ديكتانت «جىل مەزگىلدەرى»
قاراعاندى وبلىسى،
قاراعاندى قالاسى، وكتيابر اۋدانى،
№74 جببوم ورىس سىنىپتارىنداعى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى
پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى زارۋبايەۆا ليليا ەلەۋحان قىزى
6-سىنىپ
ءى. ساباقتىڭ تاقىرىبى: ديكتانت «جىل مەزگىلدەرى»
ءىى. ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك: مودۋل بويىنشا وتكەن لەكسيكالىق جانە گرامماتيكالىق تاقىرىپتاردان العان ءبىلىم دەڭگەيلەرىن تەكسەرۋ، وقۋشىلاردىڭ تىلدەسىم ارەكەتتەرىن ارتتىرۋ، ەملە مەن تىنىس بەلگىلەرى ەرەجەلەرىن ساقتاپ ساۋاتتى جازۋىن ارتتىرۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ كورۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ارقىلى قازاق سوزدەرىن دۇرىس جازۋعا ۇيرەتۋ؛
ب) تاربيەلىك: بىر-بىرىنە بوگەت بولماي، جازبا جۇمىسىن جازۋداعى ءتارتىپتى قاتاڭ ساقتاۋعا باۋلىپ، تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ءىىى. ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى تەكسەرۋ ساباعى (جازبا جۇمىسى)
ءىۇ. ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ، ماتىنمەن جۇمىس، گرامماتيكالىق تاپسىرما
ءۇ. ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءماتىن، تاقتا
ءۇى. ءپانارالىق بايلانىس: تابيعاتتانۋ، ورىس ءتىلى
ءۇىى. ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. جاڭا ساباق
1. ساباقتىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، بارىسىمەن تانىستىرۋ.
2. جازبا جۇمىسىنىڭ تاقىرىبىن رەبۋس شەشۋ ارقىلى انىقتاۋ.
ج----جىلان
ى-----ىدىس
ل-----لاق
م----مىسىق
ە----- ەسىك
ز-----زاكىر
گ-----گۇل
ءى------ىز
ل-----ليليا گ ۇلى
د-----دوپ
ە-----ەت
ر-----راديو
ى-----ىلگىش
3. تاقىرىپ بويىنشا بىلەتىندەرىن سۇراق-جاۋاپ ارقىلى تەكسەرۋ.
1. ءبىر جىلدا نەشە جىل مەزگىلى بار؟
2. ءبىر مەزگىلدە نەشە اي بار؟
3. قىس ايلارىن اتاڭدار.
4. كوكتەم ايلارىن اتاڭدار.
5. جاز ايلارىن اتاڭدار.
6. كۇز ايلارىن اتاڭدار.
4. جازبا جۇمىسىنىڭ ماتىنىمەن تانىستىرۋ.
جىل مەزگىلدەرى
ءبىر جىلدا ءتورت مەزگىل - كوكتەم، جاز، كۇز جانە قىس بار. كوكتەم ايلارى – ناۋرىز، ءساۋىر، ماۋسىم. قار ناۋرىز ايىندا ەري باستايدى. ءساۋىر ايىندا بارلىعى كوكتەي باستايدى.
جاز ايلارى: ماۋسىم، شىلدە، تامىز. جاز ماۋسىمنان باستالادى، قىركۇيەككە دەيىن سوزىلادى. شىلدە - ەڭ ىستىق اي. تامىزدا كەيدە جاڭبىر جاۋادى.
كۇز ايلارى: قىركۇيەك، قازان، قاراشا. قازان مەن قاراشا ايلارى جاۋىندى جانە سالقىن بولادى.
قىس ايلارى: جەلتوقسان، قاڭتار، اقپان. قىستىڭ ەڭ سۋىق ايى – قاڭتار. جەلتوقساندا كۇن قىسقارىپ، ءتۇن ۇزارادى.
5. ءماتىننىڭ مازمۇنىنا تۇسىنگەندەرىن انىقتاۋ ماقساتىندا قويىلاتىن سۇراقتار.
