەرەدى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز ايناشتىڭ جەتىستىكتەرى كۇلاشقا تۇرپىدەي تيەدى. بەرەكەسى كەتىپ بويىن مازاسىزدىق بيلەيدى.
جۇرەكتەن جۇرەككە.
وقۋشىلار جۇرەكشەلەرگە تىلەك جازىپ، ءبىر - بىرىنە ۇسىنادى.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: «وتباسىمەن بىرگە» وتباسىلىق ەستافەتالىق سايىسى