1. جىل مەزگىلدەرىن اتاڭدار.
2. قاي ايدا قار ەري باستايدى؟
3. قاي ايدا بارلىعى كوكتەي باستايدى؟
4. جاز قاي ايدان قاي ايعا دەيىن سوزىلادى؟
5. قازان مەن قاراشا ايلارىندا اۋا رايى قانداي بولادى؟
6. ەڭ سۋىق اي.
6. وقۋشىلارعا جازبا جۇمىسى بارىسىندا قويىلاتىن تالاپتاردى ەستەرىنە سالۋ.
1. ءمۇعالىمنىڭ ديكتانتقا بايلانىستى بەرگەن تاپسىرمالارىن ورىنداۋ كەرەك.
2. ساباق بارىسىندا زەيىن قويا تىڭداپ، اسىقپاي، قاتەسىز جازۋعا تىرىسۋ كەرەك.
3. شالا تىڭداپ، قالاي جازۋ كەرەكتىگىن قاسىنداعىلاردان، مۇعالىمنەن سۇراپ، باسقالارعا كەدەرگى جاساماۋ كەرەك.
4. تازا، ۇقىپتى جازۋدى ەستەن شىعارماۋ كەرەك.
7. تىلدىك دايىندىق.
1. قازاق ءتىلىنىڭ ءتول دىبىستارىنىڭ ەملەسى.
2. تاۋەلدىك جانە سەپتىك جالعاۋلارى.
8. ماتىندەگى جاڭا سوزدەرمەن جۇمىس.
ەري، قىسقارادى، ۇزارادى.
9. گرامماتيكالىق تاپسىرما.
ماتىننەن تاۋەلدىكتىڭ ءىىى جاعىندا تۇرعان ءسوزدى تاۋىپ الىپ سەپتەڭدەر.
ءىىى. ۇيگە تاپسىرما
وتىلگەن ەرەجەلەردى قايتالاۋ.
قاراعاندى قالاسى، وكتيابر اۋدانى،
№74 جببوم ورىس سىنىپتارىنداعى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى
پاندەرىنىڭ ءمۇعالىمى زارۋبايەۆا ليليا ەلەۋحان قىزى
6-سىنىپ
ءى. ساباقتىڭ تاقىرىبى: ديكتانت «جىل مەزگىلدەرى»
ءىى. ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك: مودۋل بويىنشا وتكەن لەكسيكالىق جانە گرامماتيكالىق تاقىرىپتاردان العان ءبىلىم دەڭگەيلەرىن تەكسەرۋ، وقۋشىلاردىڭ تىلدەسىم ارەكەتتەرىن ارتتىرۋ، ەملە مەن تىنىس بەلگىلەرى ەرەجەلەرىن ساقتاپ ساۋاتتى جازۋىن ارتتىرۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ كورۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ ارقىلى قازاق سوزدەرىن دۇرىس جازۋعا ۇيرەتۋ؛
ب) تاربيەلىك: بىر-بىرىنە بوگەت بولماي، جازبا جۇمىسىن جازۋداعى ءتارتىپتى قاتاڭ ساقتاۋعا باۋلىپ، تابيعاتتى سۇيۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ءىىى. ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى تەكسەرۋ ساباعى (جازبا جۇمىسى)
ءىۇ. ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق-جاۋاپ، ماتىنمەن جۇمىس، گرامماتيكالىق تاپسىرما
ءۇ. ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ءماتىن، تاقتا
ءۇى. ءپانارالىق بايلانىس: تابيعاتتانۋ، ورىس ءتىلى
ءۇىى. ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. جاڭا ساباق
1. ساباقتىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، بارىسىمەن تانىستىرۋ.
2. جازبا جۇمىسىنىڭ تاقىرىبىن رەبۋس شەشۋ ارقىلى انىقتاۋ.
ج----جىلان
ى-----ىدىس
ل-----لاق
م----مىسىق
ە----- ەسىك
ز-----زاكىر
گ-----گۇل
ءى------ىز
ل-----ليليا گ ۇلى
د-----دوپ
ە-----ەت
ر-----راديو
ى-----ىلگىش
3. تاقىرىپ بويىنشا بىلەتىندەرىن سۇراق-جاۋاپ ارقىلى تەكسەرۋ.
1. ءبىر جىلدا نەشە جىل مەزگىلى بار؟
2. ءبىر مەزگىلدە نەشە اي بار؟
3. قىس ايلارىن اتاڭدار.
4. كوكتەم ايلارىن اتاڭدار.
5. جاز ايلارىن اتاڭدار.
6. كۇز ايلارىن اتاڭدار.
4. جازبا جۇمىسىنىڭ ماتىنىمەن تانىستىرۋ.
جىل مەزگىلدەرى
ءبىر جىلدا ءتورت مەزگىل - كوكتەم، جاز، كۇز جانە قىس بار. كوكتەم ايلارى – ناۋرىز، ءساۋىر، ماۋسىم. قار ناۋرىز ايىندا ەري باستايدى. ءساۋىر ايىندا بارلىعى كوكتەي باستايدى.
جاز ايلارى: ماۋسىم، شىلدە، تامىز. جاز ماۋسىمنان باستالادى، قىركۇيەككە دەيىن سوزىلادى. شىلدە - ەڭ ىستىق اي. تامىزدا كەيدە جاڭبىر جاۋادى.
كۇز ايلارى: قىركۇيەك، قازان، قاراشا. قازان مەن قاراشا ايلارى جاۋىندى جانە سالقىن بولادى.
قىس ايلارى: جەلتوقسان، قاڭتار، اقپان. قىستىڭ ەڭ سۋىق ايى – قاڭتار. جەلتوقساندا كۇن قىسقارىپ، ءتۇن ۇزارادى.
5. ءماتىننىڭ مازمۇنىنا تۇسىنگەندەرىن انىقتاۋ ماقساتىندا قويىلاتىن سۇراقتار.
1. جىل مەزگىلدەرىن اتاڭدار.
2. قاي ايدا قار ەري باستايدى؟
3. قاي ايدا بارلىعى كوكتەي باستايدى؟
4. جاز قاي ايدان قاي ايعا دەيىن سوزىلادى؟
5. قازان مەن قاراشا ايلارىندا اۋا رايى قانداي بولادى؟
6. ەڭ سۋىق اي.
6. وقۋشىلارعا جازبا جۇمىسى بارىسىندا قويىلاتىن تالاپتاردى ەستەرىنە سالۋ.
1. ءمۇعالىمنىڭ ديكتانتقا بايلانىستى بەرگەن تاپسىرمالارىن ورىنداۋ كەرەك.
2. ساباق بارىسىندا زەيىن قويا تىڭداپ، اسىقپاي، قاتەسىز جازۋعا تىرىسۋ كەرەك.
3. شالا تىڭداپ، قالاي جازۋ كەرەكتىگىن قاسىنداعىلاردان، مۇعالىمنەن سۇراپ، باسقالارعا كەدەرگى جاساماۋ كەرەك.
4. تازا، ۇقىپتى جازۋدى ەستەن شىعارماۋ كەرەك.
7. تىلدىك دايىندىق.
1. قازاق ءتىلىنىڭ ءتول دىبىستارىنىڭ ەملەسى.
2. تاۋەلدىك جانە سەپتىك جالعاۋلارى.
8. ماتىندەگى جاڭا سوزدەرمەن جۇمىس.
ەري، قىسقارادى، ۇزارادى.
9. گرامماتيكالىق تاپسىرما.
ماتىننەن تاۋەلدىكتىڭ ءىىى جاعىندا تۇرعان ءسوزدى تاۋىپ الىپ سەپتەڭدەر.
ءىىى. ۇيگە تاپسىرما
وتىلگەن ەرەجەلەردى قايتالاۋ.
You Might Also Like
